Tổng quan nghiên cứu

Công tác kiểm tra, giám sát (KT, GS) của Đảng đóng vai trò then chốt trong việc xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức Đảng. Tại Tổng công ty Sông Đà, một doanh nghiệp nhà nước chuyển đổi mô hình hoạt động sang công ty cổ phần, công tác KT, GS được triển khai từ tháng 8 năm 2020 đến nay, trong bối cảnh nhiều thách thức như dịch bệnh COVID-19 và yêu cầu đổi mới quản trị doanh nghiệp. Mục tiêu nghiên cứu nhằm làm rõ thực trạng công tác KT, GS của Đảng bộ Tổng công ty Sông Đà, đánh giá hiệu quả và đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng công tác này trong nhiệm kỳ 2020-2025.

Phạm vi nghiên cứu tập trung vào công tác KT, GS của cấp ủy và Ủy ban Kiểm tra (UBKT) Đảng ủy Tổng công ty, với dữ liệu thu thập từ các báo cáo, quyết định, chương trình công tác và kết quả thực hiện từ tháng 8/2020 đến tháng 5/2023. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn cho việc nâng cao hiệu quả công tác KT, GS, góp phần củng cố vai trò lãnh đạo của Đảng trong doanh nghiệp nhà nước chuyển đổi mô hình.

Theo báo cáo, trong nhiệm kỳ 2015-2020, công tác KT, GS đã thực hiện 702 cuộc kiểm tra tổ chức đảng, 1613 cuộc kiểm tra đảng viên, 556 cuộc giám sát tổ chức đảng và 3740 cuộc giám sát đảng viên. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại hạn chế về chất lượng, hiệu quả và sự phối hợp trong thực hiện nhiệm vụ. Nghiên cứu này nhằm khắc phục những tồn tại đó, đồng thời đề xuất các giải pháp thiết thực để nâng cao hiệu quả công tác KT, GS trong giai đoạn mới.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên nền tảng lý luận của Chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác xây dựng Đảng, đặc biệt là các quan điểm về công tác kiểm tra, giám sát của Đảng. Các văn bản pháp luật và quy định của Đảng như Điều lệ Đảng, Nghị quyết số 14-NQ/TW (2007), Quy định số 22-QĐ/TW (2021), và các hướng dẫn của Ban Bí thư được sử dụng làm cơ sở pháp lý.

Hai lý thuyết trọng tâm được áp dụng gồm:

  1. Lý thuyết về chức năng lãnh đạo của Đảng: Công tác KT, GS là chức năng lãnh đạo quan trọng nhằm đảm bảo tổ chức đảng và đảng viên thực hiện đúng chủ trương, nghị quyết, quy định của Đảng và pháp luật Nhà nước.

  2. Lý thuyết về quản trị tổ chức đảng trong doanh nghiệp nhà nước: Nhấn mạnh vai trò của cấp ủy, UBKT trong việc kiểm tra, giám sát nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, phòng chống tham nhũng, lãng phí và xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh.

Các khái niệm chính bao gồm: kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng, cấp ủy, Ủy ban Kiểm tra, tổ chức đảng cơ sở, đảng viên, chương trình kiểm tra, giám sát.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp:

  • Phương pháp lịch sử: Tổng hợp, phân tích các văn bản, nghị quyết, quy định của Đảng liên quan đến công tác KT, GS.
  • Phương pháp thống kê: Thu thập và phân tích số liệu về các cuộc kiểm tra, giám sát, xử lý kỷ luật trong giai đoạn 2020-2023.
  • Phương pháp so sánh: Đối chiếu kết quả công tác KT, GS của Tổng công ty Sông Đà với các Đảng bộ doanh nghiệp nhà nước khác và các nghiên cứu trước đây.
  • Phương pháp chuyên gia: Tham khảo ý kiến các cán bộ, chuyên gia trong lĩnh vực xây dựng Đảng và quản trị doanh nghiệp nhà nước.

Nguồn dữ liệu chính gồm: báo cáo công tác KT, GS của Ban Chấp hành Đảng bộ Tổng công ty, các quyết định, chương trình công tác, biên bản kiểm tra, giám sát, và các tài liệu pháp lý liên quan. Cỡ mẫu nghiên cứu là toàn bộ các tổ chức đảng cơ sở và đảng viên thuộc phạm vi quản lý của Đảng bộ Tổng công ty từ tháng 8/2020 đến tháng 5/2023.

Timeline nghiên cứu kéo dài từ tháng 8/2020 (bắt đầu nhiệm kỳ Đảng bộ Tổng công ty khóa XII) đến tháng 5/2023, bao gồm thu thập dữ liệu, phân tích thực trạng, đánh giá và đề xuất giải pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng công tác kiểm tra, giám sát của cấp ủy: Trong giai đoạn 2020-2023, Ban Chấp hành Đảng bộ Tổng công ty đã ban hành và điều chỉnh nhiều chương trình KT, GS hàng năm. Năm 2021, chỉ hoàn thành 25% kế hoạch kiểm tra và 50% kế hoạch giám sát chuyên đề đối với tổ chức đảng cấp dưới, chưa thực hiện giám sát đảng viên theo kế hoạch. Năm 2022, thực hiện kiểm tra 2 tổ chức đảng và 2 đảng viên, giám sát chuyên đề 1 tổ chức đảng và 1 đảng viên. Các cuộc kiểm tra, giám sát được tiến hành đúng quy trình, đảm bảo chất lượng nhưng còn hạn chế về số lượng và phạm vi.

  2. Chất lượng và hiệu quả công tác KT, GS: Các cuộc kiểm tra, giám sát tập trung vào việc chấp hành nghị quyết đại hội, công tác cán bộ, phòng chống tham nhũng, kê khai tài sản và thực hành tiết kiệm. Tuy nhiên, việc thực hiện kết luận giám sát và báo cáo kết quả khắc phục tồn tại chưa kịp thời, ảnh hưởng đến hiệu quả tổng thể.

  3. Tổ chức và nhân sự: Ban Thường vụ Đảng ủy Tổng công ty đã kiện toàn các đoàn kiểm tra, giám sát với sự tham gia của các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ, Chủ nhiệm UBKT và các ban tham mưu. Tuy nhiên, còn thiếu hụt nhân sự chuyên trách trong UBKT, ảnh hưởng đến năng lực thực hiện nhiệm vụ.

  4. Ảnh hưởng của dịch COVID-19: Đại dịch đã làm gián đoạn kế hoạch KT, GS, buộc phải điều chỉnh nhiều lần, giảm số lượng cuộc kiểm tra, giám sát theo kế hoạch ban đầu.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân hạn chế trong công tác KT, GS chủ yếu do ảnh hưởng của dịch bệnh, thiếu nhân sự chuyên trách, nhận thức chưa đầy đủ của một số cấp ủy viên và đảng viên về vai trò công tác KT, GS. So với các nghiên cứu về công tác KT, GS trong các Đảng bộ doanh nghiệp nhà nước khác, Tổng công ty Sông Đà có sự tương đồng về khó khăn trong tổ chức thực hiện và sự phối hợp giữa các cơ quan.

Việc tập trung kiểm tra các nội dung trọng tâm như phòng chống tham nhũng, kê khai tài sản cho thấy sự phù hợp với yêu cầu thực tiễn và chủ trương của Đảng. Tuy nhiên, việc chưa hoàn thành kế hoạch kiểm tra, giám sát đầy đủ ảnh hưởng đến hiệu quả phòng ngừa vi phạm và nâng cao kỷ luật đảng.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ hoàn thành kế hoạch kiểm tra, giám sát các năm 2020-2022, bảng tổng hợp số lượng cuộc kiểm tra, giám sát theo từng nội dung và đối tượng, giúp minh họa rõ nét hiệu quả công tác KT, GS.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ làm công tác KT, GS: Nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ và phẩm chất đạo đức cho đội ngũ cán bộ UBKT và các thành viên đoàn kiểm tra, giám sát. Mục tiêu đạt 100% cán bộ KT, GS được đào tạo bài bản trong vòng 12 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban Tổ chức Đảng ủy Tổng công ty phối hợp với các học viện chính trị.

  2. Hoàn thiện quy trình, tăng cường phối hợp trong công tác KT, GS: Xây dựng quy chế phối hợp chặt chẽ giữa cấp ủy, UBKT và các ban tham mưu để đảm bảo tiến độ và chất lượng kiểm tra, giám sát. Thời gian thực hiện: 6 tháng đầu năm 2024. Chủ thể thực hiện: Ban Thường vụ Đảng ủy Tổng công ty.

  3. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, theo dõi KT, GS: Áp dụng phần mềm quản lý công tác KT, GS để theo dõi tiến độ, kết quả và báo cáo tự động, nâng cao tính minh bạch và hiệu quả. Mục tiêu hoàn thành triển khai trong năm 2024. Chủ thể thực hiện: Ban Tổ chức và Ban KT - Pháp chế Tổng công ty.

  4. Tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức về vai trò công tác KT, GS: Tổ chức các hội nghị, tọa đàm, sinh hoạt chuyên đề nhằm nâng cao nhận thức cho cấp ủy viên, đảng viên về tầm quan trọng của công tác KT, GS. Thời gian: liên tục trong nhiệm kỳ. Chủ thể thực hiện: Ban Tuyên giáo Đảng ủy Tổng công ty.

  5. Xây dựng cơ chế xử lý nghiêm minh, kịp thời các vi phạm: Rà soát, hoàn thiện quy định xử lý vi phạm, đảm bảo tính nghiêm minh, công bằng, góp phần nâng cao uy tín của tổ chức đảng. Thời gian: 12 tháng đầu năm 2024. Chủ thể thực hiện: UBKT Đảng ủy Tổng công ty phối hợp với Ban Thường vụ.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ, đảng viên trong các tổ chức đảng doanh nghiệp nhà nước: Nghiên cứu giúp nâng cao nhận thức và kỹ năng thực hiện công tác KT, GS, góp phần xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh.

  2. Lãnh đạo cấp ủy các cấp trong Đảng bộ Khối Doanh nghiệp Trung ương: Tham khảo để xây dựng chương trình, kế hoạch KT, GS phù hợp với đặc thù doanh nghiệp cổ phần hóa.

  3. Giảng viên, nghiên cứu sinh chuyên ngành Chính trị học, Xây dựng Đảng: Tài liệu tham khảo bổ ích cho giảng dạy, nghiên cứu về công tác KT, GS trong bối cảnh đổi mới doanh nghiệp nhà nước.

  4. Các cơ quan quản lý nhà nước và tổ chức chính trị - xã hội: Sử dụng kết quả nghiên cứu để hoàn thiện chính sách, quy định về công tác KT, GS trong doanh nghiệp nhà nước.

Câu hỏi thường gặp

  1. Công tác kiểm tra, giám sát của Đảng có vai trò gì trong doanh nghiệp nhà nước?
    Công tác KT, GS giúp đảm bảo tổ chức đảng và đảng viên thực hiện đúng chủ trương, nghị quyết, pháp luật, phòng chống tham nhũng, nâng cao năng lực lãnh đạo. Ví dụ, tại Tổng công ty Sông Đà, KT, GS góp phần giữ vững kỷ luật đảng và nâng cao hiệu quả quản trị doanh nghiệp.

  2. Những khó khăn chính trong công tác KT, GS tại Tổng công ty Sông Đà là gì?
    Khó khăn gồm ảnh hưởng dịch COVID-19 làm gián đoạn kế hoạch, thiếu nhân sự chuyên trách, nhận thức chưa đầy đủ của một số cán bộ, đảng viên về vai trò công tác KT, GS.

  3. Phương pháp nào được sử dụng để đánh giá hiệu quả công tác KT, GS?
    Phương pháp kết hợp lịch sử, thống kê, so sánh và chuyên gia được áp dụng để phân tích số liệu, đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp.

  4. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả công tác KT, GS trong doanh nghiệp cổ phần hóa?
    Cần tăng cường đào tạo cán bộ, hoàn thiện quy trình phối hợp, ứng dụng công nghệ thông tin, tuyên truyền nâng cao nhận thức và xây dựng cơ chế xử lý nghiêm minh.

  5. Ai là chủ thể chính thực hiện công tác KT, GS trong Đảng bộ Tổng công ty?
    Chủ thể chính là cấp ủy Đảng, Ban Thường vụ Đảng ủy, Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy và các ban tham mưu, giúp việc của Đảng ủy Tổng công ty.

Kết luận

  • Công tác kiểm tra, giám sát của Đảng bộ Tổng công ty Sông Đà có vai trò quan trọng trong xây dựng Đảng và quản trị doanh nghiệp nhà nước chuyển đổi mô hình.
  • Thực trạng công tác KT, GS từ 2020 đến nay đạt được nhiều kết quả tích cực nhưng còn hạn chế về số lượng, phạm vi và hiệu quả thực hiện.
  • Nguyên nhân chính gồm ảnh hưởng dịch bệnh, thiếu nhân sự chuyên trách và nhận thức chưa đầy đủ của cán bộ, đảng viên.
  • Luận văn đề xuất các giải pháp thiết thực như đào tạo cán bộ, hoàn thiện quy trình, ứng dụng công nghệ và tăng cường tuyên truyền.
  • Các bước tiếp theo cần tập trung triển khai các giải pháp đề xuất, đánh giá định kỳ và mở rộng nghiên cứu sang các Đảng bộ doanh nghiệp nhà nước khác để nâng cao hiệu quả công tác KT, GS toàn diện.

Để góp phần xây dựng Đảng bộ Tổng công ty Sông Đà trong sạch, vững mạnh, các cấp ủy và cán bộ liên quan cần chủ động áp dụng kết quả nghiên cứu, đồng thời tiếp tục đổi mới, sáng tạo trong công tác kiểm tra, giám sát.