Nghiên cứu kỹ thuật trồng rừng phòng hộ trên cát ven biển Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

1. MỤC LỤC

2. DANH MỤC CÁC TỪ, KÝ HIỆU VIẾT TẮT

3. DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU

4. DANH MỤC CÁC HÌNH, BIỂU ĐỒ

5. TÍNH CẤP THIẾT CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

6. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU

6.1. Mục tiêu nghiên cứu

6.2. Mục tiêu lý luận

6.3. Mục tiêu thực tiễn

7. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI VÀ GIỚI HẠN NGHIÊN CỨU

7.1. Đối tượng nghiên cứu

7.2. Phạm vi nghiên cứu

8. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA LUẬN ÁN

8.1. Ý nghĩa khoa học

8.2. Ý nghĩa thực tiễn

9. NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN

10. CẤU TRÚC VÀ BỐ CỤC CỦA LUẬN ÁN

11. TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

11.1. Trên thế giới

11.2. Cơ sở khoa học và các tiêu chí phân chia lập địa vùng cát ven biển

11.3. Trồng rừng phòng hộ vùng cát và ảnh hưởng của các biện pháp kỹ thuật đến sinh trưởng phát triển của rừng phòng hộ chắn gió, chắn cát bay

11.4. Cơ sở khoa học của việc đánh giá hiệu quả phòng hộ của các đai rừng chắn gió, chắn cát bay

11.5. Thảo luận chung

12. NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

12.1. Nội dung nghiên cứu

12.2. Phương pháp nghiên cứu

12.2.1. Quan điểm, cách tiếp cận và phương pháp luận nghiên cứu

12.2.2. Phương pháp nghiên cứu và kỹ thuật sử dụng

12.3. Đặc điểm về điều kiện tự nhiên khu vực nghiên cứu

13. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN

13.1. Cơ sở khoa học xây dựng tiêu chí và phân chia các nhóm dạng lập địa vùng cát ven biển

13.2. Cơ sở xây dựng tiêu chí phân chia nhóm dạng lập địa

13.3. Phân chia các nhóm dạng lập địa trồng rừng phòng hộ vùng cát ven biển

13.4. Đánh giá các biện pháp kỹ thuật trồng rừng phòng hộ và sinh trưởng các lâm phần rừng trồng trên một số nhóm dạng lập địa vùng cát ven biển

13.5. Đánh giá biện pháp kỹ thuật trồng rừng vùng cát ven biển

13.5.1. Sinh trưởng các loài cây trồng rừng phòng hộ trên một số dạng lập địa vùng cát ven biển

13.5.2. Một số thành công, tồn tại và bài học kinh nghiệm trong công tác trồng rừng, bảo vệ và phát triển rừng vùng cát ven biển

13.5.3. Ảnh hưởng biện pháp kỹ thuật trồng rừng phòng hộ trên một số nhóm dạng lập địa vùng cát ven biển

13.5.3.1. Ảnh hưởng của phân bón lót kết hợp chất giữ ẩm đến sinh trưởng cây Phi lao trên nhóm dạng lập địa II

13.5.3.2. Ảnh hưởng của phân bón lót kết hợp chất giữ ẩm đến sinh trưởng cây Keo lá liềm trên nhóm dạng lập địa III1

13.5.3.3. Sinh trưởng cây Keo lá liềm và Keo lá tràm trên nhóm dạng lập địa III1

13.5.3.4. Ảnh hưởng của cây trồng phù trợ và vị trí trồng (trước và sau đai rừng Phi lao đã có) đến sinh trưởng cây Phi lao trồng trên nhóm dạng lập địa III2

13.5.3.5. Ảnh hưởng của phân bón lót kết hợp chất giữ ẩm đến sinh trưởng cây Keo lá liềm trên nhóm dạng lập địa III3

13.5.3.6. Ảnh hưởng của dạng lập địa trồng rừng đến sinh trưởng cây Phi lao

13.5.3.7. Ảnh hưởng của dạng lập địa trồng rừng đến sinh trưởng cây Keo lá liềm

13.6. Hiệu quả phòng hộ của các đai rừng vùng cát ven biển khu vực nghiên cứu

13.6.1. Hiệu quả chắn gió của các đai rừng

13.6.2. Hiệu quả chắn cát của các đai rừng

13.6.3. Hiệu quả cải thiện đất của các đai rừng

13.6.4. Hiệu quả tích lũy carbon và hấp thụ CO2 của các đai rừng

13.7. Giải pháp kỹ thuật trồng rừng phòng hộ phù hợp, hiệu quả và bền vững trên các nhóm dạng lập địa chính vùng cát ven biển

14. KẾT LUẬN, TỒN TẠI, VÀ KHUYẾN NGHỊ

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu

Biến đổi khí hậu (BĐKH) đang là một thách thức lớn đối với nhân loại, đặc biệt là Việt Nam, quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề bởi các hiện tượng thời tiết cực đoan. Để giảm thiểu tác động của BĐKH, việc bảo vệ và phát triển bền vững hệ thống rừng phòng hộ ven biển là rất cần thiết. Hệ thống rừng này không chỉ giúp chắn gió, chắn cát mà còn cải thiện môi trường sống cho nhiều loài sinh vật. Các chương trình và dự án quốc gia như Chương trình 327, Dự án 661 và Kế hoạch Hành động Quốc gia đới bờ ven biển đã được triển khai nhằm khôi phục và phát triển rừng ven biển. Tuy nhiên, tình trạng sa mạc hóa và đất cát hoang hóa vẫn diễn ra nghiêm trọng tại các tỉnh ven biển miền Trung, đòi hỏi cần có các biện pháp kỹ thuật trồng rừng phù hợp để cải thiện tình hình. Theo nghiên cứu, diện tích đất cát hoang hóa ở các tỉnh như Hà Tĩnh, Quảng Bình, và Quảng Trị chiếm tỷ lệ lớn, cần có sự can thiệp kịp thời để ngăn ngừa tình trạng này.

II. Nội dung và phương pháp nghiên cứu

Luận án tập trung vào việc nghiên cứu và phát triển các biện pháp kỹ thuật trồng rừng phòng hộ trên các dạng lập địa cát ven biển. Nội dung nghiên cứu bao gồm việc phân chia các nhóm dạng lập địa, đánh giá sinh trưởng của các loài cây trồng và hiệu quả phòng hộ của rừng. Phương pháp nghiên cứu được sử dụng bao gồm khảo sát thực địa, thu thập và phân tích dữ liệu sinh trưởng của cây trồng, cũng như đánh giá hiệu quả của các biện pháp kỹ thuật trồng rừng. Các thí nghiệm được tiến hành tại ba tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình và Quảng Trị, nhằm đánh giá tác động của các yếu tố như loại cây trồng, phương pháp trồng, và điều kiện đất đến sinh trưởng và phát triển của rừng phòng hộ. Kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp cơ sở khoa học cho việc quy hoạch và phát triển bền vững hệ thống rừng phòng hộ ven biển.

III. Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng các biện pháp kỹ thuật trồng rừng phòng hộ có ảnh hưởng đáng kể đến sinh trưởng của cây trồng. Cụ thể, cây Phi lao và Keo lá liềm cho thấy khả năng sinh trưởng tốt trên các nhóm dạng lập địa khác nhau. Việc áp dụng phân bón lót kết hợp với chất giữ ẩm đã nâng cao hiệu quả sinh trưởng của cây trồng, đặc biệt trong điều kiện đất cát nghèo dinh dưỡng. Hơn nữa, các đai rừng phòng hộ đã thể hiện hiệu quả trong việc chắn gió và chắn cát, góp phần cải thiện chất lượng đất và tăng cường khả năng hấp thụ carbon. Tuy nhiên, còn tồn tại một số vấn đề như tỷ lệ sống của cây trồng chưa cao và cần cải thiện thêm về kỹ thuật trồng và chăm sóc. Những bài học kinh nghiệm từ các thí nghiệm này sẽ là cơ sở quan trọng cho việc phát triển các chương trình trồng rừng trong tương lai.

IV. Giải pháp kỹ thuật trồng rừng phòng hộ

Luận án đề xuất một số giải pháp kỹ thuật trồng rừng phòng hộ phù hợp với từng dạng lập địa ven biển. Các giải pháp bao gồm việc lựa chọn giống cây trồng phù hợp, cải tạo đất trước khi trồng, và áp dụng các kỹ thuật chăm sóc cây trồng trong giai đoạn đầu. Đặc biệt, việc sử dụng chất giữ ẩm và bón phân hợp lý sẽ giúp cây trồng phát triển tốt hơn trong điều kiện khô hạn. Ngoài ra, cần xây dựng các mô hình trồng rừng kết hợp với bảo vệ môi trường, nhằm tăng cường khả năng chống chịu của rừng trước các tác động của BĐKH. Luận án cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ và phát triển rừng phòng hộ, từ đó góp phần vào sự phát triển bền vững của hệ thống rừng ven biển.

Luận án tiến sĩ về kỹ thuật trồng rừng phòng hộ trên cát ven biển các tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình và Quảng Trị