Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh thị trường ô tô Việt Nam phát triển mạnh mẽ, ngành dịch vụ phân phối ô tô ngày càng trở nên cạnh tranh gay gắt, đặc biệt với các dòng xe sang như Mercedes-Benz. Từ năm 2014 đến 2017, Mercedes-Benz An Du đã ghi nhận sự tăng trưởng doanh thu và số lượng xe bán ra ổn định, với số lượng xe bán từ 571 chiếc năm 2014 lên 1.180 chiếc năm 2017, tương ứng mức tăng trưởng doanh thu bán hàng lần lượt là 34,71% năm 2015, 25,62% năm 2016 và 11,24% năm 2017. Tuy nhiên, lợi nhuận thuần lại có sự biến động, tăng mạnh 200% năm 2016 nhưng giảm lại gần 10 tỷ đồng năm 2017 do chi phí tài chính tăng cao.

Luận văn tập trung vào việc hoạch định chiến lược kinh doanh cho Mercedes-Benz An Du giai đoạn đến năm 2025, nhằm phân tích thực trạng hoạt động kinh doanh, đánh giá môi trường kinh doanh bên trong và bên ngoài, từ đó đề xuất các chiến lược phù hợp giúp công ty duy trì và phát triển vị thế trên thị trường xe sang tại Việt Nam. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào phân khúc xe hạng E (C-class, E-class) dựa trên dữ liệu thực tế giai đoạn 2014-2017 và dự báo đến năm 2025.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn cho việc xây dựng chiến lược kinh doanh bền vững, giúp Mercedes-Benz An Du tận dụng cơ hội từ sự phát triển kinh tế Việt Nam, đồng thời ứng phó hiệu quả với các thách thức cạnh tranh và biến động thị trường.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn vận dụng các lý thuyết và mô hình quản trị chiến lược kinh doanh hiện đại, bao gồm:

  • Lý thuyết quản trị chiến lược: Định nghĩa chiến lược là định hướng dài hạn nhằm giành lợi thế cạnh tranh thông qua việc phân bổ nguồn lực trong môi trường thay đổi (Johnson, 1990). Quản trị chiến lược gồm ba giai đoạn: thiết lập, thực hiện và đánh giá chiến lược.

  • Mô hình 5 lực lượng cạnh tranh của Michael Porter: Phân tích các lực lượng tác động đến cường độ cạnh tranh trong ngành gồm đối thủ hiện tại, đối thủ tiềm năng, nhà cung cấp, khách hàng và sản phẩm thay thế.

  • Ma trận SWOT: Phân tích điểm mạnh, điểm yếu nội bộ và cơ hội, thách thức bên ngoài để xây dựng các phương án chiến lược phù hợp.

  • Ma trận EFE (External Factor Evaluation) và IFE (Internal Factor Evaluation): Đánh giá các yếu tố môi trường bên ngoài và nội bộ có ảnh hưởng đến công ty.

  • Ma trận QSPM (Quantitative Strategic Planning Matrix): Công cụ định lượng giúp lựa chọn chiến lược tối ưu dựa trên các yếu tố đã phân tích.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm chiến lược công ty, chiến lược cạnh tranh, chiến lược chức năng, môi trường vĩ mô, môi trường ngành, và quản trị chiến lược.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp tiếp cận hệ thống kết hợp với các phương pháp thống kê, quy nạp, so sánh và phân tích logic để tổng hợp và xử lý dữ liệu. Cỡ mẫu nghiên cứu bao gồm số liệu kinh doanh thực tế của Mercedes-Benz An Du giai đoạn 2014-2017, cùng các báo cáo thị trường và tài liệu ngành ô tô Việt Nam.

Phương pháp chọn mẫu là chọn toàn bộ dữ liệu kinh doanh của công ty trong giai đoạn nghiên cứu nhằm đảm bảo tính toàn diện và chính xác. Phân tích dữ liệu được thực hiện qua các ma trận EFE, IFE, SWOT và QSPM để đánh giá môi trường kinh doanh và lựa chọn chiến lược phù hợp.

Timeline nghiên cứu kéo dài từ năm 2014 đến 2018 cho việc thu thập và phân tích dữ liệu, đồng thời dự báo và hoạch định chiến lược đến năm 2025.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tăng trưởng doanh thu và số lượng xe bán ra ổn định: Số lượng xe bán tăng từ 571 chiếc năm 2014 lên 1.180 chiếc năm 2017, doanh thu bán hàng tăng từ 1.233 tỷ đồng lên 2.468 tỷ đồng, tương ứng mức tăng trưởng trung bình hàng năm khoảng 25-35%.

  2. Lợi nhuận biến động do chi phí tài chính tăng cao: Lợi nhuận thuần tăng 200% năm 2016 đạt 30,5 tỷ đồng nhưng giảm còn gần 10 tỷ đồng năm 2017 do chi phí lãi vay tăng, tồn kho lớn và chính sách bán hàng chưa đồng nhất.

  3. Môi trường kinh tế vĩ mô thuận lợi nhưng có rủi ro tỷ giá: Tăng trưởng GDP Việt Nam duy trì trên 6% giai đoạn 2014-2017, lãi suất ngân hàng giảm nhẹ tạo điều kiện mở rộng tín dụng. Tuy nhiên, tỷ giá USD/VND biến động gây áp lực tăng giá nguyên vật liệu nhập khẩu, ảnh hưởng chi phí đầu vào.

  4. Môi trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt: Ngoài cạnh tranh nội bộ giữa các đại lý Mercedes-Benz, còn có áp lực từ các đối thủ mới, sản phẩm thay thế và yêu cầu ngày càng cao về chất lượng dịch vụ.

Thảo luận kết quả

Sự tăng trưởng doanh thu và số lượng xe bán ra phản ánh hiệu quả bước đầu trong hoạt động kinh doanh của Mercedes-Benz An Du, đặc biệt là sự ưa chuộng các dòng xe Sedan (C-class, E-class) chiếm 60-65% doanh thu. Tuy nhiên, lợi nhuận giảm năm 2017 cho thấy công ty đang gặp khó khăn trong quản lý chi phí tài chính và tồn kho, phần nào do chính sách bán hàng chưa đồng bộ và sự chờ đợi của khách hàng trước chính sách thuế nhập khẩu 0% năm 2018.

Phân tích môi trường vĩ mô cho thấy nền kinh tế Việt Nam đang trong giai đoạn phục hồi với nhiều cơ hội phát triển, nhưng biến động tỷ giá và chi phí nhập khẩu là thách thức cần được quản lý chặt chẽ. Môi trường cạnh tranh theo mô hình 5 lực lượng của Porter cho thấy công ty cần tăng cường lợi thế cạnh tranh qua cải tiến dịch vụ, quản lý nguồn cung và chăm sóc khách hàng.

Kết quả phân tích SWOT và QSPM cho thấy chiến lược tăng trưởng tập trung vào phát triển thị trường và sản phẩm mới, đồng thời nâng cao chất lượng dịch vụ hậu mãi là hướng đi phù hợp. Các biểu đồ so sánh doanh thu, lợi nhuận và chi phí qua các năm sẽ minh họa rõ nét xu hướng và điểm nghẽn trong hoạt động kinh doanh.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường quản lý tồn kho và chi phí tài chính: Áp dụng hệ thống quản lý tồn kho hiện đại, đồng thời đàm phán lại các điều khoản vay vốn để giảm chi phí lãi suất. Mục tiêu giảm tồn kho 20% trong vòng 12 tháng, do phòng tài chính và kho vận thực hiện.

  2. Xây dựng chiến lược bán hàng đồng bộ và chuyên nghiệp: Thiết lập quy trình bán hàng chuẩn hóa, đào tạo đội ngũ saleman về kỹ năng đàm phán và chăm sóc khách hàng, nhằm tăng tỷ lệ chuyển đổi và giảm xe tồn. Thực hiện trong 6 tháng, phòng kinh doanh và nhân sự phối hợp triển khai.

  3. Phát triển dịch vụ hậu mãi và chăm sóc khách hàng: Mở rộng dịch vụ Mobile-Service, nâng cao chất lượng dịch vụ tại xưởng, tăng chỉ số hài lòng khách hàng (CSI) lên trên 90% trong 2 năm tới. Phòng dịch vụ và marketing chịu trách nhiệm.

  4. Đa dạng hóa sản phẩm và mở rộng thị trường: Đẩy mạnh phân phối các dòng xe SUV đang tăng trưởng nhanh, đồng thời khai thác thị trường miền Nam với Autohause 600 tại TP. Hồ Chí Minh dự kiến hoạt động từ năm 2019. Ban giám đốc và phòng kinh doanh phối hợp thực hiện.

  5. Tăng cường phân tích và dự báo thị trường: Sử dụng các công cụ phân tích dữ liệu để dự báo nhu cầu, điều chỉnh kế hoạch sản xuất và nhập khẩu phù hợp với biến động thị trường và chính sách thuế. Phòng marketing và kế hoạch chiến lược thực hiện liên tục.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý Mercedes-Benz An Du: Nhận diện điểm mạnh, điểm yếu và cơ hội thách thức để xây dựng chiến lược phát triển bền vững.

  2. Các nhà quản trị doanh nghiệp ngành ô tô: Áp dụng mô hình phân tích môi trường và công cụ hoạch định chiến lược vào thực tiễn kinh doanh.

  3. Sinh viên và nghiên cứu sinh chuyên ngành Quản trị kinh doanh: Tham khảo cách vận dụng lý thuyết quản trị chiến lược vào nghiên cứu thực tiễn doanh nghiệp.

  4. Các nhà đầu tư và đối tác chiến lược: Đánh giá tiềm năng phát triển và rủi ro của Mercedes-Benz An Du trong bối cảnh thị trường ô tô Việt Nam.

Câu hỏi thường gặp

  1. Chiến lược kinh doanh là gì và tại sao quan trọng với Mercedes-Benz An Du?
    Chiến lược kinh doanh là định hướng dài hạn giúp công ty tận dụng nguồn lực để giành lợi thế cạnh tranh. Với Mercedes-Benz An Du, chiến lược giúp công ty thích ứng với thị trường ô tô Việt Nam biến động và nâng cao hiệu quả kinh doanh.

  2. Mô hình 5 lực lượng cạnh tranh của Porter áp dụng thế nào trong nghiên cứu này?
    Mô hình giúp phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến cạnh tranh trong ngành ô tô như đối thủ hiện tại, khách hàng, nhà cung cấp, sản phẩm thay thế và đối thủ tiềm năng, từ đó xác định chiến lược phù hợp.

  3. Tại sao lợi nhuận của Mercedes-Benz An Du giảm năm 2017 dù doanh thu tăng?
    Nguyên nhân chính là chi phí tài chính tăng do tồn kho lớn và chính sách bán hàng chưa đồng nhất, cùng với tâm lý khách hàng chờ đợi chính sách thuế nhập khẩu mới.

  4. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng để xây dựng chiến lược?
    Nghiên cứu sử dụng phương pháp tiếp cận hệ thống, kết hợp phân tích dữ liệu thực tế, ma trận SWOT, EFE, IFE và QSPM để đánh giá và lựa chọn chiến lược tối ưu.

  5. Làm thế nào để Mercedes-Benz An Du nâng cao chất lượng dịch vụ hậu mãi?
    Bằng cách mở rộng dịch vụ Mobile-Service, đào tạo nhân viên kỹ thuật, áp dụng công nghệ hiện đại và tăng cường chăm sóc khách hàng nhằm nâng cao chỉ số hài lòng (CSI).

Kết luận

  • Mercedes-Benz An Du đã đạt được tăng trưởng doanh thu và số lượng xe bán ra ổn định giai đoạn 2014-2017, nhưng lợi nhuận có biến động do chi phí tài chính và tồn kho.
  • Môi trường kinh tế vĩ mô thuận lợi với tăng trưởng GDP trên 6%, lãi suất giảm nhẹ, nhưng biến động tỷ giá và cạnh tranh ngành ô tô là thách thức lớn.
  • Áp dụng các công cụ quản trị chiến lược như mô hình 5 lực lượng Porter, ma trận SWOT, EFE, IFE và QSPM giúp đánh giá toàn diện và lựa chọn chiến lược phù hợp.
  • Đề xuất các giải pháp quản lý tồn kho, đồng bộ quy trình bán hàng, nâng cao dịch vụ hậu mãi và mở rộng thị trường nhằm tăng trưởng bền vững đến năm 2025.
  • Khuyến nghị Mercedes-Benz An Du tiếp tục theo dõi, đánh giá và điều chỉnh chiến lược theo biến động thị trường, đồng thời đầu tư phát triển nguồn nhân lực và công nghệ để giữ vững vị thế dẫn đầu.

Luận văn là cơ sở quan trọng để Mercedes-Benz An Du hoạch định chiến lược kinh doanh hiệu quả, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh trong thị trường ô tô Việt Nam. Đề nghị các nhà quản trị và chuyên gia ngành ô tô tham khảo và áp dụng các kết quả nghiên cứu trong thực tiễn.