Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, việc nâng cao kỹ năng nói tiếng Anh cho học sinh trung học cơ sở tại Việt Nam trở thành một nhu cầu cấp thiết. Theo ước tính, tiếng Anh được sử dụng chính thức tại 83 quốc gia và là ngôn ngữ toàn cầu, đóng vai trò quan trọng trong giao tiếp quốc tế. Tuy nhiên, tại Huỳnh Khương Ninh Secondary School, kỹ năng nói tiếng Anh của học sinh còn nhiều hạn chế do thiếu môi trường thực hành và phương pháp giảng dạy truyền thống chưa phát huy hiệu quả. Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá hiệu quả của ứng dụng TikTok trong việc cải thiện kỹ năng nói của học sinh lớp 9A3, với 35 học sinh tham gia, trong đó có 20 nữ và 15 nam. Nghiên cứu được thực hiện trong năm học 2023-2024 tại thành phố Vũng Tàu, sử dụng phương pháp nghiên cứu hỗn hợp, kết hợp kiểm tra trước và sau khi áp dụng TikTok cùng bảng hỏi thu thập dữ liệu. Ý nghĩa của nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp giải pháp sáng tạo, phù hợp với xu hướng công nghệ 4.0, giúp tăng cường sự tự tin, thái độ học tập tích cực và khả năng giao tiếp tiếng Anh của học sinh, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy ngoại ngữ tại các trường trung học cơ sở.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên mô hình Input-Process-Outcome (IPO) được điều chỉnh từ Garris et al. (2002), trong đó đầu vào là các yếu tố ngôn ngữ gồm ngữ pháp, từ vựng, phát âm, lưu loát và hiểu biết; quá trình là việc sử dụng ứng dụng TikTok với các hoạt động giao tiếp và bài tập tương tác; kết quả là sự cải thiện kỹ năng nói của học sinh thông qua các bài kiểm tra trước và sau khi áp dụng. Ngoài ra, nghiên cứu vận dụng các lý thuyết về học tập ngôn ngữ thứ hai (L2), phương pháp nghiên cứu hành động (Action Research) của Burns (2010) nhằm tìm giải pháp cải thiện thực tiễn giảng dạy. Các khái niệm chính bao gồm: kỹ năng nói (speaking skill), ứng dụng TikTok trong giáo dục, phương pháp dạy học tương tác, và thái độ học sinh đối với công nghệ trong học tập.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng thiết kế nghiên cứu hỗn hợp (mixed methods) với cỡ mẫu 35 học sinh lớp 9A3 tại Huỳnh Khương Ninh Secondary School, Vũng Tàu. Phương pháp chọn mẫu là toàn bộ lớp học nhằm đảm bảo tính đại diện cho nhóm nghiên cứu. Dữ liệu được thu thập qua bài kiểm tra kỹ năng nói trước và sau khi áp dụng TikTok, cùng bảng hỏi khảo sát thái độ học sinh. Phân tích dữ liệu sử dụng phần mềm SPSS và Excel để xử lý số liệu định lượng, đồng thời phân tích nội dung các phản hồi định tính. Thời gian nghiên cứu kéo dài trong học kỳ II năm học 2023-2024, bao gồm giai đoạn chuẩn bị, triển khai ứng dụng TikTok trong giảng dạy, thu thập và phân tích dữ liệu. Việc lựa chọn phương pháp nghiên cứu hành động nhằm mục đích cải tiến thực tiễn giảng dạy và đánh giá hiệu quả ứng dụng công nghệ mới trong môi trường học tập thực tế.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Cải thiện điểm số kỹ năng nói: Kết quả kiểm tra sau khi áp dụng TikTok cho thấy điểm trung bình kỹ năng nói của học sinh tăng đáng kể, từ mức khoảng 5.8 lên 7.9 (tăng 36,2%). Hầu hết học sinh đều có sự tiến bộ rõ rệt về phát âm, ngữ pháp và lưu loát.

  2. Tăng cường sự tự tin và thái độ học tập: 85% học sinh thể hiện sự tự tin hơn khi nói tiếng Anh sau khi sử dụng TikTok, đồng thời 90% có thái độ tích cực, cảm thấy hứng thú và động lực học tập được nâng cao.

  3. Tác động tích cực của tính năng “Duet”: Học sinh đánh giá cao tính năng “Duet me Challenge” trên TikTok, với 78% cho biết tính năng này giúp họ luyện tập phản xạ giao tiếp và phát triển kỹ năng nói trong môi trường tương tác.

  4. Phản hồi tích cực về nội dung video: Các video được chọn từ kênh @speakenglishwithzach phù hợp với trình độ A2 của học sinh, giúp các em dễ dàng tiếp thu từ vựng, ngữ pháp và phát âm thông qua các chủ đề gần gũi như du lịch, cuộc sống thành phố, và kế hoạch tương lai.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của sự cải thiện kỹ năng nói là do TikTok cung cấp môi trường học tập tương tác, sinh động và phù hợp với xu hướng học tập của thế hệ Z. So với phương pháp truyền thống, việc sử dụng video ngắn, tính năng tương tác và nội dung đa dạng giúp học sinh tăng cường khả năng ghi nhớ và thực hành ngôn ngữ. Kết quả này tương đồng với các nghiên cứu trước đây về hiệu quả của mạng xã hội trong giáo dục ngoại ngữ, đồng thời bổ sung thêm bằng chứng thực nghiệm tại bối cảnh Việt Nam. Biểu đồ so sánh điểm số trước và sau khi áp dụng TikTok có thể minh họa rõ sự tiến bộ của học sinh. Ngoài ra, bảng khảo sát thái độ học sinh cũng cho thấy sự đồng thuận cao về lợi ích của ứng dụng này trong việc nâng cao động lực và sự tự tin khi giao tiếp tiếng Anh.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tích hợp TikTok vào chương trình giảng dạy: Giáo viên nên xây dựng các bài học kết hợp sử dụng TikTok, đặc biệt là các video có tính tương tác cao như “Duet me Challenge” để tăng cường thực hành nói, với mục tiêu nâng điểm kỹ năng nói lên ít nhất 20% trong vòng một học kỳ.

  2. Đào tạo giáo viên về công nghệ: Nhà trường cần tổ chức các khóa tập huấn cho giáo viên về cách sử dụng hiệu quả TikTok và các công cụ số trong giảng dạy ngoại ngữ, nhằm nâng cao năng lực ứng dụng công nghệ trong vòng 6 tháng tới.

  3. Khuyến khích học sinh tự tạo nội dung: Học sinh nên được khuyến khích tự làm video nói tiếng Anh trên TikTok để rèn luyện kỹ năng phát âm, ngữ pháp và phản xạ giao tiếp, đồng thời tăng cường sự sáng tạo và tự tin.

  4. Xây dựng chính sách quản lý và bảo vệ học sinh: Nhà trường phối hợp với phụ huynh và các cơ quan chức năng để giám sát nội dung và bảo vệ quyền riêng tư của học sinh khi sử dụng mạng xã hội, đảm bảo môi trường học tập an toàn và lành mạnh.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Giáo viên tiếng Anh trung học cơ sở: Nghiên cứu cung cấp phương pháp giảng dạy sáng tạo, giúp giáo viên áp dụng công nghệ mới để nâng cao hiệu quả dạy học kỹ năng nói.

  2. Nhà quản lý giáo dục: Thông tin về việc tích hợp công nghệ trong chương trình giảng dạy giúp hoạch định chính sách phát triển giáo dục phù hợp với xu hướng hiện đại.

  3. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành sư phạm tiếng Anh: Tài liệu tham khảo hữu ích cho các đề tài nghiên cứu về ứng dụng công nghệ trong giảng dạy ngoại ngữ.

  4. Phụ huynh học sinh: Hiểu rõ hơn về lợi ích và cách thức hỗ trợ con em học tiếng Anh qua các ứng dụng công nghệ, góp phần nâng cao kết quả học tập.

Câu hỏi thường gặp

  1. TikTok có thực sự giúp cải thiện kỹ năng nói tiếng Anh không?
    Có, nghiên cứu cho thấy điểm số kỹ năng nói của học sinh tăng trung bình 36,2% sau khi sử dụng TikTok, đồng thời học sinh cảm thấy tự tin và hứng thú hơn khi học.

  2. Tính năng nào của TikTok được đánh giá cao trong việc học tiếng Anh?
    Tính năng “Duet me Challenge” giúp học sinh luyện tập phản xạ giao tiếp và tương tác với nội dung, được 78% học sinh đánh giá tích cực.

  3. Làm thế nào để giáo viên lựa chọn video phù hợp trên TikTok?
    Nên chọn các video có nội dung liên quan đến chương trình học, phù hợp trình độ A2, có cấu trúc ngôn ngữ đơn giản và rõ ràng như kênh @speakenglishwithzach.

  4. Có rủi ro nào khi học sinh sử dụng TikTok để học không?
    Có thể có các rủi ro về nội dung không phù hợp và bảo mật thông tin cá nhân, do đó cần có sự giám sát và hướng dẫn từ nhà trường và phụ huynh.

  5. TikTok có thể thay thế hoàn toàn phương pháp dạy truyền thống không?
    Không, TikTok là công cụ hỗ trợ hiệu quả nhưng cần kết hợp với phương pháp giảng dạy truyền thống để đạt hiệu quả tối ưu.

Kết luận

  • Ứng dụng TikTok giúp cải thiện đáng kể kỹ năng nói tiếng Anh của học sinh lớp 9 tại Huỳnh Khương Ninh Secondary School.
  • Học sinh thể hiện sự tự tin và thái độ học tập tích cực hơn sau khi sử dụng TikTok.
  • Tính năng tương tác của TikTok như “Duet” góp phần nâng cao khả năng giao tiếp và phản xạ ngôn ngữ.
  • Nghiên cứu đề xuất tích hợp TikTok vào giảng dạy, đào tạo giáo viên và xây dựng chính sách quản lý phù hợp.
  • Các bước tiếp theo bao gồm mở rộng nghiên cứu, đào tạo giáo viên và phát triển nội dung số phù hợp để ứng dụng rộng rãi hơn trong giáo dục ngoại ngữ.

Hãy áp dụng ngay các giải pháp sáng tạo này để nâng cao hiệu quả giảng dạy và học tập tiếng Anh trong trường học của bạn!