Đề tài hoàn thiện công tác tham mưu của cơ quan hành chính nhà nước ở trung ương

Công tác tham mưu là yếu tố then chốt để đảm bảo chất lượng quyết định và năng lực quản lý hành chính. Bộ máy tham mưu đề xuất các phương án chính sách, chiến lược, tổ chức triển khai, kiểm tra, giám sát. Đội ngũ tham mưu là cầu nối giữa nhà quản lý và đối tượng quản lý, giúp lãnh đạo đưa ra quyết sách đúng đắn. Theo luận án, 'Một trong những điều kiện cơ bản đảm bảo cho quyết định hành chính và năng lực quản lý hành chính được nâng cao nằm ở vai trò của tham mưu'. Chất lượng tham mưu phụ thuộc vào phương pháp làm việc, sự phối hợp giữa người tham mưu và lãnh đạo.

Trong bối cảnh hội nhập, tham mưu đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Các quyết định hành chính ngày càng phức tạp, đòi hỏi chất lượng tham mưu cao hơn. Việc nâng cao hiệu quả tham mưu cần đảm bảo tính định lượng trong tổ chức và đánh giá công việc, cung cấp cơ sở vật chất kỹ thuật, công nghệ đáp ứng yêu cầu. Cần chuyển dần từ tính nghệ thuật, tính cá nhân sang các yếu tố kỹ thuật, xây dựng thành quy trình, tiêu chuẩn thông qua việc lượng hóa hoạt động tham mưu, đảm bảo tính chuyên nghiệp. Tăng tính khách quan trong tham mưu cũng là biện pháp quan trọng.

Giai đoạn hội nhập toàn cầu đòi hỏi sự đổi mới, chủ động, sáng tạo trong quản lý nhà nước và hoạt động tham mưu. Kinh tế tri thức yêu cầu tăng cường hàm lượng tri thức trong các hoạt động kinh tế, chính trị, xã hội. Vị trí tham mưu được nâng cao như một yếu tố cơ bản, quyết định cho sự phát triển. Quyết định hành chính phức tạp hơn, đòi hỏi chất lượng tham mưu cao hơn. Theo luận án, 'Thời đại kinh tế tri thức đòi hỏi sự tăng cường hàm lượng tri thức trong các hoạt động kinh tế, chính trị, xã hội. Vị trí tham mưu qua đó được nâng cao như là một trong những yếu tố cơ bản, mang tính quyết định cho sự phát triển'.

Nâng cao hiệu quả hoạt động tham mưu cần đảm bảo tính định lượng trong tổ chức và đánh giá công việc, cung cấp cơ sở vật chất kỹ thuật, công nghệ đáp ứng yêu cầu. Cần chuyển dần từ tính nghệ thuật, tính cá nhân sang các yếu tố kỹ thuật, xây dựng thành quy trình, tiêu chuẩn thông qua việc lượng hóa hoạt động tham mưu, đảm bảo tính chuyên nghiệp. Tăng tính khách quan trong tham mưu cũng là biện pháp quan trọng. Cần đảm bảo các yếu tố kỹ thuật cho tham mưu.

Hoạt động tổ chức và thực hiện công tác tham mưu của cơ quan hành chính nhà nước ở trung ương chưa phù hợp với yêu cầu quản lý nhà nước. Các vấn đề nảy sinh về kỹ thuật và tổ chức tham mưu cho thấy cần hoàn thiện hệ thống pháp luật và đảm bảo các yếu tố kỹ thuật cho bộ máy tham mưu. Vị trí pháp lý chưa đảm bảo cho đội ngũ thực hiện đầy đủ trách nhiệm. Chức năng tham mưu và thực thi chưa phân định rõ, khiến nhiều chính sách thiếu khách quan. Theo luận án, 'Các vấn đề nảy sinh nổi cộm như: vị trí pháp lý chưa đảm bảo cho đội ngũ thực hiện đầy đủ trách nhiệm; chức năng tham mưu và thực thi chưa được phân định rõ, do đó nhiều chính sách chưa thực sự đảm bảo tính khách quan'.

Vấn đề tổ chức nguồn tin và xử lý thông tin còn phụ thuộc vào thông tin tổ chức quốc tế bên ngoài, dẫn đến quyết định không khách quan và thua thiệt trong cạnh tranh. Các nội dung nhiệm vụ như xây dựng kế hoạch, quy hoạch còn mang tính chủ quan, duy ý chí, tính khả thi còn rất thấp. Các quyết định hành chính còn thiếu tính đột phá. Khoảng cách giữa công tác dự báo còn quá xa so với yêu cầu thực tế. Sự phối hợp giữa các bộ phận khác nhau trong hệ thống tham mưu hành chính còn rời rạc.

Cần xây dựng các giải pháp tổng hợp để tăng cường chất lượng tham mưu, phù hợp với vai trò và vị trí của tham mưu trong thời kỳ đổi mới. Kinh nghiệm tổ chức công tác tham mưu trên thế giới được nghiên cứu và ứng dụng vào Việt Nam còn đơn lẻ, chưa mang tính hệ thống. Cần xem xét nghiêm túc và đầy đủ về công tác tham mưu và hoạt động xây dựng chính sách ở Việt Nam. Theo luận án, 'Vấn đề đặt ra là cần nghiên cứu xây dựng những giải pháp tổng hợp làm cơ sở để tăng cường chất lượng tham mưu cho đúng tầm với vai trò và vị trí của tham mưu thời kỳ đổi mới'.

Cần nghiên cứu và ứng dụng kinh nghiệm tổ chức công tác tham mưu trên thế giới một cách hệ thống. Công tác tham mưu trong hoạt động quản lý nhà nước ở Việt Nam có những khác biệt so với nhiều nước trên thế giới. Mô hình tham mưu chiến lược của thế giới có nhiều thay đổi mang tính linh hoạt. Hiệu quả công tác tham mưu của Việt Nam chưa cao, chưa có những đột phá ở tầm chiến lược. Việc đánh giá về hiệu quả công tác này ở Việt Nam cũng chưa đầy đủ, thống nhất, rõ ràng và bài bản.

Hoàn thiện công tác tham mưu phục vụ lãnh đạo trong quản lý HCNN cần tập trung vào cơ chế lãnh đạo, nhận thức của Lãnh đạo với vai trò tham mưu và đổi mới cơ chế tổ chức hoạt động tham mưu. Cần xây dựng công cụ đánh giá, lượng hóa tối đa tiêu chuẩn đánh giá hoạt động tham mưu. Xây dựng cơ chế khuyến khích vật chất, tạo động lực cho hoạt động tham mưu. Theo luận án, 'Hoàn thiện công tác tham mưu phục vụ lãnh đạo trong quản lý HCNN là tập trung vào: Cơ chế lãnh đạo, nhận thức của Lãnh đạo với vai trò tham mưu và đổi mới cơ chế tổ chức hoạt động tham mưu'.

Cần xây dựng hệ thống trung tâm hỗ trợ thông tin tham mưu liên ngành, viện xây dựng chính sách chiến lược, xã hội hóa công tác tham mưu. Kỹ thuật hóa, tiêu chuẩn và quy trình hóa một số hoạt động tham mưu. Cần quản lý sáng kiến một cách thường xuyên, liên tục và định kỳ. Phân biệt, tách bạch rõ hoạt động sự vụ với đề xuất ý tưởng chiến lược trong công tác tham mưu. Cơ chế, cơ chế chính sách hiện nay có là rào cản để cải cách bộ máy tham mưu?

Để công tác tham mưu thực sự chuyên nghiệp, cần phân biệt rõ hoạt động sự vụ với đề xuất ý tưởng chiến lược. Cần xây dựng cơ chế tương tác hiệu quả giữa lãnh đạo và bộ máy tham mưu. Đổi mới hệ thống lãnh đạo không chỉ là nhận thức mà còn là thay đổi tư duy. Cần có phương pháp khuyến khích vật chất, xây dựng động lực cho đội ngũ tham mưu. Theo luận án, 'Hoạt động tham mưu, đề xuất ý tưởng, chính sách có thể thương mại hóa được không? Nhằm làm cho hoạt động tham mưu thực sự là chuyên nghiệp chứ không phải chuyên trách nhưng cứng nhắc, cồng kềnh như hiện nay'.

Cần đặt ra yêu cầu đối với lãnh đạo trong xây dựng cơ chế tương tác với bộ máy tham mưu. Việc đổi mới hệ thống lãnh đạo không chỉ đơn giản là nhận thức mà là cần thay đổi cả tư duy. Có những phương pháp gì để khuyến khích vật chất, xây dựng động lực cho đội ngũ tham mưu. Cần xây dựng quy trình tổ chức tham mưu một cách linh hoạt. Xây dựng hệ thống trung tâm hỗ trợ thông tin tham mưu liên ngành, viện xây dựng chính sách chiến lược, xã hội hóa công tác tham mưu.