Tổng quan nghiên cứu

Du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam. Theo số liệu thống kê, năm 2019, lượng khách du lịch quốc tế đến Việt Nam đạt 18 triệu lượt, khách nội địa khoảng 85 triệu lượt, tổng thu từ du lịch đạt mức cao với hàng trăm nghìn cơ sở lưu trú. Thành phố Châu Đốc, tỉnh An Giang, với vị trí địa lý đặc biệt, tiềm năng du lịch phong phú, đã thu hút trên 4 triệu lượt khách mỗi năm, góp phần tạo việc làm và tăng ngân sách địa phương. Tuy nhiên, việc thực hiện chính sách phát triển du lịch tại đây còn nhiều hạn chế như quảng bá chưa hiệu quả, sản phẩm du lịch chưa đa dạng, cơ sở dịch vụ chưa đáp ứng nhu cầu, và công tác đào tạo nguồn nhân lực còn yếu.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm làm rõ thực trạng thực hiện chính sách phát triển du lịch trên địa bàn thành phố Châu Đốc từ năm 2016 đến nay, phân tích nguyên nhân và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả thực thi chính sách. Nghiên cứu có phạm vi không gian tại thành phố Châu Đốc, tỉnh An Giang, tập trung vào các chính sách công liên quan đến phát triển du lịch. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện ở việc cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để hoàn thiện chính sách phát triển du lịch, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương, đồng thời bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, tài nguyên thiên nhiên.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên lý luận chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng về phát triển du lịch trong khuôn khổ chính sách công. Hai lý thuyết chính được áp dụng gồm:

  1. Lý thuyết chính sách công: Định nghĩa chính sách công là tập hợp các quyết định hành động của nhà nước nhằm giải quyết các vấn đề xã hội, trong đó chính sách phát triển du lịch là các quyết định nhằm thúc đẩy ngành du lịch phát triển nhanh và bền vững, bảo tồn tài nguyên và văn hóa.

  2. Lý thuyết phát triển du lịch bền vững: Nhấn mạnh phát triển du lịch phải gắn liền với bảo vệ môi trường, bảo tồn di sản văn hóa, phát triển kinh tế xã hội hài hòa, tránh các tác động tiêu cực như ô nhiễm, mất bản sắc văn hóa.

Các khái niệm chính bao gồm: du lịch (theo Luật Du lịch 2017), chính sách phát triển du lịch, thực hiện chính sách, phát triển du lịch bền vững, và các loại hình du lịch đặc trưng như du lịch tâm linh, du lịch sinh thái, du lịch văn hóa.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp tổng hợp, kết hợp nghiên cứu lý thuyết và thực tiễn:

  • Nguồn dữ liệu: Tài liệu chính thức từ các văn bản pháp luật, nghị quyết của Đảng và Nhà nước, báo cáo thống kê, các kế hoạch, đề án phát triển du lịch của tỉnh An Giang và thành phố Châu Đốc; số liệu thống kê khách du lịch, cơ sở lưu trú, nguồn nhân lực; khảo sát thực tế tại địa phương.

  • Phương pháp phân tích: Phân tích định tính và định lượng, sử dụng phương pháp thống kê mô tả, so sánh số liệu qua các năm, đánh giá thực trạng và nguyên nhân; phân tích SWOT để nhận diện điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức trong thực hiện chính sách.

  • Cỡ mẫu và chọn mẫu: Khảo sát các cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp du lịch, cộng đồng dân cư tại thành phố Châu Đốc; lựa chọn mẫu theo phương pháp chọn mẫu phi xác suất nhằm đảm bảo đại diện các nhóm đối tượng liên quan.

  • Timeline nghiên cứu: Tập trung phân tích giai đoạn từ năm 2016 đến năm 2020, đồng thời đánh giá các chính sách và kế hoạch phát triển du lịch được triển khai trong giai đoạn này và định hướng đến năm 2025.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tăng trưởng khách du lịch và doanh thu: Lượng khách du lịch đến Châu Đốc đạt trên 4 triệu lượt mỗi năm, doanh thu từ du lịch đạt trên 600 tỷ đồng trong giai đoạn 2015-2019, tăng trưởng bình quân khách du lịch khoảng 8,1%/năm và doanh thu tăng 8-10%/năm theo kế hoạch phát triển.

  2. Cơ sở hạ tầng và dịch vụ: Thành phố có 35 cơ sở lưu trú với hơn 912 phòng, trong đó có 5 khách sạn đạt chuẩn từ 3 đến 4 sao. Tuy nhiên, cơ sở vật chất chưa đồng bộ, chưa đáp ứng đủ nhu cầu vào mùa cao điểm, dịch vụ phụ trợ còn hạn chế, thiếu chuyên nghiệp.

  3. Nguồn nhân lực du lịch: Lao động trực tiếp trong ngành du lịch dự kiến đạt trên 5.000 người vào năm 2025, nhưng hiện nay trình độ chuyên môn và kỹ năng ngoại ngữ còn yếu, đội ngũ hướng dẫn viên và nhân viên phục vụ chưa đồng đều, ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ.

  4. Công tác quảng bá và xúc tiến: Các hoạt động quảng bá du lịch được triển khai nhưng còn mang tính hình thức, thiếu sự tương tác và đa dạng sản phẩm truyền thông. Doanh nghiệp chưa chú trọng xúc tiến, dẫn đến hiệu quả chưa cao so với tiềm năng du lịch phong phú của địa phương.

Thảo luận kết quả

Việc tăng trưởng khách du lịch và doanh thu cho thấy chính sách phát triển du lịch đã tạo ra động lực kinh tế tích cực cho thành phố Châu Đốc. Tuy nhiên, hạn chế về cơ sở hạ tầng và chất lượng dịch vụ làm giảm sức cạnh tranh so với các điểm đến trong khu vực. Nguồn nhân lực yếu kém là nguyên nhân chính khiến dịch vụ chưa chuyên nghiệp, ảnh hưởng đến trải nghiệm khách du lịch.

So với các nghiên cứu trong vùng Đồng bằng sông Cửu Long, kết quả tương đồng về những khó khăn trong đào tạo nhân lực và quảng bá du lịch. Việc thiếu liên kết giữa các doanh nghiệp và chính quyền địa phương cũng làm giảm hiệu quả thực hiện chính sách. Các biểu đồ so sánh số lượng khách du lịch và doanh thu qua các năm có thể minh họa rõ xu hướng tăng trưởng nhưng cũng phản ánh sự chênh lệch giữa tiềm năng và thực tế khai thác.

Ý nghĩa của kết quả nghiên cứu là làm rõ các điểm nghẽn trong thực hiện chính sách phát triển du lịch, từ đó đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả, góp phần phát triển du lịch bền vững, bảo tồn văn hóa và môi trường, đồng thời thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đầu tư cơ sở hạ tầng du lịch: Nâng cấp, mở rộng các cơ sở lưu trú, dịch vụ phụ trợ, đặc biệt là vào mùa cao điểm và dịp lễ hội. Mục tiêu tăng tỷ lệ đáp ứng nhu cầu khách du lịch lên trên 90% trong vòng 3 năm tới. Chủ thể thực hiện: UBND thành phố phối hợp với các nhà đầu tư.

  2. Phát triển nguồn nhân lực chuyên nghiệp: Tổ chức các khóa đào tạo nâng cao kỹ năng nghiệp vụ, ngoại ngữ cho đội ngũ hướng dẫn viên, nhân viên phục vụ. Đặt mục tiêu 75% lao động du lịch được đào tạo bài bản vào năm 2025. Chủ thể thực hiện: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với các trường đào tạo.

  3. Đổi mới công tác quảng bá, xúc tiến du lịch: Xây dựng chiến lược truyền thông đa kênh, tăng cường tương tác với khách du lịch qua mạng xã hội, tổ chức sự kiện quảng bá đặc sắc. Mục tiêu tăng lượt tiếp cận thông tin du lịch lên 30% mỗi năm. Chủ thể thực hiện: Ban Quản lý Khu du lịch Núi Sam, Phòng Văn hóa và Thông tin.

  4. Tăng cường liên kết vùng và hợp tác doanh nghiệp: Xây dựng mạng lưới liên kết giữa các doanh nghiệp du lịch, chính quyền địa phương và các tỉnh trong vùng Đồng bằng sông Cửu Long để phát triển sản phẩm du lịch đa dạng, đồng bộ. Chủ thể thực hiện: UBND tỉnh An Giang và các đối tác liên quan.

  5. Bảo vệ môi trường và phát triển du lịch bền vững: Thực hiện các biện pháp bảo vệ cảnh quan, xử lý rác thải, kiểm soát các hoạt động gây ô nhiễm tại các điểm du lịch. Tuyên truyền nâng cao ý thức cộng đồng về bảo vệ môi trường du lịch. Chủ thể thực hiện: UBND thành phố, các tổ chức xã hội và cộng đồng dân cư.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cơ quan quản lý nhà nước về du lịch: Giúp hoạch định, điều chỉnh chính sách phát triển du lịch phù hợp với thực tiễn địa phương, nâng cao hiệu quả quản lý và phát triển ngành.

  2. Doanh nghiệp du lịch và nhà đầu tư: Cung cấp thông tin về tiềm năng, hạn chế và các giải pháp phát triển sản phẩm, dịch vụ du lịch, từ đó xây dựng chiến lược kinh doanh hiệu quả.

  3. Các tổ chức đào tạo và nghiên cứu: Là tài liệu tham khảo để thiết kế chương trình đào tạo nguồn nhân lực du lịch chuyên nghiệp, đồng thời phát triển các nghiên cứu tiếp theo về chính sách công và phát triển du lịch.

  4. Cộng đồng dân cư và các tổ chức xã hội: Nâng cao nhận thức về vai trò của du lịch trong phát triển kinh tế - xã hội, bảo tồn văn hóa và môi trường, đồng thời tham gia tích cực vào các hoạt động phát triển du lịch bền vững.

Câu hỏi thường gặp

  1. Chính sách phát triển du lịch tại Châu Đốc có những mục tiêu chính nào?
    Mục tiêu chính bao gồm phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn, đa dạng hóa sản phẩm du lịch, nâng cao chất lượng dịch vụ, bảo tồn văn hóa và môi trường, đồng thời tăng trưởng lượng khách và doanh thu hàng năm khoảng 8-10%.

  2. Những khó khăn lớn nhất trong thực hiện chính sách phát triển du lịch ở Châu Đốc là gì?
    Khó khăn gồm cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ, nguồn nhân lực yếu kém về chuyên môn và ngoại ngữ, công tác quảng bá còn hình thức, thiếu liên kết giữa các doanh nghiệp và chính quyền địa phương.

  3. Làm thế nào để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực du lịch tại địa phương?
    Cần tổ chức đào tạo chuyên sâu, bồi dưỡng kỹ năng nghiệp vụ và ngoại ngữ cho đội ngũ hướng dẫn viên, nhân viên phục vụ; phối hợp với các trường đào tạo và doanh nghiệp để nâng cao trình độ chuyên môn.

  4. Vai trò của cộng đồng dân cư trong phát triển du lịch bền vững là gì?
    Cộng đồng dân cư là đối tượng thụ hưởng và tham gia thực hiện chính sách, có vai trò quan trọng trong bảo tồn văn hóa, giữ gìn môi trường, đồng thời cung cấp dịch vụ du lịch cộng đồng, góp phần tạo nên trải nghiệm độc đáo cho du khách.

  5. Các giải pháp quảng bá du lịch hiệu quả hiện nay tại Châu Đốc là gì?
    Đổi mới hình thức truyền thông đa kênh, tăng cường tương tác qua mạng xã hội, tổ chức sự kiện văn hóa, lễ hội đặc sắc, xây dựng thương hiệu du lịch riêng biệt và phối hợp liên vùng để mở rộng thị trường khách du lịch.

Kết luận

  • Du lịch tại thành phố Châu Đốc có tiềm năng lớn với trên 4 triệu lượt khách mỗi năm và doanh thu trên 600 tỷ đồng, góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế địa phương.
  • Việc thực hiện chính sách phát triển du lịch đã đạt được nhiều kết quả tích cực nhưng còn tồn tại hạn chế về cơ sở hạ tầng, nguồn nhân lực và công tác quảng bá.
  • Nghiên cứu đã làm rõ các nguyên nhân và đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách, hướng tới phát triển du lịch bền vững, chuyên nghiệp và hiện đại.
  • Các giải pháp tập trung vào đầu tư cơ sở hạ tầng, đào tạo nguồn nhân lực, đổi mới quảng bá, tăng cường liên kết và bảo vệ môi trường du lịch.
  • Đề nghị các cơ quan quản lý, doanh nghiệp, tổ chức đào tạo và cộng đồng dân cư phối hợp thực hiện các giải pháp để phát huy tối đa tiềm năng du lịch của thành phố Châu Đốc trong giai đoạn tới.

Hành động tiếp theo: Các bên liên quan cần triển khai đồng bộ các giải pháp đề xuất, tổ chức đánh giá định kỳ và điều chỉnh chính sách phù hợp nhằm đảm bảo phát triển du lịch bền vững và hiệu quả.