Hoạt Động Trải Nghiệm Cho Học Sinh Các Trường Tiểu Học Huyện Pác Nặm, Tỉnh Bắc Kạn

Trải nghiệm là một hoạt động giáo dục mới. Hoạt động giáo dục ở trường tiểu học sau năm 2015 đã quán triệt tinh thần và mục tiêu của Nghị quyết số 29-NQ/TW về Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, nghĩa là cần tổ chức các hoạt động GV theo hướng tăng cường sự trải nghiệm, nhằm phát huy tính sáng tạo cho HS, tạo ra các môi trường khác nhau để HS được trải nghiệm nhiều nhất, đồng thời là sự khởi nguồn sáng tạo, biến những ý tưởng sáng tạo của HS thành hiện thực để các em thể hiện hết khả năng sáng tạo của mình. Nói tới trải nghiệm là nói tới việc HS phải trải qua thực tế, tham gia vào hoặc tiếp xúc đến sự vật hoặc sự kiện nào đó và tạo ra những giá trị mới về vật chất hoặc tinh thần, tìm ra cái mới, cách giải quyết mới không bị gò bó, phụ thuộc vào cái đã có.

Việc tổ chức các HĐTN trong nhà trường nhằm tạo ra những phương thức học hiệu quả, gắn lý thuyết với vận động, với thao tác vật chất, với đời sống thực, giúp HS đạt được tri thức và kinh nghiệm, nhưng theo các hướng tiếp cận không hoàn toàn giống nhau, có tác dụng hỗ trợ tích cực để các em được phát triển toàn diện cả về kiến thức, kỹ năng, phẩm chất, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường. Tuy mang lại hiệu quả cao nhưng việc tổ chức hoạt động học tập trải nghiệm tại mỗi trường học lại là công việc không dễ thực hiện, đặc biệt là bậc tiểu học.

Kinh phí eo hẹp và thời gian biểu dày đặc là những rào cản lớn. Các trường học, đặc biệt ở vùng sâu vùng xa như Pác Nặm, thường xuyên đối mặt với vấn đề thiếu kinh phí cho các hoạt động ngoại khóa. Thời gian biểu học tập cũng khá kín, gây khó khăn trong việc sắp xếp các buổi trải nghiệm thực tế. Điều này đòi hỏi sự linh hoạt và sáng tạo từ phía nhà trường và giáo viên để tối ưu hóa nguồn lực hiện có.

Khó khăn còn xuất phát từ phía người học. Khái niệm học tập trải nghiệm đối với HS ở nhiều địa phương hiện nay khá mới bởi lâu nay chúng ta vẫn chú trọng những tiết học trên lớp, qua kênh sách giáo khoa và kênh hình bằng các phương tiện hỗ trợ. Vì vậy, nếu tổ chức các HĐTN mà không có sự chuẩn bị về tâm lý và phương pháp, chắc chắn HS sẽ bị rơi vào trạng thái thụ động khi tiếp cận đối tượng trải nghiệm hoặc sẽ biến buổi học trải nghiệm thành một chuyến tham quan. Ngoài ra, còn có khó khăn trong việc bảo đảm an toàn trong quá trình tổ chức hoạt động học tập trải nghiệm.

Cần xây dựng chương trình, kế hoạch và phương pháp tổ chức thật sự khoa học và phù hợp. Khi xây dựng chương trình học, cần chú ý sắp xếp và tổ chức xen kẽ với hoạt động học tập trải nghiệm sao cho vừa hợp lý vừa hiệu quả. Các trường cần căn cứ vào điều kiện thực tế của mình để xây dựng kế hoạch và tiến hành các hoạt động học tập trải nghiệm phù hợp.

Cần có sự chuẩn bị về tâm lý và phương pháp cho học sinh trước khi tham gia các hoạt động trải nghiệm. Điều này giúp học sinh chủ động, tích cực hơn trong quá trình khám phá và học hỏi. Giáo viên cần tạo ra môi trường học tập mở, khuyến khích học sinh đặt câu hỏi, thảo luận và chia sẻ kinh nghiệm.

An toàn là yếu tố quan trọng hàng đầu khi tổ chức các hoạt động trải nghiệm. Nhà trường và giáo viên cần có kế hoạch chi tiết về việc đảm bảo an toàn cho học sinh, từ việc lựa chọn địa điểm, phương tiện di chuyển đến việc trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết cho học sinh.

Phạm vi nội dung: Luận văn chỉ nghiên cứu các biện pháp chỉ đạo của phòng GD &ĐT huyện Pác Nặm về tổ chức HĐTN cho HS các trường tiểu học. Phạm vi khảo sát: Tiến hành điều tra khảo sát tại trường tiểu học Bằng Thành II, trường tiểu học Bằng Thành I, trường tiểu học Bộc Bố, trường tiểu học Cao Tân, Trường tiểu học Cổ Linh huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn. Phạm vi thời gian: Thời gian khảo sát, đánh giá thực trạng từ năm 2015 đến nay.

Các HĐTN sẽ phong phú hơn cả về nội dung, phương pháp và hình thức hoạt động, đặc biệt là với những mục tiêu phát triển phẩm chất, năng lực cụ thể rõ ràng, tức là HS được học từ trải nghiệm nếu Phòng GD&ĐT có các biện pháp chỉ đạo tổ chức hoạt động trải nghiệm cho HS tiểu học hợp lý.

Nghiên cứu, phân tích, tổng hợp các văn bản, các Nghị quyết, các tài liệu, sách báo. có liên quan xây dựng cơ sở lý luận cho việc nghiên cứu đề tài.

Quan sát việc tổ chức các HĐTN cho HS các trường tiểu học huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn. Bước 1: Xây dựng phiếu hỏi với 2 phiếu trưng cầu ý kiến: - Phiếu số 1: Thăm dò ý kiến của 20 CBQL. Trong đó có 5 CQBL Phòng GD&ĐT; 15 CBQL là Hiệu trưởng, Hiệu phó của các trường tiểu học. - Phiếu số 2: Thăm dò ý kiến đối với toàn thể GV của 5 trường (135 GV). Việc xây dựng phiếu trưng cầu ý kiến chủ yếu dựa trên cơ sở lý luận, mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài. Bước 2: Tiến hành điều tra và thu thập thông tin từ CBQL Phòng GD&ĐT, CBQL, GV các trường tiểu học trên địa bàn huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn. Bước 3: Thu thập phiếu điều tra và xử lý số liệu.

Phỏng vấn CBQL Phòng GD&ĐT huyện Pác Nặm, CBQL (Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng) của trường Tiểu học Bằng Thành II, trường Tiểu học Bằng Thành I, trường Tiểu học Bộc Bố, trường Tiểu học Cao Tân, trường Tiểu học Cổ Linh huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn về những vấn đề nghiên cứu của đề tài. Dùng phương pháp thống kê toán học để xử lý các số liệu của đề tài, các thông tin trong quá trình nghiên cứu, điều tra thu thập được. Nhờ đó ta xác định được kết quả một cách khách quan các nội dung, thực trạng và biện pháp tổ chức HĐTN cho HS các trường tiểu học huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn.

Luận văn được cấu trúc thành ba chương chính, bao gồm cơ sở lý luận, thực trạng và các biện pháp tổ chức hoạt động trải nghiệm. Mỗi chương đều đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp cái nhìn toàn diện về vấn đề nghiên cứu.

Dựa trên kết quả nghiên cứu, luận văn đưa ra các khuyến nghị cụ thể nhằm cải thiện và phát triển hoạt động trải nghiệm tại huyện Pác Nặm. Đồng thời, đề xuất các hướng nghiên cứu tiếp theo để tiếp tục khám phá và hoàn thiện lĩnh vực này.