Hoàn thiện công tác xây dựng định mức phân bổ ngân sách nhà nước tại Quảng Bình

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CÁM ƠN

TÓM LƯỢC LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC KINH TẾ

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU

1. CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC, CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐỊNH MỨC VÀ PHÂN BỔ CHI THƯỜNG XUYÊN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC

1.1. Tổng quan về ngân sách nhà nước

1.2. Khái niệm Ngân sách Nhà nước

1.3. Đặc điểm Ngân sách Nhà nước

1.4. Vai trò của ngân sách nhà nước

1.5. Phân loại thu, chi ngân sách Nhà nước

1.6. Hệ thống định mức phân bổ ngân sách Nhà nước

1.6.1. Khái niệm định mức phân bổ ngân sách Nhà nước

1.6.2. Các loại định mức phân bổ ngân sách Nhà nước

1.6.3. Định mức phân bổ chi thường xuyên NSNN

1.7. Khái niệm, nội dung và đặc điểm chi thường xuyên NSNN

1.8. Tiêu chí để xây dựng định mức phân bổ chi thường xuyên NSNN

1.9. Phương pháp xây dựng định mức phân bổ chi thường xuyên NSNN

1.10. Vai trò của định mức phân bổ chi thường xuyên NSNN đối với việc lập dự toán, chấp hành dự toán và quyết toán NSNN

1.11. Các nhân tố ảnh hưởng đến việc xây dựng và thực hiện định mức phân bổ chi thường xuyên NSNN

1.12. Các yêu cầu đối với công tác xây dựng các tiêu chí định mức phân bổ chi thường xuyên NSNN

1.13. Quy trình xây dựng định mức phân bổ chi thường xuyên NSNN

1.14. Một số đánh giá định mức phân bổ chi thường xuyên NSNN của Việt Nam

1.15. Định mức phân bổ chi thường xuyên ngân sách nhà nước và quá trình hoàn thiện qua các thời kỳ ổn định ngân sách

1.16. Thẩm quyền ban hành định mức phân bổ ngân sách

1.17. Tiêu chí và điểm số sử dụng trong xác định định mức phân bổ ngân sách

1.18. Phương pháp và cách xác định mức phân bổ ngân sách cho mỗi tiêu chí và các lĩnh vực

1.19. Đảm bảo các tỷ lệ chi ngân sách và thực hiện các chế độ, chính sách của Nhà nước

1.20. Định hướng xây dựng, hoàn thiện định mức phân bổ chi thường xuyên ngân sách nhà nước theo đầu ra, kết quả ở Việt Nam

1.21. Lập ngân sách theo đầu ra, kết quả

1.22. Những vấn đề đặt ra khi xây dựng dự toán ngân sách nhà nước ở Việt Nam và hướng tới quản lý ngân sách theo đầu ra, kết quả

2. CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐỊNH MỨC PHÂN BỔ CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI TỈNH QUẢNG BÌNH GIAI ĐOẠN 2011 – 2015 KÉO DÀI 2016

2.1. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu

2.2. Đặc điểm tự nhiên

2.3. Tình hình phát triển kinh tế xã hội của tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2011 - 2015 kéo dài 2016

2.4. Khái quát về ngân sách Nhà nước tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2011-2015 kéo dài 2016

2.5. Các cơ quan tham gia quá trình xây dựng định mức chi thường xuyên NSNN

2.5.1. Ủy ban nhân dân tỉnh

2.5.2. Hội đồng nhân dân tỉnh

2.5.3. Cơ quan tài chính

2.5.4. Đơn vị dự toán ngân sách

2.6. Thực trạng công tác xây dựng định mức phân bổ chi thường xuyên NSNN tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2011-2015 kéo dài 2016

2.6.1. Nguyên tắc xây dựng định mức phân bổ chi thường xuyên NSNN

2.6.2. Tiêu chí, định mức phân bổ chi thường xuyên NSNN

2.6.3. Kết quả điều tra, đánh giá hệ thống định mức phân bổ chi thường xuyên NSNN tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2011 – 2015 kéo dài 2016

2.6.4. Đánh giá chung những kết quả đạt được của định mức phân bổ chi thường xuyên ngân sách Nhà nước tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2011-2015 kéo dài 2016

2.6.5. Những bất cập tồn tại của hệ thống định mức chi thường xuyên NSNN thời kỳ ổn định 2011 – 2015 kéo dài 2016

2.6.6. Ảnh hưởng của việc phân bổ ngân sách nhà nước trong đó có phân bổ chi thường xuyên đến việc phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2011- 2015 kéo dài 2016

2.6.6.1. Đối với nông, lâm, ngư nghiệp

2.6.6.2. Công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp

2.6.6.3. Các ngành dịch vụ

3. CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN ĐỊNH MỨC PHÂN BỔ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC Ở TỈNH QUẢNG BÌNH TRONG GIAI ĐOẠN 2017 - 2020

3.1. Vài nét về định hướng phát triển Kinh tế - Xã hội và tài chính Ngân sách Nhà nước tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2017 - 2020

3.2. Định hướng phát triển Kinh tế - Xã hội

3.3. Định hướng hoàn thiện công tác xây dựng định mức phân bổ chi thường xuyên NSNN giai đoạn 2017 - 2020

3.4. Giải pháp hoàn thiện hệ thống định mức phân bổ chi thường xuyên Ngân sách Nhà nước cho giai đoạn 2017 - 2020

3.4.1. Hoàn thiện các nguyên tắc Phân bổ chi thường xuyên NSNN

3.4.2. Hoàn thiện quy trình xây dựng định mức phân bổ chi thường xuyên NSNN

3.4.3. Hoàn thiện việc xây dựng các tiêu chí và định mức phân bổ chi thường xuyên NSNN giai đoạn 2017 – 2020

3.4.4. Điều chỉnh cơ cấu phân bổ chi thường xuyên NSNN phù hợp cho các lĩnh vực, địa phương và đơn vị

3.4.5. Nhóm giải pháp khác

3.5. Một số kiến nghị và đề xuất

3.5.1. Đối với Chính phủ, Quốc Hội

3.5.2. Đối với Bộ Tài Chính

3.5.3. Đề nghị với Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh và các đơn vị có liên quan

3.5.4. Đối với cơ quan tham mưu thực hiện phân bổ Ngân sách Nhà nước

3.5.5. Đối với các Đơn vị dự toán

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

QUYẾT ĐỊNH HỘI ĐỒNG CHẤM LUẬN VĂN

BIÊN BẢN CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM LUẬN VĂN

NHẬN XÉT CỦA PHẢN BIỆN 1+2

BẢN GIẢI TRÌNH XÁC NHẬN HOÀN THIỆN LUẬN VĂN

I. Tổng quan về Định Mức Phân Bổ Ngân Sách tại Quảng Bình

Ngân sách nhà nước (NSNN) là quỹ tiền tệ lớn nhất, đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế, đặc biệt trong việc điều chỉnh cơ cấu kinh tế, phát triển bền vững và nâng cao hiệu quả kinh tế - xã hội. Phân bổ hiệu quả nguồn ngân sách nhà nước (NSNN) có ý nghĩa lớn, giúp chính phủ và chính quyền địa phương thực hiện mục tiêu tăng trưởng. Tại Việt Nam, hệ thống định mức phân bổ ngân sách (ĐMPB) chi thường xuyên được xây dựng từ năm 2004 và đổi mới qua các thời kỳ ổn định ngân sách. ĐMPB là căn cứ quan trọng để xây dựng dự toán chi NSNN đối với các cơ quan trung ương và địa phương. Nó là cơ sở để quyết định số bổ sung cân đối từ ngân sách trung ương cho ngân sách địa phương. Tuy nhiên, vẫn còn những thách thức trong việc áp dụng và hoàn thiện hệ thống ĐMPB hiện tại.

1.1. Khái niệm và Đặc Điểm của Ngân Sách Nhà Nước NSNN

Theo Luật NSNN năm 2002, Ngân sách nhà nước là toàn bộ các khoản thu chi của Nhà nước đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định và được thực hiện trong một năm để đảm bảo thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước. NSNN gắn liền với quyền lực kinh tế - chính trị của Nhà nước, được tiến hành trên cơ sở luật lệ nhất định. Nó vừa là nguồn lực nuôi dưỡng bộ máy nhà nước, vừa là công cụ để quản lý, điều tiết nền kinh tế và giải quyết các vấn đề xã hội.

1.2. Vai Trò và Phân Loại Thu Chi Ngân Sách Nhà Nước NSNN

NSNN có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo các hoạt động của Nhà nước, điều tiết nền kinh tế, và giải quyết các vấn đề xã hội. Việc phân loại thu, chi ngân sách giúp Nhà nước quản lý hiệu quả hơn các nguồn lực tài chính. Thu ngân sách bao gồm các khoản thuế, phí, lệ phí, và các khoản thu khác. Chi ngân sách bao gồm chi thường xuyên, chi đầu tư phát triển và chi trả nợ.

II. Tổng quan về Công Tác Xây Dựng Định Mức Chi Thường Xuyên

Hệ thống định mức phân bổ ngân sách (ĐMPB) chi thường xuyên đóng vai trò then chốt trong việc lập dự toán, chấp hành dự toán và quyết toán NSNN. ĐMPB ảnh hưởng trực tiếp đến việc phân bổ nguồn lực cho các lĩnh vực khác nhau, đảm bảo thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc xây dựng và thực hiện ĐMPB bao gồm khả năng cân đối ngân sách, các chính sách của Nhà nước, và tình hình phát triển kinh tế - xã hội của từng địa phương. Cần có những yêu cầu nhất định đối với công tác xây dựng các tiêu chí định mức phân bổ chi thường xuyên (ĐMPB) NSNN để quá trình diễn ra hiệu quả và công bằng.

2.1. Khái niệm và Các Loại Định Mức Phân Bổ Ngân Sách ĐMPB

Định mức phân bổ ngân sách (ĐMPB) là các quy định về mức chi tiêu tối đa hoặc tỷ lệ phân chia các khoản thu, chi ngân sách cho các đơn vị, địa phương. Có nhiều loại ĐMPB, bao gồm định mức phân bổ chi thường xuyên, định mức phân bổ chi đầu tư phát triển, và định mức phân bổ theo mục tiêu. Việc xác định ĐMPB cần dựa trên các tiêu chí khách quan, minh bạch và phù hợp với tình hình thực tế.

2.2. Tiêu Chí Xây Dựng Định Mức Phân Bổ Chi Thường Xuyên NSNN

Các tiêu chí để xây dựng định mức phân bổ chi thường xuyên NSNN cần đảm bảo tính công bằng, hợp lý và khuyến khích sử dụng hiệu quả nguồn lực. Các tiêu chí này có thể bao gồm quy mô dân số, trình độ phát triển kinh tế - xã hội, đặc điểm địa lý, và yêu cầu về cung cấp dịch vụ công. Việc lựa chọn và áp dụng các tiêu chí cần được thực hiện một cách khoa học và có sự tham gia của các bên liên quan. Ngoài ra, cần có cơ chế kiểm tra, giám sát để đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm trong quá trình phân bổ ngân sách.

III. Thực trạng Công tác Xây Dựng Định Mức tại Quảng Bình

Tại Quảng Bình, công tác xây dựng định mức phân bổ ngân sách (ĐMPB) chi thường xuyên vẫn còn nhiều hạn chế. Công tác xây dựng định mức được lập theo từng thời kỳ ổn định ngân sách khá dài (3 đến 5 năm) và thường được lập theo phương pháp tăng thêm một tỷ lệ phần trăm nhất định so với số ước thực hiện năm hiện hành. Định mức chi thường xuyên của NSNN nói chung chỉ đảm bảo cho những năm đầu của thời kỳ ổn định, dần về các năm cuối với định mức phân bổ hầu hết đều trở nên quá thấp để thực hiện mục tiêu nhiệm vụ kinh tế - xã hội. Vì vậy, việc nghiên cứu và cải thiện quy trình này là rất quan trọng.

3.1. Các Cơ Quan Tham Gia Xây Dựng Định Mức Phân Bổ

Quá trình xây dựng định mức (ĐMPB) có sự tham gia của nhiều cơ quan, bao gồm Ủy ban nhân dân tỉnh, Hội đồng nhân dân tỉnh, cơ quan tài chính, và các đơn vị dự toán ngân sách. Ủy ban nhân dân tỉnh có trách nhiệm chỉ đạo và phê duyệt định mức. Hội đồng nhân dân tỉnh có trách nhiệm thẩm định và thông qua định mức. Cơ quan tài chính có trách nhiệm xây dựng và trình duyệt định mức. Các đơn vị dự toán ngân sách có trách nhiệm cung cấp thông tin và tham gia ý kiến vào quá trình xây dựng định mức.

3.2. Đánh Giá Kết Quả và Bất Cập của Định Mức Hiện Tại

Việc đánh giá kết quả thực hiện định mức (ĐMPB) chi thường xuyên ngân sách (NSNN) trong giai đoạn 2011-2015 kéo dài 2016 chỉ ra những kết quả đạt được và những tồn tại hạn chế. Đánh giá bao gồm những kết quả đạt được và những tồn tại của hệ thống định mức chi thường xuyên NSNN thời kỳ ổn định 2011-2015 kéo dài 2016. Ảnh hưởng của việc phân bổ ngân sách nhà nước trong đó có phân bổ chi thường xuyên đến việc phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2011- 2015 kéo dài 2016

IV. Giải Pháp Hoàn Thiện Công Tác Xây Dựng Định Mức Tại Quảng Bình

Để hoàn thiện công tác xây dựng định mức phân bổ ngân sách (ĐMPB) chi thường xuyên tại Quảng Bình giai đoạn 2017-2020, cần có các giải pháp đồng bộ, bao gồm hoàn thiện các nguyên tắc phân bổ chi thường xuyên NSNN, hoàn thiện quy trình xây dựng định mức, và hoàn thiện việc xây dựng các tiêu chí và định mức phân bổ. Bên cạnh đó, cần điều chỉnh cơ cấu phân bổ chi thường xuyên NSNN phù hợp cho các lĩnh vực, địa phương và đơn vị.

4.1. Hoàn Thiện Quy Trình Xây Dựng Định Mức Phân Bổ

Cần có một quy trình xây dựng định mức (ĐMPB) rõ ràng, minh bạch và có sự tham gia của các bên liên quan. Quy trình này cần bao gồm các bước như thu thập thông tin, phân tích dữ liệu, xây dựng tiêu chí, xác định định mức, thẩm định, phê duyệt, và công khai định mức. Ngoài ra, cần có cơ chế đánh giá và điều chỉnh định mức định kỳ để đảm bảo tính phù hợp với tình hình thực tế.

4.2. Điều Chỉnh Cơ Cấu Phân Bổ Chi Thường Xuyên NSNN

Cần điều chỉnh cơ cấu phân bổ chi thường xuyên NSNN phù hợp với các mục tiêu và ưu tiên phát triển của tỉnh. Cần ưu tiên phân bổ ngân sách cho các lĩnh vực quan trọng như giáo dục, y tế, khoa học công nghệ, và bảo vệ môi trường. Ngoài ra, cần tăng cường phân cấp ngân sách cho các địa phương để tăng tính chủ động và linh hoạt trong việc sử dụng ngân sách.

4.3. Nhóm giải pháp khác

Cần tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan liên quan trong quá trình xây dựng và thực hiện định mức phân bổ. Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ làm công tác tài chính, kế toán. Cuối cùng, cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc sử dụng ngân sách để phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm.

V. Kiến Nghị và Đề Xuất Hoàn Thiện Định Mức tại Quảng Bình

Để hoàn thiện công tác xây dựng định mức (ĐMPB), cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền và các cơ quan chức năng. Cần có các kiến nghị đối với Chính phủ, Quốc Hội, Bộ Tài Chính và các đề nghị với Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh và các đơn vị có liên quan. Bên cạnh đó, cần tăng cường vai trò của cơ quan tham mưu thực hiện phân bổ ngân sách và các đơn vị dự toán.

5.1. Đối Với Chính Phủ và Quốc Hội

Chính phủ và Quốc hội cần hoàn thiện hệ thống pháp luật về ngân sách, đặc biệt là các quy định về định mức phân bổ. Cần có các quy định rõ ràng, minh bạch về tiêu chí, phương pháp xác định định mức. Ngoài ra, cần tăng cường giám sát việc thực hiện ngân sách và có các biện pháp xử lý nghiêm các sai phạm.

5.2. Đối Với Bộ Tài Chính

Bộ Tài chính cần ban hành các văn bản hướng dẫn chi tiết về việc xây dựng và thực hiện định mức. Cần tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng cho cán bộ làm công tác tài chính, kế toán. Ngoài ra, cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc sử dụng ngân sách và có các biện pháp xử lý nghiêm các sai phạm.

VI. Kết Luận và Tương Lai của Định Mức Phân Bổ Ngân Sách

Việc hoàn thiện công tác xây dựng định mức phân bổ ngân sách (ĐMPB) là một quá trình liên tục và đòi hỏi sự nỗ lực của tất cả các bên liên quan. Với các giải pháp và kiến nghị đã được đề xuất, hy vọng rằng Quảng Bình sẽ có một hệ thống định mức phân bổ ngân sách hiệu quả hơn, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

6.1. Tóm Tắt Các Giải Pháp Chính

Các giải pháp chính bao gồm hoàn thiện quy trình xây dựng định mức, điều chỉnh cơ cấu phân bổ chi thường xuyên, tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan liên quan, đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, và tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc sử dụng ngân sách.

6.2. Hướng Đi Trong Tương Lai cho Định Mức tại Quảng Bình

Trong tương lai, cần tiếp tục nghiên cứu và cải tiến hệ thống định mức phân bổ ngân sách (ĐMPB) để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự phát triển kinh tế - xã hội. Cần chú trọng đến việc áp dụng các phương pháp tiên tiến trong việc xây dựng định mức, tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm trong quá trình phân bổ ngân sách, và đảm bảo sử dụng hiệu quả nguồn lực tài chính.