I. Nghiên cứu về thảm thực vật thoái hóa và rừng trồng ở Cẩm Phả
Luận án tiến sĩ của Vũ Thị Thanh Hương (2016) tại Đại học Thái Nguyên đã nghiên cứu về "Đặc điểm thảm thực vật thoái hóa và một số mô hình rừng trồng ở thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh". Nghiên cứu này được thực hiện trong bối cảnh biến đổi khí hậu và suy thoái tài nguyên rừng đang là vấn đề cấp bách toàn cầu và địa phương. Cẩm Phả, một thành phố công nghiệp với phần lớn diện tích là đồi núi, đang đối mặt với thách thức về môi trường và phát triển bền vững. Tác giả đã chỉ ra rằng phần lớn diện tích đất lâm nghiệp của thành phố bị chiếm bởi thảm thực vật thoái hóa ở các mức độ khác nhau. Việc quản lý và sử dụng hợp lý các kiểu thảm thực vật này là cần thiết cho cả mục tiêu kinh tế, xã hội và môi trường. Luận án tập trung vào việc đánh giá đặc điểm của các kiểu thảm thực vật thoái hóa (thành phần, cấu trúc, khả năng tái sinh, đặc tính đất...) và một số mô hình rừng trồng (keo tai tượng, bạch đàn, thông), từ đó đề xuất các giải pháp bảo tồn và phát triển bền vững. Một điểm quan trọng được nhấn mạnh là việc nghiên cứu khả năng phòng hộ và bảo vệ môi trường của thảm thực vật, bao gồm khả năng chống xói mòn, bảo vệ nguồn nước và khả năng tích lũy carbon. Đây là những yếu tố quan trọng trong việc ứng phó với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững. Tác giả khẳng định đây là công trình đầu tiên nghiên cứu một cách hệ thống và toàn diện về vấn đề này ở Cẩm Phả. Ví dụ, luận án đã "xây dựng được đường cacbon cơ sở cho thảm thực vật cây bụi và thảm cỏ cao. Đây là căn cứ quan trọng để quyết định đầu tư trồng rừng/tái trồng rừng theo cơ chế phát triển sạch (CDM)."
II. Phương pháp nghiên cứu và kết quả chính
Luận án sử dụng phương pháp tiếp cận tổng hợp, kết hợp giữa điều tra thực địa, phân tích mẫu và tổng hợp tài liệu. Các tuyến điều tra được thiết lập để khảo sát các kiểu thảm thực vật thoái hóa và rừng trồng. Các ô tiêu chuẩn được bố trí để thu thập dữ liệu về thành phần loài, cấu trúc thảm thực vật, cây tái sinh và mẫu đất. Các phân tích về đặc tính lý hóa của đất, sinh khối, khả năng giữ nước, khả năng chống xói mòn và khả năng tích lũy carbon được thực hiện. Kết quả nghiên cứu cho thấy sự phân hóa rõ rệt về đặc điểm của các kiểu thảm thực vật thoái hóa, phụ thuộc vào nguồn gốc và mức độ thoái hóa. Sự khác biệt này thể hiện ở thành phần loài, cấu trúc, khả năng tái sinh và đặc tính đất. Ví dụ, "Với nguồn gốc và mức độ thoái hóa khác nhau, các kiểu thảm thực vật thoái hóa ở thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh có sự phân hóa về đặc điểm hình thái cấu trúc, thành phần loài, thành phần kiểu dạng sống, khả năng tái sinh và đặc tính lý, hóa của đất." Đối với rừng trồng, nghiên cứu đã phân tích sinh khối và khả năng tích lũy carbon của các loài cây trồng khác nhau (keo tai tượng, bạch đàn, thông) ở các độ tuổi khác nhau. Mối quan hệ giữa khả năng tích lũy carbon với các yếu tố như loài cây, mật độ, tuổi và các chỉ tiêu sinh trưởng cũng được làm rõ. Luận án cũng đánh giá khả năng phòng hộ của các thảm thực vật, bao gồm khả năng giữ nước, chống xói mòn. Dữ liệu này cung cấp cơ sở khoa học cho việc lựa chọn loài cây và phương thức trồng rừng phù hợp.
III. Đóng góp và ứng dụng thực tiễn
Luận án cung cấp những dữ liệu khoa học quan trọng về đặc điểm của thảm thực vật thoái hóa và rừng trồng ở Cẩm Phả, một khu vực chịu ảnh hưởng mạnh của hoạt động công nghiệp và biến đổi khí hậu. Nghiên cứu này có ý nghĩa khoa học và thực tiễn đáng kể. Về mặt khoa học, luận án đã xác định được các đặc trưng cơ bản của các kiểu thảm thực vật thoái hóa và rừng trồng, làm rõ mối quan hệ giữa mức độ thoái hóa với các yếu tố môi trường. Về mặt thực tiễn, kết quả nghiên cứu có thể được sử dụng để: 1.2.1 Đánh giá mức độ thoái hóa của thảm thực vật và đề xuất các biện pháp phục hồi sinh thái phù hợp. 1.2.2 Xây dựng các mô hình rừng trồng hiệu quả, góp phần tăng cường khả năng phòng hộ và bảo vệ môi trường. 1.2.3 Định hướng cho việc sử dụng hợp lý và bền vững tài nguyên rừng, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội địa phương. 1.2.4. Cung cấp dữ liệu cho việc quản lý rừng và tham gia các chương trình giảm phát thải khí nhà kính như CDM. Như tác giả đã nêu, luận án "đề xuất được một số giải pháp sử dụng hợp lý, bảo tồn và phát triển các thảm thực vật thoái hóa trên địa bàn thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh."
