Đổi mới xanh, khởi nghiệp xanh và phát triển SME Việt Nam: Vai trò của sự biến động thị trường

• Tác giả: Nguyen Tri Thanh
• Người hướng dẫn: Dr. Doan Anh Tuan
• Trường học: University of Economics Ho Chi Minh City
• Chuyên ngành: Master of Business
• Đề tài: Green Innovation, Green Entrepreneurship, and Vietnamese SME Development: The Role of Market Turbulence
• Loại tài liệu: Master Thesis
• Năm xuất bản: 2019
• Địa điểm: Ho Chi Minh City

• 1. CHƯƠNG 1: ĐỊNH NGHĨA VÀ TỔNG QUAN
• 1.1. Definition of SMEs in Vietnam
• 1.2. The effect of Green innovation on Green entrepreneurship
• 1.3. Green entrepreneurship and SME development
• 1.4. The moderating impact of market turbulence
• 2. CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Measures of the constructs
• 2.2. Data analysis method
• 2.2.1. Exploratory factor analysis (EFA)
• 2.2.2. Reliability and Validity
• 2.2.3. Structural Equation Modeling
• 2.3. Exploratory factor analysis (EFA)
• 2.4. Confirmatory Factor Analysis (CFA)
• 2.5. Structural Equation Modeling (SEM)
• 2.6. Structural Equation Modeling (SEM) of Moderator Analysis
• 3. CHƯƠNG 3: THẢO LUẬN, KẾT LUẬN VÀ HẠN CHẾ
• 3.1. Discussion, Conclusion and Limitation
• 3.2. Conclusion and Implications
• ACKNOWLEDGEMENT
• ABSTRACT
• INTRODUCTION

I. Tổng Quan Đổi Mới Xanh và Khởi Nghiệp Xanh tại SME Việt Nam

Các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa (SME Việt Nam) đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc gia, đóng góp tới 40% GDP. Trong bối cảnh toàn cầu hóa ngày nay, sự cạnh tranh trên thị trường ngày càng trở nên phức tạp. Sự quan tâm của nhà nước ngày càng chú trọng đến phát triển bền vững môi trường. Do đó, các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa muốn đứng vững và phát triển cần chú trọng đến đổi mới xanh, không chỉ xem xét cơ hội kinh doanh mà còn cả lợi ích của việc kinh doanh thân thiện với môi trường. Nghiên cứu này tập trung vào tác động của đổi mới xanh (GI) đối với sự phát triển SME Việt Nam (SMED) trong điều kiện biến động thị trường, với vai trò trung gian của khởi nghiệp xanh (GE).

1.1. Định Nghĩa và Vai Trò của SME Việt Nam trong Nền Kinh Tế

Các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME Việt Nam) chiếm 98% tổng số doanh nghiệp, tạo ra 50% việc làm và đóng góp 40% vào GDP. Theo Luật Hỗ trợ Doanh nghiệp Nhỏ và Vừa 04/2017/QH14, các SME Việt Nam là các đơn vị sản xuất và dịch vụ có ít hơn 200 nhân viên, đã đăng ký bảo hiểm xã hội nhà nước trong một năm và đáp ứng một trong hai tiêu chí: tổng vốn không quá 100 tỷ VND hoặc tổng doanh thu của năm trước không vượt quá 300 tỷ VND.

1.2. Tầm Quan Trọng của Đổi Mới Xanh và Phát Triển Bền Vững

Sự tăng trưởng đáng kể của vai trò đổi mới đối với sự bền vững môi trường ngày nay được thể hiện qua sự quan tâm đặc biệt của các nhà hoạch định chính sách trong các tổ chức. Nhiều nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng ngày càng tăng của tính bền vững như một tiêu chí của đổi mới, từ đổi mới sinh thái, đổi mới thân thiện với môi trường, đổi mới bền vững về môi trường, đổi mới bền vững đến đổi mới xanh. Nghiên cứu này sử dụng thuật ngữ Đổi mới xanh (GI) với quy định xem xét các đổi mới làm giảm tác động của các hoạt động của tổ chức đối với môi trường tự nhiên.

II. Thách Thức từ Biến Động Thị Trường đối với SME và Kinh Tế Xanh

Các SME Việt Nam phải đối mặt với những thách thức lớn từ biến động thị trường, bao gồm sự thay đổi nhanh chóng trong sở thích của khách hàng, sự cạnh tranh gay gắt và áp lực từ các quy định về môi trường ngày càng nghiêm ngặt. Để tồn tại và phát triển, các SME cần phải chủ động áp dụng đổi mới xanh và khởi nghiệp xanh. Tuy nhiên, nhiều SME vẫn còn gặp khó khăn trong việc thực hiện đổi mới xanh do hạn chế về nguồn lực tài chính, công nghệ và kiến thức.

2.1. Rủi Ro và Cơ Hội từ Biến Động Thị Trường cho SME

Biến động thị trường tạo ra cả rủi ro và cơ hội cho SME. Rủi ro bao gồm sự suy giảm doanh thu, mất thị phần và chi phí tuân thủ các quy định về môi trường. Tuy nhiên, biến động thị trường cũng tạo ra cơ hội cho SME để phát triển các sản phẩm và dịch vụ mới, thân thiện với môi trường, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của thị trường xanh.

2.2. Hạn Chế về Nguồn Lực và Năng Lực của SME trong Đổi Mới Xanh

Nhiều SME còn gặp khó khăn trong việc thực hiện đổi mới xanh do hạn chế về nguồn lực tài chính, công nghệ và kiến thức. Các SME thường thiếu vốn để đầu tư vào các công nghệ xanh và không có đủ nhân lực có trình độ chuyên môn để thực hiện các dự án đổi mới. Do đó, cần có sự hỗ trợ từ chính phủ và các tổ chức khác để giúp các SME vượt qua những khó khăn này.

III. Đổi Mới Xanh Giải Pháp Tăng Cường Lợi Thế Cạnh Tranh cho SME

Đổi mới xanh là một giải pháp quan trọng để các SME Việt Nam tăng cường lợi thế cạnh tranh và phát triển bền vững. Đổi mới xanh giúp các SME giảm chi phí sản xuất, tăng hiệu quả sử dụng tài nguyên, cải thiện hình ảnh thương hiệu và đáp ứng các yêu cầu của thị trường xanh. Ngoài ra, đổi mới xanh cũng giúp các SME giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và đóng góp vào sự phát triển bền vững của cộng đồng.

3.1. Các Loại Hình Đổi Mới Xanh Phù Hợp với SME Việt Nam

Đổi mới xanh có thể được phân loại thành nhiều loại hình khác nhau, bao gồm đổi mới sản phẩm, đổi mới quy trình, đổi mới quản lý và đổi mới mô hình kinh doanh. Các SME Việt Nam có thể lựa chọn các loại hình đổi mới xanh phù hợp với đặc điểm và nguồn lực của mình. Ví dụ, các SME có thể tập trung vào việc phát triển các sản phẩm xanh, sử dụng các nguyên vật liệu tái chế hoặc giảm thiểu chất thải trong quá trình sản xuất.

3.2. Lợi Ích Kinh Tế và Môi Trường từ Đổi Mới Xanh cho SME

Đổi mới xanh mang lại nhiều lợi ích kinh tế và môi trường cho SME. Về mặt kinh tế, đổi mới xanh giúp SME giảm chi phí sản xuất, tăng doanh thu và cải thiện lợi thế cạnh tranh. Về mặt môi trường, đổi mới xanh giúp SME giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, tiết kiệm tài nguyên và bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Porter & Van der Linde, 1995) chỉ ra rằng việc tăng cường hiệu quả sử dụng tài nguyên sẽ dẫn đến hiệu quả kinh tế cao hơn.

IV. Khởi Nghiệp Xanh Xây Dựng Mô Hình Kinh Doanh Xanh Bền Vững

Khởi nghiệp xanh là một xu hướng ngày càng phát triển trong bối cảnh kinh tế xanh. Khởi nghiệp xanh không chỉ tập trung vào lợi nhuận mà còn quan tâm đến tác động xã hội và môi trường. Các doanh nhân xanh thường có tầm nhìn dài hạn và mong muốn xây dựng các mô hình kinh doanh xanh bền vững, đóng góp vào sự phát triển của cộng đồng và bảo vệ môi trường.

4.1. Yếu Tố Quan Trọng để Khởi Nghiệp Xanh Thành Công tại Việt Nam

Để khởi nghiệp xanh thành công tại Việt Nam, cần có sự kết hợp giữa kiến thức chuyên môn, kỹ năng kinh doanh và đam mê với phát triển bền vững. Các doanh nhân xanh cần phải hiểu rõ về thị trường xanh, các quy định về môi trường và các công nghệ xanh. Đồng thời, họ cần có kỹ năng quản lý, marketing và bán hàng để xây dựng và phát triển doanh nghiệp của mình. (York & Venkataraman, 2010) nhấn mạnh tiềm năng của khởi nghiệp xanh trong việc giải quyết các vấn đề môi trường.

4.2. Chính Sách Hỗ Trợ Khởi Nghiệp Xanh từ Chính Phủ Việt Nam

Chính phủ Việt Nam đã và đang triển khai nhiều chính sách hỗ trợ khởi nghiệp xanh, bao gồm các chương trình tài chính, đào tạo và tư vấn. Các chính sách này nhằm khuyến khích các doanh nhân trẻ khởi nghiệp trong lĩnh vực kinh tế xanh và đóng góp vào sự phát triển bền vững của đất nước. Các chính sách này cần được tiếp tục hoàn thiện và mở rộng để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho khởi nghiệp xanh.

V. Nghiên Cứu Thực Tiễn Tác Động của Đổi Mới Xanh lên SME

Nghiên cứu này sử dụng phương pháp SEM để phân tích dữ liệu thu thập từ 280 nhà quản lý cấp cao của SME tại Thành phố Hồ Chí Minh. Kết quả nghiên cứu cho thấy đổi mới xanh có tác động tích cực đến sự phát triển của SME trong điều kiện biến động thị trường, và vai trò trung gian của khởi nghiệp xanh. Nghiên cứu này cung cấp các giải pháp hữu ích để giúp các SME phát triển và giúp các nhà hoạch định chính sách điều chỉnh các chính sách phù hợp.

5.1. Phương Pháp Nghiên Cứu và Mẫu Khảo Sát

Nghiên cứu sử dụng phương pháp khảo sát bằng bảng hỏi với thang đo Likert 5 điểm. Mẫu khảo sát bao gồm 280 nhà quản lý cấp cao của SME tại Thành phố Hồ Chí Minh. Dữ liệu được phân tích bằng phương pháp SEM với sự hỗ trợ của phần mềm Amos. Mẫu được chọn theo phương pháp thuận tiện, do đó có thể có những hạn chế nhất định.

5.2. Kết Quả Nghiên Cứu và Ý Nghĩa Thực Tiễn

Kết quả nghiên cứu cho thấy đổi mới xanh có tác động tích cực đến sự phát triển của SME trong điều kiện biến động thị trường, và vai trò trung gian của khởi nghiệp xanh. Điều này có nghĩa là các SME nên tập trung vào việc thực hiện đổi mới xanh để tăng cường lợi thế cạnh tranh và phát triển bền vững. Đồng thời, cần khuyến khích và hỗ trợ các doanh nhân xanh khởi nghiệp và phát triển các mô hình kinh doanh xanh.

VI. Triển Vọng và Giải Pháp Phát Triển Kinh Tế Xanh cho SME Việt Nam

Để thúc đẩy kinh tế xanh và hỗ trợ SME Việt Nam phát triển bền vững, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính phủ, doanh nghiệp và cộng đồng. Chính phủ cần tiếp tục hoàn thiện các chính sách hỗ trợ đổi mới xanh và khởi nghiệp xanh, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn và công nghệ xanh. Doanh nghiệp cần chủ động áp dụng các giải pháp đổi mới xanh và xây dựng các mô hình kinh doanh xanh bền vững. Cộng đồng cần nâng cao nhận thức về kinh tế xanh và ủng hộ các sản phẩm và dịch vụ xanh.

6.1. Giải Pháp Về Chính Sách Hỗ Trợ và Nguồn Vốn Xanh

Chính phủ cần xây dựng và hoàn thiện các chính sách hỗ trợ toàn diện cho đổi mới xanh và khởi nghiệp xanh, bao gồm các ưu đãi về thuế, tín dụng và đất đai. Đồng thời, cần tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn xanh từ các tổ chức tài chính trong và ngoài nước.

6.2. Nâng Cao Năng Lực Cạnh Tranh và Thúc Đẩy Chuỗi Cung Ứng Xanh

Các SME Việt Nam cần nâng cao năng lực cạnh tranh bằng cách đầu tư vào công nghệ xanh, cải thiện chất lượng sản phẩm và dịch vụ, và xây dựng thương hiệu xanh uy tín. Đồng thời, cần thúc đẩy sự phát triển của chuỗi cung ứng xanh, kết nối các doanh nghiệp xanh trong và ngoài nước.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự gia tăng áp lực về bảo vệ môi trường, các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs) tại Việt Nam đóng vai trò quan trọng khi chiếm tới 98% tổng số doanh nghiệp, đóng góp khoảng 40% GDP quốc gia. Tuy nhiên, sự biến động mạnh mẽ của thị trường và yêu cầu phát triển bền vững đặt ra thách thức lớn cho các SMEs trong việc duy trì và phát triển. Nghiên cứu này tập trung phân tích tác động của đổi mới xanh (Green Innovation - GI) đến sự phát triển của SMEs (SMED) trong điều kiện thị trường biến động, đồng thời xem xét vai trò trung gian của tinh thần kinh doanh xanh (Green Entrepreneurship - GE). Dữ liệu được thu thập từ 280 nhà quản lý cấp cao của SMEs tại Quận 6, TP. Hồ Chí Minh, sử dụng bảng câu hỏi Likert 5 điểm và phân tích bằng phương pháp Mô hình cấu trúc tuyến tính (SEM) với phần mềm Amos. Mục tiêu nghiên cứu nhằm cung cấp cơ sở khoa học cho các giải pháp thúc đẩy phát triển SMEs thân thiện môi trường, đồng thời hỗ trợ các nhà hoạch định chính sách điều chỉnh phù hợp trong bối cảnh thị trường đầy biến động. Thời gian khảo sát diễn ra trong năm 2019, tập trung tại TP. Hồ Chí Minh – trung tâm kinh tế lớn nhất Việt Nam, nơi tập trung gần 173.000 SMEs, chiếm hơn 33% tổng số SMEs cả nước.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên ba lý thuyết chính: lý thuyết đổi mới xanh (Green Innovation), tinh thần kinh doanh xanh (Green Entrepreneurship), và lý thuyết biến động thị trường (Market Turbulence). Đổi mới xanh được hiểu là các sáng tạo nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường thông qua đổi mới sản phẩm, quy trình và quản lý. Tinh thần kinh doanh xanh là quá trình áp dụng các sáng kiến đổi mới nhằm phát triển kinh doanh bền vững, chú trọng vào giá trị môi trường và xã hội. Biến động thị trường được định nghĩa là sự thay đổi nhanh chóng và không dự đoán được về nhu cầu khách hàng và công nghệ trong ngành. Ba khái niệm chính được sử dụng gồm: Đổi mới dịch vụ xanh (Service Innovation), Đổi mới hành chính và quy trình (Administrative Process Innovation), và các đặc điểm của tinh thần kinh doanh xanh như chủ động, chấp nhận rủi ro và tự chủ.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp gồm giai đoạn định tính (phỏng vấn sâu và nhóm tập trung với 10 nhà quản lý SMEs) để hoàn thiện bảng câu hỏi, và giai đoạn định lượng với khảo sát 280 nhà quản lý SMEs tại Quận 6, TP. Hồ Chí Minh. Phương pháp chọn mẫu thuận tiện được áp dụng nhằm thu thập dữ liệu nhanh chóng và hiệu quả. Bảng câu hỏi gồm 25 biến đo lường, sử dụng thang đo Likert 5 điểm. Phân tích dữ liệu được thực hiện qua các bước: kiểm định độ tin cậy (Cronbach’s alpha > 0.7), phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích nhân tố khẳng định (CFA) và mô hình cấu trúc tuyến tính (SEM) để kiểm định các giả thuyết nghiên cứu. Phần mềm SPSS 23 và Amos 24 được sử dụng để xử lý dữ liệu. Thời gian thu thập dữ liệu kéo dài 45 ngày, với tỷ lệ phản hồi đạt 92%, đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy của mẫu.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Ảnh hưởng tích cực của đổi mới xanh đến tinh thần kinh doanh xanh: Hệ số hồi quy chuẩn hóa (β) đạt 0.953 với mức ý nghĩa p < 0.001, cho thấy đổi mới xanh có tác động mạnh mẽ đến việc thúc đẩy tinh thần kinh doanh xanh trong SMEs. GI giải thích được 92.6% biến thiên của GE.

2. Tác động tích cực của tinh thần kinh doanh xanh đến sự phát triển của SMEs: Hệ số β = 0.969 (p < 0.001) chứng minh GE là nhân tố quan trọng thúc đẩy sự phát triển của SMEs, giải thích 94% biến thiên của SMED.

3. Vai trò điều tiết của biến động thị trường không được xác nhận: Phân tích đa nhóm cho thấy biến động thị trường không có tác động điều tiết đáng kể đến mối quan hệ giữa GI và SMED (p > 0.05).

4. Đặc điểm mẫu: Trong số 216 mẫu hợp lệ, 56% là nam, 44% nữ; 60.6% có trình độ đại học trở lên; 64% hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ, 36% trong sản xuất; gần 75% doanh thu dưới 10 tỷ đồng.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy đổi mới xanh không chỉ là công cụ giúp doanh nghiệp giảm thiểu tác động môi trường mà còn là động lực thúc đẩy tinh thần kinh doanh xanh, từ đó góp phần phát triển bền vững SMEs tại Việt Nam. Mức độ ảnh hưởng cao của GI đến GE phản ánh sự nhận thức ngày càng tăng về tầm quan trọng của phát triển bền vững trong cộng đồng doanh nghiệp nhỏ. Tinh thần kinh doanh xanh thúc đẩy SMEs chủ động đổi mới, chấp nhận rủi ro và tự chủ trong hoạt động, từ đó nâng cao hiệu quả kinh doanh và khả năng cạnh tranh. Mặc dù biến động thị trường được kỳ vọng sẽ điều tiết mối quan hệ này, kết quả nghiên cứu không tìm thấy bằng chứng hỗ trợ, có thể do đặc thù thị trường địa phương hoặc giới hạn mẫu nghiên cứu. Kết quả phù hợp với các nghiên cứu trước đây về vai trò trung gian của tinh thần kinh doanh trong mối quan hệ đổi mới và phát triển doanh nghiệp, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của đổi mới xanh trong bối cảnh kinh tế Việt Nam. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ đường thể hiện mối quan hệ tuyến tính giữa GI, GE và SMED, cũng như bảng phân tích đa biến minh họa các chỉ số độ tin cậy và độ phù hợp mô hình.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Thúc đẩy đổi mới xanh trong SMEs: Các cơ quan quản lý cần xây dựng các chương trình hỗ trợ tài chính và kỹ thuật nhằm khuyến khích SMEs áp dụng công nghệ xanh, đổi mới sản phẩm và quy trình thân thiện môi trường, với mục tiêu tăng tỷ lệ áp dụng GI lên ít nhất 30% trong vòng 3 năm tới.

2. Phát triển tinh thần kinh doanh xanh: Tổ chức các khóa đào tạo, hội thảo nâng cao nhận thức và kỹ năng quản trị xanh cho chủ doanh nghiệp và nhân viên SMEs, nhằm tăng cường khả năng chủ động, chấp nhận rủi ro và tự chủ trong kinh doanh xanh, hướng tới cải thiện hiệu quả hoạt động ít nhất 20% trong 2 năm.

3. Xây dựng chính sách hỗ trợ phù hợp: Chính phủ và các tổ chức liên quan cần hoàn thiện khung pháp lý, giảm thiểu thủ tục hành chính và tạo điều kiện thuận lợi cho SMEs tiếp cận nguồn vốn xanh, ưu đãi thuế và các chính sách hỗ trợ khác, nhằm thúc đẩy phát triển bền vững.

4. Tăng cường hợp tác và kết nối: Khuyến khích SMEs tham gia các mạng lưới kinh doanh xanh, hợp tác với các tổ chức nghiên cứu và doanh nghiệp lớn để chia sẻ kinh nghiệm, công nghệ và thị trường, giúp nâng cao năng lực cạnh tranh và thích ứng với biến động thị trường.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Chủ doanh nghiệp SMEs: Nắm bắt các chiến lược đổi mới xanh và tinh thần kinh doanh xanh để áp dụng vào thực tiễn, nâng cao hiệu quả và phát triển bền vững.

2. Nhà hoạch định chính sách: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng và điều chỉnh các chính sách hỗ trợ SMEs phát triển kinh doanh xanh, phù hợp với điều kiện thị trường Việt Nam.

3. Nhà nghiên cứu và học viên: Tham khảo phương pháp nghiên cứu, mô hình lý thuyết và kết quả phân tích để phát triển các nghiên cứu tiếp theo về đổi mới xanh và tinh thần kinh doanh trong bối cảnh thị trường biến động.

4. Tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp: Các hiệp hội, trung tâm hỗ trợ SMEs có thể áp dụng các giải pháp đề xuất để thiết kế chương trình đào tạo, tư vấn và hỗ trợ kỹ thuật cho doanh nghiệp.

Câu hỏi thường gặp

1. Đổi mới xanh là gì và tại sao quan trọng với SMEs?
   Đổi mới xanh là các sáng tạo nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường trong sản phẩm, quy trình và quản lý. Nó giúp SMEs nâng cao hiệu quả, giảm chi phí và đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường về bền vững.

2. Tinh thần kinh doanh xanh ảnh hưởng thế nào đến sự phát triển của SMEs?
   Tinh thần kinh doanh xanh thúc đẩy SMEs chủ động tìm kiếm cơ hội mới, chấp nhận rủi ro và tự chủ trong kinh doanh, từ đó nâng cao khả năng cạnh tranh và phát triển bền vững.

3. Biến động thị trường có tác động điều tiết mối quan hệ giữa đổi mới xanh và phát triển SMEs không?
   Nghiên cứu không tìm thấy bằng chứng cho tác động điều tiết của biến động thị trường trong mối quan hệ này, có thể do đặc thù thị trường địa phương hoặc giới hạn mẫu nghiên cứu.

4. Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận văn là gì?
   Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp, gồm khảo sát định lượng với 280 nhà quản lý SMEs, phân tích dữ liệu bằng EFA, CFA và SEM để kiểm định các giả thuyết.

5. Làm thế nào để SMEs áp dụng kết quả nghiên cứu vào thực tiễn?
   SMEs nên tập trung đầu tư vào đổi mới xanh, phát triển tinh thần kinh doanh xanh thông qua đào tạo và hợp tác, đồng thời tận dụng các chính sách hỗ trợ từ nhà nước và các tổ chức liên quan.

Kết luận

• Đổi mới xanh có ảnh hưởng tích cực và mạnh mẽ đến tinh thần kinh doanh xanh trong SMEs tại TP. Hồ Chí Minh.
• Tinh thần kinh doanh xanh đóng vai trò trung gian quan trọng thúc đẩy sự phát triển bền vững của SMEs.
• Biến động thị trường không điều tiết đáng kể mối quan hệ giữa đổi mới xanh và phát triển SMEs trong mẫu nghiên cứu.
• Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho các giải pháp thúc đẩy đổi mới xanh và tinh thần kinh doanh xanh trong SMEs Việt Nam.
• Các bước tiếp theo bao gồm mở rộng nghiên cứu đa vùng, đa ngành và phát triển các chương trình hỗ trợ thực tiễn cho SMEs.

Hành động ngay: Các nhà quản lý SMEs và nhà hoạch định chính sách nên áp dụng các giải pháp đề xuất để nâng cao năng lực đổi mới xanh, phát triển tinh thần kinh doanh xanh, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của doanh nghiệp và nền kinh tế Việt Nam.