Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế và toàn cầu hóa, nền kinh tế Việt Nam đã mở rộng và phát triển mạnh mẽ, tạo ra nhiều cơ hội nhưng cũng đồng thời gia tăng áp lực cạnh tranh đối với các doanh nghiệp trong nước. Ngành công nghiệp cơ khí, luyện kim và khai khoáng được Nhà nước và các tổ chức lớn quan tâm, hỗ trợ phát triển nhằm thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Công ty Cổ phần Cơ khí Xây lắp Thương mại Minh Cường, với gần 20 năm hình thành và phát triển, đã khẳng định vị thế trong lĩnh vực sản xuất, lắp ráp nhà tiền chế và kinh doanh đa ngành. Tuy nhiên, chiến lược kinh doanh của công ty hiện còn chung chung, dựa nhiều vào kinh nghiệm và cảm tính của ban lãnh đạo, thiếu sự nghiên cứu thị trường và marketing bài bản.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là hoàn thiện chiến lược kinh doanh của Công ty Minh Cường trong giai đoạn 2016-2020, đồng thời đề xuất các giải pháp phát triển đến năm 2025. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào phân tích thực trạng chiến lược kinh doanh, đánh giá các yếu tố nội bộ và môi trường bên ngoài ảnh hưởng đến hoạt động của công ty tại địa bàn Hà Nội và các vùng lân cận. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp công ty nâng cao năng lực cạnh tranh, mở rộng thị trường, tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận, đồng thời góp phần phát triển ngành cơ khí xây lắp trong nước.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết quản trị chiến lược kinh doanh hiện đại, trong đó có:

  • Lý thuyết chiến lược của Alfred Chandler: Chiến lược là quá trình xác định mục tiêu dài hạn, lựa chọn phương hướng hành động và phân bổ nguồn lực để thực hiện mục tiêu.
  • Mô hình SWOT và TOWS: Phân tích điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức để xây dựng các phương án chiến lược phù hợp.
  • Ma trận EFE (External Factor Evaluation) và IFE (Internal Factor Evaluation): Đánh giá các yếu tố bên ngoài và bên trong ảnh hưởng đến doanh nghiệp.
  • Ma trận QSPM (Quantitative Strategic Planning Matrix): Định lượng và lựa chọn chiến lược tối ưu dựa trên các yếu tố đã phân tích.
  • Các khái niệm chính bao gồm: chiến lược chi phí thấp, chiến lược khác biệt hóa, chiến lược tập trung, năng lực cốt lõi, chuỗi giá trị doanh nghiệp.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng, bao gồm:

  • Thu thập dữ liệu sơ cấp: Phỏng vấn trực tiếp 4 nhà quản trị cấp cao của Công ty Minh Cường gồm Tổng giám đốc, Phó tổng giám đốc phụ trách kinh doanh, Phó tổng giám đốc phụ trách tài chính kế toán và Trưởng phòng nhân sự. Câu hỏi tập trung vào thực trạng chiến lược kinh doanh, các chính sách marketing, nhân sự và kế hoạch phát triển.
  • Thu thập dữ liệu thứ cấp: Tổng hợp số liệu từ báo cáo tài chính, báo cáo kết quả kinh doanh giai đoạn 2016-2020, tài liệu nội bộ công ty và các nguồn thông tin ngành cơ khí xây lắp.
  • Phân tích dữ liệu: Sử dụng các công cụ phân tích chiến lược như ma trận SWOT, TOWS, EFE, IFE và QSPM để đánh giá thực trạng và đề xuất chiến lược phù hợp. Phân tích số liệu tài chính và hoạt động kinh doanh để đánh giá hiệu quả chiến lược hiện tại.
  • Cỡ mẫu: 4 nhà quản trị cấp cao được chọn phỏng vấn nhằm đảm bảo thông tin chính xác và toàn diện.
  • Timeline nghiên cứu: Đánh giá thực trạng giai đoạn 2016-2020, đề xuất chiến lược và giải pháp cho giai đoạn 2021-2025.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận giai đoạn 2016-2019: Tổng doanh thu tăng từ 721 triệu đồng năm 2016 lên 1.144 triệu đồng năm 2019, tương đương mức tăng 58,7%. Lợi nhuận trước thuế tăng 65,29% trong cùng giai đoạn, đạt 25.193 triệu đồng năm 2019. Tuy nhiên, năm 2020 chịu ảnh hưởng nặng nề của dịch COVID-19, doanh thu giảm còn khoảng 854 triệu đồng, lợi nhuận sau thuế giảm mạnh.

  2. Chiến lược kinh doanh chưa bài bản, dựa nhiều vào kinh nghiệm: Công ty chưa áp dụng các mô hình phân tích chiến lược chuyên sâu như IFAS, EFAS, TOWS mà chủ yếu dựa vào nhận định chủ quan của ban lãnh đạo. Việc thu thập và xử lý thông tin thị trường còn hạn chế, thiếu hệ thống phân tích khoa học.

  3. Điểm mạnh về nguồn nhân lực và đầu tư công nghệ: Công ty chú trọng phát triển đội ngũ nhân sự có trình độ chuyên môn cao, tổ chức đào tạo thường xuyên. Đầu tư hệ thống robot hàn tự động giúp nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, đáp ứng yêu cầu thị trường.

  4. Cơ cấu tổ chức vận hành còn chồng chéo, ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý: Một số phòng ban như thi công và kế hoạch có sự chồng chéo trong quản lý, gây khó khăn trong điều phối và triển khai chiến lược phát triển thị trường.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy Công ty Minh Cường đã có bước phát triển tích cực về doanh thu và lợi nhuận trong giai đoạn 2016-2019, nhờ đầu tư mở rộng nhà máy và áp dụng công nghệ hiện đại. Tuy nhiên, sự thiếu hệ thống trong phân tích và hoạch định chiến lược kinh doanh làm giảm khả năng ứng phó linh hoạt với biến động thị trường, đặc biệt là trong bối cảnh dịch bệnh và cạnh tranh ngày càng gay gắt.

So sánh với các công ty cùng ngành như Cơ khí Đông Anh và Kết cấu thép Đông Anh, Minh Cường còn hạn chế trong việc xác định rõ ràng mục tiêu chiến lược và phân khúc khách hàng mục tiêu. Các công ty này đã áp dụng chiến lược tập trung và khác biệt hóa rõ ràng, đồng thời chú trọng phát triển khách hàng FDI, tạo lợi thế cạnh tranh bền vững.

Việc đầu tư vào nguồn nhân lực và công nghệ là điểm sáng của Minh Cường, giúp công ty duy trì chất lượng sản phẩm và nâng cao năng lực cạnh tranh. Tuy nhiên, để phát triển bền vững, công ty cần hoàn thiện quy trình phân tích thị trường, xây dựng chiến lược bài bản dựa trên dữ liệu và áp dụng các công cụ quản trị chiến lược hiện đại.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận giai đoạn 2016-2019, bảng phân tích SWOT chi tiết và ma trận TOWS để minh họa các chiến lược đề xuất.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Xây dựng hệ thống phân tích và quản trị chiến lược bài bản: Áp dụng các công cụ phân tích như ma trận SWOT, TOWS, EFE, IFE và QSPM để đánh giá toàn diện môi trường kinh doanh và năng lực nội bộ. Mục tiêu nâng cao độ chính xác trong hoạch định chiến lược, hoàn thành trong vòng 6 tháng, do Ban chiến lược và phòng Kinh doanh chủ trì.

  2. Định hướng phát triển khách hàng FDI và mở rộng thị trường: Tập trung khai thác các dự án lớn từ các doanh nghiệp FDI, tận dụng các hiệp định thương mại tự do để mở rộng thị trường xuất khẩu. Mục tiêu tăng tỷ trọng doanh thu từ khách hàng FDI lên 30% trong 3 năm tới, do phòng Kinh doanh và Phòng Marketing phối hợp thực hiện.

  3. Tối ưu hóa cơ cấu tổ chức và nâng cao hiệu quả quản lý: Rà soát, điều chỉnh cơ cấu tổ chức để giảm chồng chéo, tăng cường phối hợp giữa các phòng ban, đặc biệt là phòng Thi công và phòng Kế hoạch. Mục tiêu hoàn thành trong 12 tháng, do Ban Giám đốc và phòng Nhân sự triển khai.

  4. Đầu tư phát triển nguồn nhân lực và công nghệ sản xuất: Tiếp tục đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng quản lý cho cán bộ nhân viên; mở rộng ứng dụng công nghệ tự động hóa trong sản xuất để tăng năng suất và chất lượng. Mục tiêu nâng cao năng suất lao động 15% trong 2 năm, do phòng Nhân sự và phòng Kỹ thuật phối hợp thực hiện.

  5. Xây dựng quy trình kiểm tra, đánh giá và điều chỉnh chiến lược thường xuyên: Thiết lập hệ thống giám sát hiệu quả thực hiện chiến lược, đánh giá định kỳ hàng quý để kịp thời điều chỉnh phù hợp với biến động thị trường. Mục tiêu hoàn thiện quy trình trong 6 tháng, do Ban Kiểm soát và Ban Chiến lược đảm nhiệm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp ngành cơ khí xây lắp: Giúp hiểu rõ hơn về cách xây dựng và hoàn thiện chiến lược kinh doanh phù hợp với đặc thù ngành, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững.

  2. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành Quản trị Kinh doanh, Kinh tế: Cung cấp cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu thực tiễn về quản trị chiến lược trong doanh nghiệp sản xuất công nghiệp, đặc biệt là ngành cơ khí xây lắp.

  3. Các chuyên gia tư vấn chiến lược và phát triển doanh nghiệp: Là tài liệu tham khảo hữu ích để tư vấn xây dựng chiến lược kinh doanh cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong lĩnh vực cơ khí và xây dựng.

  4. Các nhà đầu tư và đối tác kinh doanh: Giúp đánh giá năng lực, tiềm năng phát triển và chiến lược kinh doanh của Công ty Minh Cường, từ đó đưa ra quyết định hợp tác hoặc đầu tư hiệu quả.

Câu hỏi thường gặp

  1. Chiến lược kinh doanh là gì và tại sao quan trọng với doanh nghiệp?
    Chiến lược kinh doanh là kế hoạch tổng thể nhằm đạt được các mục tiêu dài hạn của doanh nghiệp thông qua việc phân bổ nguồn lực và lựa chọn phương hướng hành động. Nó giúp doanh nghiệp định hướng phát triển, tận dụng cơ hội và đối phó thách thức, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh và hiệu quả hoạt động.

  2. Công ty Minh Cường đã áp dụng những chiến lược kinh doanh nào trong giai đoạn 2016-2020?
    Công ty chủ yếu dựa vào chiến lược chi phí thấp và tập trung phát triển sản phẩm nhà thép tiền chế, đồng thời mở rộng đa ngành như dịch vụ vận tải và du lịch. Tuy nhiên, chiến lược còn mang tính cảm tính, chưa áp dụng hệ thống phân tích chiến lược bài bản.

  3. Các công cụ phân tích chiến lược như SWOT, TOWS có vai trò gì trong nghiên cứu này?
    Các công cụ này giúp đánh giá điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của doanh nghiệp, từ đó xây dựng các phương án chiến lược phù hợp, khoa học và có tính khả thi cao, giúp doanh nghiệp phát triển bền vững.

  4. Ảnh hưởng của dịch COVID-19 đến hoạt động kinh doanh của Công ty Minh Cường như thế nào?
    Dịch COVID-19 đã làm giảm mạnh doanh thu và lợi nhuận năm 2020, doanh thu giảm khoảng 25% so với năm 2019, lợi nhuận sau thuế giảm tương ứng, gây khó khăn cho hoạt động sản xuất kinh doanh và kế hoạch phát triển của công ty.

  5. Làm thế nào để công ty nâng cao hiệu quả thực hiện chiến lược kinh doanh?
    Cần xây dựng quy trình kiểm tra, đánh giá chiến lược định kỳ, phân bổ nguồn lực hợp lý, nâng cao năng lực quản lý và phối hợp giữa các phòng ban, đồng thời tăng cường đào tạo nhân sự và ứng dụng công nghệ hiện đại trong sản xuất.

Kết luận

  • Công ty Cổ phần Cơ khí Xây lắp Thương mại Minh Cường đã đạt được tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận ấn tượng giai đoạn 2016-2019, nhưng chịu ảnh hưởng tiêu cực từ dịch COVID-19 năm 2020.
  • Chiến lược kinh doanh hiện tại còn thiếu hệ thống phân tích và hoạch định bài bản, dựa nhiều vào kinh nghiệm và cảm tính của ban lãnh đạo.
  • Điểm mạnh của công ty là nguồn nhân lực chất lượng cao và đầu tư công nghệ hiện đại, tuy nhiên cơ cấu tổ chức còn chồng chéo, ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý.
  • Đề xuất xây dựng hệ thống phân tích chiến lược khoa học, tập trung phát triển khách hàng FDI, tối ưu hóa cơ cấu tổ chức và nâng cao năng lực quản lý.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất trong giai đoạn 2021-2025, kiểm tra, đánh giá định kỳ và điều chỉnh chiến lược phù hợp với biến động thị trường.

Kêu gọi hành động: Ban lãnh đạo và các phòng ban liên quan cần phối hợp chặt chẽ để triển khai các giải pháp hoàn thiện chiến lược kinh doanh, nhằm nâng cao vị thế cạnh tranh và phát triển bền vững của Công ty Minh Cường trong tương lai.