Tổng quan nghiên cứu

Huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội, với truyền thống lịch sử cách mạng và số lượng lớn người có công (NCC) với cách mạng, đóng vai trò quan trọng trong công tác tổ chức thực hiện chính sách ưu đãi NCC. Theo số liệu năm 2023, huyện có hơn 3.336 người hưởng trợ cấp hàng tháng, bao gồm thương binh, bệnh binh, bà mẹ Việt Nam anh hùng, người hoạt động cách mạng và thân nhân liệt sĩ. Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng công tác tổ chức thực hiện chính sách NCC tại huyện Chương Mỹ, phân tích các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp hoàn thiện trong giai đoạn 2023-2025, định hướng đến năm 2030. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào 12 nhóm đối tượng NCC trên địa bàn huyện, với số liệu thu thập từ năm 2021 đến 2023. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện ở việc góp phần hoàn thiện lý luận và thực tiễn về tổ chức thực hiện chính sách NCC, đồng thời nâng cao hiệu quả chăm sóc, tri ân các đối tượng chính sách, góp phần ổn định xã hội và phát triển kinh tế địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết về chính sách công và quản lý kinh tế, trong đó:

  • Lý thuyết chính sách công: Định nghĩa chính sách công là tập hợp các quyết định liên quan đến lựa chọn mục tiêu và giải pháp nhằm đạt được mục tiêu đó, nhấn mạnh tính hệ thống, pháp lý và sự phối hợp giữa các cấp, ngành trong thực thi chính sách.

  • Lý thuyết quản lý nhà nước về tổ chức thực hiện chính sách: Tập trung vào các yếu tố ảnh hưởng như thể chế chính sách, nhận thức xã hội, nguồn lực con người và kinh tế xã hội, đảm bảo tính hệ thống, minh bạch và hiệu quả trong tổ chức thực hiện.

Các khái niệm chính bao gồm: người có công với cách mạng, chính sách ưu đãi NCC, tổ chức thực hiện chính sách, yếu tố ảnh hưởng đến thực thi chính sách.

Phương pháp nghiên cứu

  • Nguồn dữ liệu: Sử dụng số liệu thứ cấp từ các báo cáo của UBND huyện Chương Mỹ, Phòng Lao động Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH), các văn bản pháp luật liên quan từ năm 2021-2023; số liệu sơ cấp thu thập qua khảo sát 90 người gồm cán bộ quản lý, cán bộ thực thi chính sách và người dân thuộc 3 xã, thị trấn tiêu biểu (Xuân Mai, Tân Tiến, Trường Yên).

  • Phương pháp phân tích: Thống kê mô tả, phân tích so sánh tỷ lệ phần trăm, phân tích nhân tố khám phá và hồi quy bội để đánh giá các yếu tố ảnh hưởng; phương pháp điều tra xã hội học bằng bảng hỏi và phỏng vấn sâu nhằm thu thập thông tin định tính và định lượng.

  • Timeline nghiên cứu: Thu thập số liệu sơ cấp năm 2023, phân tích và đánh giá trong năm 2023-2024, đề xuất giải pháp cho giai đoạn 2023-2025, định hướng đến năm 2030.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thể chế chính sách và công khai minh bạch: Khoảng 44,44% người khảo sát đánh giá thể chế chính sách ưu đãi NCC tại huyện Chương Mỹ đã được thực hiện công khai, minh bạch và thỏa đáng. Tuy nhiên, 25% ý kiến chưa hài lòng hoặc rất không hài lòng về các văn bản hướng dẫn và cơ chế giải quyết chính sách.

  2. Công tác tuyên truyền: 65,22% người dân và cán bộ cho rằng công tác tuyên truyền chính sách NCC được thực hiện sâu rộng và có hiệu quả. Song vẫn còn 34,44% ý kiến chưa hài lòng, phản ánh công tác tuyên truyền còn mang tính hình thức, chưa thực sự thiết thực.

  3. Nhận thức xã hội và người dân: 43,71% người được khảo sát đánh giá người dân có nhận thức tốt về chính sách và thủ tục giải quyết NCC, giúp công tác tổ chức thực hiện thuận lợi hơn. Tuy nhiên, gần 30% ý kiến cho rằng nhận thức còn hạn chế, ảnh hưởng đến hiệu quả thực thi.

  4. Tổ chức bộ máy và cán bộ thực thi: 39,45% đánh giá cán bộ làm công tác giải quyết chính sách có thái độ thân thiện, nhiệt tình và am hiểu luật pháp. Tuy nhiên, 21,56% ý kiến phản ánh thủ tục hành chính còn phức tạp, cán bộ chưa đáp ứng đầy đủ năng lực và thái độ phục vụ.

  5. Thực hiện chính sách và chi trả trợ cấp: Huyện Chương Mỹ đã chi trả trợ cấp hàng tháng cho 3.336 NCC, với tổng kinh phí phân bổ từ 2021 đến 2023 khoảng 397 tỷ đồng. Việc lập dự toán, phân bổ và quyết toán kinh phí được thực hiện kịp thời, đảm bảo quyền lợi cho NCC.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy công tác tổ chức thực hiện chính sách NCC tại huyện Chương Mỹ đã đạt được nhiều thành tựu, đặc biệt trong việc xây dựng kế hoạch, ban hành văn bản hướng dẫn và chi trả trợ cấp đúng quy định. Tuy nhiên, tồn tại về công tác tuyên truyền và nhận thức xã hội còn hạn chế, ảnh hưởng đến việc hoàn thiện thủ tục và tiếp cận chính sách của NCC. So sánh với kinh nghiệm tại thị xã Quảng Trị và huyện Thạnh Phú, các địa phương này đã chú trọng hơn vào công tác phối hợp liên ngành và xã hội hóa nguồn lực, góp phần nâng cao hiệu quả thực thi. Việc cải thiện năng lực cán bộ, đơn giản hóa thủ tục hành chính và đổi mới hình thức tuyên truyền là cần thiết để nâng cao sự hài lòng và hiệu quả chính sách. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tỷ lệ hài lòng về các yếu tố chính sách, tuyên truyền, nhận thức và tổ chức bộ máy, cũng như bảng tổng hợp số lượng NCC hưởng trợ cấp và kinh phí chi trả qua các năm.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Đổi mới công tác tuyên truyền: Tăng cường sử dụng đa phương tiện, tổ chức các buổi tập huấn, hội thảo và truyền thông trực tiếp đến từng thôn, xóm nhằm nâng cao nhận thức của người dân về chính sách NCC. Mục tiêu đạt 90% người dân hiểu rõ chính sách trong năm 2024-2025. Chủ thể thực hiện: Phòng LĐ-TB&XH phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội.

  2. Nâng cao năng lực cán bộ thực thi: Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ và kỹ năng giao tiếp cho đội ngũ cán bộ làm công tác NCC tại huyện và xã, thị trấn. Mục tiêu 100% cán bộ được tập huấn định kỳ hàng năm. Chủ thể thực hiện: UBND huyện, Sở LĐ-TB&XH.

  3. Đơn giản hóa thủ tục hành chính: Rà soát, cắt giảm các bước không cần thiết trong quy trình giải quyết hồ sơ NCC, áp dụng công nghệ thông tin để quản lý và theo dõi hồ sơ trực tuyến, giảm thời gian giải quyết xuống dưới 30 ngày. Chủ thể thực hiện: Phòng LĐ-TB&XH, UBND các xã, thị trấn.

  4. Tăng cường phối hợp liên ngành và xã hội hóa nguồn lực: Thiết lập cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, đoàn thể và chính quyền địa phương trong công tác chăm sóc NCC; đồng thời huy động nguồn lực xã hội hóa từ doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân để hỗ trợ xây dựng nhà tình nghĩa, chăm sóc sức khỏe NCC. Mục tiêu tăng quỹ đền ơn đáp nghĩa lên 20% trong giai đoạn 2023-2025. Chủ thể thực hiện: Ban chỉ đạo công tác NCC huyện, các tổ chức xã hội.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý nhà nước về lao động, thương binh và xã hội: Nghiên cứu giúp nâng cao hiệu quả tổ chức thực hiện chính sách NCC, cải thiện quy trình và nâng cao năng lực cán bộ.

  2. Các nhà hoạch định chính sách và nghiên cứu xã hội: Tham khảo để xây dựng, điều chỉnh chính sách ưu đãi NCC phù hợp với thực tiễn địa phương và xu hướng phát triển.

  3. Tổ chức chính trị - xã hội và đoàn thể địa phương: Áp dụng các giải pháp tuyên truyền, vận động xã hội hóa và phối hợp thực hiện chính sách NCC hiệu quả hơn.

  4. Học viên, sinh viên chuyên ngành quản lý kinh tế, chính sách công: Tài liệu tham khảo thực tiễn về quản lý chính sách công, tổ chức thực hiện và đánh giá hiệu quả chính sách xã hội.

Câu hỏi thường gặp

  1. Chính sách người có công với cách mạng là gì?
    Chính sách người có công là hệ thống các chế độ ưu đãi, hỗ trợ nhằm tri ân những người đã có công lao đóng góp, hy sinh cho sự nghiệp cách mạng và bảo vệ Tổ quốc, được quy định rõ trong các pháp lệnh và văn bản pháp luật của Nhà nước.

  2. Ai là đối tượng được hưởng chính sách người có công?
    Có 12 nhóm đối tượng được công nhận là người có công, bao gồm thương binh, liệt sĩ, bà mẹ Việt Nam anh hùng, người hoạt động cách mạng, người bị nhiễm chất độc hóa học, và thân nhân của họ theo quy định pháp luật.

  3. Công tác tổ chức thực hiện chính sách người có công tại huyện Chương Mỹ gặp những khó khăn gì?
    Khó khăn chính gồm công tác tuyên truyền chưa hiệu quả, nhận thức của một bộ phận người dân còn hạn chế, thủ tục hành chính phức tạp và năng lực cán bộ thực thi chưa đồng đều.

  4. Làm thế nào để người dân tiếp cận chính sách người có công dễ dàng hơn?
    Cần đẩy mạnh tuyên truyền đa dạng hình thức, đơn giản hóa thủ tục hành chính, áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý hồ sơ và nâng cao năng lực cán bộ hướng dẫn, giải quyết hồ sơ.

  5. Nguồn lực nào hỗ trợ công tác chăm sóc người có công tại địa phương?
    Nguồn lực bao gồm ngân sách Nhà nước phân bổ hàng năm, quỹ đền ơn đáp nghĩa huy động từ xã hội hóa, sự phối hợp của các tổ chức chính trị - xã hội và sự đóng góp của cộng đồng doanh nghiệp, cá nhân.

Kết luận

  • Huyện Chương Mỹ có truyền thống cách mạng và số lượng lớn người có công, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác tổ chức thực hiện chính sách ưu đãi.
  • Công tác tổ chức thực hiện chính sách NCC đã đạt nhiều kết quả tích cực, đặc biệt trong chi trả trợ cấp và xây dựng kế hoạch triển khai.
  • Tồn tại chính là công tác tuyên truyền chưa thực sự hiệu quả, nhận thức xã hội còn hạn chế và thủ tục hành chính phức tạp.
  • Đề xuất các giải pháp đổi mới tuyên truyền, nâng cao năng lực cán bộ, đơn giản hóa thủ tục và tăng cường phối hợp liên ngành, xã hội hóa nguồn lực.
  • Tiếp tục nghiên cứu, đánh giá định kỳ và triển khai các giải pháp trong giai đoạn 2023-2025, hướng tới mục tiêu nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người có công đến năm 2030.

Hành động ngay hôm nay để góp phần hoàn thiện công tác tổ chức thực hiện chính sách người có công tại huyện Chương Mỹ, vì sự phát triển bền vững và công bằng xã hội!