Luận án tiến sĩ về công cụ kinh tế và chính sách tiêu dùng bền vững

• Tác giả: Lê Thị Thu Hiền
• Người hướng dẫn: Nguyễn Chiến Thắng
• Trường học: Học viện Khoa học xã hội
• Chuyên ngành: Kinh tế phát triển
• Đề tài: Công Cụ Kinh Tế Trong Chính Sách Thúc Đẩy Tiêu Dùng Bền Vững
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2019
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC HÌNH
• PHẦN MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
• 1.1. Tiêu dùng và tiêu dùng bền vững
• 1.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến tiêu dùng dân cư
• 1.3. Công cụ kinh tế trong chính sách thúc đẩy tiêu dùng bền vững dân cư
• 1.4. Chính sách hạn chế sử dụng túi ni lông
• 1.5. Chính sách khuyến khích sử dụng xăng sinh học E5
• 1.6. Khoảng trống nghiên cứu và các vấn đề luận án tập trung giải quyết
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ CÔNG CỤ KINH TẾ TRONG CHÍNH SÁCH THÚC ĐẨY TIÊU DÙNG BỀN VỮNG DÂN CƯ
• 2.1. Cơ sở lý luận về chính sách
• 2.2. Một số khái niệm
• 2.3. Mục tiêu, vai trò của chính sách
• 2.4. Cơ sở lý luận về tiêu dùng bền vững của dân cư
• 2.5. Khái niệm về tiêu dùng và tiêu dùng bền vững
• 2.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến tiêu dùng dân cư
• 2.7. Các yếu tố thúc đẩy tiêu dùng bền vững
• 2.8. Công cụ kinh tế trong chính sách thúc đẩy tiêu dùng bền vững dân cư
• 2.9. Phân loại công cụ chính sách thúc đẩy tiêu dùng bền vững của dân cư
• 2.10. Tác động của công cụ kinh tế đến tiêu dùng bền vững
• 2.11. Kinh nghiệm áp dụng công cụ kinh tế trong chính sách thúc đẩy tiêu dùng bền vững
• 2.11.1. Kinh nghiệm của Pháp
• 2.11.2. Kinh nghiệm của Canada
• 2.11.3. Kinh nghiệm của Hà Lan
• 2.11.4. Kinh nghiệm của Anh
• 2.12. Cơ sở lý luận về công cụ kinh tế trong chính sách hạn chế sử dụng túi ni lông và khuyến khích sử dụng xăng E5
• 2.12.1. Cơ sở lý luận về công cụ kinh tế trong chính sách hạn chế sử dụng túi ni lông
• 2.12.2. Cơ sở lý luận về công cụ kinh tế trong chính sách khuyến khích sử dụng xăng E5
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG CÁC CÔNG CỤ KINH TẾ TRONG CHÍNH SÁCH THÚC ĐẨY TIÊU DÙNG BỀN VỮNG DÂN CƯ
• 3.1. Chính sách hạn chế sử dụng túi ni lông
• 3.1.1. Thực trạng và các công cụ kinh tế trong chính sách hạn chế sử dụng túi ni lông ở Việt Nam
• 3.1.2. Nghiên cứu trường hợp thành phố Hà Nội
• 3.2. Chính sách khuyến khích sử dụng xăng sinh học E5
• 3.2.1. Thực trạng và các công cụ kinh tế trong chính sách khuyến khích sử dụng xăng sinh học E5 ở Việt Nam
• 3.2.2. Nghiên cứu trường hợp thành phố Hà Nội
• 3.2.3. Mô hình hồi quy đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định của người tiêu dùng về việc sử dụng xăng E5
• 3.2.4. Đánh giá chính sách đối với xăng sinh học E5 qua trường hợp Thành phố Hà Nội
• 3.3. So sánh các công cụ kinh tế trong chính sách trong việc hạn chế sử dụng túi ni lông và thúc đẩy sử dụng xăng sinh học E5
• 4. CHƯƠNG 4: QUAN ĐIỂM, GIẢI PHÁP VỀ CÔNG CỤ KINH TẾ TRONG CHÍNH SÁCH THÚC ĐẨY TIÊU DÙNG BỀN VỮNG CỦA DÂN CƯ
• 4.1. Bối cảnh quốc tế và trong nước về thúc đẩy tiêu dùng bền vững
• 4.1.1. Bối cảnh quốc tế
• 4.1.2. Bối cảnh trong nước
• 4.2. Quan điểm về sử dụng công cụ kinh tế trong chính sách thúc đẩy tiêu dùng bền vững dân cư
• 4.3. Giải pháp về sử dụng công cụ kinh tế trong chính sách thúc đẩy tiêu dùng bền vững của dân cư
• 4.3.1. Giải pháp chính sách hạn chế sử dụng túi ni lông
• 4.3.2. Giải pháp chính sách thúc đẩy sử dụng xăng sinh học E5
• DANH MỤC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về tiêu dùng bền vững

Tiêu dùng bền vững là một khái niệm quan trọng trong phát triển bền vững, nhấn mạnh việc sử dụng tài nguyên một cách hiệu quả và có trách nhiệm. Tiêu dùng bền vững không chỉ liên quan đến việc lựa chọn sản phẩm mà còn bao gồm cả hành vi tiêu dùng của người dân. Các yếu tố như thu nhập, nhận thức về môi trường và thói quen tiêu dùng ảnh hưởng lớn đến quyết định của người tiêu dùng. Chính sách kinh tế cần được thiết kế để khuyến khích tiêu dùng có trách nhiệm, từ đó thúc đẩy phát triển bền vững. Theo đó, việc áp dụng các công cụ kinh tế như thuế, trợ cấp và quy định có thể tạo ra động lực cho người tiêu dùng lựa chọn sản phẩm thân thiện với môi trường. Như vậy, việc thúc đẩy tiêu dùng bền vững không chỉ là trách nhiệm của chính phủ mà còn là của toàn xã hội.

1.1. Các yếu tố ảnh hưởng đến tiêu dùng bền vững

Nhiều yếu tố tác động đến tiêu dùng bền vững, bao gồm yếu tố kinh tế, xã hội và tâm lý. Kinh tế xanh là một trong những yếu tố quan trọng, giúp người tiêu dùng nhận thức rõ hơn về tác động của hành vi tiêu dùng đến môi trường. Các chính sách khuyến khích sử dụng sản phẩm thân thiện với môi trường, như xăng sinh học E5, cần được triển khai đồng bộ để tạo ra sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng. Hơn nữa, việc giáo dục và nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về tiêu dùng có trách nhiệm cũng là một yếu tố không thể thiếu trong việc thúc đẩy tiêu dùng bền vững.

II. Công cụ kinh tế trong chính sách thúc đẩy tiêu dùng bền vững

Công cụ kinh tế đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tiêu dùng bền vững. Các công cụ này bao gồm thuế, trợ cấp và các biện pháp khuyến khích khác nhằm định hướng hành vi tiêu dùng của người dân. Chính sách hạn chế sử dụng túi ni lông là một ví dụ điển hình cho việc áp dụng công cụ kinh tế để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Việc áp dụng thuế đối với túi ni lông có thể làm giảm lượng tiêu thụ, từ đó góp phần bảo vệ môi trường. Ngoài ra, việc khuyến khích sử dụng xăng sinh học E5 thông qua các chính sách hỗ trợ cũng là một cách hiệu quả để thúc đẩy tiêu dùng bền vững. Các chính sách này không chỉ giúp giảm ô nhiễm mà còn tạo ra một thị trường tiêu dùng mới, thân thiện với môi trường.

2.1. Tác động của công cụ kinh tế đến tiêu dùng bền vững

Các công cụ kinh tế có tác động mạnh mẽ đến hành vi tiêu dùng. Việc áp dụng thuế đối với sản phẩm không thân thiện với môi trường có thể làm giảm nhu cầu tiêu dùng, trong khi các chính sách trợ cấp cho sản phẩm xanh có thể khuyến khích người tiêu dùng lựa chọn sản phẩm bền vững hơn. Nghiên cứu cho thấy rằng, khi người tiêu dùng nhận thức được lợi ích của tiêu dùng bền vững, họ có xu hướng thay đổi hành vi tiêu dùng của mình. Điều này cho thấy rằng, việc kết hợp giữa chính sách kinh tế và giáo dục cộng đồng là rất cần thiết để đạt được mục tiêu phát triển bền vững.

III. Thực trạng và giải pháp

Thực trạng hiện nay cho thấy rằng, việc áp dụng các công cụ kinh tế trong chính sách thúc đẩy tiêu dùng bền vững vẫn còn nhiều hạn chế. Mặc dù đã có nhiều chính sách được ban hành, nhưng hiệu quả thực tế chưa đạt được như mong đợi. Sự phổ biến của túi ni lông và sự thiếu tin tưởng vào xăng sinh học E5 là những ví dụ điển hình. Để khắc phục tình trạng này, cần có những giải pháp cụ thể như tăng cường truyền thông về lợi ích của tiêu dùng bền vững, cải thiện chất lượng sản phẩm xanh và áp dụng các biện pháp khuyến khích mạnh mẽ hơn. Việc xây dựng một hệ thống chính sách đồng bộ và hiệu quả sẽ giúp thúc đẩy tiêu dùng bền vững trong cộng đồng.

3.1. Giải pháp nâng cao hiệu quả công cụ kinh tế

Để nâng cao hiệu quả của các công cụ kinh tế trong chính sách thúc đẩy tiêu dùng bền vững, cần thiết phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan nhà nước và cộng đồng. Việc tổ chức các chương trình giáo dục và truyền thông về tiêu dùng có trách nhiệm sẽ giúp nâng cao nhận thức của người tiêu dùng. Đồng thời, cần có các chính sách khuyến khích cụ thể cho các doanh nghiệp sản xuất sản phẩm thân thiện với môi trường. Chỉ khi người tiêu dùng và doanh nghiệp cùng chung tay, tiêu dùng bền vững mới có thể trở thành một xu hướng phổ biến trong xã hội.