Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của ngành công nghiệp xây dựng Việt Nam, hoạt động đấu thầu đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao hiệu quả đầu tư và quản lý dự án xây dựng. Hàng năm, vốn đầu tư vào lĩnh vực xây dựng chiếm tỷ lệ lớn trong GDP và ngân sách nhà nước, tạo ra môi trường cạnh tranh sôi động giữa các doanh nghiệp xây dựng. Công ty Cổ phần Công trình Cơ giới 798, với vốn điều lệ 620 tỷ đồng, là một trong những doanh nghiệp tiêu biểu hoạt động trong lĩnh vực xây dựng công trình giao thông đường sắt và đường bộ tại Việt Nam. Từ năm 2018 đến 2021, công ty đã tích cực tham gia đấu thầu các dự án xây dựng với giá trị doanh thu trước thuế tăng từ 27 tỷ đồng lên gần 47 tỷ đồng, thể hiện sự phát triển ổn định và năng lực cạnh tranh ngày càng nâng cao.

Luận văn tập trung nghiên cứu thực trạng công tác đấu thầu tại Công ty Cổ phần Công trình Cơ giới 798 trong giai đoạn 2018-2021, nhằm hệ thống hóa cơ sở lý luận, phân tích các nhân tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả công tác đấu thầu. Phạm vi nghiên cứu bao gồm các hoạt động đấu thầu xây lắp, từ khâu lập kế hoạch, sơ tuyển, lập hồ sơ mời thầu đến đánh giá, lựa chọn nhà thầu và ký kết hợp đồng. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp công ty nâng cao năng lực cạnh tranh, tối ưu hóa nguồn lực và phát triển bền vững trong thị trường xây dựng ngày càng khốc liệt.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn áp dụng các lý thuyết và mô hình nghiên cứu về đấu thầu và quản lý dự án xây dựng, bao gồm:

  • Lý thuyết cạnh tranh trong đấu thầu: Đấu thầu được xem là hình thức cạnh tranh văn minh, tạo điều kiện cho các nhà thầu cạnh tranh công bằng, minh bạch nhằm lựa chọn nhà thầu có năng lực và giá cả hợp lý nhất.
  • Mô hình quản lý dự án xây dựng: Bao gồm các giai đoạn lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, giám sát và đánh giá kết quả dự án, trong đó công tác đấu thầu là bước khởi đầu quan trọng quyết định hiệu quả toàn bộ dự án.
  • Khái niệm chính:
    • Đấu thầu: Quá trình lựa chọn nhà thầu để ký kết hợp đồng cung cấp dịch vụ tư vấn, mua sắm hàng hóa, xây lắp dự án đầu tư.
    • Gói thầu: Một phần hoặc toàn bộ dự án đầu tư được phân chia để tổ chức đấu thầu.
    • Sơ tuyển nhà thầu: Bước lựa chọn các nhà thầu đủ năng lực tham gia dự thầu.
    • Hồ sơ mời thầu và hồ sơ dự thầu: Văn bản pháp lý quy định yêu cầu kỹ thuật, tài chính và thương mại của gói thầu và năng lực của nhà thầu.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa lý thuyết và thực tiễn, cụ thể:

  • Nguồn dữ liệu: Số liệu tài chính, nhân sự, máy móc thiết bị và kết quả đấu thầu của Công ty Cổ phần Công trình Cơ giới 798 giai đoạn 2018-2021; các văn bản pháp luật liên quan đến đấu thầu như Luật Đấu thầu 2013; tài liệu chuyên ngành và báo cáo ngành xây dựng.
  • Phương pháp phân tích: Phân tích định lượng dựa trên số liệu tài chính và kết quả đấu thầu; phân tích định tính qua khảo sát, phỏng vấn cán bộ quản lý và đánh giá thực trạng công tác đấu thầu.
  • Cỡ mẫu và chọn mẫu: Tập trung nghiên cứu toàn bộ các dự án đấu thầu mà công ty tham gia trong giai đoạn 2018-2021, đảm bảo tính đại diện và toàn diện.
  • Timeline nghiên cứu: Thu thập và phân tích dữ liệu trong vòng 6 tháng, từ tháng 1 đến tháng 6 năm 2022, kết hợp với đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp cho giai đoạn 2022-2026.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Hiệu quả tài chính và tăng trưởng doanh thu: Doanh thu trước thuế của công ty tăng từ 27 tỷ đồng năm 2018 lên gần 47 tỷ đồng năm 2021, tương đương mức tăng gần 74%. Lợi nhuận sau thuế cũng có xu hướng phục hồi sau giai đoạn suy giảm do đại dịch COVID-19, đạt mức ổn định vào năm 2021.

  2. Năng lực nhân sự và chuyên môn: Công ty sở hữu đội ngũ cán bộ kỹ thuật và công nhân lành nghề với khoảng 16% cán bộ có trình độ đại học trở lên, trong đó phần lớn là kỹ sư xây dựng và kinh tế xây dựng. Điều này tạo lợi thế cạnh tranh trong việc lập hồ sơ dự thầu và thực hiện dự án.

  3. Trang thiết bị và máy móc hiện đại: Công ty trang bị đầy đủ các loại máy móc thiết bị phục vụ thi công như cẩu tháp, máy xúc đào, máy trộn bê tông, với tổng số lượng lớn và đa dạng. Tuy nhiên, một số thiết bị như máy đầm và máy khoan còn hạn chế về số lượng, ảnh hưởng đến tiến độ và chất lượng thi công.

  4. Quy trình đấu thầu bài bản và minh bạch: Công ty thực hiện đầy đủ các bước trong quy trình đấu thầu xây lắp, từ thu thập thông tin, lập hồ sơ dự thầu, tham gia sơ tuyển, đến mở thầu, đánh giá và ký kết hợp đồng. Tỷ lệ trúng thầu và giá trị các công trình trúng thầu tăng dần qua các năm, phản ánh năng lực cạnh tranh ngày càng được nâng cao.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy công tác đấu thầu tại Công ty Cổ phần Công trình Cơ giới 798 đã đạt được nhiều thành tựu tích cực, góp phần quan trọng vào sự phát triển bền vững của công ty. Sự tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận phản ánh hiệu quả trong việc lựa chọn và thực hiện các dự án đấu thầu. Đội ngũ nhân sự chất lượng cao và trang thiết bị hiện đại là những nhân tố nội bộ then chốt tạo lợi thế cạnh tranh cho công ty.

Tuy nhiên, hạn chế về số lượng một số loại máy móc thiết bị và sự phụ thuộc vào các quy định pháp luật đấu thầu cũng đặt ra thách thức trong việc nâng cao hiệu quả công tác đấu thầu. So sánh với các nghiên cứu trong ngành xây dựng, việc áp dụng quy trình đấu thầu minh bạch và tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc cạnh tranh, công bằng đã giúp công ty giảm thiểu rủi ro và tăng cường uy tín trên thị trường.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận, bảng phân tích cơ cấu nhân sự và máy móc thiết bị, cũng như biểu đồ tỷ lệ trúng thầu theo năm để minh họa rõ nét hơn về hiệu quả công tác đấu thầu.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đầu tư máy móc thiết bị hiện đại: Đầu tư bổ sung các loại máy đầm, máy khoan và thiết bị thi công chuyên dụng nhằm nâng cao năng lực thi công, giảm thiểu thời gian và chi phí, dự kiến hoàn thành trong giai đoạn 2022-2024. Chủ thể thực hiện là Ban Giám đốc và Phòng Máy móc.

  2. Nâng cao năng lực nhân sự qua đào tạo chuyên sâu: Tổ chức các khóa đào tạo kỹ thuật, quản lý dự án và kỹ năng lập hồ sơ dự thầu cho cán bộ kỹ thuật và nhân viên kinh doanh, nhằm tăng tỷ lệ trúng thầu và chất lượng thi công. Thời gian thực hiện từ 2022 đến 2023, do Phòng Nhân sự phối hợp với các đơn vị đào tạo chuyên ngành.

  3. Hoàn thiện quy trình lập hồ sơ dự thầu: Xây dựng bộ quy trình chuẩn hóa, kiểm soát chất lượng hồ sơ dự thầu nhằm nâng cao tính chính xác và thuyết phục trong các gói thầu, giảm thiểu sai sót và tăng khả năng trúng thầu. Thực hiện trong năm 2022, do Ban Quản lý Đấu thầu chủ trì.

  4. Mở rộng mạng lưới tìm kiếm và khai thác thông tin dự án: Tăng cường quan hệ với các cơ quan nhà nước, chủ đầu tư và các đối tác để tiếp cận sớm các thông tin mời thầu, từ đó chủ động lựa chọn dự án phù hợp. Thời gian triển khai liên tục trong giai đoạn 2022-2026, do Phòng Kinh doanh và Ban Giám đốc phối hợp thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp xây dựng: Giúp hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến công tác đấu thầu, từ đó xây dựng chiến lược nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững.

  2. Cán bộ phụ trách đấu thầu và kinh doanh: Cung cấp kiến thức về quy trình, kỹ thuật lập hồ sơ dự thầu và các giải pháp thực tiễn để nâng cao tỷ lệ trúng thầu.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành xây dựng, quản lý dự án: Là tài liệu tham khảo bổ ích về lý thuyết và thực tiễn đấu thầu trong ngành xây dựng tại Việt Nam.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước và chủ đầu tư: Hỗ trợ đánh giá năng lực nhà thầu, hoàn thiện chính sách và quy định về đấu thầu nhằm thúc đẩy sự minh bạch và hiệu quả trong đầu tư xây dựng.

Câu hỏi thường gặp

  1. Đấu thầu có vai trò gì trong ngành xây dựng?
    Đấu thầu tạo môi trường cạnh tranh công bằng, giúp lựa chọn nhà thầu có năng lực và giá cả hợp lý, từ đó nâng cao hiệu quả đầu tư và chất lượng công trình.

  2. Các yếu tố nào ảnh hưởng đến khả năng thắng thầu của doanh nghiệp?
    Bao gồm năng lực tài chính, kinh nghiệm thi công, trang thiết bị máy móc, chất lượng nhân sự và uy tín trên thị trường.

  3. Quy trình đấu thầu xây lắp gồm những bước nào?
    Lập kế hoạch đấu thầu, sơ tuyển nhà thầu (nếu có), lập hồ sơ mời thầu, mở thầu, đánh giá hồ sơ dự thầu, trình duyệt kết quả, công bố trúng thầu và ký kết hợp đồng.

  4. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả công tác đấu thầu?
    Tăng cường đào tạo nhân sự, đầu tư máy móc hiện đại, hoàn thiện quy trình lập hồ sơ dự thầu và mở rộng mạng lưới thông tin dự án.

  5. Công ty Cổ phần Công trình Cơ giới 798 đã đạt được những thành tựu gì trong đấu thầu?
    Doanh thu tăng gần 74% từ 2018 đến 2021, đội ngũ nhân sự chất lượng cao, trang thiết bị đa dạng và quy trình đấu thầu minh bạch, góp phần nâng cao vị thế trên thị trường xây dựng.

Kết luận

  • Công tác đấu thầu tại Công ty Cổ phần Công trình Cơ giới 798 đã góp phần quan trọng vào sự phát triển ổn định và bền vững của công ty trong giai đoạn 2018-2021.
  • Năng lực tài chính, nhân sự và trang thiết bị hiện đại là những nhân tố chủ chốt tạo lợi thế cạnh tranh cho công ty.
  • Quy trình đấu thầu được thực hiện bài bản, minh bạch, giúp nâng cao tỷ lệ trúng thầu và hiệu quả kinh doanh.
  • Các giải pháp đề xuất tập trung vào đầu tư máy móc, đào tạo nhân sự, hoàn thiện quy trình và mở rộng mạng lưới thông tin nhằm nâng cao hiệu quả công tác đấu thầu giai đoạn 2022-2026.
  • Khuyến khích Ban lãnh đạo và các phòng ban liên quan nhanh chóng triển khai các giải pháp để duy trì và phát huy vị thế cạnh tranh trên thị trường xây dựng.

Hãy bắt đầu áp dụng các giải pháp này ngay hôm nay để nâng cao hiệu quả công tác đấu thầu và phát triển bền vững doanh nghiệp trong tương lai!