Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu và sự phát triển mạnh mẽ của ngành xây dựng tại Việt Nam, việc hoàn thiện tổ chức kế toán trong các doanh nghiệp xây lắp trở nên cấp thiết. Theo báo cáo tài chính của Công ty cổ phần SHC, doanh thu công ty từ năm 2013 đến 2017 có xu hướng tăng trưởng ổn định, phản ánh sự phát triển bền vững trong lĩnh vực thi công xây dựng. Tuy nhiên, đặc thù ngành xây dựng với các công trình phân tán địa lý, thay đổi không gian liên tục đã tạo ra nhiều thách thức trong công tác kế toán, đặc biệt là trong việc thu thập, xử lý và luân chuyển chứng từ kế toán.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là phân tích thực trạng tổ chức kế toán tại Công ty cổ phần SHC trong giai đoạn 2017-2018, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện nhằm nâng cao hiệu quả công tác kế toán, đáp ứng yêu cầu quản lý và phát triển bền vững của doanh nghiệp. Nghiên cứu tập trung vào việc đánh giá tổ chức bộ máy kế toán, công tác kế toán, ứng dụng công nghệ thông tin và quy trình luân chuyển chứng từ kế toán.

Ý nghĩa của nghiên cứu được thể hiện qua việc cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn cho việc tổ chức kế toán trong các doanh nghiệp xây dựng vừa và nhỏ, góp phần nâng cao năng lực quản lý tài chính, giảm thiểu rủi ro và tăng cường tính minh bạch trong hoạt động kế toán. Kết quả nghiên cứu cũng có thể áp dụng rộng rãi cho các doanh nghiệp cùng ngành, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt và yêu cầu quản trị ngày càng cao.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình tổ chức kế toán trong doanh nghiệp, tập trung vào ba mô hình tổ chức bộ máy kế toán phổ biến: mô hình kế toán tập trung, mô hình kế toán phân tán và mô hình kế toán hỗn hợp. Mỗi mô hình có ưu nhược điểm riêng, phù hợp với quy mô, đặc điểm hoạt động và phạm vi địa lý của doanh nghiệp.

Ba khái niệm chính được nghiên cứu bao gồm:

  • Tổ chức bộ máy kế toán: Phân công nhiệm vụ, chức năng và trách nhiệm của các nhân viên kế toán nhằm đảm bảo hiệu quả công tác kế toán.
  • Tổ chức công tác kế toán: Bao gồm tổ chức chứng từ kế toán, tài khoản kế toán, sổ kế toán, báo cáo kế toán và kiểm tra kế toán.
  • Nguyên tắc tổ chức kế toán: Tuân thủ pháp luật, thống nhất, phù hợp với quy mô và đặc điểm doanh nghiệp, đảm bảo hiệu quả và tiết kiệm.

Ngoài ra, luận văn cũng áp dụng các nguyên tắc kế toán theo Luật Kế toán số 88/2015/QH13 và các Thông tư hướng dẫn của Bộ Tài chính như Thông tư 133/2016/TT-BTC.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp định tính kết hợp quan sát và phỏng vấn trực tiếp nhằm thu thập dữ liệu sơ cấp từ kế toán trưởng, nhân viên phòng kế toán và các bộ phận liên quan tại Công ty cổ phần SHC. Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ các báo cáo tài chính, quy chế hoạt động, các văn bản pháp luật và tài liệu chuyên ngành.

Cỡ mẫu nghiên cứu bao gồm toàn bộ nhân sự phòng kế toán và một số cán bộ quản lý có liên quan, đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy của dữ liệu. Phân tích dữ liệu được thực hiện thông qua tổng hợp, so sánh và đánh giá thực trạng tổ chức kế toán, từ đó rút ra các hạn chế và đề xuất giải pháp.

Timeline nghiên cứu kéo dài trong năm 2017-2018, với các bước chính gồm xây dựng khung lý thuyết, thu thập dữ liệu, phân tích kết quả và đề xuất giải pháp hoàn thiện.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tổ chức bộ máy kế toán: Công ty áp dụng mô hình kế toán tập trung phù hợp với quy mô nhỏ và phạm vi hoạt động. Phân công công việc rõ ràng giữa các kế toán viên, tuy nhiên, do địa bàn thi công phân tán, việc thu thập và xử lý dữ liệu gặp khó khăn, ảnh hưởng đến tính kịp thời của thông tin kế toán. Khoảng 70% nhân viên kế toán cho biết sự phối hợp giữa các bộ phận còn hạn chế.

  2. Tổ chức công tác kế toán: Danh mục chứng từ, tài khoản kế toán và báo cáo tài chính được xây dựng theo Thông tư 133/2016/TT-BTC, đảm bảo tính pháp lý và chính xác. Tuy nhiên, việc luân chuyển chứng từ còn chậm trễ, chưa có quy trình bằng văn bản thống nhất, dẫn đến 40% chứng từ đến phòng kế toán không kịp thời.

  3. Ứng dụng công nghệ thông tin: Công ty đã trang bị phần mềm kế toán FAST và máy tính cá nhân cho nhân viên, nhưng phần mềm chỉ hoạt động trên mạng LAN nội bộ, chưa kết nối trực tiếp với các công trường. Máy tính đã lỗi thời, chưa được nâng cấp, làm giảm hiệu quả xử lý dữ liệu.

  4. Kiểm tra kế toán: Công tác kiểm tra được thực hiện thường xuyên, bao gồm kiểm tra chứng từ, sổ sách và báo cáo. Công ty cũng mời đơn vị kiểm toán độc lập hàng năm, góp phần nâng cao tính minh bạch và chính xác của thông tin tài chính.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các hạn chế là do đặc thù ngành xây dựng với các công trình phân tán địa lý, gây khó khăn trong việc thu thập và luân chuyển chứng từ kế toán. So với các nghiên cứu trong ngành xây dựng khác, Công ty cổ phần SHC đã có bước tiến trong việc áp dụng mô hình kế toán tập trung, nhưng chưa khai thác hiệu quả công nghệ thông tin để khắc phục điểm yếu này.

Việc chưa có quy trình luân chuyển chứng từ bằng văn bản và phần mềm kế toán chưa kết nối trực tiếp với công trường làm giảm tính kịp thời và chính xác của thông tin kế toán, ảnh hưởng đến khả năng ra quyết định của ban lãnh đạo. Các biểu đồ luân chuyển chứng từ và sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán có thể minh họa rõ ràng các điểm nghẽn trong quy trình hiện tại.

So với các doanh nghiệp xây dựng cùng quy mô, Công ty cổ phần SHC cần tăng cường đào tạo chuyên môn cho nhân viên kế toán và nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin để đáp ứng yêu cầu quản lý ngày càng cao.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Hoàn thiện tổ chức bộ máy kế toán: Duy trì mô hình kế toán tập trung nhưng bố trí kế toán vật tư tại công trường để thu thập dữ liệu kịp thời. Thực hiện luân chuyển vị trí công tác giữa các kế toán viên hàng năm nhằm nâng cao kỹ năng và sự linh hoạt. Chủ thể thực hiện: Ban giám đốc và phòng nhân sự, thời gian: 6 tháng.

  2. Xây dựng quy trình luân chuyển chứng từ bằng văn bản: Thiết lập danh mục chứng từ đồng nhất áp dụng cho tất cả công trường, quy định rõ ràng về thời gian và trách nhiệm luân chuyển chứng từ. Chủ thể thực hiện: Phòng kế toán phối hợp với các phòng ban liên quan, thời gian: 3 tháng.

  3. Nâng cấp và ứng dụng công nghệ thông tin: Chuyển đổi phần mềm kế toán sang nền tảng online để kết nối trực tiếp giữa công trường và phòng kế toán trung tâm, nâng cấp máy tính và thiết bị công nghệ. Chủ thể thực hiện: Ban giám đốc và phòng công nghệ thông tin, thời gian: 9 tháng.

  4. Tăng cường đào tạo và bồi dưỡng chuyên môn cho nhân viên kế toán: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về kế toán xây dựng và ứng dụng công nghệ thông tin trong kế toán. Chủ thể thực hiện: Phòng nhân sự phối hợp với phòng kế toán, thời gian: liên tục hàng năm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo các doanh nghiệp xây dựng vừa và nhỏ: Nghiên cứu giúp hiểu rõ vai trò và cách tổ chức kế toán hiệu quả, từ đó nâng cao năng lực quản lý tài chính và kiểm soát rủi ro.

  2. Nhân viên và kế toán trưởng trong ngành xây dựng: Cung cấp kiến thức thực tiễn về tổ chức bộ máy và công tác kế toán, giúp cải thiện quy trình làm việc và ứng dụng công nghệ.

  3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành kế toán, kiểm toán: Là tài liệu tham khảo quý giá về tổ chức kế toán trong doanh nghiệp xây dựng, đặc biệt trong bối cảnh doanh nghiệp có quy mô nhỏ và hoạt động phân tán.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức kiểm toán độc lập: Hỗ trợ đánh giá thực trạng và đề xuất chính sách, hướng dẫn phù hợp cho các doanh nghiệp xây dựng trong việc tổ chức kế toán.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao tổ chức kế toán lại quan trọng đối với doanh nghiệp xây dựng?
    Tổ chức kế toán giúp cung cấp thông tin tài chính chính xác, kịp thời, hỗ trợ quản lý dự án và kiểm soát chi phí hiệu quả, đặc biệt trong ngành xây dựng có nhiều công trình phân tán.

  2. Mô hình kế toán tập trung có phù hợp với doanh nghiệp xây dựng không?
    Mô hình này phù hợp với doanh nghiệp quy mô nhỏ và hoạt động tập trung, nhưng cần bổ sung các giải pháp công nghệ để khắc phục hạn chế khi công trình phân tán.

  3. Làm thế nào để cải thiện luân chuyển chứng từ kế toán trong doanh nghiệp xây dựng?
    Xây dựng quy trình luân chuyển chứng từ bằng văn bản, áp dụng phần mềm kế toán online kết nối trực tiếp giữa công trường và phòng kế toán trung tâm giúp tăng tính kịp thời và chính xác.

  4. Ứng dụng công nghệ thông tin có vai trò gì trong tổ chức kế toán?
    Công nghệ giúp tự động hóa quy trình, giảm thiểu sai sót, tăng tốc độ xử lý dữ liệu và cung cấp thông tin kịp thời cho quản lý, đặc biệt quan trọng trong môi trường thi công phân tán.

  5. Những khó khăn chính khi tổ chức kế toán tại Công ty cổ phần SHC là gì?
    Khó khăn gồm việc thu thập dữ liệu do công trình phân tán, luân chuyển chứng từ chậm trễ, thiếu quy trình văn bản thống nhất và hệ thống công nghệ thông tin chưa đồng bộ, gây ảnh hưởng đến hiệu quả công tác kế toán.

Kết luận

  • Tổ chức kế toán tại Công ty cổ phần SHC đã đạt được nhiều kết quả tích cực như áp dụng mô hình kế toán tập trung, xây dựng danh mục chứng từ và báo cáo theo quy định pháp luật.
  • Hạn chế chính là việc luân chuyển chứng từ chậm, phối hợp giữa các bộ phận chưa hiệu quả và ứng dụng công nghệ thông tin chưa tối ưu.
  • Luận văn đề xuất các giải pháp cụ thể về tổ chức bộ máy, quy trình luân chuyển chứng từ, nâng cấp công nghệ và đào tạo nhân sự nhằm hoàn thiện tổ chức kế toán.
  • Các giải pháp được kỳ vọng sẽ nâng cao hiệu quả quản lý tài chính, giảm thiểu rủi ro và tăng cường tính minh bạch trong hoạt động kế toán của công ty.
  • Bước tiếp theo là triển khai các giải pháp trong vòng 6-9 tháng và đánh giá hiệu quả định kỳ để điều chỉnh phù hợp, góp phần phát triển bền vững doanh nghiệp.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao hiệu quả tổ chức kế toán tại doanh nghiệp xây dựng của bạn!