Luận văn thạc sĩ: Đánh giá tác động của biến đổi khí hậu đến dòng chảy và bùn cát vào hồ thủy điện Nậm Mức

• Tác giả: Phùng Thị Thu Trang
• Người hướng dẫn: PGS. Huỳnh Thị Lan Hương
• Trường học: Trường Đại Học Khoa Học Tự Nhiên
• Chuyên ngành: Thủy văn học
• Đề tài: Ứng Dụng Mô Hình Swat Đánh Giá Tác Động Của Biến Đổi Khí Hậu Đến Dòng Chảy Và Bùn Cát Vào Hồ Thủy Điện Nậm Mức Trên Sông Nậm Mức
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ Khoa Học
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Tổng quan khu vực nghiên cứu
• 1.2. Đặc điểm địa lý tự nhiên
• 1.3. Đặc điểm kinh tế xã hội
• 1.4. Tổng quan các nghiên cứu về bùn cát trong và ngoài nước
• 1.5. Tổng quan các nghiên cứu về bùn cát trên thế giới
• 1.6. Tổng quan các nghiên cứu về bùn cát ở Việt Nam
• 1.7. Tổng quan về biến đổi khí hậu và kịch bản biến đổi khí hậu
• 1.8. Kịch bản biến đổi khí hậu Việt Nam
• 1.9. Kịch bản biến đổi khí hậu khu vực nghiên cứu. Khung nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ NGUỒN SỐ LIỆU
• 2.1. Giới thiệu mô hình nghiên cứu (mô hình SWAT)
• 2.2. Tình hình số liệu, dữ liệu khu vực nghiên cứu
• 2.3. Tình hình số liệu lưu lượng và bùn cát khu vực nghiên cứu
• 2.4. Tình hình số liệu, dữ liệu cho thời kỳ nền
• 2.5. Tình hình số liệu, dữ liệu cho kịch bản
• 2.6. Thiết lập tính toán dòng chảy và bùn cát khu vực nghiên cứu
• 2.7. Thiết lập mô hình
• 2.8. Hiệu chỉnh và kiểm định thông số mô hình
• 3. CHƯƠNG 3: ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU ĐẾN DÒNG CHẢY VÀ BÙN CÁT VÀO HỒ THỦY ĐIỆN NẬM MỨC TRÊN SÔNG NẬM MỨC
• 3.1. Tính toán dòng chảy và bùn cát thời kỳ nền 1986 - 2005
• 3.2. Kết quả tính toán dòng chảy thời kỳ nền
• 3.3. Kết quả tính toán bùn cát thời kỳ nền
• 3.4. Tính toán dòng chảy và bùn cát theo các kịch bản biến đổi khí hậu
• 3.5. Xây dựng kịch bản biến đổi khí hậu lượng mưa và nhiệt độ
• 3.6. Kết quả tính toán dòng chảy và bùn cát theo kịch bản biến đổi khí hậu
• 3.7. Đánh giá tác động của biến đổi khí hậu đến dòng chảy và bùn cát
• 3.8. Đánh giá tác động của biến đổi khí hậu
• 3.9. Tác động của biến đổi khí hậu đến dòng chảy
• 3.10. Tác động của biến đổi khí hậu đến bùn cát
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về tác động của biến đổi khí hậu đến dòng chảy hồ thủy điện Nậm Mức

Biến đổi khí hậu đang trở thành một trong những thách thức lớn nhất đối với môi trường và phát triển bền vững. Tại Việt Nam, đặc biệt là khu vực Tây Bắc, tác động của biến đổi khí hậu đến dòng chảy và bùn cát trong hồ thủy điện Nậm Mức đang ngày càng rõ rệt. Nghiên cứu này nhằm đánh giá những thay đổi trong dòng chảy và bùn cát do biến đổi khí hậu, từ đó đưa ra các giải pháp quản lý hiệu quả.

1.1. Đặc điểm địa lý và khí hậu khu vực hồ thủy điện Nậm Mức

Khu vực hồ thủy điện Nậm Mức nằm trong lưu vực sông Đà, có địa hình phức tạp với nhiều núi cao và thung lũng sâu. Khí hậu nơi đây thuộc loại nhiệt đới gió mùa, với mùa mưa tập trung từ tháng 5 đến tháng 10. Lượng mưa trung bình hàng năm đạt khoảng 1.500 mm, tạo điều kiện cho dòng chảy sông Nậm Mức biến đổi theo mùa.

1.2. Tác động của biến đổi khí hậu đến dòng chảy và bùn cát

Biến đổi khí hậu đã làm gia tăng tần suất và cường độ của các hiện tượng thời tiết cực đoan như mưa lớn, lũ lụt. Những thay đổi này ảnh hưởng trực tiếp đến dòng chảy và lượng bùn cát vào hồ thủy điện Nậm Mức, gây ra tình trạng bồi lấp và giảm hiệu quả hoạt động của hồ.

II. Vấn đề và thách thức trong quản lý dòng chảy hồ thủy điện Nậm Mức

Quản lý dòng chảy và bùn cát trong hồ thủy điện Nậm Mức đang đối mặt với nhiều thách thức. Sự gia tăng lượng bùn cát do biến đổi khí hậu không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng nước mà còn làm giảm tuổi thọ của các công trình thủy điện. Việc thiếu các quy định và hướng dẫn cụ thể trong quản lý bùn cát cũng là một vấn đề lớn.

2.1. Các thách thức trong việc đo đạc và quản lý bùn cát

Việc đo đạc lượng bùn cát vào hồ thủy điện Nậm Mức hiện nay còn nhiều hạn chế. Thiếu các trạm quan trắc đồng bộ và dữ liệu không đầy đủ dẫn đến khó khăn trong việc đánh giá chính xác lượng bùn cát. Điều này ảnh hưởng đến việc lập kế hoạch và quản lý hiệu quả.

2.2. Tác động của biến đổi khí hậu đến quản lý nguồn nước

Sự biến đổi khí hậu đã làm thay đổi đáng kể lượng nước trong hồ, ảnh hưởng đến khả năng cung cấp nước cho các hoạt động kinh tế xã hội. Việc quản lý nguồn nước trong bối cảnh này đòi hỏi các giải pháp linh hoạt và hiệu quả hơn.

III. Phương pháp nghiên cứu tác động của biến đổi khí hậu đến dòng chảy

Nghiên cứu sử dụng mô hình SWAT để đánh giá tác động của biến đổi khí hậu đến dòng chảy và bùn cát vào hồ thủy điện Nậm Mức. Mô hình này cho phép mô phỏng các kịch bản khác nhau về lượng mưa và nhiệt độ, từ đó đưa ra các dự báo về dòng chảy và bùn cát.

3.1. Mô hình SWAT và ứng dụng trong nghiên cứu

Mô hình SWAT (Soil and Water Assessment Tool) được sử dụng để mô phỏng ảnh hưởng của quản lý sử dụng đất đến nguồn nước và bùn cát. Mô hình này đã được áp dụng thành công trong nhiều nghiên cứu trước đây và cho kết quả đáng tin cậy.

3.2. Thiết lập kịch bản biến đổi khí hậu

Các kịch bản biến đổi khí hậu được thiết lập dựa trên các dữ liệu khí hậu hiện có và các dự báo từ các tổ chức khí tượng. Những kịch bản này sẽ giúp đánh giá được sự thay đổi trong dòng chảy và bùn cát trong tương lai.

IV. Kết quả nghiên cứu về dòng chảy và bùn cát hồ thủy điện Nậm Mức

Kết quả nghiên cứu cho thấy dòng chảy và lượng bùn cát vào hồ thủy điện Nậm Mức có sự biến đổi rõ rệt theo thời gian. Dưới tác động của biến đổi khí hậu, dòng chảy mùa lũ tăng lên, trong khi dòng chảy mùa kiệt giảm, dẫn đến sự gia tăng bùn cát vào hồ.

4.1. Biến đổi dòng chảy theo mùa

Dòng chảy mùa lũ đã tăng lên đáng kể trong những năm gần đây, điều này có thể gây ra tình trạng ngập lụt và xói mòn bờ hồ. Ngược lại, dòng chảy mùa kiệt lại giảm, ảnh hưởng đến khả năng cung cấp nước cho các hoạt động nông nghiệp và sinh hoạt.

4.2. Tăng lượng bùn cát vào hồ

Lượng bùn cát vào hồ thủy điện Nậm Mức đã tăng lên do sự gia tăng xói mòn đất trong mùa mưa. Điều này không chỉ làm giảm dung tích hồ mà còn ảnh hưởng đến chất lượng nước, gây khó khăn cho việc xử lý nước.

V. Kết luận và khuyến nghị cho tương lai

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng biến đổi khí hậu có tác động lớn đến dòng chảy và bùn cát vào hồ thủy điện Nậm Mức. Để quản lý hiệu quả, cần có các biện pháp cụ thể nhằm giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu và cải thiện quản lý nguồn nước.

5.1. Khuyến nghị về quản lý bùn cát

Cần thiết lập các quy định và hướng dẫn cụ thể về quản lý bùn cát vào hồ thủy điện. Việc này sẽ giúp giảm thiểu tình trạng bồi lấp và nâng cao hiệu quả hoạt động của hồ.

5.2. Đề xuất nghiên cứu tiếp theo

Cần tiếp tục nghiên cứu sâu hơn về tác động của biến đổi khí hậu đến các yếu tố khác như chất lượng nước và sinh thái trong khu vực hồ thủy điện Nậm Mức. Các nghiên cứu này sẽ cung cấp thông tin quan trọng cho việc lập kế hoạch và quản lý bền vững.