Công Tác Xã Hội Nhóm Trong Việc Trợ Giúp Đời Sống Tinh Thần Cho Người Cao Tuổi Tại Trung Tâm Công Tác Xã Hội Tiền Giang

• Tác giả: Nguyễn Thúy Hằng
• Người hướng dẫn: TS. Huỳnh Văn Chẩn
• Trường học: Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Công tác xã hội
• Đề tài: Công Tác Xã Hội Nhóm: Hỗ Trợ Đời Sống Tinh Thần Cho Người Cao Tuổi Tại Tiền Giang
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Thành phố Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC BẢNG SỐ LIỆU
• DANH MỤC BIỂU ĐỒ
• MỞ ĐẦU
• 0.1. Lý do chọn đề tài
• 0.2. Tổng quan vấn đề nghiên cứu
• 0.3. Tình hình nghiên cứu ở nước ngoài
• 0.4. Tình hình nghiên cứu ở Việt Nam
• 0.5. Ý nghĩa của việc nghiên cứu
• 0.6. Ý nghĩa thực tiễn
• 0.7. Đối tượng và khách thể nghiên cứu
• 0.7.1. Đối tượng nghiên cứu
• 0.7.2. Khách thể nghiên cứu
• 0.8. Phạm vi nghiên cứu
• 0.9. Thời gian nghiên cứu
• 0.10. Không gian nghiên cứu
• 0.11. Nội dung nghiên cứu
• 0.12. Câu hỏi nghiên cứu
• 0.13. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
• 0.13.1. Mục đích nghiên cứu
• 0.13.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
• 0.14. Các giả thuyết khoa học của việc nghiên cứu
• 0.15. Phương pháp nghiên cứu
• 0.15.1. Phương pháp luận nghiên cứu
• 0.15.2. Các phương pháp nghiên cứu cụ thể
• 0.15.2.1. Các phương pháp nghiên cứu định lượng
• 0.15.2.2. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi
• 0.15.2.3. Phương pháp phân tích thống kê toán học
• 0.15.2.4. Các phương pháp nghiên cứu định tính
• 0.15.2.5. Phương pháp quan sát
• 0.15.2.6. Phương pháp phỏng vấn sâu
• 0.15.2.7. Phương pháp phân tích tài liệu
• 0.15.2.8. Phương pháp công tác xã hội nhóm
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 1.1. Các lý thuyết ứng dụng
• 1.1.1. Tiếp cận dựa trên thuyết nhu cầu của Abraham Maslow
• 1.1.2. Tiếp cận dựa trên thuyết vai trò xã hội
• 1.1.3. Tiếp cận thuyết về quyền con người
• 1.1.4. Tiếp cận dựa trên thuyết thân chủ là trọng tâm
• 1.2. Các khái niệm có liên quan
• 1.2.1. Khái niệm công tác xã hội
• 1.2.2. Khái niệm công tác xã hội nhóm
• 1.2.3. Khái niệm về người cao tuổi
• 1.2.4. Lý luận CTXH nhóm trong việc trợ giúp đời sống tinh thần cho người cao tuổi
• 1.2.5. Tiến trình CTXH nhóm
• 1.2.6. Khái niệm đời sống tinh thần
• 1.2.7. Khái niệm trợ giúp xã hội
• 1.2.8. Đặc điểm tâm sinh lý - xã hội của người cao tuổi
• 1.2.9. Khái niệm công tác xã hội nhóm với người cao tuổi
• 1.3. Cơ sở thực tiễn
• 1.3.1. Vài nét khái quát về Trung tâm Công tác xã hội Tiền Giang
• 1.3.2. Vài nét về người cao tuổi tại Trung tâm Công tác xã hội Tiền Giang
• 1.3.3. Phân tích những yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động công tác xã hội
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG ĐỜI SỐNG TINH THẦN CỦA NGƯỜI CAO TUỔI TẠI TRUNG TÂM CÔNG TÁC XÃ HỘI TIỀN GIANG
• 2.1. Nhận thức về người cao tuổi
• 2.1.1. Sự hiểu biết về người cao tuổi
• 2.1.2. Sự quan tâm đến những vấn đề của người cao tuổi
• 2.1.3. Sự đóng góp của người cao tuổi cho gia đình và xã hội
• 2.1.4. Nhận thức về đời sống tinh thần của người cao tuổi
• 2.2. Những nội dung về nhu cầu của người cao tuổi
• 2.2.1. Những hạn chế của người cao tuổi
• 2.2.2. Nhu cầu tinh thần của người cao tuổi
• 2.2.3. Nhu cầu tinh thần hiện nay của người cao tuổi
• 2.2.4. Đánh giá sự cần thiết phải nâng cao đời sống tinh thần cho NCT
• 2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến tinh thần của người cao tuổi
• 2.3.1. Đánh giá mức độ người cao tuổi cần được hỗ trợ về tinh thần
• 3. CHƯƠNG III: ỨNG DỤNG PHƯƠNG PHÁP CÔNG TÁC XÃ HỘI
• 3.1. Đánh giá hoạt động hỗ trợ tinh thần cho người cao tuổi
• 3.2. Đánh giá những yêu cầu của NVCTXH trong hoạt động công tác xã hội
• 3.3. Công tác xã hội đối với người cao tuổi
• 3.4. Sự cần thiết phải ứng dụng công tác xã hội hỗ trợ cho NCT
• 3.5. Tiến trình công tác xã hội nhóm
• 3.5.1. Giai đoạn chuẩn bị và thành lập nhóm
• 3.5.2. Giai đoạn nhóm bắt đầu hoạt động
• 3.5.3. Giai đoạn can thiệp
• 3.5.3.1. Đối với Đảng và Nhà nước
• 3.5.3.2. Đối với cộng đồng xã hội
• 3.5.3.3. Đối với Trung tâm Công tác xã hội
• 3.5.3.4. Đối với bản thân người cao tuổi
• 3.5.3.5. Đối với nhân viên công tác xã hội
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• PHỤ LỤC 1: PHIẾU THĂM DÒ Ý KIẾN
• PHỤ LỤC 2: PHIẾU PHỎNG VẤN
• PHỤ LỤC 3: XỬ LÝ SỐ LIỆU

I. Tổng Quan Công Tác Xã Hội Nhóm Cho Người Cao Tuổi Tiền Giang

Nước ta đang chứng kiến sự gia tăng đáng kể số lượng người cao tuổi (NCT), chiếm 11.86% dân số vào năm 2019, tương đương khoảng 11.4 triệu người (Tổng Cục Thống kê, 2019). NCT đã có những đóng góp to lớn cho gia đình và xã hội. Tuy nhiên, khi bước vào giai đoạn cuối đời, NCT đối mặt với nhiều vấn đề về sức khỏe thể chất, tinh thần, kinh tế và các mối quan hệ xã hội, dẫn đến suy giảm chất lượng cuộc sống. Tỉnh Tiền Giang cũng không nằm ngoài xu hướng này, với tỷ lệ NCT trên 60 tuổi chiếm khoảng 10.08% dân số vào năm 2020. Điều này đặt ra những thách thức lớn trong việc đảm bảo an sinh xã hội cho người cao tuổi, đặc biệt là những người sống tại các cơ sở bảo trợ xã hội như Trung Tâm Công Tác Xã Hội Tiền Giang. Việc thiếu quan tâm đến đời sống tinh thần người cao tuổi có thể dẫn đến những hệ lụy tiêu cực, ảnh hưởng đến sức khỏe và hạnh phúc của họ.

1.1. Tầm quan trọng của hỗ trợ tinh thần cho người già

Việc chăm sóc người cao tuổi không chỉ dừng lại ở việc đáp ứng các nhu cầu vật chất mà còn phải chú trọng đến sức khỏe tinh thần. Tư vấn tâm lý cho người cao tuổi có thể giúp họ giải quyết các vấn đề về cảm xúc, đối phó với sự cô đơn và tìm thấy ý nghĩa trong cuộc sống. Các hoạt động giao lưu, văn hóa, văn nghệ cũng đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng cuộc sống người cao tuổi.

1.2. Vai trò của công tác xã hội cộng đồng trong chăm sóc NCT

Công tác xã hội với người cao tuổi đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối NCT với các nguồn lực hỗ trợ, giúp họ tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe, tư vấn tâm lý và các hoạt động xã hội. Nhóm công tác xã hội có thể tổ chức các buổi sinh hoạt, trò chơi, văn nghệ, tạo môi trường giao lưu, chia sẻ và hỗ trợ lẫn nhau cho NCT.

II. Thách Thức Về Đời Sống Tinh Thần Người Cao Tuổi Ở Tiền Giang

Mặc dù đã có nhiều nỗ lực trong việc chăm sóc NCT, nhưng thực tế cho thấy đời sống tinh thần người cao tuổi tại Trung Tâm Dưỡng Lão Tiền Giang vẫn còn nhiều hạn chế. Nhiều NCT phải đối mặt với sự cô đơn, buồn bã, lo lắng về sức khỏe và tương lai. Sự thiếu hụt các hoạt động vui chơi, giải trí, giao lưu và sự quan tâm, chia sẻ từ những người xung quanh khiến họ cảm thấy bị cô lập và lạc lõng. Điều này ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe thể chất và tinh thần của NCT, làm giảm chất lượng cuộc sống và tăng nguy cơ mắc các bệnh về tâm lý. Việc nâng cao đời sống tinh thần NCT là một yêu cầu cấp thiết, đòi hỏi sự quan tâm và chung tay của toàn xã hội.

2.1. Các vấn đề tâm lý người cao tuổi thường gặp

Sự cô đơn, mặc cảm bị bỏ rơi, lo lắng về bệnh tật, mất mát người thân, khó khăn về tài chính là những vấn đề tâm lý phổ biến ở người cao tuổi. Những vấn đề này có thể dẫn đến trầm cảm, lo âu và các rối loạn tâm thần khác, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của họ.

2.2. Tác động của cô đơn ở người cao tuổi

Cô đơn ở người cao tuổi không chỉ gây ra cảm giác buồn bã, trống rỗng mà còn có thể dẫn đến suy giảm sức khỏe thể chất, tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, đột quỵ và suy giảm nhận thức. Cô đơn cũng làm giảm khả năng phục hồi sau bệnh tật và tăng nguy cơ tử vong.

2.3. Thiếu hụt hoạt động xã hội cho người già

Sự thiếu hụt các hoạt động xã hội cho người già làm giảm cơ hội giao lưu, kết nối và chia sẻ với những người xung quanh, khiến họ cảm thấy bị cô lập và lạc lõng. Các hoạt động xã hội như tham gia CLB người cao tuổi, các lớp học, các buổi sinh hoạt văn hóa, văn nghệ có thể giúp NCT duy trì sự năng động, cải thiện sức khỏe tinh thần và mở rộng mạng lưới quan hệ xã hội.

III. Phương Pháp Công Tác Xã Hội Nhóm Giải Pháp Tối Ưu Tại Tiền Giang

Công tác xã hội nhóm là một phương pháp hiệu quả để hỗ trợ đời sống tinh thần cho người cao tuổi. Thông qua các hoạt động nhóm, NCT có cơ hội giao lưu, chia sẻ, học hỏi kinh nghiệm và hỗ trợ lẫn nhau. Các nhóm CTXH có thể được tổ chức theo nhiều hình thức khác nhau, như nhóm hỗ trợ, nhóm tự lực, nhóm giáo dục và nhóm giải trí. Việc tham gia vào các nhóm CTXH giúp NCT giảm bớt cảm giác cô đơn, tăng cường sự tự tin và tìm thấy niềm vui trong cuộc sống. Công tác xã hội nhóm đặc biệt phù hợp với người cao tuổi tại các trung tâm dưỡng lão, nơi họ có thể dễ dàng tiếp cận và tham gia vào các hoạt động nhóm.

3.1. Ưu điểm của công tác xã hội nhóm với người cao tuổi

Công tác xã hội nhóm mang lại nhiều lợi ích cho người cao tuổi, bao gồm: giảm cảm giác cô đơn, tăng cường sự tự tin, cải thiện kỹ năng giao tiếp, tạo cơ hội học hỏi và chia sẻ kinh nghiệm, nâng cao sức khỏe tinh thần và thể chất, và giúp NCT cảm thấy được yêu thương và quan tâm.

3.2. Quy trình thực hiện công tác xã hội nhóm hiệu quả

Quy trình thực hiện công tác xã hội nhóm bao gồm các bước sau: (1) Xác định nhu cầu của người cao tuổi, (2) Lập kế hoạch và thiết kế chương trình nhóm, (3) Tuyển chọn thành viên và thành lập nhóm, (4) Tổ chức các buổi sinh hoạt nhóm, (5) Đánh giá hiệu quả của chương trình và điều chỉnh khi cần thiết.

3.3. Vai trò của tình nguyện viên công tác xã hội

Tình nguyện viên công tác xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ các hoạt động nhóm, giúp NCT cảm thấy được quan tâm và chăm sóc. Tình nguyện viên có thể tham gia vào các hoạt động như: dẫn dắt các buổi sinh hoạt nhóm, tổ chức các hoạt động vui chơi, giải trí, thăm hỏi và động viên NCT.

IV. Ứng Dụng Thực Tế Công Tác Xã Hội Nhóm Tại Tiền Giang Nghiên cứu

Nghiên cứu về công tác xã hội nhóm tại Trung Tâm Công Tác Xã Hội Tiền Giang cho thấy tiềm năng to lớn của phương pháp này trong việc cải thiện đời sống tinh thần NCT. Qua khảo sát và phỏng vấn, NCT bày tỏ sự hài lòng khi tham gia vào các hoạt động nhóm, cảm thấy được lắng nghe, chia sẻ và hỗ trợ. Tuy nhiên, nghiên cứu cũng chỉ ra những thách thức trong quá trình triển khai, như thiếu nguồn lực, thiếu nhân viên có chuyên môn và sự phối hợp chưa chặt chẽ giữa các bên liên quan. Cần có những giải pháp cụ thể để khắc phục những hạn chế này và phát huy tối đa hiệu quả của công tác xã hội nhóm trong việc chăm sóc người cao tuổi tại Tiền Giang.

4.1. Đánh giá hiệu quả các hoạt động xã hội cho người già hiện tại

Việc đánh giá hiệu quả các hoạt động xã hội cho người già hiện tại tại Trung Tâm Dưỡng Lão Tiền Giang là cần thiết để xác định những điểm mạnh, điểm yếu và đề xuất các giải pháp cải thiện. Cần thu thập thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, như phỏng vấn NCT, quan sát các hoạt động nhóm và phân tích các báo cáo thống kê.

4.2. Yêu cầu đối với nhân viên công tác xã hội trong chăm sóc NCT

Nhân viên công tác xã hội cần có kiến thức chuyên môn về người cao tuổi, kỹ năng giao tiếp, lắng nghe và tư vấn, khả năng tổ chức và điều phối các hoạt động nhóm, và sự tận tâm, yêu thương và tôn trọng đối với NCT. Cần có các chương trình đào tạo và bồi dưỡng để nâng cao năng lực cho nhân viên công tác xã hội.

4.3. Đề xuất các mô hình chăm sóc người cao tuổi mới

Nghiên cứu cần đề xuất các mô hình chăm sóc người cao tuổi mới, phù hợp với điều kiện thực tế của Tiền Giang, như mô hình chăm sóc tại nhà, mô hình chăm sóc ban ngày và mô hình chăm sóc dựa vào cộng đồng. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội và gia đình trong việc triển khai các mô hình này.

V. Kết Luận Nâng Cao Chất Lượng Cuộc Sống NCT Bền Vững Tiền Giang

Công tác xã hội nhóm là một công cụ hữu hiệu để nâng cao chất lượng cuộc sống NCT tại Tiền Giang, đặc biệt là trong việc cải thiện đời sống tinh thần. Để phát huy tối đa hiệu quả của phương pháp này, cần có sự quan tâm và đầu tư từ các cấp chính quyền, sự tham gia tích cực của cộng đồng và sự nỗ lực của nhân viên công tác xã hội. Cần xây dựng một hệ thống chăm sóc NCT toàn diện, đáp ứng đầy đủ các nhu cầu về vật chất, tinh thần và sức khỏe, giúp người cao tuổi sống vui, sống khỏe và sống có ý nghĩa.

5.1. Giải pháp chính sách hỗ trợ người cao tuổi tại Tiền Giang

Cần có các chính sách hỗ trợ người cao tuổi tại Tiền Giang, như tăng cường trợ cấp xã hội, mở rộng phạm vi bảo hiểm y tế, tạo điều kiện cho NCT tham gia vào các hoạt động kinh tế và xã hội, và xây dựng các cơ sở chăm sóc NCT chất lượng cao.

5.2. Tầm quan trọng của an sinh xã hội cho người cao tuổi

An sinh xã hội cho người cao tuổi là một yếu tố quan trọng để đảm bảo cuộc sống ổn định và hạnh phúc cho họ. Cần có các chương trình an sinh xã hội phù hợp với từng nhóm đối tượng NCT, như chương trình hưu trí, chương trình bảo hiểm xã hội và chương trình trợ giúp xã hội.

5.3. Hướng phát triển công tác xã hội với người cao tuổi

Hướng phát triển công tác xã hội với người cao tuổi trong tương lai là tập trung vào việc phòng ngừa các vấn đề về sức khỏe và tâm lý, tăng cường sự tham gia của NCT vào các hoạt động xã hội, và xây dựng một xã hội thân thiện và hòa nhập với người cao tuổi.

Tổng quan nghiên cứu

Theo kết quả Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 của Tổng cục Thống kê, Việt Nam có khoảng 11,4 triệu người cao tuổi (NCT), chiếm 11,86% dân số cả nước. Tỉnh Tiền Giang có khoảng 166.400 người trên 60 tuổi, chiếm 10,08% dân số toàn tỉnh, bắt đầu bước vào giai đoạn già hóa dân số từ năm 2012. Tốc độ già hóa nhanh đã phát sinh nhiều vấn đề xã hội như chi tiêu cho chăm sóc sức khỏe, hưu trí, trợ cấp xã hội và an sinh xã hội. Trung tâm Công tác xã hội Tiền Giang hiện đang nuôi dưỡng 176 NCT cô đơn, đa phần mắc bệnh mãn tính và khuyết tật vận động, thần kinh tâm thần.

Mặc dù được chăm sóc theo quy trình, đời sống tinh thần của NCT tại Trung tâm chưa được quan tâm đúng mức, dẫn đến môi trường sống bị thu hẹp, hạn chế giao tiếp và thiếu các hoạt động văn hóa phù hợp. Nghiên cứu nhằm khảo sát thực trạng đời sống tinh thần của NCT tại Trung tâm, ứng dụng công tác xã hội nhóm để trợ giúp, từ đó đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng đời sống tinh thần cho NCT. Thời gian nghiên cứu từ tháng 3 đến tháng 9 năm 2022 tại Trung tâm Công tác xã hội tỉnh Tiền Giang.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hoàn thiện chức năng của cơ sở trợ giúp xã hội, nâng cao nhận thức cộng đồng về công tác xã hội nhóm hỗ trợ NCT, đồng thời góp phần phát triển nghề công tác xã hội tại Việt Nam.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình sau:

• Thuyết nhu cầu của Abraham Maslow: Xác định nhu cầu của con người theo hệ thống thang bậc từ nhu cầu cơ bản đến nhu cầu tự thể hiện. NCT cần được đáp ứng nhu cầu vật chất, an toàn, tình cảm, sự tôn trọng và tự khẳng định để phát triển toàn diện.

• Thuyết vai trò xã hội: Mỗi cá nhân có vị trí và vai trò xã hội nhất định, được thừa nhận trong gia đình và xã hội. Việc hiểu rõ vai trò của NCT giúp nhân viên công tác xã hội (NVCTXH) thực hiện chăm sóc phù hợp, tạo điều kiện để NCT phát huy vai trò và vị thế của mình.

• Thuyết quyền con người: Quyền của NCT được bảo vệ và tôn trọng theo các văn bản pháp luật, trong đó có Luật Người cao tuổi 2009 và các nghị định liên quan. Công tác xã hội cần đảm bảo quyền lợi và sự tham gia của NCT trong các hoạt động xã hội.

• Thuyết thân chủ là trọng tâm: Nhấn mạnh mối quan hệ tin cậy giữa NVCTXH và NCT, giúp NCT nhận diện điểm mạnh, chấp nhận hoàn cảnh và phát huy năng lực cá nhân để tự giải quyết khó khăn.

Các khái niệm chuyên ngành như công tác xã hội nhóm, trợ giúp xã hội, đời sống tinh thần và đặc điểm tâm sinh lý xã hội của NCT cũng được làm rõ để làm cơ sở cho nghiên cứu.

Phương pháp nghiên cứu

• Nguồn dữ liệu: Nghiên cứu sử dụng dữ liệu sơ cấp thu thập từ 117 NCT đang nuôi dưỡng tại Trung tâm Công tác xã hội Tiền Giang, trong đó 90 người tham gia khảo sát bằng bảng hỏi. Ngoài ra, phỏng vấn sâu 4 NCT, 1 lãnh đạo Trung tâm và 2 NVCTXH. Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ hồ sơ xã hội, các văn bản pháp luật, báo cáo và tài liệu nghiên cứu liên quan.

• Phương pháp chọn mẫu: Sử dụng công thức chọn mẫu ngẫu nhiên với mức sai số 5%, loại trừ NCT mắc bệnh tâm thần hoặc hạn chế giao tiếp.

• Phương pháp phân tích: Kết hợp phân tích định lượng (thống kê mô tả, tính trung bình, tỷ lệ phần trăm, so sánh) bằng phần mềm SPSS và phân tích định tính qua phỏng vấn sâu, quan sát và phân tích tài liệu.

• Phương pháp công tác xã hội nhóm: Áp dụng tiến trình gồm 4 bước: thành lập nhóm, khảo sát nhóm, duy trì nhóm và kết thúc nhóm nhằm hỗ trợ đời sống tinh thần cho NCT thông qua tương tác, chia sẻ và phát huy thế mạnh cá nhân.

• Timeline nghiên cứu: Thực hiện từ tháng 3 đến tháng 9 năm 2022, bao gồm thu thập dữ liệu, phân tích và đề xuất giải pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Nhận thức và quan tâm về NCT: 80% người được khảo sát biết đến NCT, trong đó 68,9% thể hiện mức độ quan tâm từ "quan tâm" đến "rất quan tâm" đến các vấn đề của NCT. Điều này cho thấy sự nhận thức và quan tâm tương đối cao trong cộng đồng và tại Trung tâm.

2. Nhu cầu tinh thần của NCT: Các nhu cầu chủ yếu được đánh giá cao gồm: được yêu thương (điểm trung bình 4,55/5), được chăm sóc sức khỏe (4,76), được gia đình và xã hội tôn trọng (4,59), tham gia hoạt động vui chơi giải trí (4,75) và luyện tập thể dục thể thao (4,80). NCT mong muốn được tham gia các hoạt động tập thể để nâng cao sức khỏe và tinh thần.

3. Hạn chế của NCT: Sức khỏe suy giảm (điểm trung bình 4,61), tâm lý thay đổi thường xuyên (4,90), thiếu kỹ năng và ngại giao tiếp (4,95), tự ti về bản thân (4,99) và thiếu hiểu biết về chính sách dành cho NCT (4,99) là những hạn chế chính ảnh hưởng đến đời sống tinh thần và khả năng tiếp nhận trợ giúp.

4. Yếu tố ảnh hưởng đến công tác xã hội: Các yếu tố gồm bản thân NCT (điểm trung bình 2,59), môi trường xung quanh (2,49), cơ chế chính sách dành cho NCT (2,52) và cơ chế chính sách dành cho NVCTXH (2,66). Trong đó, yếu tố về chính sách dành cho NVCTXH có ảnh hưởng lớn nhất, phản ánh những khó khăn trong chế độ đãi ngộ và năng lực chuyên môn của nhân viên.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy đời sống tinh thần của NCT tại Trung tâm còn nhiều hạn chế do ảnh hưởng của sức khỏe suy giảm, tâm lý thay đổi và môi trường sống bị thu hẹp. Nhu cầu được yêu thương, tôn trọng và tham gia các hoạt động xã hội là rất lớn, phù hợp với thuyết nhu cầu của Maslow và thuyết vai trò xã hội.

Việc áp dụng công tác xã hội nhóm giúp NCT tăng cường giao tiếp, chia sẻ kinh nghiệm và phát huy thế mạnh cá nhân, góp phần cải thiện tinh thần và chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, các yếu tố về chính sách và năng lực NVCTXH còn hạn chế, cần được cải thiện để nâng cao hiệu quả trợ giúp.

So sánh với các nghiên cứu quốc tế và trong nước, kết quả tương đồng về nhu cầu tinh thần và vai trò của công tác xã hội trong chăm sóc NCT. Tuy nhiên, nghiên cứu này bổ sung thêm góc nhìn về yếu tố môi trường và chính sách ảnh hưởng đến việc trợ giúp tinh thần cho NCT tại cơ sở trợ giúp xã hội công lập.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ thể hiện tỷ lệ nhận thức, mức độ quan tâm, điểm trung bình các nhu cầu và hạn chế của NCT, cũng như bảng phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến công tác xã hội.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường đào tạo và nâng cao năng lực NVCTXH: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về công tác xã hội nhóm, kỹ năng giao tiếp và chăm sóc tinh thần cho NCT. Mục tiêu nâng cao trình độ chuyên môn trong vòng 12 tháng, do Sở Lao động – Thương binh và Xã hội phối hợp với các trường đào tạo thực hiện.

2. Cải thiện chính sách đãi ngộ cho NVCTXH: Xây dựng và thực hiện chính sách lương, phụ cấp, bảo hiểm phù hợp nhằm giữ chân và thu hút nhân lực chất lượng cao. Thời gian thực hiện trong 6-12 tháng, do UBND tỉnh và Sở Lao động chủ trì.

3. Phát triển các hoạt động văn hóa, thể thao phù hợp với NCT: Thiết kế và tổ chức các câu lạc bộ dưỡng sinh, văn nghệ, trò chơi trí tuệ, sân chơi ngoài trời tại Trung tâm để nâng cao đời sống tinh thần. Thực hiện liên tục, có đánh giá định kỳ 6 tháng một lần, do Trung tâm Công tác xã hội phối hợp với các tổ chức xã hội.

4. Tăng cường truyền thông, nâng cao nhận thức cộng đồng về quyền và nhu cầu của NCT: Triển khai các chương trình tuyên truyền, hội thảo nhằm nâng cao sự quan tâm, tôn trọng và hỗ trợ NCT trong gia đình và xã hội. Thời gian 12 tháng, do Sở Văn hóa – Thể thao và Trung tâm Công tác xã hội phối hợp thực hiện.

5. Cải thiện môi trường sống tại Trung tâm: Bố trí khu vực sinh hoạt riêng biệt, an toàn, thoáng mát, trang bị dụng cụ tập thể dục phù hợp với sức khỏe NCT. Thực hiện trong 6 tháng, do Ban Giám đốc Trung tâm chủ trì.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nhân viên công tác xã hội và cán bộ quản lý tại các cơ sở trợ giúp xã hội: Nghiên cứu cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn để nâng cao kỹ năng, phương pháp công tác xã hội nhóm trong hỗ trợ đời sống tinh thần cho NCT.

2. Các nhà hoạch định chính sách và cơ quan quản lý nhà nước về lao động, thương binh và xã hội: Tham khảo để xây dựng, điều chỉnh chính sách an sinh xã hội, nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc NCT.

3. Giảng viên và sinh viên ngành công tác xã hội, xã hội học: Tài liệu tham khảo bổ ích cho việc giảng dạy, nghiên cứu chuyên sâu về công tác xã hội nhóm và chăm sóc NCT.

4. Các tổ chức phi chính phủ, cộng đồng và gia đình có người cao tuổi: Hiểu rõ nhu cầu, hạn chế và phương pháp hỗ trợ NCT, từ đó phối hợp hiệu quả trong chăm sóc và nâng cao đời sống tinh thần cho NCT.

Câu hỏi thường gặp

1. Công tác xã hội nhóm là gì và tại sao lại quan trọng đối với người cao tuổi?
   Công tác xã hội nhóm là phương pháp giúp các thành viên trong nhóm tương tác, chia sẻ và hỗ trợ nhau để giải quyết vấn đề chung. Đối với NCT, phương pháp này giúp tăng cường giao tiếp, giảm cô đơn, nâng cao tinh thần và phát huy thế mạnh cá nhân, góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống.

2. Những nhu cầu tinh thần chính của người cao tuổi tại Trung tâm là gì?
   Nhu cầu chính gồm được yêu thương, chăm sóc sức khỏe, được tôn trọng, tham gia các hoạt động vui chơi giải trí và luyện tập thể dục thể thao. Các nhu cầu này được đánh giá với điểm trung bình trên 4,5/5, cho thấy mức độ quan trọng cao.

3. Yếu tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến hiệu quả công tác xã hội hỗ trợ người cao tuổi?
   Yếu tố về chính sách dành cho nhân viên công tác xã hội có ảnh hưởng lớn nhất, bao gồm chế độ đãi ngộ, năng lực chuyên môn và sự ổn định của nguồn nhân lực. Ngoài ra, yếu tố bản thân NCT và môi trường sống cũng đóng vai trò quan trọng.

4. Làm thế nào để nâng cao đời sống tinh thần cho người cao tuổi tại các cơ sở trợ giúp xã hội?
   Cần tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao phù hợp, cải thiện môi trường sống, tăng cường đào tạo nhân viên công tác xã hội, đồng thời nâng cao nhận thức cộng đồng về quyền và nhu cầu của NCT.

5. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn này?
   Luận văn sử dụng phương pháp kết hợp định lượng (khảo sát bằng bảng hỏi, phân tích thống kê SPSS) và định tính (phỏng vấn sâu, quan sát, phân tích tài liệu), cùng với phương pháp công tác xã hội nhóm để ứng dụng thực tiễn.

Kết luận

• NCT tại Trung tâm Công tác xã hội Tiền Giang có nhu cầu tinh thần đa dạng, đặc biệt là được yêu thương, tôn trọng và tham gia các hoạt động xã hội.
• Sức khỏe suy giảm và tâm lý thay đổi là những hạn chế lớn ảnh hưởng đến đời sống tinh thần của NCT.
• Công tác xã hội nhóm là phương pháp hiệu quả giúp nâng cao đời sống tinh thần cho NCT thông qua tương tác và hỗ trợ lẫn nhau.
• Yếu tố chính sách và năng lực nhân viên công tác xã hội cần được cải thiện để nâng cao hiệu quả trợ giúp.
• Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao năng lực nhân viên, cải thiện môi trường sống và tăng cường hoạt động văn hóa, thể thao cho NCT.

Next steps: Triển khai các giải pháp đề xuất trong vòng 12 tháng, đánh giá hiệu quả định kỳ và mở rộng nghiên cứu sang các cơ sở trợ giúp xã hội khác.

Call to action: Các cơ quan quản lý, nhân viên công tác xã hội và cộng đồng cần phối hợp chặt chẽ để nâng cao chất lượng đời sống tinh thần cho người cao tuổi, góp phần xây dựng xã hội phát triển bền vững.