Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh truyền thông chính trị ngày càng phát triển và đa dạng, việc phân tích ngôn ngữ trong tin tức chính trị trở nên thiết yếu để hiểu rõ cách thức truyền tải thông tin và thái độ của người nói. Luận văn này tập trung điều tra việc sử dụng động từ bán khuyết (semi-modal verbs) trong các bản tin chính trị trên trang web CNN, với tổng cộng 30 bản tin chính trị được thu thập trong khoảng thời gian từ tháng 11/2018 đến tháng 1/2019, tổng số hơn 32.800 từ. Mục tiêu nghiên cứu nhằm mô tả các loại động từ bán khuyết và tần suất sử dụng của chúng, đồng thời phân tích các giá trị ngữ nghĩa mà các động từ này thể hiện trong bối cảnh tin tức chính trị.

Việc nghiên cứu này có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp người học tiếng Anh, nhà báo, và các nhà nghiên cứu ngôn ngữ hiểu sâu hơn về cách thức sử dụng các động từ bán khuyết để biểu đạt thái độ, quan điểm trong ngôn ngữ chính trị. Qua đó, góp phần nâng cao khả năng phân tích và sử dụng ngôn ngữ chính trị một cách hiệu quả, đồng thời cung cấp cơ sở lý thuyết và thực tiễn cho các nghiên cứu tiếp theo về ngôn ngữ học chính trị và ngữ pháp tiếng Anh.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên lý thuyết về động từ bán khuyết của Quirk et al. (1985), phân loại động từ bán khuyết thành bốn nhóm chính: động từ biên (marginal modals), thành ngữ động từ khuyết thiếu (modal idioms), bán trợ động từ (semi-auxiliaries), và động từ nối (catenatives). Các khái niệm chính bao gồm:

  • Modality (Tính khuyết thiếu): Thể hiện thái độ hoặc quan điểm của người nói đối với nội dung phát ngôn, bao gồm hai loại chính là intrinsic modality (tính khuyết nội tại) và extrinsic modality (tính khuyết ngoại tại).
  • Intrinsic modality: Liên quan đến sự kiểm soát của con người đối với hành động, thể hiện qua các nghĩa như quyền phép, nghĩa vụ, ý chí.
  • Extrinsic modality: Liên quan đến đánh giá khả năng xảy ra sự kiện, thể hiện qua các nghĩa như khả năng, sự cần thiết, dự đoán.
  • Semi-modal verbs: Động từ bán khuyết có chức năng ngữ pháp và ngữ nghĩa gần với động từ khuyết thiếu trung tâm nhưng có đặc điểm riêng biệt, bao gồm các nhóm như dare, need, ought to, used to, be to, have to, be going to, appear to, v.v.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp mô tả kết hợp phân tích định tính và định lượng dựa trên corpus gồm 30 bản tin chính trị từ trang CNN, với tổng số 32.848 từ. Dữ liệu được thu thập trong khoảng thời gian từ tháng 11/2018 đến tháng 1/2019. Công cụ TexSTAT-2 được sử dụng để phân tích tần suất xuất hiện và trích xuất các động từ bán khuyết trong corpus.

Phương pháp phân tích bao gồm:

  • Phân tích định tính: Xác định các loại động từ bán khuyết và giải thích các giá trị ngữ nghĩa dựa trên lý thuyết của Quirk et al.
  • Phân tích định lượng: Thống kê tần suất sử dụng các loại động từ bán khuyết trong corpus, từ đó đánh giá mức độ phổ biến và vai trò của từng loại trong tin tức chính trị.

Quy trình nghiên cứu gồm các bước: xây dựng corpus, trích xuất dữ liệu bằng phần mềm, phân loại và phân tích ngữ nghĩa, kiểm tra độ tin cậy và tính hợp lệ của dữ liệu dựa trên khung lý thuyết.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tần suất sử dụng các loại động từ bán khuyết:

    • Semi-auxiliaries chiếm tỷ lệ cao nhất với 102 trường hợp, tương đương 65,8% tổng số 155 trường hợp động từ bán khuyết được phát hiện.
    • Catenative verbs đứng thứ hai với 31 trường hợp (20%).
    • Marginal verbs xuất hiện 15 lần (9,7%).
    • Modal idioms ít được sử dụng nhất với 7 trường hợp (4,5%).
  2. Phân bố cụ thể trong từng nhóm:

    • Trong nhóm semi-auxiliaries, các động từ như be going to (21,3%), have to (16,1%), be (un)willing to (9%), be (un)likely to (6,5%) được sử dụng phổ biến.
    • Marginal verbs như need (7,1%) và dare (1,7%) chủ yếu thể hiện các nghĩa về khả năng và nghĩa vụ.
    • Modal idioms như be to (3,85%) và have got to (0,5%) ít được dùng, chủ yếu biểu thị tính khả năng và nghĩa vụ.
  3. Giá trị ngữ nghĩa của động từ bán khuyết:

    • Extrinsic modality được thể hiện qua 87 trường hợp, chủ yếu nhằm biểu đạt đánh giá của người nói về khả năng, sự cần thiết hoặc dự đoán các sự kiện chính trị.
    • Intrinsic modality xuất hiện 67 lần, thể hiện quyền phép, nghĩa vụ và ý chí của các chủ thể trong tin tức.
    • Ví dụ, dare thường biểu thị khả năng hoặc sự đánh giá về sức mạnh chính trị, need thể hiện cả nghĩa vụ và sự cần thiết, be to chủ yếu dùng để dự đoán hoặc giả định tình huống.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy semi-auxiliaries là nhóm động từ bán khuyết được sử dụng nhiều nhất trong tin tức chính trị, phản ánh xu hướng sử dụng các cấu trúc đa từ để biểu đạt các sắc thái ngữ nghĩa phức tạp như dự đoán, nghĩa vụ và khả năng. Điều này phù hợp với đặc điểm của ngôn ngữ chính trị, nơi người nói cần thể hiện thái độ một cách tinh tế và đa chiều.

So sánh với các nghiên cứu trước đây về modal verbs trong ngôn ngữ chính trị, nghiên cứu này mở rộng phạm vi sang động từ bán khuyết, góp phần làm rõ hơn về vai trò của các cấu trúc ngữ pháp này trong việc truyền tải thông tin và quan điểm chính trị. Việc sử dụng extrinsic modality nhiều hơn intrinsic modality cho thấy các nhà báo và chính trị gia thường tập trung vào việc đánh giá khả năng và dự đoán các sự kiện hơn là thể hiện trực tiếp quyền lực hay nghĩa vụ cá nhân.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tròn thể hiện tỷ lệ phần trăm sử dụng từng nhóm động từ bán khuyết, hoặc bảng thống kê chi tiết tần suất từng động từ cụ thể, giúp minh họa rõ ràng sự phân bố và vai trò của từng loại trong ngữ cảnh chính trị.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đào tạo về động từ bán khuyết cho người học tiếng Anh chuyên ngành chính trị: Giúp nâng cao khả năng hiểu và sử dụng các cấu trúc ngữ pháp phức tạp, từ đó cải thiện kỹ năng đọc hiểu và viết báo cáo chính trị.

  2. Ứng dụng kết quả nghiên cứu trong biên tập và sản xuất tin tức chính trị: Các nhà báo nên chú ý sử dụng linh hoạt các động từ bán khuyết để thể hiện chính xác thái độ và quan điểm, đồng thời thu hút sự chú ý của độc giả.

  3. Phát triển công cụ phân tích ngôn ngữ tự động: Tích hợp các thuật toán nhận diện và phân loại động từ bán khuyết trong phần mềm xử lý ngôn ngữ tự nhiên, hỗ trợ phân tích nhanh các bản tin chính trị.

  4. Khuyến khích nghiên cứu sâu hơn về ngữ nghĩa và ngữ dụng của động từ bán khuyết trong các thể loại văn bản khác: Như bài phát biểu chính trị, tranh luận, hoặc truyền thông xã hội để mở rộng hiểu biết về vai trò của chúng trong giao tiếp chính trị.

Các giải pháp trên nên được thực hiện trong vòng 1-2 năm tới, với sự phối hợp của các cơ sở đào tạo ngôn ngữ, cơ quan truyền thông và các nhà nghiên cứu ngôn ngữ học.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Sinh viên và học viên cao học ngành Ngôn ngữ Anh và Ngôn ngữ học ứng dụng: Giúp hiểu sâu về cấu trúc và chức năng của động từ bán khuyết trong tiếng Anh, đặc biệt trong ngữ cảnh chính trị.

  2. Nhà báo và biên tập viên chuyên về tin tức chính trị: Nâng cao kỹ năng sử dụng ngôn ngữ chính trị chính xác, linh hoạt và hiệu quả trong việc truyền tải thông tin.

  3. Giáo viên và giảng viên tiếng Anh: Cung cấp tài liệu tham khảo để thiết kế bài giảng về ngữ pháp nâng cao, đặc biệt là phần modal verbs và semi-modal verbs.

  4. Nhà nghiên cứu ngôn ngữ học và truyền thông: Mở rộng hiểu biết về vai trò của ngôn ngữ trong truyền thông chính trị, hỗ trợ các nghiên cứu tiếp theo về ngữ nghĩa và ngữ dụng.

Mỗi nhóm đối tượng có thể áp dụng kết quả nghiên cứu để nâng cao năng lực chuyên môn, cải thiện kỹ năng giảng dạy, hoặc phát triển các công cụ phân tích ngôn ngữ phù hợp với mục đích nghiên cứu và thực tiễn.

Câu hỏi thường gặp

  1. Động từ bán khuyết là gì và khác gì so với động từ khuyết thiếu trung tâm?
    Động từ bán khuyết là nhóm động từ có chức năng tương tự động từ khuyết thiếu nhưng có đặc điểm ngữ pháp và ngữ nghĩa riêng, thường là các cấu trúc đa từ hoặc động từ biên như need, dare, be going to. Chúng không hoàn toàn giống động từ khuyết thiếu trung tâm như can, must nhưng vẫn thể hiện tính khuyết thiếu trong câu.

  2. Tại sao nghiên cứu tập trung vào tin tức chính trị của CNN?
    CNN là kênh truyền hình tin tức chính trị hàng đầu với lượng tin tức đa dạng và cập nhật nhanh, cung cấp nguồn dữ liệu phong phú và đại diện cho ngôn ngữ chính trị hiện đại, phù hợp để phân tích các động từ bán khuyết trong bối cảnh thực tế.

  3. Semi-auxiliaries được sử dụng phổ biến nhất vì sao?
    Semi-auxiliaries có khả năng biểu đạt nhiều sắc thái ngữ nghĩa như dự đoán, nghĩa vụ, khả năng và thường là các cấu trúc đa từ linh hoạt, phù hợp với yêu cầu truyền tải thông tin chính trị phức tạp và đa chiều.

  4. Extrinsic và intrinsic modality khác nhau như thế nào trong ngữ cảnh chính trị?
    Extrinsic modality liên quan đến đánh giá khả năng, sự cần thiết hoặc dự đoán các sự kiện, thể hiện quan điểm khách quan hơn. Intrinsic modality thể hiện quyền lực, nghĩa vụ hoặc ý chí của chủ thể, mang tính chủ quan và kiểm soát hành động.

  5. Làm thế nào để áp dụng kết quả nghiên cứu vào việc học tiếng Anh?
    Người học có thể tập trung luyện tập nhận diện và sử dụng các động từ bán khuyết trong các bài đọc và bài viết chính trị, từ đó nâng cao khả năng hiểu và biểu đạt các sắc thái ngữ nghĩa phức tạp trong tiếng Anh chuyên ngành.

Kết luận

  • Luận văn đã phân tích chi tiết việc sử dụng động từ bán khuyết trong 30 bản tin chính trị của CNN với tổng cộng 155 trường hợp được phát hiện.
  • Semi-auxiliaries là nhóm động từ bán khuyết phổ biến nhất, chiếm 65,8%, thể hiện đa dạng các giá trị ngữ nghĩa.
  • Extrinsic modality được sử dụng nhiều hơn intrinsic modality, phản ánh xu hướng đánh giá và dự đoán trong ngôn ngữ chính trị.
  • Nghiên cứu góp phần làm rõ vai trò của động từ bán khuyết trong việc biểu đạt thái độ và quan điểm chính trị qua ngôn ngữ.
  • Các bước tiếp theo bao gồm mở rộng phạm vi nghiên cứu sang các thể loại văn bản khác và phát triển công cụ phân tích ngôn ngữ tự động dựa trên kết quả này.

Để nâng cao hiệu quả sử dụng ngôn ngữ chính trị, độc giả và người học được khuyến khích áp dụng các kiến thức và phương pháp phân tích từ luận văn này trong thực tiễn học tập và công việc.