Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh giáo dục nghề nghiệp tại Việt Nam, chất lượng đào tạo và sự hài lòng của sinh viên ngày càng được quan tâm nhằm nâng cao hiệu quả đào tạo và thu hút học viên. Tại Trường Cao đẳng Kỹ thuật Công nghệ Bà Rịa - Vũng Tàu, số lượng sinh viên ngành kế toán có xu hướng giảm qua các năm: từ 210 sinh viên năm học 2014-2015 xuống còn 145 sinh viên năm học 2016-2017. Điều này đặt ra thách thức lớn trong công tác tuyển sinh và giữ chân sinh viên. Nghiên cứu được thực hiện nhằm đánh giá sự hài lòng của sinh viên ngành kế toán về chất lượng đào tạo tại trường, với mục tiêu nhận diện các yếu tố ảnh hưởng, đánh giá mức độ tác động và đề xuất giải pháp nâng cao sự hài lòng. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào sinh viên ngành kế toán đang học tại trường, khảo sát được tiến hành từ tháng 2 đến tháng 4 năm 2017 với mẫu 200 sinh viên. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cải tiến chất lượng đào tạo, nâng cao uy tín và thu hút sinh viên, góp phần phát triển bền vững nhà trường trong môi trường cạnh tranh giáo dục hiện nay.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình về chất lượng dịch vụ và sự hài lòng của khách hàng, đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp. Mô hình SERVQUAL của Parasuraman và cộng sự (1985) được sử dụng để đánh giá chất lượng dịch vụ qua năm thành phần: phương tiện hữu hình, tin cậy, đáp ứng, năng lực phục vụ và sự cảm thông. Mô hình Servperf (Cronin và Taylor, 1992) tập trung vào đánh giá chất lượng dịch vụ thực hiện. Mô hình Gronroos (1994) phân biệt chất lượng kỹ thuật, chất lượng chức năng và hình ảnh doanh nghiệp, nhấn mạnh vai trò của tương tác giữa khách hàng và nhà cung cấp dịch vụ. Ngoài ra, mô hình Kano phân loại các đặc tính dịch vụ thành cơ bản, thực hiện và kích thích, ảnh hưởng đến mức độ hài lòng khác nhau. Các khái niệm chính trong nghiên cứu gồm: chương trình đào tạo, đội ngũ giảng viên, cơ sở vật chất, khả năng phục vụ và sự hài lòng của sinh viên.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu kết hợp phương pháp định tính và định lượng. Giai đoạn định tính bao gồm phân tích tài liệu, nghiên cứu các công trình trước để xây dựng cơ sở lý luận và mô hình nghiên cứu. Giai đoạn định lượng tiến hành khảo sát 200 sinh viên ngành kế toán tại Trường Cao đẳng Kỹ thuật Công nghệ Bà Rịa - Vũng Tàu từ tháng 2 đến tháng 4 năm 2017. Bảng câu hỏi gồm 28 câu hỏi theo thang đo Likert 5 mức độ, tập trung vào 4 yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng. Dữ liệu được xử lý bằng phần mềm SPSS 22, sử dụng kiểm định Cronbach’s Alpha để đánh giá độ tin cậy thang đo, phân tích nhân tố khám phá (EFA) để rút gọn biến, và phân tích hồi quy tuyến tính để kiểm định các giả thuyết nghiên cứu. Cỡ mẫu 200 đảm bảo yêu cầu phân tích nhân tố và hồi quy theo các tiêu chuẩn học thuật.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Ảnh hưởng của cơ sở vật chất: Đây là yếu tố có tác động mạnh nhất đến sự hài lòng của sinh viên ngành kế toán với hệ số hồi quy cao nhất trong mô hình. Sinh viên đánh giá cao các phòng học, phòng thực hành, thư viện và hệ thống mạng internet phục vụ học tập. Khoảng 85% sinh viên đồng ý rằng cơ sở vật chất đáp ứng tốt nhu cầu học tập.

  2. Chương trình đào tạo: Yếu tố này đứng thứ hai về mức độ ảnh hưởng, với 78% sinh viên cho rằng chương trình đào tạo có chuẩn đầu ra rõ ràng, được cập nhật thường xuyên và phù hợp với yêu cầu nghề nghiệp. Sự hợp lý trong sắp xếp môn học và thông báo đầy đủ cũng góp phần nâng cao sự hài lòng.

  3. Khả năng phục vụ: Yếu tố này có ảnh hưởng tích cực nhưng mức độ thấp hơn so với hai yếu tố trên. Khoảng 70% sinh viên hài lòng với thái độ phục vụ của nhân viên hành chính, sự hỗ trợ tư vấn học tập và thông tin cập nhật trên website trường.

  4. Đội ngũ giảng viên: Mặc dù có vai trò quan trọng trong quá trình đào tạo, nhưng trong nghiên cứu này, đội ngũ giảng viên có mức độ ảnh hưởng thấp hơn so với cơ sở vật chất và chương trình đào tạo. Tuy nhiên, 75% sinh viên đánh giá giảng viên có trình độ chuyên môn cao, phương pháp giảng dạy dễ hiểu và thái độ thân thiện.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy cơ sở vật chất là nhân tố quyết định hàng đầu ảnh hưởng đến sự hài lòng của sinh viên ngành kế toán, phù hợp với nghiên cứu của Hua (1960) và Lyons (2001) về vai trò của môi trường học tập. Chương trình đào tạo được cập nhật và thiết kế hợp lý giúp sinh viên cảm thấy yên tâm và tin tưởng vào chất lượng đào tạo, đồng thời đáp ứng nhu cầu phát triển nghề nghiệp sau này. Khả năng phục vụ của cán bộ nhân viên tuy có ảnh hưởng tích cực nhưng cần được cải thiện để nâng cao trải nghiệm sinh viên. Đội ngũ giảng viên, mặc dù có ảnh hưởng thấp hơn, vẫn giữ vai trò quan trọng trong việc truyền đạt kiến thức và tạo động lực học tập. So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, kết quả này tương đồng với các nghiên cứu của Nguyễn Thị Thắm (2010) và Snipes & Thomson (1999) khi nhấn mạnh vai trò của cơ sở vật chất và giảng viên trong sự hài lòng của sinh viên. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ hài lòng trung bình của từng yếu tố, hoặc bảng hồi quy chi tiết các hệ số và mức ý nghĩa.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cấp cơ sở vật chất: Ban Giám hiệu cần ưu tiên đầu tư, nâng cấp phòng học, phòng thực hành, thư viện và hệ thống mạng internet trong vòng 1-2 năm tới nhằm đáp ứng nhu cầu học tập hiện đại và thực tiễn của sinh viên ngành kế toán.

  2. Cập nhật chương trình đào tạo: Phòng Đào tạo phối hợp với các khoa chuyên môn rà soát, điều chỉnh chương trình đào tạo theo định kỳ 2 năm một lần, đảm bảo tính khoa học, hiện đại và phù hợp với yêu cầu thị trường lao động.

  3. Đào tạo và nâng cao năng lực giảng viên: Tổ chức các khóa bồi dưỡng chuyên môn, phương pháp giảng dạy hiện đại và kỹ năng giao tiếp, tương tác với sinh viên nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy trong vòng 1 năm.

  4. Cải thiện khả năng phục vụ: Phòng Hành chính và các bộ phận liên quan cần xây dựng quy trình xử lý yêu cầu sinh viên nhanh chóng, minh bạch và thân thiện, đồng thời tăng cường kênh thông tin cập nhật trên website và các phương tiện truyền thông của trường.

Các giải pháp trên cần được thực hiện đồng bộ bởi Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo, Khoa chuyên môn và các bộ phận hỗ trợ nhằm nâng cao sự hài lòng của sinh viên, góp phần tăng cường uy tín và sức cạnh tranh của Trường Cao đẳng Kỹ thuật Công nghệ Bà Rịa - Vũng Tàu.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban Giám hiệu và quản lý nhà trường: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chiến lược phát triển, nâng cao chất lượng đào tạo và cải thiện dịch vụ sinh viên.

  2. Phòng Đào tạo và các khoa chuyên môn: Áp dụng các đề xuất về chương trình đào tạo và phương pháp giảng dạy nhằm nâng cao hiệu quả đào tạo và sự hài lòng của sinh viên.

  3. Giảng viên và nhân viên hành chính: Hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của sinh viên để cải thiện tương tác, thái độ phục vụ và hỗ trợ học tập.

  4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản trị kinh doanh, giáo dục: Tham khảo mô hình nghiên cứu, phương pháp khảo sát và phân tích dữ liệu để phát triển các nghiên cứu tiếp theo về chất lượng dịch vụ giáo dục và sự hài lòng của khách hàng.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao sự hài lòng của sinh viên lại quan trọng trong giáo dục nghề nghiệp?
    Sự hài lòng phản ánh chất lượng dịch vụ đào tạo và ảnh hưởng đến uy tín, khả năng thu hút và giữ chân sinh viên, từ đó góp phần nâng cao hiệu quả đào tạo và phát triển bền vững của nhà trường.

  2. Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến sự hài lòng của sinh viên ngành kế toán tại trường?
    Cơ sở vật chất được xác định là yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất, chiếm tỷ lệ hài lòng khoảng 85%, theo kết quả phân tích hồi quy tuyến tính.

  3. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng để đánh giá sự hài lòng?
    Nghiên cứu sử dụng phương pháp khảo sát định lượng với bảng câu hỏi Likert 5 mức độ, phân tích dữ liệu bằng SPSS qua kiểm định Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA) và hồi quy tuyến tính.

  4. Làm thế nào để cải thiện khả năng phục vụ nhằm nâng cao sự hài lòng?
    Cần xây dựng quy trình xử lý yêu cầu sinh viên nhanh chóng, đào tạo nhân viên về kỹ năng giao tiếp, tăng cường kênh thông tin và tư vấn học tập hiệu quả.

  5. Kết quả nghiên cứu có thể áp dụng cho các ngành học khác không?
    Mặc dù nghiên cứu tập trung vào ngành kế toán, các yếu tố như cơ sở vật chất, chương trình đào tạo, đội ngũ giảng viên và khả năng phục vụ cũng có thể ảnh hưởng tương tự đến sự hài lòng của sinh viên các ngành khác, tuy nhiên cần khảo sát cụ thể từng ngành.

Kết luận

  • Nghiên cứu đã xác định ba yếu tố chính ảnh hưởng tích cực đến sự hài lòng của sinh viên ngành kế toán tại Trường Cao đẳng Kỹ thuật Công nghệ Bà Rịa - Vũng Tàu gồm: cơ sở vật chất, chương trình đào tạo và khả năng phục vụ.
  • Đội ngũ giảng viên tuy có ảnh hưởng tích cực nhưng mức độ thấp hơn so với các yếu tố trên.
  • Phương pháp nghiên cứu kết hợp định tính và định lượng với mẫu 200 sinh viên, sử dụng phân tích hồi quy tuyến tính cho kết quả tin cậy.
  • Đề xuất các giải pháp nâng cấp cơ sở vật chất, cập nhật chương trình đào tạo, đào tạo giảng viên và cải thiện khả năng phục vụ nhằm nâng cao sự hài lòng.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi đánh giá định kỳ và mở rộng nghiên cứu sang các ngành đào tạo khác để nâng cao chất lượng toàn diện.

Hành động ngay hôm nay: Ban Giám hiệu và các phòng ban liên quan nên xem xét áp dụng các khuyến nghị nghiên cứu để cải thiện chất lượng đào tạo và tăng cường sự hài lòng của sinh viên, góp phần phát triển bền vững nhà trường trong tương lai.