Đổi Mới Quản Trị Kinh Doanh: Giải Pháp Nâng Cao Năng Lực Cạnh Tranh Cho Doanh Nghiệp Nhà Nước

LỜI CAM ĐOAN

MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

DANH MỤC HÌNH VÀ SƠ ĐỒ

1. PHẦN MỞ ĐẦU

1.1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu

1.2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

1.2.1. Mục đích nghiên cứu

1.2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

1.3.1. Đối tượng nghiên cứu

1.3.2. Phạm vi nghiên cứu

1.4. Phương pháp nghiên cứu

1.4.1. Phương pháp luận nghiên cứu

1.4.2. Các phương pháp nghiên cứu cụ thể

1.5. Các đóng góp mới của Luận án

1.6. Kết cấu của Luận án

2. TỔNG QUAN VÀ ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN

2.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án

2.1.1. Tình hình nghiên cứu ở nước ngoài

2.1.1.1. Nhóm công trình nghiên cứu quản trị công ty (corporate governance) và quản trị kinh doanh

2.1.1.2. Nhóm công trình nghiên cứu về quản trị DNNN và đổi mới quản trị DNNN

2.1.1.3. Nhóm công trình nghiên cứu về mối quan hệ giữa quản trị công ty và nâng cao NLCT của doanh nghiệp nhà nước

2.1.2. Tình hình nghiên cứu ở Việt Nam

2.1.2.1. Nhóm công trình nghiên cứu về quản trị doanh nghiệp, quản trị kinh doanh, quản trị DNNN

2.1.2.2. Nhóm các công trình nghiên cứu về đổi mới quản trị và nâng cao NLCT của DNNN

2.1.2.3. Nhóm công trình nghiên cứu về kinh nghiệm quốc tế

2.2. Đánh giá về tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Luận án

2.2.1. Những vấn đề đã được làm rõ

2.2.2. Khoảng trống nghiên cứu

2.3. Cơ sở lý thuyết, câu hỏi nghiên cứu, giả thuyết nghiên cứu và hướng tiếp cận của đề tài

2.3.1. Về cơ sở lý thuyết

2.3.2. Câu hỏi nghiên cứu. Các giả thuyết nghiên cứu

2.3.3. Hướng tiếp cận nghiên cứu của đề tài luận án

3. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ QUẢN TRỊ DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC VÀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC

3.1. Những vấn đề chung về doanh nghiệp nhà nước và quản trị doanh nghiệp nhà nước

3.1.1. Khái quát về doanh nghiệp nhà nước

3.1.1.1. Khái niệm doanh nghiệp nhà nước

3.1.1.2. Đặc điểm của doanh nghiệp nhà nước

3.1.1.3. Vai trò của doanh nghiệp nhà nước

3.1.2. Khái quát về quản trị doanh nghiệp

3.1.2.1. Khái niệm quản trị doanh nghiệp

3.1.2.2. Đặc điểm của quản trị doanh nghiệp

3.1.2.3. Nguyên tắc quản trị doanh nghiệp

3.1.3. Quản trị doanh nghiệp nhà nước

3.1.3.1. Đặc điểm quản trị doanh nghiệp nhà nước

3.1.3.2. Nội dung quản trị doanh nghiệp nhà nước

3.1.4. Đổi mới quản trị doanh nghiệp

3.1.4.1. Nội dung đổi mới quản trị doanh nghiệp

3.2. Vấn đề năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp nhà nước

3.2.1. Khái niệm năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp nhà nước

3.2.2. Tiêu chí đánh giá năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp nhà nước

3.3. Ảnh hưởng của đổi mới quản trị đến năng lực cạnh tranh của DNNN

4. THỰC TRẠNG ĐỔI MỚI QUẢN TRỊ DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC TẠI VIỆT NAM

4.1. Khái quát hoạt động sản xuất, kinh doanh của DNNN tại Việt Nam

4.1.1. Quá trình hình thành và phát triển DNNN

4.1.2. Một số kết quả hoạt động sản xuất, kinh doanh

4.2. Thực trạng đổi mới quản trị doanh nghiệp nhà nước

4.2.1. Về đổi mới quản trị doanh nghiệp

4.2.2. Về đảm bảo một khuôn khổ pháp lý và quản lý hiệu quả cho các DNNN

4.2.3. Về bộ máy trị doanh nghiệp nhà nước

4.2.4. Trách nhiệm của DNNN đối với các bên có liên quan

4.2.5. Về mức độ công khai và minh bạch thông tin của DNNN

4.2.6. Về tổ chức và hoạt động của hội đồng thành viên

4.3. Một số chiến lược quản trị ảnh hưởng đến NLCT của DNNN

4.3.1. Quản trị nguồn nhân lực

4.3.2. Quản trị chất lượng

4.3.3. Quản trị tài chính

4.4. Đánh giá tác động của đổi mới quản trị doanh nghiệp đến NLCT của DNNN

4.5. Kinh nghiệm đổi mới quản trị nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của DNNN tại một số quốc gia trên thế giới

4.5.1. Kinh nghiệm của Trung Quốc

4.5.1.1. Đảm bảo cơ sở cho một khuôn khổ quản trị hiệu quả

4.5.1.2. Công bố thông tin và tính minh bạch

4.5.1.3. Trách nhiệm của hội đồng quản trị và ban kiểm soát

4.5.2. Kinh nghiệm của Hàn Quốc

4.5.2.1. Đảm bảo cơ sở cho một khuôn khổ quản trị hiệu quả

4.5.2.2. Công bố thông tin và tính minh bạch

4.5.2.3. Các bên liên quan và các giao dịch bất thường

4.5.2.4. Trách nhiệm của hội đồng quản trị

4.5.3. Kinh nghiệm của Singapore

4.5.3.1. Tổng công ty đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước Temasek

4.5.3.2. Những thay đổi về cơ cấu tổ chức

4.5.3.3. Những thay đổi về ban giám đốc

4.5.3.4. Những thay đổi về công bố thông tin

4.6. Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam

4.6.1. Khung pháp lý vững chắc là điều kiện tiên quyết để nâng cao hoạt động quản trị doanh nghiệp nhà nước

4.6.2. Công khai, minh bạch thông tin về doanh nghiệp

4.6.3. Nâng cao tính chuyên nghiệp của HĐQT/HĐTV

4.6.4. Về cơ quan quản lý DNNN

5. GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI QUẢN TRỊ NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC

5.1. Quan điểm đổi mới, hoàn thiện quản trị DNNN Việt Nam

5.2. Một số chỉ tiêu về năng lực cạnh tranh của DNNN cần hướng tới

5.2.1. Chỉ tiêu về tốc độ tăng trưởng

5.2.2. Chỉ tiêu thị phần và khả năng chiếm lĩnh thị trường

5.2.3. Chỉ tiêu về khả năng sinh lợi

5.2.4. Chỉ tiêu về nguồn vốn

5.2.5. Chỉ tiêu về trình độ khoa học công nghệ

5.2.6. Chỉ tiêu về nguồn nhân lực

5.2.7. Chỉ tiêu về chiến lược sản xuất, phân phối và phát triển sản phẩm

5.3. Giải pháp đổi mới quản trị nhằm nâng cao NLCT của doanh nghiệp nhà nước

5.3.1. Đổi mới quản trị gắn với chủ trương sắp xếp lại doanh nghiệp nhà nước

5.3.2. Nâng cao tính chuyên nghiệp và hiệu quả hoạt động của HĐTV

5.3.3. Tăng cường năng lực của đội ngũ quản trị doanh nghiệp nhà nước

5.3.4. Tách biệt quyền của chủ sở hữu và quyền quản trị của DNNN

5.3.5. Nâng cao hiệu quả quản trị kinh doanh

5.3.5.1. Về quản trị tài chính

5.3.5.2. Về quản trị nguồn nhân lực

5.3.5.3. Về quản trị chiến lược

5.3.5.4. Về quản trị chất lượng

5.3.6. Cải thiện tính công khai, minh bạch trong hoạt động quản trị DNNN

5.3.7. Tăng cường áp dụng chuẩn mực quốc tế hiện đại về quản trị doanh nghiệp nhà nước

5.3.8. Khuyến nghị đối với cơ quan quản lý nhà nước - giám sát tuân thủ các quy định về quản trị DNNN

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tài liệu tiếng Việt

Tài liệu tiếng Anh

Phụ lục 1: BÁO CÁO KẾT QUẢ ĐIỀU TRA DO NCS TIẾN HÀNH

Phụ lục 2: Mẫu phiếu điều tra

Phụ lục 3: Mẫu phiếu phỏng vấn

PHIẾU PHỎNG VẤN

I. Đổi mới quản trị và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp nhà nước

Đổi mới quản trị là yếu tố then chốt để nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp nhà nước (DNNN). Trong bối cảnh kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế, DNNN đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế, nắm giữ các ngành then chốt và cơ sở hạ tầng. Tuy nhiên, nhiều DNNN vẫn còn yếu kém trong quản trị, dẫn đến hiệu quả kinh doanh thấp và khả năng cạnh tranh kém. Giải pháp nâng cao hiệu quả quản trị bao gồm việc tối ưu hóa cơ cấu tổ chức, cải thiện tính minh bạch và áp dụng các chuẩn mực quốc tế.

1.1. Thực trạng quản trị DNNN tại Việt Nam

Thực trạng quản trị tại các DNNN Việt Nam cho thấy nhiều bất cập. Mô hình quản trị hiện tại chưa tối ưu, dẫn đến việc quản lý tài chính và nhân sự kém hiệu quả. Quản trị kinh doanh chưa theo kịp yêu cầu của thị trường, gây ra sự thất thoát tài sản và giảm sức cạnh tranh. Cần có sự cải cách quản lý mạnh mẽ để khắc phục những yếu kém này.

1.2. Ảnh hưởng của đổi mới quản trị đến năng lực cạnh tranh

Đổi mới quản trị có tác động trực tiếp đến năng lực cạnh tranh của DNNN. Việc áp dụng các chiến lược kinh doanh hiện đại và quản lý hiệu quả sẽ giúp DNNN tăng cường khả năng cạnh tranh trên thị trường. Các giải pháp như tách biệt quyền sở hữu và quản trị, nâng cao tính chuyên nghiệp của hội đồng quản trị là những bước đi cần thiết.

II. Giải pháp đổi mới quản trị DNNN

Để nâng cao năng lực cạnh tranh, các DNNN cần thực hiện các giải pháp nâng cao hiệu quả quản trị. Điều này bao gồm việc cải thiện cơ cấu tổ chức, tăng cường tính minh bạch và áp dụng các chuẩn mực quốc tế. Quản trị tài chính và quản trị nguồn nhân lực cần được tối ưu hóa để đảm bảo hiệu quả kinh doanh.

2.1. Tối ưu hóa cơ cấu tổ chức

Việc tối ưu hóa cơ cấu tổ chức là bước đầu tiên trong đổi mới quản trị. Cần xây dựng một bộ máy quản trị gọn nhẹ, hiệu quả, với sự phân công rõ ràng giữa các bộ phận. Điều này giúp giảm thiểu sự chồng chéo và nâng cao hiệu suất làm việc.

2.2. Áp dụng chuẩn mực quốc tế

Áp dụng các chuẩn mực quốc tế trong quản trị là yếu tố quan trọng để nâng cao năng lực cạnh tranh. Các DNNN cần tuân thủ các quy định về quản trị công ty và quản lý tài chính theo tiêu chuẩn quốc tế, từ đó tăng cường uy tín và khả năng cạnh tranh trên thị trường toàn cầu.

III. Kinh nghiệm quốc tế và bài học cho Việt Nam

Nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế về đổi mới quản trị và nâng cao năng lực cạnh tranh của DNNN là cần thiết. Các quốc gia như Trung Quốc, Hàn Quốc và Singapore đã có nhiều thành công trong việc cải cách quản trị DNNN. Việt Nam có thể học hỏi từ những kinh nghiệm này để áp dụng vào thực tiễn.

3.1. Kinh nghiệm từ Trung Quốc

Trung Quốc đã thực hiện nhiều cải cách quản lý để nâng cao hiệu quả của DNNN. Việc tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm của hội đồng quản trị là những bài học quý giá cho Việt Nam.

3.2. Kinh nghiệm từ Singapore

Singapore đã thành công trong việc áp dụng các chiến lược kinh doanh hiện đại và quản lý hiệu quả tại các DNNN. Việc tách biệt quyền sở hữu và quản trị là một trong những yếu tố then chốt giúp nâng cao hiệu quả quản trị.

Luận Án Tiến Sĩ: Đổi Mới Quản Trị Kinh Doanh Để Nâng Cao Năng Lực Cạnh Tranh Trong Doanh Nghiệp Nhà Nước