Luận Án Tiến Sĩ Về Phân Tích Dòng Chất Thải Rắn Từ Các Ngành Kinh Tế Việt Nam Sử Dụng Mô Hình IO

• Tác giả: Tạ Thị Yến
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Thị Ánh Tuyết
• Trường học: Trường Đại Học Bách Khoa Hà Nội
• Chuyên ngành: Kĩ thuật Môi trường
• Đề tài: Phân Tích Dòng Chất Thải Rắn Từ Các Ngành Kinh Tế Việt Nam Bằng Mô Hình IO
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: MỞ ĐẦU
• 1.1. Sự cần thiết của đề tài
• 1.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn
• 2. CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Phương pháp luận nghiên cứu
• 2.2. Thu thập dữ liệu
• 2.3. Mô hình IO
• 2.3.1. Cấu trúc mô hình IO
• 2.3.2. Phương pháp cập nhật IO
• 2.3.3. Kỹ thuật gộp ngành trong mô hình IO
• 2.3.4. Kỹ thuật khai thác IO trong phân tích mối quan hệ liên ngành
• 2.3.5. Kỹ thuật khai thác IO trong phân tích dòng chất thải rắn
• 2.4. Xác định nhu cầu trung gian
• 2.5. Xác định lượng chất thải rắn phát sinh của các ngành kinh tế
• 2.6. Xác định lượng thu gom chất thải rắn từ các ngành kinh tế
• 2.7. Phân tích kiểm kê vòng đời (LCI)
• 2.7.1. Xác định mục tiêu và phạm vi phân tích
• 2.7.2. Thu thập dữ liệu
• 2.7.3. Khảo sát tại các nhà máy, làng nghề
• 2.7.4. Khảo sát tại bãi chôn lấp
• 2.7.5. Kiểm kê phát thải
• 2.7.6. Diễn giải kết quả
• 2.8. Tích hợp IO và LCI trong phân tích dòng chất thải rắn điển hình
• 2.9. Phương pháp đề xuất giải pháp quản lý chất thải hiệu quả về tài nguyên
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
• 3.1. Mối quan hệ kinh tế liên ngành từ các ngành kinh tế của Việt Nam
• 3.2. Phân tích liên kết xuôi, liên kết ngược của các ngành kinh tế
• 3.3. Phát triển một số ngành kinh tế của Việt Nam giai đoạn 2007-2018
• 3.4. Dòng chất thải từ một số ngành sản xuất và tiêu dùng của Việt Nam
• 3.5. Lượng chất thải rắn phát sinh từ các ngành sản xuất và tiêu dùng của Việt Nam
• 3.6. Kết quả lựa chọn hệ số phát sinh chất thải rắn
• 3.7. Lượng chất thải rắn phát sinh từ các ngành sản xuất và tiêu dùng của Việt Nam năm 2018
• 3.8. Lượng chất thải rắn được thu gom của các ngành sản xuất và tiêu dùng của Việt Nam
• 3.9. Suất thu gom chất thải rắn của các ngành sản xuất và tiêu dùng
• 3.10. Lượng thu gom chất thải rắn của các ngành kinh tế
• 3.11. Nghiên cứu điển hình dòng chất thải của ngành giấy và ngành nhựa
• 3.11.1. Đặc điểm ngành nhựa
• 3.11.2. Hiện trạng sản xuất và tiêu dùng các sản phẩm nhựa
• 3.11.3. Hệ số phát sinh chất thải rắn và khí nhà kính của sản phẩm nhựa
• 3.11.4. Phát thải trực tiếp và gián tiếp trong vòng đời sản phẩm nhựa
• 3.11.5. Dòng vật liệu trong chu trình của ngành nhựa
• 3.11.6. Đặc điểm ngành giấy
• 3.11.7. Hiện trạng sản xuất và tiêu dùng các sản phẩm giấy
• 3.11.8. Hệ số phát sinh chất thải rắn và khí nhà kính của sản phẩm giấy
• 3.11.9. Phát thải trực tiếp và gián tiếp trong vòng đời sản phẩm giấy
• 3.11.10. Dòng vật liệu trong chu trình của ngành giấy
• 3.12. Đề xuất giải pháp quản lý chất thải hiệu quả về tài nguyên
• 3.12.1. Cơ sở đề xuất các giải pháp
• 3.12.2. Quản lý chất thải theo đối tượng tiêu dùng, dòng vật liệu, dòng sản phẩm
• 3.12.2.1. Quản lý chất thải theo đối tượng tiêu dùng
• 3.12.2.2. Quản lý chất thải theo dòng vật liệu
• 3.12.2.3. Quản lý chất thải theo dòng sản phẩm
• 3.12.3. Đẩy mạnh thu hồi vật liệu
• 3.12.4. Xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu

Nghiên cứu này tập trung vào việc phân tích dòng chất thải rắn từ các ngành kinh tế của Việt Nam thông qua mô hình IO (Input-Output). Sự cần thiết của đề tài xuất phát từ việc chuyển đổi mô hình phát triển kinh tế từ tuyến tính sang tuần hoàn, nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường Việt Nam. Mô hình IO cho phép xác định mối quan hệ giữa các ngành và lượng chất thải phát sinh, từ đó đề xuất các giải pháp quản lý hiệu quả.

1.1. Tầm quan trọng của việc phân tích chất thải

Việc phân tích dòng chất thải là cần thiết để hiểu rõ hơn về tác động môi trường của các ngành kinh tế. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng việc quản lý chất thải hiệu quả có thể giúp giảm thiểu ô nhiễm và tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên. Mô hình IO cung cấp một cái nhìn tổng thể về mối liên kết giữa sản xuất và tiêu dùng, từ đó giúp xác định các điểm nóng trong quản lý chất thải.

II. Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng mô hình IO để phân tích dòng chất thải rắn từ các ngành kinh tế. Phương pháp này cho phép xác định lượng chất thải phát sinh từ các hoạt động sản xuất và tiêu dùng. Dữ liệu được thu thập từ các nguồn khác nhau, bao gồm các báo cáo thống kê và khảo sát thực địa. Mô hình IO được cập nhật để phản ánh chính xác tình hình hiện tại của các ngành kinh tế Việt Nam.

2.1. Cấu trúc mô hình IO

Mô hình IO được xây dựng dựa trên bảng cân đối vào-ra, cho phép phân tích mối quan hệ giữa các ngành. Cấu trúc của mô hình bao gồm các yếu tố như tiêu dùng, sản xuất và thu nhập. Việc áp dụng mô hình này giúp xác định lượng chất thải rắn phát sinh từ từng ngành, từ đó đưa ra các giải pháp quản lý phù hợp.

III. Kết quả và thảo luận

Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng dòng chất thải rắn từ các ngành kinh tế Việt Nam có sự biến động lớn. Ngành công nghiệp và nông nghiệp là hai nguồn phát thải chính. Phân tích cho thấy rằng việc áp dụng mô hình IO giúp xác định rõ hơn về lượng chất thải phát sinh và mối liên kết giữa các ngành. Điều này có ý nghĩa quan trọng trong việc xây dựng các chính sách quản lý chất thải hiệu quả.

3.1. Phân tích dòng chất thải từ ngành công nghiệp

Ngành công nghiệp đóng góp một lượng lớn vào dòng chất thải rắn. Các sản phẩm nhựa và giấy là những nguồn phát thải chính. Việc áp dụng mô hình IO cho phép phân tích chi tiết về lượng chất thải phát sinh từ từng sản phẩm, từ đó đề xuất các giải pháp quản lý hiệu quả hơn.

IV. Đề xuất giải pháp quản lý

Dựa trên kết quả phân tích, nghiên cứu đề xuất một số giải pháp quản lý chất thải hiệu quả. Các giải pháp này bao gồm việc tăng cường thu hồi và tái chế chất thải, xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu về chất thải, và phát triển các chính sách khuyến khích sử dụng tài nguyên bền vững. Việc áp dụng các giải pháp này sẽ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên.

4.1. Quản lý chất thải theo dòng sản phẩm

Quản lý chất thải theo dòng sản phẩm là một trong những giải pháp quan trọng. Điều này bao gồm việc theo dõi và kiểm soát lượng chất thải phát sinh từ từng sản phẩm, từ đó đưa ra các biện pháp giảm thiểu hiệu quả. Việc áp dụng mô hình IO trong quản lý chất thải sẽ giúp các nhà quản lý có cái nhìn tổng thể hơn về tình hình chất thải trong nền kinh tế.