Luận án về thực hiện hợp đồng khi hoàn cảnh thay đổi cơ bản theo pháp luật Việt Nam

• Trường học: Trường Đại Học Luật Hà Nội
• Chuyên ngành: Luật Dân Sự
• Đề tài: Hợp Đồng Và Hoàn Cảnh Thay Đổi Cơ Bản Theo Pháp Luật Việt Nam
• Loại tài liệu: Luận Án Tiến Sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Hà Nội

• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA CẦN NGHIÊN CỨU VỀ ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
• 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu
• 1.1.1. Tình hình nghiên cứu trong nước
• 1.1.2. Tình hình nghiên cứu nước ngoài
• 1.2. Nhận xét về tình hình nghiên cứu
• 1.2.1. Về lý luận hợp đồng và thực hiện hợp đồng khi hoàn cảnh thay đổi cơ bản
• 1.2.2. Về thực trạng pháp luật và thực tiễn thi hành pháp luật về thực hiện hợp đồng khi hoàn cảnh thay đổi cơ bản
• 1.2.3. Về quan điểm, giải pháp
• 1.2.4. Những vấn đề đặt ra cần tiếp tục nghiên cứu
• 1.3. Cơ sở lý thuyết và câu hỏi nghiên cứu
• 1.4. Câu hỏi nghiên cứu và giả thuyết nghiên cứu
• 1.5. Kết luận chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ HOÀN CẢNH THAY ĐỔI CƠ BẢN VÀ THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG KHI HOÀN CẢNH THAY ĐỔI CƠ BẢN
• 2.1. Những vấn đề lý luận về hoàn cảnh thay đổi cơ bản
• 2.1.1. Khái niệm hoàn cảnh thay đổi cơ bản
• 2.1.2. Các học thuyết về hoàn cảnh thay đổi cơ bản
• 2.1.3. Phân biệt hoàn cảnh thay đổi cơ bản với bất khả kháng
• 2.2. Những vấn đề lý luận về thực hiện hợp đồng khi hoàn cảnh thay đổi cơ bản
• 2.2.1. Khái niệm thực hiện hợp đồng khi hoàn cảnh thay đổi cơ bản
• 2.2.2. Cơ sở ghi nhận điều khoản thực hiện hợp đồng khi hoàn cảnh thay đổi cơ bản
• 2.2.3. Nội dung thực hiện hợp đồng khi hoàn cảnh thay đổi cơ bản
• 2.2.3.1. Điều kiện xác định hoàn cảnh thay đổi cơ bản
• 2.2.3.2. Về đàm phán lại hợp đồng
• 2.2.3.3. Thẩm quyền giải quyết tranh chấp và hệ quả khi đàm phán không thành
• 2.3. Kết luận chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VIỆT NAM VÀ THỰC TIỄN THI HÀNH PHÁP LUẬT VỀ THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG KHI HOÀN CẢNH THAY ĐỔI CƠ BẢN
• 3.1. Thực trạng pháp luật Việt Nam về thực hiện hợp đồng khi hoàn cảnh thay đổi cơ bản
• 3.1.1. Khái quát quy định pháp luật về hoàn cảnh thay đổi cơ bản
• 3.1.2. Điều kiện xác định hoàn cảnh thay đổi cơ bản
• 3.1.3. Đàm phán lại
• 3.1.4. Thẩm quyền giải quyết tranh chấp và hệ quả khi đàm phán không thành
• 3.2. Thực tiễn thi hành pháp luật về thực hiện hợp đồng khi hoàn cảnh thay đổi cơ bản
• 3.2.1. Thực tiễn thi hành pháp luật trước khi có Bộ luật dân sự năm 2015
• 3.2.2. Thực tiễn thi hành pháp luật sau khi Bộ luật dân sự năm 2015 có hiệu lực
• 3.3. Kết luận chương 3
• 4. CHƯƠNG 4: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN, NÂNG CAO HIỆU QUẢ THI HÀNH PHÁP LUẬT VỀ THỰC HIỆN HỢP ĐỒNG KHI HOÀN CẢNH THAY ĐỔI CƠ BẢN
• 4.1. Phương hướng hoàn thiện pháp luật về thực hiện hợp đồng khi hoàn cảnh thay đổi cơ bản
• 4.1.1. Tiếp thu có chọn lọc các quy định tiên tiến trên thế giới, đáp ứng xu thế hội nhập kinh tế quốc tế, thích ứng môi trường kinh doanh toàn cầu
• 4.1.2. Đảm bảo tính khả thi của pháp luật
• 4.1.3. Đề cao nguyên tắc thiện chí trong quá trình giải quyết tranh chấp
• 4.1.4. Khắc phục những bất cập của pháp luật về thực hiện hợp đồng khi hoàn cảnh thay đổi cơ bản
• 4.2. Giải pháp hoàn thiện pháp luật về thực hiện hợp đồng khi hoàn cảnh thay đổi cơ bản
• 4.2.1. Bổ sung khái niệm hoàn cảnh của hợp đồng
• 4.2.2. Giải thích thế nào là hoàn cảnh thay đổi cơ bản
• 4.2.3. Hoàn thiện về điều kiện xác định hoàn cảnh thay đổi cơ bản
• 4.2.4. Hoàn thiện quy định về nghĩa vụ đàm phán lại
• 4.2.5. Hoàn thiện về hệ quả khi đàm phán không thành
• 4.2.6. Một số kiến nghị khác
• 4.3. Giải pháp nâng cao hiệu quả thi hành các quy định pháp luật về thực hiện hợp đồng khi hoàn cảnh thay đổi cơ bản
• 4.3.1. Nâng cao chất lượng đội ngũ thẩm phán
• 4.3.2. Tuyên truyền phổ biến pháp luật về hoàn cảnh thay đổi cơ bản, đặc biệt cho đội ngũ doanh nhân
• 4.3.3. Tập huấn chuyên sâu cho đội ngũ Kiểm sát viên, Luật sư
• 4.4. Kết luận chương 4
• KẾT LUẬN CHUNG
• CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
• TÀI LIỆU TIẾNG VIỆT
• DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

I. Tổng quan về hợp đồng và hoàn cảnh thay đổi cơ bản

Hợp đồng là một phần quan trọng trong hệ thống pháp luật Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực dân sự và thương mại. Hợp đồng không chỉ là phương tiện pháp lý để các bên thực hiện quyền và nghĩa vụ mà còn là công cụ để bảo vệ lợi ích hợp pháp của các bên. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, có thể xảy ra những hoàn cảnh thay đổi cơ bản làm ảnh hưởng đến khả năng thực hiện hợp đồng. Theo quy định tại Điều 420 Bộ luật Dân sự năm 2015, các bên có quyền yêu cầu điều chỉnh hợp đồng khi có hoàn cảnh thay đổi cơ bản. Điều này cho thấy sự cần thiết phải hiểu rõ về quy định pháp luật liên quan đến vấn đề này.

1.1. Khái niệm và nguyên tắc hợp đồng

Khái niệm hợp đồng được định nghĩa là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền và nghĩa vụ dân sự. Nguyên tắc cơ bản của hợp đồng là tự do ý chí, nghĩa là các bên có quyền tự quyết định nội dung hợp đồng của mình. Tuy nhiên, khi có hoàn cảnh thay đổi, nguyên tắc này có thể bị ảnh hưởng. Các bên cần phải xem xét lại các điều khoản trong hợp đồng để đảm bảo rằng quyền và nghĩa vụ của họ vẫn được thực hiện một cách hợp lý và công bằng.

1.2. Các loại hợp đồng và ảnh hưởng của hoàn cảnh thay đổi

Có nhiều loại hợp đồng khác nhau như hợp đồng dân sự, hợp đồng thương mại, và hợp đồng lao động. Mỗi loại hợp đồng có những quy định riêng về việc thực hiện và điều chỉnh. Khi có hoàn cảnh thay đổi cơ bản, các bên cần phải xem xét lại các điều khoản trong hợp đồng để xác định xem có cần điều chỉnh hay không. Việc này không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của các bên mà còn đảm bảo tính khả thi trong việc thực hiện hợp đồng.

II. Thực trạng pháp luật về hoàn cảnh thay đổi cơ bản

Thực trạng pháp luật Việt Nam về hoàn cảnh thay đổi cơ bản cho thấy nhiều vấn đề cần được giải quyết. Trước khi có Bộ luật Dân sự năm 2015, quy định về thay đổi hợp đồng trong trường hợp này chưa được quan tâm đúng mức. Sau khi Bộ luật Dân sự năm 2015 có hiệu lực, quy định về hoàn cảnh thay đổi cơ bản đã được đưa vào, nhưng vẫn còn nhiều bất cập trong việc áp dụng. Các cơ quan có thẩm quyền cần có hướng dẫn cụ thể để đảm bảo việc áp dụng quy định này một cách thống nhất và hiệu quả.

2.1. Quy định pháp luật hiện hành

Theo Điều 420 Bộ luật Dân sự năm 2015, các bên có quyền yêu cầu điều chỉnh hợp đồng khi có hoàn cảnh thay đổi cơ bản. Tuy nhiên, khái niệm về hoàn cảnh thay đổi cơ bản vẫn còn mơ hồ, dẫn đến việc áp dụng không đồng nhất. Các bên cần phải có sự hiểu biết rõ ràng về các điều kiện để xác định hoàn cảnh thay đổi cơ bản nhằm bảo vệ quyền lợi của mình.

2.2. Thực tiễn thi hành pháp luật

Thực tiễn thi hành pháp luật cho thấy nhiều tranh chấp phát sinh liên quan đến việc yêu cầu điều chỉnh hợp đồng khi có hoàn cảnh thay đổi cơ bản. Các cơ quan có thẩm quyền thường gặp khó khăn trong việc xác định các yếu tố của hoàn cảnh thay đổi cơ bản. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi của các bên mà còn làm giảm tính hiệu quả của hệ thống pháp luật.

III. Giải pháp hoàn thiện pháp luật về thực hiện hợp đồng

Để nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật về thực hiện hợp đồng khi có hoàn cảnh thay đổi cơ bản, cần có những giải pháp cụ thể. Việc hoàn thiện quy định pháp luật là cần thiết để đảm bảo tính khả thi và công bằng trong việc thực hiện hợp đồng. Các cơ quan có thẩm quyền cần phải có những hướng dẫn cụ thể để các bên có thể hiểu rõ hơn về quyền và nghĩa vụ của mình trong trường hợp này.

3.1. Hoàn thiện quy định pháp luật

Cần bổ sung và làm rõ các quy định liên quan đến hoàn cảnh thay đổi cơ bản trong Bộ luật Dân sự. Việc này không chỉ giúp các bên dễ dàng áp dụng mà còn tạo ra một khung pháp lý rõ ràng hơn cho việc điều chỉnh hợp đồng. Các quy định cần phải cụ thể hóa các yếu tố cấu thành hoàn cảnh thay đổi cơ bản để tránh sự mơ hồ trong việc áp dụng.

3.2. Tăng cường đào tạo và tuyên truyền

Cần tăng cường công tác đào tạo và tuyên truyền về hoàn cảnh thay đổi cơ bản cho các bên liên quan, đặc biệt là các doanh nghiệp và luật sư. Việc này sẽ giúp nâng cao nhận thức và hiểu biết về quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng, từ đó giảm thiểu tranh chấp phát sinh.