I. Giới thiệu
Nước là yếu tố thiết yếu cho sự sống, tuy nhiên, tài nguyên nước mặt tại Việt Nam, đặc biệt ở Đồng Bằng Sông Cửu Long, đang phải đối mặt với nhiều thách thức. Ô nhiễm hữu cơ trong nguồn nước mặt là một vấn đề nghiêm trọng do tác động từ hoạt động nông nghiệp, công nghiệp và sinh hoạt. Tình trạng ô nhiễm này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng nước mà còn tiềm ẩn nguy cơ hình thành các sản phẩm phụ độc hại như trihalomethanes (THMs). Nghiên cứu này nhằm khảo sát tiềm năng hình thành THMs tại các nhà máy nước mặt ở thành phố Long Xuyên, An Giang, từ đó đề xuất các giải pháp công nghệ phù hợp để kiểm soát chất lượng nước. Theo số liệu, nồng độ THMs trong nước thô tại Long Xuyên cao gấp nhiều lần so với tiêu chuẩn an toàn của USEPA.
II. Tình hình ô nhiễm và tiềm năng hình thành THMs
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng nồng độ chlorine trong nước thô sông Hậu cao, kết hợp với các chất hữu cơ, dẫn đến nguy cơ hình thành THMs. Việc sử dụng chlorine làm chất khử trùng trong quá trình xử lý nước là phổ biến, nhưng đồng thời cũng tạo ra các sản phẩm phụ không mong muốn. Kết quả khảo sát cho thấy, THMFP của nước đầu vào tại nhà máy Bình Đức và Xí nghiệp Long Xuyên lần lượt là 1198 µg/L và 2837 µg/L, cao hơn nhiều so với nhà máy Tân Hiệp. Điều này cho thấy sự cần thiết phải kiểm soát chặt chẽ quá trình xử lý nước để giảm thiểu sự hình thành THMs. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng các yếu tố như nồng độ chlorine, thời gian tiếp xúc và chất hữu cơ có ảnh hưởng lớn đến quá trình hình thành THMs.
III. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu bao gồm việc khảo sát và phân tích các thông số chất lượng nước như pH, độ đục, TDS, nồng độ chlorine dư, và THMs. Các mẫu nước được lấy tại các nhà máy xử lý nước mặt và mạng lưới cấp nước trong cả mùa mưa và mùa khô. Việc phân tích được thực hiện theo các tiêu chuẩn hiện hành để đảm bảo tính chính xác và độ tin cậy của dữ liệu. Kết quả khảo sát sẽ giúp đánh giá tình hình ô nhiễm và tiềm năng hình thành THMs, đồng thời đề xuất các giải pháp công nghệ nhằm cải thiện chất lượng nước. Nghiên cứu này không chỉ có giá trị trong việc nâng cao nhận thức về ô nhiễm nước mà còn cung cấp cơ sở dữ liệu cho các nghiên cứu tiếp theo.
IV. Kết quả và thảo luận
Kết quả nghiên cứu cho thấy nồng độ THMs trong nước sau xử lý tại các nhà máy Long Xuyên vượt quá tiêu chuẩn an toàn của Mỹ nhưng thấp hơn tiêu chuẩn của Việt Nam. Điều này cho thấy cần có các biện pháp kiểm soát hiệu quả hơn trong quy trình xử lý nước. Việc áp dụng công nghệ ozone hóa đã được thử nghiệm và cho thấy khả năng giảm thiểu nồng độ THMs trong nước. Các giải pháp công nghệ như cải tiến quy trình khử trùng và kiểm soát chất lượng nước đầu vào là cần thiết để đảm bảo nước sạch và an toàn cho người dân. Nghiên cứu này góp phần làm rõ hơn thực trạng ô nhiễm nước và tiềm năng hình thành THMs tại Long Xuyên, từ đó nâng cao chất lượng nước cấp cho cộng đồng.
