I. Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu
Biến đổi khí hậu (BĐKH) đang là một thách thức lớn đối với nhân loại, đặc biệt là Việt Nam, quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề bởi các hiện tượng thời tiết cực đoan. Để giảm thiểu tác động của BĐKH, việc bảo vệ và phát triển bền vững hệ thống rừng phòng hộ ven biển là rất cần thiết. Hệ thống rừng này không chỉ giúp chắn gió, chắn cát mà còn cải thiện môi trường sống cho nhiều loài sinh vật. Các chương trình và dự án quốc gia như Chương trình 327, Dự án 661 và Kế hoạch Hành động Quốc gia đới bờ ven biển đã được triển khai nhằm khôi phục và phát triển rừng ven biển. Tuy nhiên, tình trạng sa mạc hóa và đất cát hoang hóa vẫn diễn ra nghiêm trọng tại các tỉnh ven biển miền Trung, đòi hỏi cần có các biện pháp kỹ thuật trồng rừng phù hợp để cải thiện tình hình. Theo nghiên cứu, diện tích đất cát hoang hóa ở các tỉnh như Hà Tĩnh, Quảng Bình, và Quảng Trị chiếm tỷ lệ lớn, cần có sự can thiệp kịp thời để ngăn ngừa tình trạng này.
II. Nội dung và phương pháp nghiên cứu
Luận án tập trung vào việc nghiên cứu và phát triển các biện pháp kỹ thuật trồng rừng phòng hộ trên các dạng lập địa cát ven biển. Nội dung nghiên cứu bao gồm việc phân chia các nhóm dạng lập địa, đánh giá sinh trưởng của các loài cây trồng và hiệu quả phòng hộ của rừng. Phương pháp nghiên cứu được sử dụng bao gồm khảo sát thực địa, thu thập và phân tích dữ liệu sinh trưởng của cây trồng, cũng như đánh giá hiệu quả của các biện pháp kỹ thuật trồng rừng. Các thí nghiệm được tiến hành tại ba tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình và Quảng Trị, nhằm đánh giá tác động của các yếu tố như loại cây trồng, phương pháp trồng, và điều kiện đất đến sinh trưởng và phát triển của rừng phòng hộ. Kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp cơ sở khoa học cho việc quy hoạch và phát triển bền vững hệ thống rừng phòng hộ ven biển.
III. Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng các biện pháp kỹ thuật trồng rừng phòng hộ có ảnh hưởng đáng kể đến sinh trưởng của cây trồng. Cụ thể, cây Phi lao và Keo lá liềm cho thấy khả năng sinh trưởng tốt trên các nhóm dạng lập địa khác nhau. Việc áp dụng phân bón lót kết hợp với chất giữ ẩm đã nâng cao hiệu quả sinh trưởng của cây trồng, đặc biệt trong điều kiện đất cát nghèo dinh dưỡng. Hơn nữa, các đai rừng phòng hộ đã thể hiện hiệu quả trong việc chắn gió và chắn cát, góp phần cải thiện chất lượng đất và tăng cường khả năng hấp thụ carbon. Tuy nhiên, còn tồn tại một số vấn đề như tỷ lệ sống của cây trồng chưa cao và cần cải thiện thêm về kỹ thuật trồng và chăm sóc. Những bài học kinh nghiệm từ các thí nghiệm này sẽ là cơ sở quan trọng cho việc phát triển các chương trình trồng rừng trong tương lai.
IV. Giải pháp kỹ thuật trồng rừng phòng hộ
Luận án đề xuất một số giải pháp kỹ thuật trồng rừng phòng hộ phù hợp với từng dạng lập địa ven biển. Các giải pháp bao gồm việc lựa chọn giống cây trồng phù hợp, cải tạo đất trước khi trồng, và áp dụng các kỹ thuật chăm sóc cây trồng trong giai đoạn đầu. Đặc biệt, việc sử dụng chất giữ ẩm và bón phân hợp lý sẽ giúp cây trồng phát triển tốt hơn trong điều kiện khô hạn. Ngoài ra, cần xây dựng các mô hình trồng rừng kết hợp với bảo vệ môi trường, nhằm tăng cường khả năng chống chịu của rừng trước các tác động của BĐKH. Luận án cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ và phát triển rừng phòng hộ, từ đó góp phần vào sự phát triển bền vững của hệ thống rừng ven biển.
