Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh kinh tế xã hội ngày càng phát triển, con người đối mặt với nhiều rủi ro như ốm đau, bệnh tật, tai nạn giao thông và các đại dịch bệnh bùng phát, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Theo ước tính, các rủi ro này không giảm mà còn có xu hướng gia tăng, đòi hỏi các biện pháp bảo vệ tài chính hiệu quả. Dịch vụ bảo hiểm con người phi nhân thọ ra đời nhằm mục đích khắc phục hậu quả tài chính khi người tham gia gặp rủi ro, góp phần ổn định cuộc sống và tạo chỗ dựa tinh thần cho người lao động.

Luận văn tập trung nghiên cứu hiệu quả kinh doanh dịch vụ bảo hiểm con người phi nhân thọ tại Công ty Bảo Việt Hải Dương trong giai đoạn 2010-2015, với mục tiêu phân tích thực trạng, đánh giá các chỉ tiêu hiệu quả kinh doanh và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả trong thời gian tới đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030. Nghiên cứu có phạm vi không gian tại Công ty Bảo Việt Hải Dương, tập trung vào các nghiệp vụ bảo hiểm con người phi nhân thọ, bao gồm bảo hiểm tai nạn, bảo hiểm trợ cấp nằm viện, bảo hiểm học sinh sinh viên, bảo hiểm du lịch trong và ngoài nước.

Việc nâng cao hiệu quả kinh doanh dịch vụ bảo hiểm con người phi nhân thọ không chỉ giúp doanh nghiệp tăng trưởng bền vững mà còn góp phần ổn định xã hội, bảo vệ quyền lợi người lao động và thúc đẩy phát triển kinh tế quốc dân. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh được sử dụng bao gồm tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu, tỷ suất sinh lời của chi phí, hiệu quả sử dụng các nguồn lực và chi phí khai thác, đề phòng, giám định, bồi thường. Nghiên cứu cũng làm rõ các nhân tố ảnh hưởng từ bên trong như chất lượng sản phẩm, quản trị doanh nghiệp, tiềm lực tài chính, nguồn nhân lực và các yếu tố bên ngoài như môi trường kinh tế, chính trị, pháp luật, văn hóa xã hội.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn vận dụng các lý thuyết kinh tế về hiệu quả kinh doanh, trong đó có quan điểm của Adam Smith về hiệu quả là kết quả đạt được trong hoạt động kinh tế, quan điểm về tỷ lệ giữa kết quả và chi phí, cũng như quan điểm tổng hợp về hiệu quả kinh doanh là chỉ tiêu kinh tế xã hội dùng để lựa chọn phương án tối ưu trong điều kiện cho phép. Khái niệm bảo hiểm con người phi nhân thọ được định nghĩa là loại hình bảo hiểm nhằm bảo vệ người tham gia trước các rủi ro về sức khỏe, tai nạn, mất khả năng lao động, với các đặc trưng như thời hạn bảo hiểm ngắn, phí bảo hiểm đóng một lần, và phạm vi bảo hiểm đa dạng.

Các khái niệm chính bao gồm: đối tượng bảo hiểm (tính mạng, sức khỏe, khả năng lao động), người được bảo hiểm, người tham gia bảo hiểm, người thụ hưởng quyền lợi, phạm vi bảo hiểm, số tiền bảo hiểm, hợp đồng bảo hiểm, tai nạn, ốm đau, mất khả năng lao động tạm thời và vĩnh viễn, chi phí y tế. Hệ thống chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh gồm các chỉ tiêu định tính như hiệu quả sử dụng nguồn lực, chi phí khai thác, đề phòng, giám định, bồi thường và các chỉ tiêu định lượng như lợi nhuận, tỷ suất sinh lời của chi phí, tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp định lượng kết hợp với phương pháp logic - lịch sử, thống kê kinh tế, phân tích tổng hợp và so sánh. Nguồn dữ liệu chính bao gồm số liệu sơ cấp và thứ cấp thu thập từ Công ty Bảo Việt Hải Dương trong giai đoạn 2010-2015, bao gồm doanh thu, chi phí bồi thường, chi phí giám định, chi phí khai thác, chi phí đề phòng và hạn chế tổn thất.

Cỡ mẫu nghiên cứu là toàn bộ dữ liệu kinh doanh dịch vụ bảo hiểm con người phi nhân thọ của Công ty trong 6 năm, được chọn nhằm đảm bảo tính đại diện và đầy đủ. Phương pháp phân tích bao gồm lập bảng biểu, tính toán các chỉ tiêu hiệu quả kinh doanh, phân tích biến động các chỉ tiêu qua các năm, so sánh với các kỳ trước để đánh giá xu hướng và hiệu quả sử dụng nguồn lực. Phương pháp hệ thống hóa và khái quát hóa được áp dụng để tổng hợp kết quả, đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp phù hợp.

Timeline nghiên cứu bắt đầu từ thu thập dữ liệu năm 2016, phân tích và tổng hợp trong năm 2016-2017, hoàn thiện luận văn và đề xuất giải pháp đến năm 2017, với định hướng phát triển đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Hiệu quả sử dụng nguồn lực: Tỷ lệ hao phí chi phí trên doanh thu thuần dịch vụ bảo hiểm con người phi nhân thọ tại Công ty Bảo Việt Hải Dương trong giai đoạn 2010-2015 dao động khoảng 85-90%, cho thấy chi phí sử dụng nguồn lực còn cao, ảnh hưởng đến lợi nhuận. So với các công ty bảo hiểm khác trong ngành, tỷ lệ này cao hơn khoảng 5-7%.

  2. Hiệu quả chi phí khai thác: Chi phí khai thác chiếm khoảng 30-35% doanh thu thuần, phản ánh chi phí quảng cáo, hoa hồng đại lý và các chi phí liên quan đến thu hút khách hàng còn lớn. Tỷ lệ này có xu hướng giảm nhẹ qua các năm nhờ cải tiến kênh phân phối và tăng cường khai thác qua trung gian.

  3. Hiệu quả chi phí đề phòng và hạn chế tổn thất: Chi phí đề phòng và hạn chế tổn thất chiếm khoảng 10-12% doanh thu, thể hiện công tác kiểm soát rủi ro và tuyên truyền giáo dục khách hàng được chú trọng. Ví dụ, chương trình an toàn giao thông cho học sinh do công ty tài trợ đã góp phần giảm thiểu tai nạn, giảm chi phí bồi thường.

  4. Hiệu quả chi phí giám định và bồi thường: Chi phí giám định chiếm khoảng 5-7%, chi phí bồi thường chiếm khoảng 40-45% doanh thu thuần. Tỷ lệ bồi thường cao do một số trường hợp trục lợi bảo hiểm và chi trả chưa tối ưu. Công tác giám định chưa đồng bộ, dẫn đến chi phí tăng và ảnh hưởng đến lợi nhuận.

  5. Lợi nhuận và tỷ suất sinh lời: Lợi nhuận dịch vụ bảo hiểm con người phi nhân thọ tăng trưởng trung bình 8%/năm, tỷ suất sinh lời trên chi phí đạt khoảng 12%, tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu thuần khoảng 10%. Mức sinh lời này thấp hơn so với kỳ vọng ngành do chi phí quản lý và bồi thường cao.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của hiệu quả kinh doanh chưa cao là do chi phí khai thác và bồi thường chiếm tỷ trọng lớn, trong khi doanh thu tăng trưởng chưa tương xứng. So sánh với các nghiên cứu trong ngành, kết quả này phù hợp với xu hướng cạnh tranh khốc liệt trên thị trường bảo hiểm phi nhân thọ, đặc biệt là bảo hiểm con người, khi các công ty phải giảm phí, tăng chi hoa hồng để thu hút khách hàng.

Hoạt động đề phòng và hạn chế tổn thất được đánh giá tích cực, góp phần giảm thiểu rủi ro và chi phí bồi thường, tuy nhiên công tác giám định và kiểm soát trục lợi bảo hiểm còn nhiều hạn chế, làm tăng chi phí không cần thiết. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và giám định còn hạn chế, ảnh hưởng đến tốc độ và độ chính xác trong xử lý hồ sơ bồi thường.

Biểu đồ biến động doanh thu, chi phí và lợi nhuận qua các năm cho thấy sự tăng trưởng ổn định nhưng chưa bền vững do chi phí quản lý và bồi thường chiếm tỷ trọng lớn. Bảng so sánh các chỉ tiêu hiệu quả kinh doanh với các công ty bảo hiểm khác cho thấy Công ty Bảo Việt Hải Dương cần cải thiện hiệu quả khai thác và kiểm soát chi phí bồi thường để nâng cao lợi nhuận.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường nghiên cứu thị trường và đa dạng hóa sản phẩm: Thực hiện các khảo sát định kỳ để nắm bắt nhu cầu khách hàng, phát triển các sản phẩm bảo hiểm con người phi nhân thọ phù hợp với từng nhóm đối tượng, nhằm tăng doanh thu và mở rộng thị phần. Chủ thể thực hiện: Phòng Marketing và Phát triển sản phẩm, timeline: 2018-2020.

  2. Tối ưu hóa chi phí khai thác và nâng cao hiệu quả kênh phân phối: Rà soát và điều chỉnh chính sách hoa hồng, tăng cường đào tạo đại lý, phát triển kênh phân phối trực tuyến để giảm chi phí khai thác. Chủ thể thực hiện: Phòng Kinh doanh, timeline: 2018-2019.

  3. Nâng cao công tác đề phòng và hạn chế tổn thất: Mở rộng các chương trình tuyên truyền, giáo dục khách hàng về phòng tránh rủi ro, hỗ trợ vật chất và kỹ thuật nhằm giảm thiểu tổn thất. Chủ thể thực hiện: Phòng Quản lý rủi ro, timeline: 2018-2020.

  4. Cải tiến quy trình xác minh, giám định và kiểm soát trục lợi bảo hiểm: Áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý hồ sơ, tăng cường đào tạo cán bộ giám định, thiết lập hệ thống kiểm soát nội bộ chặt chẽ để giảm thiểu chi phí giám định và bồi thường không hợp lệ. Chủ thể thực hiện: Phòng Giám định và Phòng Kiểm soát nội bộ, timeline: 2018-2019.

  5. Phát triển nguồn nhân lực và nâng cao năng lực quản trị: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về nghiệp vụ bảo hiểm, kỹ năng quản lý và công nghệ thông tin cho cán bộ nhân viên nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động. Chủ thể thực hiện: Phòng Nhân sự, timeline: 2018-2020.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Các nhà quản lý doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ: Luận văn cung cấp cơ sở phân tích hiệu quả kinh doanh và các giải pháp nâng cao hiệu quả, giúp nhà quản lý đưa ra quyết định chiến lược phù hợp.

  2. Chuyên gia nghiên cứu và giảng viên ngành Tài chính - Ngân hàng: Tài liệu tham khảo hữu ích về lý thuyết và thực tiễn kinh doanh bảo hiểm con người phi nhân thọ, hỗ trợ giảng dạy và nghiên cứu chuyên sâu.

  3. Nhân viên kinh doanh và đại lý bảo hiểm: Hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh, từ đó nâng cao kỹ năng khai thác khách hàng và quản lý hợp đồng bảo hiểm.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức liên quan đến bảo hiểm: Cung cấp thông tin thực tiễn về hoạt động kinh doanh bảo hiểm con người phi nhân thọ, hỗ trợ xây dựng chính sách và quy định phù hợp.

Câu hỏi thường gặp

  1. Bảo hiểm con người phi nhân thọ khác gì so với bảo hiểm nhân thọ?
    Bảo hiểm con người phi nhân thọ tập trung vào các rủi ro như tai nạn, ốm đau, mất khả năng lao động trong thời hạn ngắn (thường 1 năm), còn bảo hiểm nhân thọ liên quan đến tuổi thọ và các quyền lợi dài hạn.

  2. Các chỉ tiêu nào quan trọng nhất để đánh giá hiệu quả kinh doanh bảo hiểm con người phi nhân thọ?
    Các chỉ tiêu quan trọng gồm tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu, tỷ suất sinh lời của chi phí, hiệu quả sử dụng nguồn lực và chi phí khai thác, đề phòng, giám định, bồi thường.

  3. Nguyên nhân chính dẫn đến chi phí bồi thường cao tại Công ty Bảo Việt Hải Dương là gì?
    Nguyên nhân gồm có trục lợi bảo hiểm, quy trình giám định chưa chặt chẽ, chi trả bồi thường chưa tối ưu và một số rủi ro thực tế gia tăng.

  4. Làm thế nào để giảm chi phí khai thác bảo hiểm con người phi nhân thọ?
    Tối ưu kênh phân phối, giảm chi phí hoa hồng, tăng cường khai thác qua trung gian và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý khách hàng.

  5. Tại sao công tác đề phòng và hạn chế tổn thất lại quan trọng trong kinh doanh bảo hiểm?
    Bởi vì giảm thiểu rủi ro xảy ra và mức độ thiệt hại giúp giảm chi phí bồi thường, tăng lợi nhuận và nâng cao hiệu quả kinh doanh.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận và phân tích thực trạng hiệu quả kinh doanh dịch vụ bảo hiểm con người phi nhân thọ tại Công ty Bảo Việt Hải Dương giai đoạn 2010-2015.
  • Kết quả nghiên cứu cho thấy chi phí khai thác và bồi thường chiếm tỷ trọng lớn, ảnh hưởng đến lợi nhuận và hiệu quả kinh doanh.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh, tập trung vào nghiên cứu thị trường, tối ưu chi phí khai thác, nâng cao công tác đề phòng, cải tiến giám định và phát triển nguồn nhân lực.
  • Nghiên cứu có phạm vi và thời gian rõ ràng, cung cấp cơ sở khoa học cho các nhà quản lý và chuyên gia trong ngành bảo hiểm.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi đánh giá hiệu quả và điều chỉnh phù hợp nhằm đạt mục tiêu phát triển bền vững đến năm 2020 và tầm nhìn 2030.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao hiệu quả kinh doanh dịch vụ bảo hiểm con người phi nhân thọ tại doanh nghiệp của bạn!