Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, các doanh nghiệp Việt Nam đứng trước nhiều thách thức và cơ hội lớn trong việc cạnh tranh và phát triển bền vững. Theo ước tính, tốc độ tăng trưởng kinh tế Việt Nam giai đoạn 2018-2021 duy trì ở mức ổn định, tuy nhiên sự biến động của môi trường kinh tế xã hội đòi hỏi các doanh nghiệp phải có chiến lược kinh doanh phù hợp để tận dụng cơ hội và giảm thiểu rủi ro. Công ty cổ phần giáo dục Cây tri thức Nuin, hoạt động trong lĩnh vực giáo dục tiếng Anh tích hợp công nghệ cao, đã nhận thức được tầm quan trọng của việc hoạch định chiến lược kinh doanh từ giai đoạn 2015-2020. Tuy nhiên, do thiếu kinh nghiệm và sự phân công chức năng chưa rõ ràng, công tác hoạch định chiến lược của công ty còn nhiều hạn chế, ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động kinh doanh.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là đánh giá thực trạng chiến lược kinh doanh của Công ty cổ phần giáo dục Cây tri thức Nuin trong giai đoạn 2019-2021, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện chiến lược đến năm 2025. Phạm vi nghiên cứu tập trung tại trụ sở công ty ở Hà Nội, với dữ liệu thu thập từ báo cáo tài chính, khảo sát chuyên gia và phân tích môi trường kinh doanh. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp công ty định hướng phát triển bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng thị trường trong lĩnh vực giáo dục công nghệ cao.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản trị chiến lược kinh doanh tiêu biểu như:

  • Lý thuyết chiến lược kinh doanh của Michael E. Porter (2010): Chiến lược kinh doanh là sự sáng tạo vị thế có giá trị và độc đáo thông qua các hoạt động khác biệt nhằm tạo lợi thế cạnh tranh bền vững.
  • Mô hình phân tích môi trường kinh doanh của Fred R. David (2006): Phân tích môi trường vĩ mô (kinh tế, chính trị, xã hội, công nghệ) và môi trường vi mô (đối thủ cạnh tranh, khách hàng, nhà cung cấp, sản phẩm thay thế).
  • Ma trận SWOT: Kết hợp điểm mạnh, điểm yếu nội bộ với cơ hội, thách thức bên ngoài để xây dựng các phương án chiến lược khả thi.
  • Ma trận QSPM (Quantitative Strategic Planning Matrix): Công cụ định lượng giúp lựa chọn chiến lược tối ưu dựa trên mức độ hấp dẫn của các yếu tố nội bộ và bên ngoài.

Các khái niệm chính bao gồm: chiến lược kinh doanh, lợi thế cạnh tranh, môi trường kinh doanh, hoạch định chiến lược, và thực thi chiến lược.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa thu thập dữ liệu sơ cấp và thứ cấp. Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ báo cáo tài chính, tài liệu kế toán, hồ sơ marketing và nhân sự của công ty giai đoạn 2019-2021. Dữ liệu sơ cấp gồm khảo sát ý kiến 11 chuyên gia, lãnh đạo và nhân viên chủ chốt của công ty thông qua bảng hỏi đánh giá các yếu tố môi trường nội bộ và bên ngoài, cũng như mức độ hấp dẫn của các chiến lược đề xuất.

Mẫu nghiên cứu gồm 11 chuyên gia được chọn theo phương pháp chọn mẫu phi xác suất, đảm bảo đại diện cho các bộ phận quản lý và chuyên môn. Phân tích dữ liệu sử dụng các công cụ ma trận EFE, IFE, SWOT và QSPM để đánh giá thực trạng và lựa chọn chiến lược phù hợp. Thời gian nghiên cứu tập trung vào giai đoạn 2019-2021, với đề xuất giải pháp đến năm 2025.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng chiến lược kinh doanh còn nhiều hạn chế: Qua ma trận EFE, công ty đạt điểm 2,7/4, cho thấy phản ứng với môi trường bên ngoài ở mức trung bình khá. Ma trận IFE cho điểm 2,5/4, phản ánh năng lực nội bộ còn yếu, đặc biệt về nguồn nhân lực và năng lực tài chính.
  2. Mục tiêu chiến lược chưa rõ ràng và chưa đồng bộ: Công ty xác định mục tiêu mở rộng thị trường và nâng cao lợi nhuận nhưng chưa có kế hoạch chi tiết cho từng giai đoạn, dẫn đến phân tán nguồn lực và hiệu quả thấp.
  3. Thiếu sự phối hợp và phân công rõ ràng trong bộ phận hoạch định chiến lược: 100% chuyên gia khảo sát cho biết bộ phận hoạch định chưa phát huy hết vai trò do chưa xác định rõ chức năng và quyền hạn.
  4. Chiến lược marketing và phát triển sản phẩm chưa được đầu tư đúng mức: Công ty chưa có phòng marketing chuyên trách, dẫn đến việc nghiên cứu thị trường và đối thủ cạnh tranh chưa sâu sắc, ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh trên thị trường giáo dục công nghệ cao.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của những hạn chế trên xuất phát từ việc công ty mới bắt đầu xây dựng chiến lược kinh doanh, thiếu kinh nghiệm và nguồn lực chuyên môn. So sánh với các doanh nghiệp cùng ngành như Công ty TNHH Thương mại và phát triển công nghệ Đức Pháp và Công ty TNHH Xây dựng và Thương mại Gecko, những công ty này đã xác định rõ tầm nhìn, sứ mệnh và có phòng marketing chuyên trách, giúp họ phát triển thị trường hiệu quả hơn. Kết quả nghiên cứu cũng phù hợp với các lý thuyết quản trị chiến lược, nhấn mạnh vai trò của việc phân tích môi trường và phối hợp nội bộ trong xây dựng chiến lược.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ ma trận SWOT thể hiện điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức, cùng bảng tổng hợp điểm số ma trận EFE và IFE để minh họa mức độ phản ứng của công ty với các yếu tố môi trường.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Xây dựng và phổ biến rõ ràng tầm nhìn, sứ mệnh và mục tiêu chiến lược: Ban lãnh đạo cần xác định cụ thể mục tiêu dài hạn và ngắn hạn, đảm bảo sự đồng thuận trong toàn công ty. Thời gian thực hiện: trong 6 tháng tới.
  2. Thành lập phòng marketing và nghiên cứu phát triển sản phẩm: Tập trung nghiên cứu thị trường, đối thủ cạnh tranh và nhu cầu khách hàng để xây dựng chiến lược marketing hiệu quả, tăng cường quảng bá thương hiệu. Thời gian: 12 tháng.
  3. Tăng cường đào tạo và phát triển nguồn nhân lực: Đào tạo chuyên sâu về hoạch định chiến lược cho bộ phận liên quan, nâng cao năng lực quản lý và kỹ năng chuyên môn. Thời gian: liên tục trong 2 năm.
  4. Hoàn thiện hệ thống quản lý tài chính và vận hành nội bộ: Xây dựng quy trình kiểm soát chi phí, tối ưu hóa nguồn lực tài chính và vận hành để đảm bảo hiệu quả thực thi chiến lược. Thời gian: 18 tháng.
  5. Áp dụng công cụ quản trị chiến lược hiện đại: Sử dụng ma trận SWOT, QSPM định kỳ để đánh giá và điều chỉnh chiến lược phù hợp với biến động thị trường. Chủ thể thực hiện: Ban chiến lược và phòng kế hoạch. Thời gian: hàng năm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý cấp cao của các doanh nghiệp giáo dục: Giúp hiểu rõ quy trình xây dựng và thực thi chiến lược kinh doanh trong lĩnh vực giáo dục công nghệ cao, từ đó nâng cao hiệu quả quản trị.
  2. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản trị kinh doanh: Cung cấp cơ sở lý thuyết và thực tiễn về hoạch định chiến lược, phương pháp phân tích môi trường và lựa chọn chiến lược.
  3. Chuyên gia tư vấn chiến lược và phát triển doanh nghiệp: Là tài liệu tham khảo để tư vấn xây dựng chiến lược phù hợp cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong ngành giáo dục.
  4. Các phòng ban marketing, nhân sự và tài chính trong doanh nghiệp: Hiểu rõ vai trò của từng bộ phận trong việc hỗ trợ thực hiện chiến lược kinh doanh, từ đó phối hợp hiệu quả hơn.

Câu hỏi thường gặp

  1. Chiến lược kinh doanh là gì và tại sao quan trọng?
    Chiến lược kinh doanh là kế hoạch tổng thể dài hạn nhằm đạt mục tiêu của doanh nghiệp thông qua việc lựa chọn và phối hợp các hoạt động khác biệt. Nó giúp doanh nghiệp định hướng phát triển, tận dụng cơ hội và giảm thiểu rủi ro trong môi trường cạnh tranh.

  2. Phương pháp nào được sử dụng để đánh giá môi trường kinh doanh?
    Phương pháp phổ biến là phân tích môi trường vĩ mô và vi mô theo mô hình của Fred R. David, kết hợp ma trận EFE và IFE để đánh giá các yếu tố bên ngoài và nội bộ ảnh hưởng đến doanh nghiệp.

  3. Làm thế nào để lựa chọn chiến lược kinh doanh phù hợp?
    Sử dụng ma trận SWOT để kết hợp điểm mạnh, điểm yếu với cơ hội, thách thức, sau đó áp dụng ma trận QSPM để định lượng mức độ hấp dẫn của các chiến lược, từ đó lựa chọn chiến lược tối ưu.

  4. Vai trò của phòng marketing trong xây dựng chiến lược là gì?
    Phòng marketing nghiên cứu thị trường, đối thủ và khách hàng, từ đó đề xuất các chiến lược sản phẩm, giá, phân phối và xúc tiến phù hợp, giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng thị trường.

  5. Làm sao để đảm bảo thực thi chiến lược hiệu quả?
    Cần có sự phân công rõ ràng, nguồn lực đầy đủ, hệ thống kiểm soát và đánh giá định kỳ, đồng thời tăng cường đào tạo nhân sự và áp dụng công cụ quản trị chiến lược để điều chỉnh kịp thời.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về chiến lược kinh doanh và áp dụng thành công các công cụ phân tích môi trường và lựa chọn chiến lược cho Công ty cổ phần giáo dục Cây tri thức Nuin.
  • Đánh giá thực trạng cho thấy công ty còn nhiều hạn chế về năng lực nội bộ và sự phối hợp trong hoạch định chiến lược.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả xây dựng và thực thi chiến lược trong giai đoạn 2023-2025.
  • Nghiên cứu góp phần bổ sung khoảng trống nghiên cứu về chiến lược kinh doanh trong lĩnh vực giáo dục công nghệ cao tại Việt Nam.
  • Khuyến nghị công ty cần triển khai ngay các giải pháp đề xuất để nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững.

Hành động tiếp theo: Ban lãnh đạo công ty nên tổ chức hội thảo nội bộ để phổ biến kết quả nghiên cứu và xây dựng kế hoạch triển khai chi tiết các giải pháp trong vòng 6 tháng tới.