I. Khái niệm và Thực trạng Quản lý Chất thải Rắn Sinh hoạt
Luận văn "Pháp luật về quản lý chất thải rắn sinh hoạt từ thực tiễn thực hiện tại Thành phố Hà Nội" của học viên Chử Trọng Nghĩa, Đại học Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội (2022) tập trung vào vấn đề cấp thiết của quản lý chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH) trong bối cảnh phát triển đô thị nhanh chóng. Luận văn định nghĩa CTRSH là "chất thải rắn phát sinh trong sinh hoạt thường ngày của con người", chủ yếu từ khu đô thị, dân cư, hộ gia đình, trung tâm thương mại, trường học, chợ, bệnh viện. Tác giả nhấn mạnh sự cần thiết của việc quản lý CTRSH do tác động tiêu cực của nó đến môi trường, sức khỏe con người và sinh thái. Luận văn chỉ ra thực trạng gia tăng nhanh chóng lượng CTRSH do phát triển kinh tế - xã hội, đặt ra thách thức lớn cho các quốc gia, trong đó có Việt Nam. Một điểm đáng chú ý là luận văn phân tích mâu thuẫn giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường, cũng như sự chưa hoàn thiện của hệ thống pháp luật về quản lý CTRSH. Việc thiếu nhận thức đầy đủ của cộng đồng về vấn đề này cũng được đề cập như một nguyên nhân chủ quan quan trọng. Luận văn dựa trên Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và các nghị định liên quan để phân tích khung pháp lý hiện hành. Tác giả trích dẫn các văn bản này để làm rõ khái niệm "chất thải" và phân loại chất thải, bao gồm chất thải rắn thông thường và chất thải rắn nguy hại.
II. Nội dung và Phương pháp Nghiên cứu
Luận văn đặt mục tiêu đề xuất giải pháp hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về quản lý CTRSH tại Hà Nội. Để đạt được mục tiêu này, luận văn thực hiện các nhiệm vụ: khái quát lý luận về quản lý CTRSH và pháp luật liên quan; đánh giá thực trạng pháp luật và thực tiễn thực hiện tại Hà Nội, chỉ ra ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân; cuối cùng là đề xuất giải pháp cụ thể. Phạm vi nghiên cứu bao gồm các quy định pháp luật về quản lý CTRSH ở Việt Nam và việc thực hiện tại Hà Nội, từ khi Luật Bảo vệ môi trường 1993 có hiệu lực đến nay. Phương pháp nghiên cứu được sử dụng là kết hợp lý luận với thực tiễn, phân tích và tổng hợp, lịch sử cụ thể, so sánh, thống kê và hệ thống hóa. Luận văn có tính mới ở việc tập trung vào khía cạnh pháp lý của quản lý CTRSH tại Hà Nội, một vấn đề chưa được nhiều công trình nghiên cứu chuyên sâu. Tác giả khẳng định luận văn đóng góp vào việc làm rõ cơ sở lý luận và thực trạng pháp luật về quản lý CTRSH, từ đó đề xuất phương hướng và giải pháp hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thực thi.
III. Lý luận về Quản lý Chất thải Rắn Sinh hoạt
Chương 1 của luận văn đi sâu vào các vấn đề lý luận về quản lý CTRSH. Ngoài việc định nghĩa CTRSH, tác giả cũng phân tích khái niệm "quản lý chất thải rắn sinh hoạt" là quá trình bao gồm phòng ngừa, giảm thiểu, kiểm soát, phân loại, thu gom, vận chuyển, tái sử dụng, tái chế và xử lý CTRSH. Tác giả nhấn mạnh tầm quan trọng của chu trình quản lý CTRSH, từ phòng ngừa phát sinh đến xử lý triệt để, và sự cần thiết của sự tham gia của các chủ thể liên quan, bao gồm cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức, hộ gia đình và cá nhân. Luận văn cũng phân tích các nhóm CTRSH, bao gồm chất thải hộ gia đình (thực phẩm, chất hữu cơ dễ phân hủy) và chất thải từ dịch vụ, cơ sở công cộng (nhựa, kim loại, gốm sứ, thủy tinh). Việc phân loại này giúp làm rõ đặc điểm và tính chất của từng loại CTRSH, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý phù hợp. Tác giả cũng đề cập đến sự khác biệt giữa chất thải rắn thông thường và chất thải rắn nguy hại, nhấn mạnh mức độ nguy hiểm của chất thải rắn nguy hại đối với sức khỏe con người và môi trường.
IV. Giá trị và Ứng dụng Thực tiễn
Luận văn của Chử Trọng Nghĩa mang giá trị thực tiễn cao khi đề cập trực tiếp đến vấn đề quản lý CTRSH tại Hà Nội, một thách thức lớn của thành phố. Việc phân tích thực trạng pháp luật và thực tiễn thực hiện giúp làm rõ những khó khăn, vướng mắc và bất cập hiện tại, từ đó đề xuất các giải pháp phù hợp. Luận văn có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo cho các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp, công ty môi trường đô thị, nhà hoạch định chính sách trong quá trình xây dựng và hoàn thiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường đô thị và quản lý CTRSH. Bên cạnh đó, luận văn cũng đóng góp vào việc nâng cao nhận thức cộng đồng về tầm quan trọng của quản lý CTRSH, khuyến khích sự tham gia tích cực của người dân trong việc bảo vệ môi trường. Việc đề xuất các giải pháp cụ thể, dựa trên phân tích thực tiễn, giúp tăng tính khả thi và hiệu quả của các biện pháp quản lý CTRSH tại Hà Nội. Luận văn cũng có giá trị lý luận khi góp phần làm rõ cơ sở lý luận và hệ thống hóa các quy định pháp luật về quản lý CTRSH, đóng góp vào sự phát triển của lĩnh vực nghiên cứu này.
