Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang dần hồi phục sau đại dịch Covid-19, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp ngày càng được nâng cao, đặc biệt khi Việt Nam tham gia nhiều Hiệp định thương mại tự do. Doanh thu và chi phí là hai chỉ tiêu cơ bản quyết định hiệu quả hoạt động kinh doanh và lợi nhuận của doanh nghiệp. Việc quản lý chính xác, kịp thời các khoản doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh đóng vai trò then chốt trong việc cung cấp thông tin cho nhà quản trị đưa ra các quyết định chiến lược phù hợp. Luận văn tập trung nghiên cứu kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH Phú Thái Bình, một doanh nghiệp xây dựng có quy mô lớn tại huyện Quốc Oai, Hà Nội, trong giai đoạn 2020-2021.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm hệ thống hóa cơ sở lý luận về kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh; phân tích thực trạng công tác kế toán tại công ty; từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính. Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng trong việc giúp doanh nghiệp sử dụng vốn hiệu quả, nâng cao lợi thế cạnh tranh trên thị trường. Qua đó, góp phần phát triển bền vững hoạt động sản xuất kinh doanh trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các chuẩn mực kế toán Việt Nam, đặc biệt là Chuẩn mực kế toán số 14 về doanh thu và thu nhập khác, Thông tư 200/2014/TT-BTC hướng dẫn chế độ kế toán doanh nghiệp, cùng các lý thuyết về kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh. Hai mô hình kế toán chính được áp dụng là kế toán tài chính và kế toán quản trị, trong đó kế toán tài chính tập trung ghi nhận, phản ánh các nghiệp vụ kinh tế phát sinh, còn kế toán quản trị cung cấp thông tin chi tiết phục vụ quản lý nội bộ.

Ba khái niệm trọng tâm được làm rõ gồm:

  • Doanh thu: Tổng giá trị lợi ích kinh tế thu được từ hoạt động sản xuất kinh doanh, tài chính và thu nhập khác, được ghi nhận theo giá trị hợp lý và thời điểm phát sinh giao dịch.
  • Chi phí: Tổng giá trị các khoản làm giảm lợi ích kinh tế trong kỳ kế toán, bao gồm giá vốn hàng bán, chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp, chi phí tài chính và chi phí khác.
  • Kết quả kinh doanh: Chỉ tiêu tổng hợp phản ánh hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh, tài chính và các hoạt động khác, được xác định dựa trên chênh lệch giữa doanh thu và chi phí trong kỳ.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu tài liệu thứ cấp kết hợp thu thập số liệu thực tế từ Công ty TNHH Phú Thái Bình. Nguồn dữ liệu bao gồm: tài liệu lý thuyết, các bài báo khoa học, luận văn liên quan, sổ sách kế toán, báo cáo tài chính và các văn bản pháp luật về kế toán. Phương pháp thu thập dữ liệu còn bao gồm phỏng vấn trực tiếp và quan sát quy trình kế toán tại công ty.

Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng phương pháp thống kê mô tả, so sánh số liệu qua các năm 2020-2021 để đánh giá thực trạng kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh. Các biểu đồ và bảng số liệu được sử dụng để minh họa sự biến động và phân tích chi tiết các chỉ tiêu tài chính. Cỡ mẫu nghiên cứu là toàn bộ số liệu kế toán của công ty trong giai đoạn nghiên cứu, phương pháp chọn mẫu là chọn toàn bộ dữ liệu có sẵn nhằm đảm bảo tính toàn diện và chính xác.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Doanh thu của công ty tăng trưởng ổn định trong giai đoạn 2020-2021, với doanh thu thuần bán hàng và cung cấp dịch vụ đạt khoảng 120 tỷ đồng năm 2020 và tăng lên khoảng 135 tỷ đồng năm 2021, tương đương mức tăng khoảng 12,5%. Doanh thu hoạt động tài chính và thu nhập khác cũng đóng góp tích cực, chiếm khoảng 5-7% tổng doanh thu.

  2. Chi phí sản xuất kinh doanh được kiểm soát chặt chẽ, trong đó giá vốn hàng bán chiếm tỷ trọng lớn nhất, khoảng 70% tổng doanh thu thuần. Chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp chiếm lần lượt khoảng 10% và 8% tổng doanh thu, thể hiện sự phân bổ hợp lý giữa các khoản chi phí.

  3. Kết quả kinh doanh có sự cải thiện rõ rệt, lợi nhuận sau thuế tăng từ khoảng 8 tỷ đồng năm 2020 lên gần 10 tỷ đồng năm 2021, tương đương mức tăng 25%. Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên doanh thu thuần đạt khoảng 7,4% năm 2021, cao hơn mức 6,7% năm trước đó.

  4. Hệ thống kế toán tài chính và quản trị được tổ chức đồng bộ, sử dụng phần mềm MISA với hình thức kế toán Nhật ký chung, giúp công ty thu thập, xử lý và cung cấp thông tin tài chính kịp thời, chính xác phục vụ quản lý và báo cáo.

Thảo luận kết quả

Sự tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận của Công ty TNHH Phú Thái Bình phản ánh hiệu quả trong quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh và tài chính. Việc kiểm soát chi phí giá vốn hàng bán và chi phí quản lý giúp công ty duy trì biên lợi nhuận ổn định. So với một số nghiên cứu trong ngành xây dựng, tỷ suất lợi nhuận của công ty tương đối cao, cho thấy năng lực cạnh tranh và hiệu quả vận hành tốt.

Tuy nhiên, một số hạn chế được ghi nhận như sự phân công công việc kế toán chuyên môn hóa cao nhưng thiếu sự linh hoạt, dẫn đến hạn chế trong việc hiểu biết toàn diện về các phần hành kế toán. Ngoài ra, công tác kế toán các khoản giảm trừ doanh thu và dự phòng chi phí còn chưa được thực hiện đầy đủ, ảnh hưởng đến tính chính xác của báo cáo tài chính.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng doanh thu, chi phí và lợi nhuận qua các năm, cùng bảng phân tích tỷ trọng chi phí theo từng loại, giúp minh họa rõ nét hơn về hiệu quả hoạt động tài chính của công ty.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đào tạo và luân chuyển nhân sự kế toán nhằm nâng cao sự hiểu biết toàn diện về các phần hành kế toán, tăng tính linh hoạt và hiệu quả công việc. Thời gian thực hiện: 6-12 tháng, chủ thể: Ban giám đốc và phòng nhân sự.

  2. Hoàn thiện quy trình kế toán các khoản giảm trừ doanh thu và dự phòng chi phí để đảm bảo tính chính xác và minh bạch trong báo cáo tài chính, góp phần nâng cao độ tin cậy thông tin. Thời gian: 3-6 tháng, chủ thể: Phòng kế toán.

  3. Ứng dụng sâu hơn các công cụ công nghệ thông tin trong kế toán quản trị, như phần mềm phân tích chi phí và dự báo tài chính, giúp nhà quản trị có thông tin kịp thời và chính xác hơn. Thời gian: 12 tháng, chủ thể: Ban giám đốc và phòng công nghệ thông tin.

  4. Tăng cường kiểm soát nội bộ và đánh giá định kỳ công tác kế toán, nhằm phát hiện và khắc phục kịp thời các sai sót, nâng cao hiệu quả quản lý tài chính. Thời gian: liên tục, chủ thể: Ban kiểm soát và phòng kế toán.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Nhà quản trị doanh nghiệp xây dựng: Sử dụng luận văn để hiểu rõ hơn về quản lý doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh, từ đó đưa ra các quyết định tài chính chiến lược phù hợp.

  2. Chuyên viên kế toán và kiểm toán: Áp dụng các kiến thức và giải pháp thực tiễn trong công tác kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại các doanh nghiệp xây dựng.

  3. Giảng viên và sinh viên ngành Kế toán, Tài chính: Tham khảo luận văn để nắm vững lý thuyết và thực tiễn kế toán doanh thu, chi phí, kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp sản xuất kinh doanh.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước về tài chính, thuế: Sử dụng luận văn làm tài liệu tham khảo trong việc xây dựng chính sách, hướng dẫn và kiểm tra công tác kế toán tại các doanh nghiệp.

Câu hỏi thường gặp

  1. Kế toán doanh thu được ghi nhận khi nào?
    Doanh thu được ghi nhận khi doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích liên quan đến sản phẩm hoặc dịch vụ cho khách hàng, doanh thu xác định tương đối chắc chắn và có khả năng thu được lợi ích kinh tế.

  2. Phân loại chi phí trong doanh nghiệp xây dựng gồm những loại nào?
    Chi phí được phân loại thành chi phí hoạt động kinh doanh thông thường (giá vốn hàng bán, chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp), chi phí hoạt động tài chính và chi phí khác.

  3. Làm thế nào để xác định kết quả kinh doanh?
    Kết quả kinh doanh được xác định bằng cách lấy tổng doanh thu thuần trừ đi giá vốn hàng bán, chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp, chi phí tài chính, chi phí khác và thuế thu nhập doanh nghiệp.

  4. Vai trò của phần mềm kế toán trong công tác kế toán doanh thu, chi phí?
    Phần mềm kế toán giúp tự động hóa việc ghi chép, tổng hợp số liệu, giảm thiểu sai sót, cung cấp báo cáo kịp thời và chính xác, hỗ trợ quản lý tài chính hiệu quả.

  5. Những khó khăn thường gặp trong tổ chức bộ máy kế toán tại doanh nghiệp vừa và nhỏ?
    Khó khăn gồm sự chuyên môn hóa cao nhưng thiếu linh hoạt, nhân viên kế toán thiếu hiểu biết toàn diện về các phần hành, hạn chế trong phối hợp công việc và áp dụng công nghệ thông tin.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh, làm nền tảng cho nghiên cứu thực tiễn tại Công ty TNHH Phú Thái Bình.
  • Thực trạng kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại công ty cho thấy sự tăng trưởng ổn định doanh thu và lợi nhuận, đồng thời còn tồn tại một số hạn chế trong tổ chức bộ máy và quy trình kế toán.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả công tác kế toán, bao gồm đào tạo nhân sự, hoàn thiện quy trình, ứng dụng công nghệ và tăng cường kiểm soát nội bộ.
  • Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng, góp phần nâng cao năng lực quản lý tài chính và lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp trong bối cảnh hội nhập kinh tế.
  • Các bước tiếp theo là triển khai các giải pháp đề xuất, đánh giá hiệu quả và tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi áp dụng cho các doanh nghiệp cùng ngành.

Mời các nhà quản lý, chuyên viên kế toán và các nhà nghiên cứu quan tâm áp dụng và phát triển các kết quả nghiên cứu nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh và quản lý tài chính doanh nghiệp.