Đánh Giá Các Yếu Tố Tác Động Đến Tình Trạng Chậm Tiến Độ Hoàn Thành Dự Án Đầu Tư Xây Dựng Tại Tỉnh Kiên Giang

• Tác giả: Vũ Đức Thiện
• Người hướng dẫn: PGS. Diệp Gia Luật
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế TP. Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
• Đề tài: Đánh Giá Các Yếu Tố Gây Chậm Tiến Độ Dự Án Đầu Tư Xây Dựng Tại Kiên Giang
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Kiên Giang

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU NGHIÊN CỨU
• 1.1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
• 1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI
• 1.2.1. Mục tiêu chung
• 1.2.2. Mục tiêu cụ thể
• 1.3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
• 1.3.1. Đối tượng nghiên cứu
• 1.3.2. Phạm vi nghiên cứu
• 1.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 1.4.1. Phương pháp định tính
• 1.4.2. Phương pháp định lượng
• 1.5. Ý NGHĨA KHOA HỌC CỦA ĐỀ TÀI TRONG THỰC TIỄN
• 1.6. BỐ CỤC CỦA ĐỀ TÀI
• 2. CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN LÝ LUẬN
• 2.1. CƠ SỞ LÝ THUYẾT CÓ LIÊN QUAN CỦA ĐỀ TÀI
• 2.1.1. Các định nghĩa và khái niệm quan trọng
• 2.1.2. Khái niệm chậm tiến độ
• 2.1.3. Hậu quả của chậm tiến độ
• 2.1.4. Phân loại dự án đầu tư xây dựng
• 2.1.5. Đặc điểm của dự án đầu tư xây dựng
• 2.1.6. Các giai đoạn thực hiện dự án đầu tư xây dựng
• 2.2. CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN TIẾN ĐỘ HOÀN THÀNH CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ XDCB SỬ DỤNG VỐN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC
• 2.3. MỘT SỐ NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN
• 2.3.1. Một số nghiên cứu của nước ngoài
• 2.3.2. Một số nghiên cứu tại Việt Nam
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ DỮ LIỆU
• 3.1. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1.1. Thiết kế nghiên cứu
• 3.1.2. Xác định kích thước mẫu nghiên cứu
• 3.1.3. Nghiên cứu định tính
• 3.1.4. Nghiên cứu định lượng
• 3.2. GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU
• 3.3. MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU
• 3.3.1. Nhóm yếu tố liên quan đến người quyết định đầu tư
• 3.3.2. Nhóm yếu tố liên quan đến chủ đầu tư, ban quản lý
• 3.3.3. Nhóm yếu tố liên quan đến nhà thầu thi công
• 3.3.4. Nhóm yếu tố liên quan đến nhà tư vấn
• 3.3.5. Nhóm yếu tố pháp lý của dự án
• 3.3.6. Nhóm yếu tố về phối hợp, tuyên truyền
• 3.3.7. Nhóm yếu tố tác động của điều kiện tự nhiên
• 4. CHƯƠNG 4: TRÌNH BÀY KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. TÓM TẮT THÔNG TIN MẪU NGHIÊN CỨU
• 4.1.1. Tóm tắt thông tin loại dự án
• 4.1.2. Tóm tắt thông tin chức vụ công tác
• 4.1.3. Tóm tắt về thâm niên làm việc
• 4.1.4. Tóm tắt các loại công trình
• 4.1.5. Tóm tắt về vị trí công tác
• 4.2. KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG CỦA THANG ĐO
• 4.2.1. Kiểm tra độ tin cậy cho các biến độc lập
• 4.2.2. Kiểm tra độ tin cậy biến phụ thuộc cho khái niệm nhóm câu hỏi liên quan đến tiến độ thực hiện dự án đầu tư XDCB
• 4.3. KIỂM ĐỊNH PHÂN TÍCH NHÂN TỐ EFA (Exploratory Factor Analysis)
• 4.3.1. Phân tích nhân tố khám phá cho khái niệm các biến độc lập
• 4.3.2. Phân tích nhân tố cho khái niệm tiến độ hoàn thành của biến phụ thuộc
• 4.4. PHÂN TÍCH TƯƠNG QUAN GIỮA CÁC YẾU TỐ
• 4.5. PHÂN TÍCH HỒI QUY
• 4.5.1. Bảng kết quả hồi quy
• 4.5.2. Mô hình hồi quy
• 4.6. KIỂM ĐỊNH CÁC GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU THÔNG QUA MÔ HÌNH HỒI QUY
• 4.6.1. Kiểm định giả thuyết H1
• 4.6.2. Kiểm định giả thuyết H2
• 4.6.3. Kiểm định giả thuyết H3
• 4.6.4. Kiểm định giả thuyết H4
• 4.6.5. Kiểm định giả thuyết H5
• 4.6.6. Kiểm định giả thuyết H6
• 4.6.7. Kiểm định giả thuyết H7
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý QUẢN TRỊ
• 5.1. KẾT LUẬN CHUNG
• 5.2. HÀM Ý QUẢN TRỊ
• 5.2.1. Hàm ý cho nhóm yếu tố liên quan đến chủ đầu tư, ban quản lý
• 5.2.2. Hàm ý cho nhóm yếu tố người quyết định đầu tư
• 5.2.3. Hàm ý cho nhóm yếu tố liên quan đến phối hợp, tuyên truyền
• 5.2.4. Hàm ý cho nhóm yếu tố pháp lý
• 5.2.5. Hàm ý cho nhóm yếu tố nhà tư vấn
• 5.2.6. Hàm ý cho nhóm yếu tố điều kiện tự nhiên
• 5.2.7. Hàm ý cho nhóm yếu tố nhà thầu thi công
• 5.3. HẠN CHẾ CỦA ĐỀ TÀI
• 5.4. GỢI Ý VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU TIẾP THEO
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng Quan Về Dự Án Đầu Tư Xây Dựng Chậm Tiến Độ ở Kiên Giang

Đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế xã hội của mọi quốc gia, đặc biệt là ở Việt Nam và tỉnh Kiên Giang. Tuy nhiên, tình trạng chậm tiến độ hoàn thành các dự án đầu tư sử dụng vốn ngân sách nhà nước là một vấn đề nhức nhối. Điều này gây ra nhiều tổn thất, lãng phí và ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển chung. Nghiên cứu này tập trung đánh giá các yếu tố tác động đến tình trạng này tại Kiên Giang, nhằm đề xuất giải pháp cải thiện hiệu quả đầu tư. Cụ thể, báo cáo số 3114/BKHĐT-GSTĐĐT năm 2015 của Bộ Kế hoạch Đầu tư đã chỉ ra rằng, có tới 2.869 dự án chậm tiến độ. Tình hình này đòi hỏi sự quan tâm và giải quyết triệt để để đảm bảo hiệu quả sử dụng vốn ngân sách.

1.1. Tầm Quan Trọng Của Đầu Tư Xây Dựng Cơ Bản tại Kiên Giang

Kiên Giang, một tỉnh thuộc Đồng bằng Sông Cửu Long, có tiềm năng lớn để phát triển kinh tế xã hội. Đầu tư XDCB đóng vai trò then chốt trong việc xây dựng cơ sở hạ tầng, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Chính phủ và tỉnh đã ưu tiên nguồn vốn cho đầu tư phát triển, trong đó phần lớn dành cho XDCB. Tuy nhiên, cơ sở vật chất, hạ tầng được nhà nước quan tâm đầu tư bước đầu chưa đáp ứng kịp yêu cầu phát triển của tỉnh. Việc cải thiện hiệu quả đầu tư, đặc biệt là khắc phục tình trạng chậm tiến độ, là vô cùng quan trọng.

1.2. Thực Trạng Chậm Tiến Độ Dự Án Đầu Tư Sử Dụng Vốn Ngân Sách

Tình trạng chậm tiến độ dự án đầu tư XDCB sử dụng vốn ngân sách nhà nước là một vấn đề phổ biến ở Kiên Giang. Nhiều dự án, công trình không hoàn thành đúng thời hạn do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ năng lực của các bên liên quan đến các yếu tố khách quan như điều kiện tự nhiên. Theo tác giả luận văn, tình trạng này gây ra những tổn thất cho các bên tham gia dự án và ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn ngân sách. Việc nghiên cứu và tìm ra các giải pháp khắc phục là vô cùng cần thiết.

II. Cách Xác Định Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Tiến Độ Dự Án Xây Dựng

Để xác định các yếu tố ảnh hưởng đến tiến độ dự án xây dựng, nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp định tính và định lượng. Phương pháp định tính được thực hiện thông qua thảo luận nhóm với các chuyên gia trong ngành, bao gồm người quyết định đầu tư, chủ đầu tư, ban quản lý dự án, nhà thầu tư vấn và nhà thầu thi công. Phương pháp này giúp xác định các yếu tố tiềm ẩn và điều chỉnh bảng câu hỏi khảo sát. Sau đó, phương pháp định lượng được sử dụng để thu thập dữ liệu từ các đối tượng khảo sát, kiểm định mô hình lý thuyết và đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố. Thang đo Likert 5 bậc được sử dụng để đánh giá mức độ đồng ý của người tham gia khảo sát.

2.1. Phương Pháp Định Tính Thảo Luận Với Chuyên Gia Dự Án

Phương pháp định tính đóng vai trò quan trọng trong việc xác định các yếu tố có thể ảnh hưởng đến tiến độ dự án. Việc thảo luận với 10 chuyên gia trong ngành giúp phát hiện những sai sót trong bảng câu hỏi khảo sát sơ bộ, điều chỉnh và bổ sung các nhân tố cho phù hợp để đưa vào mô hình nghiên cứu. Các chuyên gia này đại diện cho các bên liên quan khác nhau trong dự án, từ người quyết định đầu tư đến nhà thầu thi công.

2.2. Phương Pháp Định Lượng Khảo Sát Và Phân Tích Dữ Liệu Dự Án

Phương pháp định lượng được thực hiện thông qua khảo sát chính thức bằng việc phát bảng câu hỏi đến các đối tượng khảo sát đang hoạt động trong lĩnh vực liên quan đến công tác đầu tư xây dựng cơ bản. Mục đích của phương pháp này nhằm thu thập thông tin liên quan đến nội dung nghiên cứu, kiểm định mô hình lý thuyết, kiểm định thang đo, xem xét mối quan hệ của các yếu tố làm ảnh hưởng đến tình trạng chậm tiến độ hoàn thành các dự án đầu tư xây dựng cơ bản.

III. Bí Quyết Phân Tích Dữ Liệu Đánh Giá Chậm Tiến Độ Dự Án ĐTXD

Việc phân tích dữ liệu trong nghiên cứu sử dụng các công cụ thống kê như Cronbach's Alpha, EFA (Exploratory Factor Analysis), phân tích tương quan và hồi quy tuyến tính bội. Cronbach's Alpha được sử dụng để kiểm tra độ tin cậy của thang đo, loại bỏ các biến không phù hợp. EFA giúp xác định các nhân tố tiềm ẩn từ các biến quan sát. Phân tích tương quan và hồi quy tuyến tính bội được sử dụng để đánh giá mối quan hệ giữa các yếu tố và mức độ ảnh hưởng của chúng đến tiến độ dự án. Các phân tích này giúp trả lời các câu hỏi nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng và mức độ ảnh hưởng của chúng.

3.1. Sử Dụng Cronbach s Alpha Để Kiểm Tra Độ Tin Cậy Thang Đo Dự Án

Kiểm định độ tin cậy thang đo (Cronbach’s Alpha) của từng nhóm nhân tố để loại bỏ các biến không phù hợp. Điều này đảm bảo rằng các biến được sử dụng trong phân tích là đáng tin cậy và có thể đo lường một cách chính xác các khái niệm nghiên cứu. Kết quả Cronbach's Alpha phải đạt ngưỡng chấp nhận được để đảm bảo tính hợp lệ của nghiên cứu.

3.2. Phân Tích Nhân Tố EFA Exploratory Factor Analysis Trong Đánh Giá Dự Án

Phân tích nhân tố khám phá (EFA) giúp giảm số lượng biến và xác định các nhân tố tiềm ẩn đằng sau các biến quan sát. Quá trình này giúp đơn giản hóa mô hình nghiên cứu và tập trung vào các yếu tố quan trọng nhất. EFA được thực hiện cho cả biến độc lập và biến phụ thuộc để đảm bảo tính chính xác của kết quả.

IV. Kết Quả Nghiên Cứu Yếu Tố Gây Chậm Trễ Dự Án Xây Dựng Kiên Giang

Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng, có nhiều yếu tố tác động đến tình trạng chậm tiến độ dự án xây dựng tại Kiên Giang. Trong đó, yếu tố liên quan đến chủ đầu tư và ban quản lý dự án có tác động lớn nhất. Tiếp theo là các yếu tố liên quan đến người quyết định đầu tư, phối hợp, tuyên truyền, pháp lý của dự án, nhà tư vấn, điều kiện tự nhiên và nhà thầu thi công. Mô hình hồi quy cho thấy rằng, tất cả các nhóm nhân tố khi đưa vào phân tích đều có ảnh hưởng đến tình trạng chậm tiến độ hoàn thành dự án đầu tư XDCB.

4.1. Tác Động Của Chủ Đầu Tư Và Ban Quản Lý Dự Án Xây Dựng

Nhóm yếu tố liên quan đến chủ đầu tư, ban quản lý dự án có tác động lớn nhất đến tình trạng chậm tiến độ. Điều này cho thấy vai trò quan trọng của năng lực quản lý, kinh nghiệm và trách nhiệm của chủ đầu tư và ban quản lý trong việc đảm bảo tiến độ dự án. Sự thiếu sót trong các khâu quản lý có thể dẫn đến chậm trễ và phát sinh chi phí.

4.2. Ảnh Hưởng Của Các Yếu Tố Pháp Lý Đến Tiến Độ Dự Án

Yếu tố pháp lý cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tiến độ dự án. Sự phức tạp của các thủ tục pháp lý, sự chậm trễ trong việc cấp phép và phê duyệt có thể gây ra những trì hoãn đáng kể. Việc cải thiện quy trình pháp lý và tăng cường tính minh bạch là cần thiết để giảm thiểu tác động tiêu cực đến tiến độ dự án.

4.3. Vai Trò Của Nhà Thầu Thi Công Trong Dự Án Xây Dựng

Nhà thầu thi công có ảnh hưởng lớn đến tiến độ hoàn thành dự án. Năng lực tài chính, kỹ thuật và kinh nghiệm của nhà thầu là yếu tố quan trọng. Bên cạnh đó, việc quản lý công trường, đảm bảo nguồn cung vật tư và nhân lực cũng ảnh hưởng đến tiến độ thi công. Sự lựa chọn nhà thầu phù hợp và giám sát chặt chẽ quá trình thi công là rất quan trọng.

V. Giải Pháp Nhanh Chóng Cải Thiện Tiến Độ Dự Án Đầu Tư Xây Dựng

Để cải thiện tiến độ dự án đầu tư xây dựng, cần có những giải pháp đồng bộ từ nhiều phía. Cần nâng cao năng lực quản lý của chủ đầu tư và ban quản lý dự án, cải thiện quy trình pháp lý, tăng cường sự phối hợp giữa các bên liên quan, đảm bảo nguồn vốn ổn định và giám sát chặt chẽ quá trình thi công. Ngoài ra, cần chú trọng đến công tác lập kế hoạch, quản lý rủi ro và sử dụng công nghệ mới trong xây dựng.

5.1. Nâng Cao Năng Lực Quản Lý Dự Án Đầu Tư Cho Chủ Đầu Tư

Nâng cao năng lực quản lý dự án cho chủ đầu tư và ban quản lý dự án là yếu tố then chốt để cải thiện tiến độ dự án. Cần đào tạo, bồi dưỡng kiến thức và kỹ năng quản lý dự án cho đội ngũ cán bộ. Đồng thời, cần xây dựng hệ thống quản lý dự án hiệu quả, áp dụng các công cụ quản lý hiện đại và tăng cường kiểm tra, giám sát.

5.2. Cải Thiện Quy Trình Pháp Lý Cho Dự Án Xây Dựng Cơ Bản

Cải thiện quy trình pháp lý là cần thiết để giảm thiểu sự chậm trễ do thủ tục hành chính phức tạp. Cần rà soát, sửa đổi các quy định pháp luật không còn phù hợp, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tăng cường tính minh bạch và công khai thông tin. Đồng thời, cần nâng cao năng lực của cán bộ làm công tác pháp lý để đảm bảo việc thực hiện đúng quy định.

VI. Hướng Nghiên Cứu Tương Lai Cho Chủ Đề Dự Án Xây Dựng

Nghiên cứu này đã đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến tình trạng chậm tiến độ dự án xây dựng tại Kiên Giang. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vấn đề cần được nghiên cứu sâu hơn. Các nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào đánh giá tác động của việc áp dụng công nghệ mới trong xây dựng, phân tích rủi ro dự án, đánh giá hiệu quả của các giải pháp quản lý dự án và so sánh kinh nghiệm của các tỉnh, thành phố khác.

6.1. Đánh Giá Tác Động Của Công Nghệ Mới Trong Xây Dựng Dự Án

Việc áp dụng công nghệ mới trong xây dựng có thể giúp tăng năng suất, giảm chi phí và rút ngắn thời gian thi công. Cần nghiên cứu, đánh giá tác động của các công nghệ mới như BIM (Building Information Modeling), công nghệ in 3D, robot xây dựng đối với tiến độ dự án.

6.2. Phân Tích Rủi Ro Và Quản Lý Rủi Ro Dự Án Đầu Tư

Phân tích rủi ro và quản lý rủi ro đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tiến độ dự án. Cần xác định các rủi ro tiềm ẩn, đánh giá mức độ ảnh hưởng và xây dựng kế hoạch ứng phó phù hợp. Việc quản lý rủi ro hiệu quả có thể giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến tiến độ dự án.

Tổng quan nghiên cứu

Đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) là một lĩnh vực trọng yếu trong chi tiêu ngân sách nhà nước, đóng vai trò then chốt trong phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam. Tại tỉnh Kiên Giang, với vị trí địa lý thuận lợi thuộc Đồng Bằng Sông Cửu Long, đầu tư XDCB được xem là động lực thúc đẩy phát triển hạ tầng và kinh tế địa phương. Tuy nhiên, thực trạng chậm tiến độ hoàn thành các dự án XDCB sử dụng vốn ngân sách nhà nước diễn ra phổ biến, gây tổn thất lớn về tài chính và ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu quả đầu tư. Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư năm 2014, tỷ lệ dự án chậm tiến độ trên toàn quốc chiếm khoảng 7,32%, giảm so với các năm trước nhưng vẫn ở mức cao. Tại Kiên Giang, tình trạng này cũng tương tự, ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của tỉnh.

Mục tiêu nghiên cứu là đánh giá các yếu tố tác động đến tình trạng chậm tiến độ hoàn thành các dự án đầu tư XDCB sử dụng vốn ngân sách nhà nước tại Kiên Giang trong giai đoạn 2012-2016. Nghiên cứu tập trung phân tích 7 nhóm yếu tố chính gồm: chủ đầu tư, người quyết định đầu tư, nhà thầu thi công, nhà tư vấn, pháp lý dự án, phối hợp tuyên truyền và điều kiện tự nhiên. Qua đó, đề xuất các giải pháp quản trị nhằm cải thiện tiến độ dự án, giảm thiểu tổn thất ngân sách và nâng cao hiệu quả đầu tư. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng, hỗ trợ các cơ quan quản lý và nhà đầu tư trong việc điều chỉnh chính sách và nâng cao năng lực quản lý dự án.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý dự án xây dựng cơ bản, trong đó:

• Lý thuyết quản lý dự án: Định nghĩa dự án là công việc tạm thời, có điểm bắt đầu và kết thúc, tạo ra sản phẩm độc nhất (theo ISO 9000:2000). Quản lý dự án nhằm đảm bảo hoàn thành đúng tiến độ, trong phạm vi ngân sách và đạt chất lượng yêu cầu.
• Mô hình các yếu tố ảnh hưởng đến tiến độ dự án: Tổng hợp từ các nghiên cứu trong và ngoài nước, bao gồm các nhóm yếu tố như năng lực chủ đầu tư, nhà thầu, tư vấn, điều kiện tự nhiên, pháp lý và phối hợp giữa các bên.
• Khái niệm chậm tiến độ: Thời gian thực hiện dự án vượt quá thời gian quy định trong hợp đồng, gây ra hậu quả về chi phí, hiệu quả và uy tín các bên liên quan.

Các khái niệm chính gồm: chủ đầu tư, người quyết định đầu tư, nhà thầu thi công, nhà tư vấn, pháp lý dự án, phối hợp tuyên truyền, điều kiện tự nhiên và tiến độ hoàn thành dự án.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp định tính và định lượng:

• Nghiên cứu định tính: Thảo luận nhóm với 10 chuyên gia trong ngành xây dựng, gồm người quyết định đầu tư, chủ đầu tư, ban quản lý dự án, nhà thầu tư vấn, nhà thầu thi công và cán bộ quản lý vốn. Mục đích hiệu chỉnh bảng câu hỏi khảo sát sơ bộ, bổ sung các yếu tố phù hợp.
• Nghiên cứu định lượng: Khảo sát chính thức 320 mẫu (312 mẫu hợp lệ) từ các đối tượng tham gia dự án XDCB tại Kiên Giang giai đoạn 2012-2016. Mẫu được chọn theo phương pháp phi xác suất thuận tiện, đảm bảo đại diện cho các nhóm dự án và đối tượng liên quan.

Phân tích dữ liệu sử dụng phần mềm SPSS 20 với các bước:

• Kiểm định độ tin cậy thang đo (Cronbach’s Alpha > 0.6)
• Phân tích nhân tố khám phá (EFA) để rút trích các nhóm yếu tố
• Phân tích tương quan và hồi quy tuyến tính bội để đánh giá mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố đến tình trạng chậm tiến độ
• Kiểm định các giả thuyết nghiên cứu với mức ý nghĩa 5%

Mô hình nghiên cứu gồm 7 nhóm yếu tố độc lập tác động đến biến phụ thuộc là tình trạng chậm tiến độ hoàn thành dự án XDCB.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Ảnh hưởng của chủ đầu tư, ban quản lý dự án: Đây là nhóm yếu tố có tác động mạnh nhất đến tình trạng chậm tiến độ với hệ số hồi quy bội âm -2.448, cho thấy năng lực và hiệu quả quản lý của chủ đầu tư, ban quản lý dự án quyết định lớn đến tiến độ. Các yếu tố như chậm giải phóng mặt bằng, thay đổi thiết kế, chậm giải quyết hồ sơ thanh toán được đánh giá cao.

2. Yếu tố người quyết định đầu tư: Có hệ số tác động 0.410, phản ánh vai trò quan trọng của người quyết định trong phê duyệt kế hoạch, chỉ đạo xử lý chậm tiến độ. Việc thiếu quyết liệt và hạn chế về kiến thức chuyên ngành làm gia tăng nguy cơ chậm trễ.

3. Phối hợp và tuyên truyền: Hệ số 0.318 cho thấy sự phối hợp chưa tốt giữa các bên liên quan, công tác tuyên truyền chưa hiệu quả, đặc biệt ở địa phương, làm giảm sự ủng hộ của nhân dân và gây khó khăn trong giải phóng mặt bằng.

4. Yếu tố pháp lý: Khung pháp lý chưa ổn định, văn bản hướng dẫn chậm được ban hành, chế tài xử phạt chưa nghiêm khắc cũng góp phần làm chậm tiến độ dự án.

5. Nhà thầu thi công và nhà tư vấn: Mặc dù có tác động thấp hơn, nhưng năng lực hạn chế, kinh nghiệm yếu kém, sai sót trong hồ sơ tư vấn và chậm trễ trong nghiệm thu, thanh toán vẫn là nguyên nhân phổ biến.

6. Điều kiện tự nhiên: Yếu tố thời tiết bất lợi, địa hình phức tạp và biến động giá vật liệu có ảnh hưởng nhất định đến tiến độ, đặc biệt trong các dự án giao thông và thủy lợi.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trước đây trong và ngoài nước, khẳng định vai trò trung tâm của chủ đầu tư và người quyết định đầu tư trong việc kiểm soát tiến độ dự án. Sự phối hợp giữa các bên và khung pháp lý ổn định là điều kiện cần để giảm thiểu chậm trễ. Các yếu tố nhà thầu và tư vấn tuy có mức độ ảnh hưởng thấp hơn nhưng không thể xem nhẹ, đặc biệt trong bối cảnh năng lực và chất lượng dịch vụ còn hạn chế.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ tác động của từng nhóm yếu tố, bảng hồi quy bội chi tiết hệ số và mức ý nghĩa, giúp minh bạch và dễ dàng so sánh. Việc phân tích này cung cấp cơ sở khoa học để các nhà quản lý và hoạch định chính sách điều chỉnh chiến lược quản lý dự án phù hợp.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Nâng cao năng lực quản lý của chủ đầu tư và ban quản lý dự án: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về quản lý dự án, kỹ năng giải quyết vướng mắc, tăng cường giám sát tiến độ. Mục tiêu giảm tỷ lệ chậm tiến độ xuống dưới 5% trong vòng 2 năm tới. Chủ thể thực hiện: Sở Xây dựng, Ban quản lý dự án tỉnh Kiên Giang.

2. Tăng cường vai trò và trách nhiệm của người quyết định đầu tư: Xây dựng quy trình phê duyệt kế hoạch đầu tư minh bạch, rút ngắn thời gian phê duyệt, đồng thời thiết lập cơ chế xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm tiến độ. Thời gian thực hiện: 1 năm. Chủ thể: UBND tỉnh, các cơ quan liên quan.

3. Cải thiện công tác phối hợp và tuyên truyền tại địa phương: Tổ chức các buổi họp dân, tuyên truyền về lợi ích dự án, nâng cao sự ủng hộ của cộng đồng, giảm thiểu vướng mắc về mặt bằng. Mục tiêu tăng tỷ lệ đồng thuận trên 80% trong các dự án mới. Chủ thể: UBND các huyện, thị xã, thành phố.

4. Hoàn thiện khung pháp lý và tăng cường hướng dẫn thi hành: Rà soát, cập nhật các văn bản pháp luật liên quan, ban hành kịp thời các hướng dẫn chi tiết, tăng cường chế tài xử phạt vi phạm tiến độ. Thời gian: 1-2 năm. Chủ thể: Bộ Xây dựng, Sở Tư pháp, Sở Kế hoạch và Đầu tư.

5. Nâng cao năng lực nhà thầu và tư vấn: Áp dụng tiêu chí đánh giá năng lực chặt chẽ trong đấu thầu, tổ chức đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, giám sát chặt chẽ chất lượng hồ sơ và thi công. Chủ thể: Ban quản lý dự án, các cơ quan chức năng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cơ quan quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng: Sở Xây dựng, Ban quản lý dự án, UBND các cấp có thể sử dụng kết quả nghiên cứu để điều chỉnh chính sách, nâng cao hiệu quả quản lý tiến độ dự án.

2. Chủ đầu tư và ban quản lý dự án: Áp dụng các giải pháp quản trị, nâng cao năng lực điều hành, phối hợp với các bên liên quan nhằm giảm thiểu chậm tiến độ.

3. Nhà thầu thi công và tư vấn thiết kế, giám sát: Hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến tiến độ để cải thiện năng lực, quy trình làm việc, nâng cao chất lượng dịch vụ.

4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành quản lý kinh tế, xây dựng: Tham khảo mô hình nghiên cứu, phương pháp phân tích và kết quả để phát triển các nghiên cứu tiếp theo hoặc ứng dụng thực tiễn.

Câu hỏi thường gặp

1. Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến tình trạng chậm tiến độ dự án XDCB?
   Chủ đầu tư và ban quản lý dự án là nhóm yếu tố có tác động mạnh nhất, chiếm hệ số hồi quy bội -2.448, do vai trò quyết định trong quản lý, giải phóng mặt bằng và xử lý vướng mắc.

2. Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận văn là gì?
   Nghiên cứu kết hợp định tính (thảo luận nhóm chuyên gia) và định lượng (khảo sát 312 mẫu, phân tích EFA và hồi quy bội) nhằm đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến tiến độ dự án.

3. Khung pháp lý có ảnh hưởng như thế nào đến tiến độ dự án?
   Khung pháp lý chưa ổn định, văn bản hướng dẫn chậm ban hành và chế tài xử phạt chưa nghiêm là những nguyên nhân làm gia tăng chậm tiến độ, theo giả thuyết H3 được kiểm định thành công.

4. Điều kiện tự nhiên tác động ra sao đến tiến độ dự án?
   Yếu tố thời tiết bất lợi, địa hình phức tạp và biến động giá vật liệu gây khó khăn trong thi công, làm chậm tiến độ, đặc biệt trong các dự án giao thông và thủy lợi.

5. Làm thế nào để cải thiện sự phối hợp giữa các bên liên quan trong dự án?
   Tăng cường công tác tuyên truyền, họp dân, nâng cao nhận thức và sự ủng hộ của cộng đồng, đồng thời xây dựng cơ chế phối hợp rõ ràng giữa chủ đầu tư, nhà thầu và địa phương.

Kết luận

• Nghiên cứu xác định 7 nhóm yếu tố chính ảnh hưởng đến tình trạng chậm tiến độ hoàn thành dự án đầu tư XDCB sử dụng vốn ngân sách nhà nước tại Kiên Giang.
• Chủ đầu tư, ban quản lý dự án và người quyết định đầu tư là những nhân tố có tác động mạnh nhất đến tiến độ dự án.
• Các yếu tố phối hợp, pháp lý, nhà thầu, tư vấn và điều kiện tự nhiên cũng góp phần làm gia tăng chậm trễ.
• Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để đề xuất các giải pháp quản trị nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện dự án.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, giám sát thực hiện và nghiên cứu mở rộng phạm vi áp dụng tại các tỉnh khác.

Hành động ngay hôm nay: Các cơ quan quản lý và nhà đầu tư cần xem xét áp dụng các khuyến nghị trong nghiên cứu để cải thiện tiến độ dự án, giảm thiểu tổn thất ngân sách và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững.