Tổng quan nghiên cứu

Việc làm cho thanh niên luôn là một trong những vấn đề xã hội cấp thiết, đặc biệt trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội hiện nay. Tại huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam, với dân số trên 120.000 người và diện tích tự nhiên khoảng 16.492 ha, thanh niên chiếm tỷ lệ lớn trong lực lượng lao động trẻ, năng động và sáng tạo. Giai đoạn 2017-2022, huyện đã triển khai nhiều chính sách nhằm giải quyết việc làm cho thanh niên, góp phần nâng cao đời sống và phát triển kinh tế địa phương. Tuy nhiên, thực tế cho thấy vẫn còn nhiều hạn chế như sự phối hợp chưa chặt chẽ giữa các ngành, nguồn vốn hỗ trợ còn hạn chế, và năng lực chuyên môn của thanh niên chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu thị trường lao động.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng thực hiện chính sách giải quyết việc làm cho thanh niên trên địa bàn huyện Thanh Liêm trong giai đoạn 2017-2022, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả thực thi chính sách. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các hoạt động tư vấn, định hướng nghề nghiệp, hỗ trợ vay vốn ưu đãi, hỗ trợ đưa thanh niên đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng và hỗ trợ khởi nghiệp. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở khoa học cho các cơ quan quản lý nhà nước và tổ chức đoàn thể trong công tác phát triển nguồn nhân lực trẻ, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững tại địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết về chính sách công và quản lý công, trong đó nhấn mạnh vai trò của chính sách công trong việc giải quyết các vấn đề xã hội, đặc biệt là việc làm cho thanh niên. Lý thuyết duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác - Lênin được vận dụng để phân tích các yếu tố khách quan và chủ quan ảnh hưởng đến quá trình thực hiện chính sách. Ngoài ra, mô hình quy trình thực hiện chính sách công gồm các giai đoạn chuẩn bị, tổ chức thực hiện, kiểm tra và đánh giá cũng được áp dụng để hệ thống hóa quá trình thực thi chính sách giải quyết việc làm.

Các khái niệm chính bao gồm:

  • Thanh niên: công dân từ 16 đến 30 tuổi, lực lượng lao động trẻ, năng động và sáng tạo.
  • Việc làm: hoạt động lao động tạo ra thu nhập hợp pháp, góp phần ổn định cuộc sống và phát triển kinh tế.
  • Chính sách giải quyết việc làm: tập hợp các quan điểm, giải pháp và công cụ do Nhà nước ban hành nhằm tạo cơ hội việc làm cho thanh niên.
  • Thực hiện chính sách: quá trình tổ chức và triển khai các biện pháp để đạt mục tiêu chính sách.
  • Các yếu tố ảnh hưởng: năng lực thanh niên, năng lực chủ thể thực hiện, môi trường kinh tế - xã hội, điều kiện tự nhiên.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp khảo sát xã hội học kết hợp phỏng vấn sâu và điều tra bằng bảng hỏi. Cỡ mẫu khảo sát gồm cán bộ, công chức thực hiện chính sách và thanh niên trên địa bàn huyện Thanh Liêm. Phương pháp chọn mẫu theo phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện cho các nhóm đối tượng nghiên cứu.

Nguồn dữ liệu bao gồm:

  • Tài liệu, văn bản pháp luật liên quan đến chính sách việc làm và thanh niên.
  • Số liệu thống kê từ các cơ quan quản lý địa phương.
  • Kết quả điều tra xã hội học với hơn 300 phiếu hỏi thanh niên và 50 phiếu hỏi cán bộ, công chức.
  • Phỏng vấn sâu với các cán bộ quản lý và thanh niên để làm rõ nhận thức và thực trạng thực hiện chính sách.

Phân tích dữ liệu sử dụng phương pháp thống kê mô tả, phân tích định tính và so sánh kết quả thực hiện chính sách qua các năm 2017-2022. Timeline nghiên cứu kéo dài từ tháng 1/2022 đến tháng 12/2022, bao gồm thu thập dữ liệu, xử lý và phân tích, viết báo cáo.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tư vấn, định hướng nghề nghiệp và giới thiệu việc làm
    Khoảng 75% thanh niên được tiếp cận các hoạt động tư vấn nghề nghiệp và giới thiệu việc làm trong giai đoạn 2020-2022. Tuy nhiên, chỉ khoảng 60% trong số đó đánh giá các hoạt động này đáp ứng được nhu cầu thực tế của họ.

  2. Hỗ trợ vay vốn ưu đãi từ Quỹ quốc gia về việc làm
    Tỷ lệ thanh niên vay vốn ưu đãi tăng từ 15% năm 2017 lên khoảng 35% năm 2022. Tuy nhiên, nhu cầu vay vốn thực tế cao hơn nhiều, với khoảng 50% thanh niên có nhu cầu nhưng chưa tiếp cận được nguồn vốn.

  3. Hỗ trợ đưa thanh niên đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng
    Số lượng thanh niên được hỗ trợ đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài tăng trung bình 10% mỗi năm trong giai đoạn 2017-2022, góp phần giảm tỷ lệ thất nghiệp thanh niên tại địa phương.

  4. Hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp
    Các hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp được triển khai nhưng còn hạn chế về quy mô và nguồn lực. Chỉ khoảng 20% thanh niên tham gia các chương trình khởi nghiệp được hỗ trợ về đào tạo và vốn.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy công tác thực hiện chính sách giải quyết việc làm cho thanh niên tại huyện Thanh Liêm đã đạt được những kết quả tích cực, đặc biệt trong việc tăng cường tư vấn nghề nghiệp và hỗ trợ vay vốn. Tuy nhiên, sự thiếu hụt nguồn lực tài chính và hạn chế về năng lực chuyên môn của thanh niên vẫn là những rào cản lớn. So với một số địa phương khác trong tỉnh Hà Nam, Thanh Liêm có tỷ lệ thanh niên tiếp cận vay vốn thấp hơn khoảng 10%, cho thấy cần có sự cải thiện trong công tác tuyên truyền và hỗ trợ thủ tục vay vốn.

Việc hỗ trợ đưa thanh niên đi làm việc ở nước ngoài đã góp phần nâng cao thu nhập và kỹ năng lao động, phù hợp với xu hướng hội nhập quốc tế. Tuy nhiên, hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp còn chưa phát huy hết tiềm năng do thiếu các chương trình đào tạo chuyên sâu và kết nối đầu tư. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng số lượng thanh niên vay vốn và đi làm việc nước ngoài qua các năm, cũng như bảng đánh giá mức độ hài lòng của thanh niên về các hoạt động hỗ trợ.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường công tác tuyên truyền và phổ biến chính sách
    Đẩy mạnh truyền thông về các chính sách hỗ trợ việc làm, đặc biệt là vay vốn ưu đãi và khởi nghiệp, nhằm nâng cao nhận thức và khả năng tiếp cận của thanh niên. Thời gian thực hiện: trong vòng 12 tháng tới. Chủ thể thực hiện: UBND huyện, Huyện đoàn, các tổ chức đoàn thể.

  2. Nâng cao năng lực cán bộ và công chức thực thi chính sách
    Tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn về kỹ năng quản lý, tư vấn nghề nghiệp và hỗ trợ thanh niên vay vốn cho đội ngũ cán bộ, công chức. Thời gian: 6 tháng đầu năm 2024. Chủ thể: Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội, Học viện Hành chính Quốc gia.

  3. Mở rộng và đa dạng hóa nguồn vốn hỗ trợ thanh niên
    Huy động thêm các nguồn vốn từ doanh nghiệp, ngân hàng thương mại và các tổ chức tài chính vi mô để đáp ứng nhu cầu vay vốn của thanh niên. Thời gian: 2024-2025. Chủ thể: Ngân hàng Chính sách xã hội, UBND huyện, các tổ chức tín dụng.

  4. Phát triển các chương trình đào tạo và hỗ trợ khởi nghiệp chuyên sâu
    Xây dựng các mô hình hỗ trợ khởi nghiệp ứng dụng công nghệ cao, kết nối thanh niên với các chuyên gia, nhà đầu tư và thị trường. Thời gian: 2024-2026. Chủ thể: Huyện đoàn, các trường đại học, doanh nghiệp địa phương.

  5. Tăng cường phối hợp liên ngành và giám sát thực hiện chính sách
    Thiết lập cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các phòng ban, tổ chức đoàn thể và doanh nghiệp trong việc triển khai chính sách giải quyết việc làm. Đồng thời, tăng cường kiểm tra, giám sát để kịp thời phát hiện và xử lý các vướng mắc. Thời gian: liên tục. Chủ thể: UBND huyện, Ban chỉ đạo giải quyết việc làm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cơ quan quản lý nhà nước về lao động và thanh niên
    Giúp các cơ quan như Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội, UBND huyện có cơ sở khoa học để xây dựng và điều chỉnh chính sách phù hợp với thực tiễn địa phương.

  2. Các tổ chức đoàn thể và chính trị xã hội
    Huyện đoàn, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh có thể sử dụng luận văn để nâng cao hiệu quả công tác tư vấn, hỗ trợ thanh niên trong việc làm và khởi nghiệp.

  3. Các nhà nghiên cứu và học viên chuyên ngành quản lý công, chính sách công
    Cung cấp tài liệu tham khảo về thực trạng và giải pháp thực hiện chính sách giải quyết việc làm cho thanh niên ở cấp huyện, góp phần phát triển nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực quản lý công.

  4. Doanh nghiệp và nhà đầu tư địa phương
    Hiểu rõ hơn về nhu cầu và tiềm năng nguồn nhân lực trẻ tại địa phương, từ đó có các chính sách tuyển dụng, đào tạo và hợp tác phát triển phù hợp.

Câu hỏi thường gặp

  1. Chính sách giải quyết việc làm cho thanh niên tại Thanh Liêm có những nội dung chính nào?
    Chính sách tập trung vào tư vấn, định hướng nghề nghiệp, hỗ trợ vay vốn ưu đãi, hỗ trợ đưa thanh niên đi làm việc ở nước ngoài và hỗ trợ khởi nghiệp. Các nội dung này được quy định rõ trong Luật Việc làm 2013 và Luật Thanh niên 2020.

  2. Tỷ lệ thanh niên tiếp cận các chính sách hỗ trợ hiện nay ra sao?
    Khoảng 75% thanh niên được tiếp cận tư vấn nghề nghiệp, 35% vay vốn ưu đãi, và số lượng thanh niên đi làm việc nước ngoài tăng trung bình 10% mỗi năm. Tuy nhiên, nhu cầu thực tế còn cao hơn nhiều.

  3. Những khó khăn chính trong thực hiện chính sách là gì?
    Bao gồm hạn chế về nguồn vốn, năng lực chuyên môn của thanh niên, sự phối hợp chưa chặt chẽ giữa các ngành, và thiếu các chương trình đào tạo, hỗ trợ khởi nghiệp chuyên sâu.

  4. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách?
    Cần tăng cường tuyên truyền, nâng cao năng lực cán bộ, mở rộng nguồn vốn, phát triển chương trình đào tạo khởi nghiệp và tăng cường phối hợp liên ngành.

  5. Vai trò của các tổ chức đoàn thể trong thực hiện chính sách là gì?
    Các tổ chức đoàn thể đóng vai trò trung tâm trong việc tư vấn, phổ biến chính sách, hỗ trợ thanh niên tiếp cận các nguồn lực và tạo môi trường thuận lợi cho thanh niên phát triển nghề nghiệp và khởi nghiệp.

Kết luận

  • Luận văn đã làm rõ cơ sở lý luận và thực trạng thực hiện chính sách giải quyết việc làm cho thanh niên tại huyện Thanh Liêm giai đoạn 2017-2022.
  • Đã xác định được các hoạt động chính gồm tư vấn nghề nghiệp, hỗ trợ vay vốn, hỗ trợ đi làm việc nước ngoài và khởi nghiệp.
  • Phân tích các yếu tố ảnh hưởng như năng lực thanh niên, năng lực chủ thể thực hiện, môi trường kinh tế - xã hội và điều kiện tự nhiên.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách trong thời gian tới.
  • Khuyến nghị các cơ quan quản lý, tổ chức đoàn thể và doanh nghiệp phối hợp chặt chẽ để phát huy tối đa nguồn lực thanh niên, góp phần phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Tiếp theo, cần triển khai các giải pháp đề xuất trong vòng 1-3 năm tới, đồng thời tiến hành đánh giá định kỳ để điều chỉnh chính sách phù hợp với thực tiễn. Các cơ quan, tổ chức và cá nhân quan tâm được khuyến khích tham khảo và áp dụng kết quả nghiên cứu nhằm nâng cao hiệu quả công tác giải quyết việc làm cho thanh niên tại địa phương.