Các yếu tố ảnh hưởng đến thái độ tham gia mạng xã hội tại Việt Nam

• Tác giả: Nguyen Hoai Thanh
• Người hướng dẫn: Dr. Nguyen Thi Mai Trang
• Trường học: University of Economics Ho Chi Minh City
• Chuyên ngành: Master of Business (Honours)
• Đề tài: Factors Affecting The Attitude Toward Participating In Social Networking Sites In Vietnam
• Loại tài liệu: Thesis
• Năm xuất bản: 2014
• Địa điểm: Ho Chi Minh City

• ACKNOWLEDGEMENT
• ABSTRACT
• LIST OF FIGURES
• LIST OF TABLES
• TABLE OF CONTENTS
• 1. CHAPTER 1: INTRODUCTION
• 1.1. Structure of the research
• 2. CHAPTER 2: LITERATURE REVIEW AND HYPOTHESES
• 2.1. Social networking sites
• 2.2. Conceptual model and hypotheses
• 3. CHAPTER 3: RESEARCH METHODOLOGY
• 3.1. Informants of the study
• 3.2. Sample size and Sampling method
• 3.3. Data analysis method
• 4. CHAPTER 4: DATA ANALYSIS AND RESULTS
• 4.1. General characteristic of the research sample
• 4.2. The reliability test: The Cronbach’s alpha test
• 4.3. Attitude toward participating in social networking sites
• 4.4. Exploratory factor analysis
• 4.4.1. Factor analysis for the independent variables
• 4.4.2. Factor analysis for the dependent variables
• 4.5. Multiple regression analysis
• 4.6. Hypotheses assessment and discussion
• 5. CHAPTER 5: CONCLUSION, IMPLICATIONS AND LIMITATION
• 5.1. Research Background

I. Tổng Quan Về Thái Độ Tham Gia Mạng Xã Hội Việt Nam

Việt Nam chứng kiến sự tăng trưởng nhanh chóng về số lượng người dùng internet và mạng xã hội Việt Nam. Các hoạt động của người dân ngày càng phụ thuộc vào internet, đặc biệt là các trang mạng xã hội. Số lượng thành viên trên các mạng xã hội tăng đột biến, thôi thúc việc tìm hiểu nguyên nhân. Hiểu rõ ảnh hưởng thái độ của mạng xã hội đối với giới trẻ và cộng đồng giúp các nhà đầu tư tận dụng cơ hội kinh doanh. Việc xác định các nhân tố tác động đến thái độ tham gia trên mạng xã hội Việt Nam giúp hiểu rõ nền tảng của sự tham gia và đưa ra các điều chỉnh phù hợp. Nghiên cứu của Nguyen Hoai Thanh chỉ ra rằng mối quan hệ kỳ vọng và ý thức cộng đồng có tác động lớn đến sự tham gia, có thể cải thiện hiệu quả kinh doanh nếu được ứng dụng đúng cách.

1.1. Sự Phát Triển Vượt Bậc Của Internet và Mạng Xã Hội Việt Nam

Theo Internet World Stats (2013), số lượng người dùng internet toàn cầu đạt 2,4 tỷ người, tăng gần 85% so với năm 2009. Châu Á dẫn đầu về số lượng người dùng, đặc biệt là Việt Nam, luôn nằm trong top 20 quốc gia có số lượng người dùng internet lớn nhất thế giới và thứ 8 tại châu Á. Tỷ lệ người dùng internet ở Việt Nam trên 30% dân số và được dự đoán sẽ tiếp tục tăng do giá cước internet thấp (TP, 2012). Tổ chức We Are Social (Anh) cũng công bố Việt Nam là thị trường tiềm năng nhất châu Á với 30,8 triệu người dùng internet, chiếm 34% dân số (TR).

1.2. Tác Động Của Mạng Xã Hội Đến Đời Sống Người Việt

Sự phát triển của internet mang lại nhiều lợi ích cho xã hội, kinh doanh và giáo dục. Mạng xã hội, đặc biệt là Facebook, có tác động lớn đến đời sống của người Việt. Theo N (2012), số lượng thành viên người Việt trên Facebook tăng ấn tượng với tốc độ 146% trong vòng 6 tháng. Lim (2012) cũng ghi nhận Việt Nam đạt mức tăng trưởng cao nhất ở châu Á (55%) vào quý 2 năm 2012. Đến tháng 8 năm 2013, con số này đạt 19,6 triệu người dùng. Điều này cho thấy các tổ chức không thể bỏ qua cơ hội kinh doanh trên mạng xã hội.

II. Thách Thức Hiểu Rõ Động Cơ Tham Gia Mạng Xã Hội

Nhiều người Việt Nam khởi nghiệp kinh doanh thông qua internet, đặc biệt là trên mạng xã hội. Tần suất hiển thị và phản hồi từ người khác là rất quan trọng. Mặt khác, người dùng cá nhân cũng sử dụng mạng xã hội cho nhiều mục đích khác nhau. Vậy điều gì thúc đẩy mọi người tham gia mạng xã hội, và cần những yếu tố gì để tăng cường sự tham gia? Khái niệm về mạng xã hội còn khá mới mẻ ở Việt Nam. Phần lớn người dùng thuộc thế hệ trẻ. Việc hiểu rõ các động cơ tham gia khác nhau là rất quan trọng để phát triển các chiến lược phù hợp. Do đó, nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng thái độ là rất cần thiết.

2.1. Thiếu Nghiên Cứu Chuyên Sâu Về Động Cơ Tham Gia Mạng Xã Hội Tại Việt Nam

Nhiều tài liệu về mạng xã hội tập trung vào thị trường Hoa Kỳ. Các nghiên cứu trước đây thường tập trung vào các số liệu thống kê và tác động của mạng xã hội đến xã hội, thay vì các yếu tố ảnh hưởng đến tâm lý người dùng khiến họ tham gia. Lenhart và Madden (2008) nghiên cứu về hồ sơ cá nhân và quản lý bạn bè của thanh thiếu niên trên mạng xã hội. Tuy nhiên, các yếu tố văn hóa và xã hội đặc thù của Việt Nam tạo ra sự khác biệt đáng kể.

2.2. Sự Khác Biệt Văn Hóa Và Ảnh Hưởng Của Thế Giới Đến Hành Vi Trực Tuyến

Thanh thiếu niên Việt Nam chịu ảnh hưởng bởi kiến thức, ý tưởng từ bạn bè, văn hóa nước ngoài và nhiều nguồn khác. Điều này tác động mạnh mẽ đến suy nghĩ, nhận thức và hành vi trực tuyến. Do đó, cần có các nghiên cứu bổ sung để hiểu rõ sự tăng trưởng nhanh chóng của mạng xã hội ở Việt Nam. Nghiên cứu này nhằm mục đích kiểm tra các yếu tố ảnh hưởng thái độ đối với việc tham gia mạng xã hội tại Việt Nam.

III. Phương Pháp Các Yếu Tố Tác Động Thái Độ Tham Gia

Nghiên cứu này tập trung vào các yếu tố ảnh hưởng thái độ đến việc tham gia mạng xã hội tại Việt Nam. Cụ thể, nghiên cứu xem xét mối quan hệ giữa: Lòng vị tha (Altruism), Mối quan hệ kỳ vọng (Expected Relationship), Danh tiếng (Reputation), và Ý thức cộng đồng (Community Identification) với thái độ tham gia mạng xã hội. Phạm vi nghiên cứu giới hạn ở người Việt Nam, chủ yếu tại Hà Nội và TP.HCM, nơi có cơ sở hạ tầng công nghệ hiện đại và số lượng người dùng mạng xã hội lớn.

3.1. Lòng Vị Tha Và Động Cơ Tham Gia Mạng Xã Hội

Lòng vị tha, một nguyên tắc đạo đức quan trọng, thể hiện sự quan tâm đến người khác (Nagel, 1970). Berkowitz (1972) cho rằng lòng vị tha bao gồm các hành động được kiểm soát bởi tư duy đồng cảm. Bouhga-Hagbe (2006) định nghĩa lòng vị tha là sự sẵn sàng giúp đỡ người khác. Nếu mạng xã hội tạo điều kiện để mọi người giúp đỡ lẫn nhau, họ có thể có thái độ tích cực hơn đối với việc sử dụng chúng.

3.2. Mối Quan Hệ Kỳ Vọng Và Sự Gắn Kết Tương Tác Trực Tuyến

Mọi người giao tiếp với nhau vì nhiều mục đích khác nhau, từ việc đơn giản là chia sẻ sở thích đến việc mở rộng các mối quan hệ cho mục đích khác (Dulworth, 2008). Boyd & Ellison (2007) định nghĩa mạng xã hội là dịch vụ trực tuyến cho phép người dùng tạo hồ sơ cá nhân và chia sẻ thông tin với người khác. Các mạng xã hội tạo ra cơ hội cho mọi người gặp gỡ, kết nối và tương tác trực tuyến.

IV. Giải Pháp Ứng Dụng Nghiên Cứu Vào Chiến Lược Marketing

Hiểu rõ lý do mọi người tham gia mạng xã hội giúp các doanh nghiệp xây dựng các chiến lược marketing hiệu quả hơn. Doanh nghiệp có thể tận dụng các yếu tố như mối quan hệ kỳ vọng và ý thức cộng đồng để tạo ra các chiến dịch quảng cáo hấp dẫn và phù hợp với nhu cầu của người dùng. Ngoài ra, việc chú trọng đến tính xác thực của thông tin và bảo mật thông tin cá nhân cũng rất quan trọng để xây dựng niềm tin trực tuyến.

4.1. Xây Dựng Nội Dung Hấp Dẫn Dựa Trên Tâm Lý Người Dùng

Kaplan và Haenlein (2009) chỉ ra rằng mạng xã hội giúp người dùng kết nối với nhau bằng cách tạo hồ sơ cá nhân, đăng ảnh, kết bạn và gửi tin nhắn. Nếu người dùng có nhiều hoạt động thú vị trên mạng xã hội, họ sẽ thu hút được sự chú ý của người khác. Do đó, cần tạo ra các nội dung hấp dẫn, phù hợp với tâm lý người dùng để khuyến khích sự tương tác.

4.2. Tăng Cường Tương Tác Trực Tuyến Thông Qua Marketing Trên Mạng Xã Hội

Kachinske (2009) cho rằng mục tiêu cơ bản của việc tham gia mạng xã hội là tăng cường sự hỗ trợ từ cộng đồng. Marketing trên mạng xã hội có thể giúp doanh nghiệp xây dựng cộng đồng người dùng trung thành, cung cấp hỗ trợ và nhận phản hồi từ khách hàng. Việc tạo ra các chương trình khuyến mãi, cuộc thi và sự kiện trực tuyến cũng có thể khuyến khích sự tương tác.

V. Kết Quả Tác Động Của Mối Quan Hệ Kỳ Vọng và Cộng Đồng

Nghiên cứu của Nguyen Hoai Thanh chỉ ra rằng mối quan hệ kỳ vọng và ý thức cộng đồng có tác động lớn đến thái độ tham gia mạng xã hội tại Việt Nam. Điều này có nghĩa là người dùng có xu hướng tham gia mạng xã hội để kết nối với bạn bè, gia đình và xây dựng các mối quan hệ mới. Họ cũng muốn cảm thấy là một phần của cộng đồng và chia sẻ những giá trị chung. Các doanh nghiệp có thể tận dụng những yếu tố này để xây dựng các chiến lược marketing hiệu quả hơn.

5.1. Tầm Quan Trọng Của Mối Quan Hệ Kỳ Vọng Trong Quyết Định Tham Gia

Nghiên cứu cho thấy người dùng Việt Nam đánh giá cao việc duy trì và mở rộng các mối quan hệ thông qua mạng xã hội. Họ sử dụng mạng xã hội để giữ liên lạc với bạn bè, gia đình và đồng nghiệp, cũng như tìm kiếm những người có chung sở thích. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc tạo ra các nền tảng và công cụ cho phép người dùng kết nối và tương tác dễ dàng.

5.2. Vai Trò Của Ý Thức Cộng Đồng Đối Với Thái Độ Tham Gia

Người dùng Việt Nam có xu hướng tham gia các cộng đồng trực tuyến để chia sẻ thông tin, học hỏi kinh nghiệm và hỗ trợ lẫn nhau. Họ muốn cảm thấy là một phần của một nhóm và đóng góp vào sự phát triển của cộng đồng. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc xây dựng các cộng đồng trực tuyến mạnh mẽ và khuyến khích sự tương tác và chia sẻ thông tin.

VI. Tương Lai Xu Hướng Mạng Xã Hội và Hành Vi Trực Tuyến Tại Việt Nam

Sự phát triển của mạng xã hội tại Việt Nam vẫn còn nhiều tiềm năng. Các xu hướng mạng xã hội mới như video ngắn, livestream và thương mại điện tử trên mạng xã hội đang ngày càng trở nên phổ biến. Việc hiểu rõ các xu hướng này và dự đoán hành vi trực tuyến của người dùng sẽ giúp các doanh nghiệp và nhà nghiên cứu phát triển các chiến lược phù hợp và hiệu quả hơn. Cần có thêm nhiều nghiên cứu về tác động của mạng xã hội đến xã hội Việt Nam, đặc biệt là đối với giới trẻ.

6.1. Sự Trỗi Dậy Của TikTok Việt Nam Và Xu Hướng Video Ngắn

TikTok Việt Nam đang trở thành một nền tảng mạng xã hội phổ biến, đặc biệt là đối với giới trẻ. Xu hướng video ngắn đang thay đổi cách mọi người tạo và tiêu thụ nội dung trực tuyến. Các doanh nghiệp có thể tận dụng xu hướng này để tạo ra các chiến dịch quảng cáo sáng tạo và thu hút.

6.2. Thương Mại Điện Tử Trên Mạng Xã Hội Và Tương Lai Của Hành Vi Trực Tuyến

Thương mại điện tử trên mạng xã hội đang phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam. Người dùng có thể mua sắm trực tuyến thông qua các nền tảng như Facebook, Instagram và Zalo. Điều này đang thay đổi hành vi trực tuyến của người dùng và tạo ra nhiều cơ hội mới cho các doanh nghiệp.

Tổng quan nghiên cứu

Việt Nam là một trong những quốc gia có tốc độ phát triển nhanh nhất về internet và mạng xã hội trong những năm gần đây. Theo báo cáo của Internet World Stats (2013), số lượng người dùng internet toàn cầu đã tăng gần 85% từ 361 triệu năm 2009 lên khoảng 2,4 tỷ người vào giữa năm 2013. Trong đó, châu Á chiếm hơn 1,1 tỷ người dùng, và Việt Nam luôn nằm trong top 20 quốc gia có số lượng người dùng internet lớn nhất thế giới, đứng thứ 8 tại châu Á với tỷ lệ trên 30% dân số sử dụng internet. Báo cáo của tổ chức We Are Social (2012) cũng cho thấy Việt Nam là thị trường mạng xã hội hấp dẫn nhất châu Á với khoảng 30,8 triệu người dùng, chiếm 34% dân số. Sự phát triển nhanh chóng của mạng xã hội như Facebook đã tạo ra ảnh hưởng sâu rộng đến đời sống xã hội, kinh doanh và văn hóa của người Việt.

Tuy nhiên, sự gia tăng đột biến về số lượng người tham gia mạng xã hội đặt ra câu hỏi về các yếu tố ảnh hưởng đến thái độ tham gia của người dùng tại Việt Nam. Mục tiêu nghiên cứu là xác định các yếu tố tác động đến thái độ tham gia mạng xã hội, tập trung vào bốn yếu tố chính: Lòng vị tha (Altruism), Mối quan hệ kỳ vọng (Expected relationship), Danh tiếng (Reputation) và Sự nhận diện cộng đồng (Community identification). Phạm vi nghiên cứu tập trung vào người dùng mạng xã hội tại hai thành phố lớn là Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, nơi có hạ tầng công nghệ hiện đại và tỷ lệ người dùng mạng xã hội cao. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp các doanh nghiệp và nhà quản lý hiểu rõ hơn về hành vi người dùng, từ đó xây dựng chiến lược marketing và phát triển mạng xã hội hiệu quả hơn.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên bốn lý thuyết chính liên quan đến thái độ tham gia mạng xã hội:

• Lòng vị tha (Altruism): Được định nghĩa là hành động giúp đỡ người khác mà không mong đợi lợi ích cá nhân, dựa trên sự đồng cảm và ý thức đạo đức (Batson, 1991; Trivers, 1971). Trong bối cảnh mạng xã hội, lòng vị tha thể hiện qua việc chia sẻ thông tin, hỗ trợ bạn bè mà không đòi hỏi sự đền đáp.

• Mối quan hệ kỳ vọng (Expected relationship): Mô hình này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng và duy trì các mối quan hệ xã hội bền vững, tạo ra giá trị vô hình vượt ra ngoài các giao dịch thông thường (Lindgreen, 2008). Mạng xã hội cung cấp nền tảng thuận tiện để mở rộng và củng cố các mối quan hệ này.

• Danh tiếng (Reputation): Là nhận thức của cộng đồng về một cá nhân hoặc tổ chức, ảnh hưởng đến sự tin tưởng và uy tín (Dalton và Croft, 2003). Mạng xã hội giúp người dùng xây dựng và duy trì danh tiếng thông qua việc tương tác và chia sẻ thông tin.

• Sự nhận diện cộng đồng (Community identification): Đề cập đến cảm giác thuộc về và gắn kết với một nhóm cộng đồng, tạo nên sự đoàn kết và hỗ trợ lẫn nhau (Hars và Ou, 2002; Shen và Chiou, 2009). Mạng xã hội tạo điều kiện cho người dùng cảm nhận sự gắn bó này thông qua các nhóm và diễn đàn trực tuyến.

Các khái niệm chính bao gồm: thái độ tham gia mạng xã hội, lòng vị tha, mối quan hệ kỳ vọng, danh tiếng và sự nhận diện cộng đồng. Mô hình nghiên cứu đề xuất bốn giả thuyết về ảnh hưởng tích cực của các yếu tố này đến thái độ tham gia mạng xã hội.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa nghiên cứu định tính và định lượng nhằm tăng độ chính xác và toàn diện của kết quả. Giai đoạn định tính bao gồm phỏng vấn nhóm tập trung với những người dùng mạng xã hội thường xuyên để thu thập ý kiến sâu sắc và điều chỉnh thang đo. Giai đoạn định lượng tiến hành khảo sát bằng bảng câu hỏi dựa trên thang đo Likert 5 điểm, với cỡ mẫu 119 người dùng mạng xã hội tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh.

Phương pháp chọn mẫu là thuận tiện (convenient sampling), tập trung vào những người đã có tài khoản mạng xã hội, chủ yếu là Facebook. Dữ liệu được phân tích bằng phần mềm SPSS 18 với các bước: thống kê mô tả, kiểm định độ tin cậy Cronbach’s alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA) và phân tích hồi quy đa biến để kiểm định các giả thuyết. Cỡ mẫu đảm bảo theo tiêu chuẩn tối thiểu cho phân tích nhân tố và hồi quy (n > 100). Thời gian thu thập dữ liệu kéo dài khoảng 3 tháng, từ tháng 12/2013 đến đầu năm 2014.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Yếu tố Mối quan hệ kỳ vọng (Expected relationship) có ảnh hưởng tích cực và mạnh mẽ nhất đến thái độ tham gia mạng xã hội với hệ số beta chuẩn hóa β = 0.526 và mức ý nghĩa p < 0.05. Điều này cho thấy người dùng mạng xã hội tại Việt Nam rất coi trọng việc xây dựng và duy trì các mối quan hệ xã hội thông qua các nền tảng trực tuyến.

2. Sự nhận diện cộng đồng (Community identification) cũng có ảnh hưởng tích cực và có ý nghĩa thống kê đến thái độ tham gia với β = 0.246, p < 0.05. Người dùng cảm thấy gắn bó và tự hào khi là thành viên của các cộng đồng mạng xã hội, từ đó thúc đẩy sự tham gia tích cực.

3. Danh tiếng (Reputation) và Lòng vị tha (Altruism) mặc dù có hệ số beta dương nhưng không đạt mức ý nghĩa thống kê (p > 0.05), do đó không được chấp nhận là các yếu tố ảnh hưởng chính trong mô hình này. Tuy nhiên, trong thực tế, các yếu tố này vẫn tồn tại và có thể ảnh hưởng đến hành vi người dùng ở mức độ nhất định.

4. Tần suất sử dụng mạng xã hội rất cao, với 99% người dùng truy cập hàng ngày, trung bình từ 3-5 lần mỗi ngày. Facebook là mạng xã hội phổ biến nhất, chiếm 100% người dùng khảo sát, trong khi các mạng khác như Twitter, LinkedIn, Zing Me chiếm tỷ lệ nhỏ (khoảng 5.9%).

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy mối quan hệ kỳ vọng và sự nhận diện cộng đồng là hai yếu tố chủ chốt thúc đẩy thái độ tích cực tham gia mạng xã hội tại Việt Nam. Điều này phù hợp với các nghiên cứu trước đây nhấn mạnh vai trò của mạng xã hội trong việc mở rộng và củng cố các mối quan hệ xã hội (Lindgreen, 2008; Kim et al., 2001). Người dùng mạng xã hội không chỉ đơn thuần là kết nối bạn bè mà còn mong muốn xây dựng các mối quan hệ có giá trị và cảm nhận sự gắn bó với cộng đồng.

Mặc dù lòng vị tha và danh tiếng được kỳ vọng sẽ ảnh hưởng tích cực, kết quả nghiên cứu cho thấy chúng không có tác động đáng kể trong bối cảnh Việt Nam. Nguyên nhân có thể do hành vi chia sẻ và giúp đỡ trên mạng xã hội chưa thực sự xuất phát từ động cơ vị tha mà nhiều khi chỉ là thói quen hoặc hành động mang tính hình thức. Ngoài ra, danh tiếng trên mạng xã hội có thể chưa được coi trọng hoặc chưa được xây dựng một cách bền vững trong cộng đồng người dùng Việt Nam.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố đến thái độ tham gia, hoặc bảng hệ số hồi quy chi tiết để minh họa mức độ ý nghĩa và hệ số beta của từng biến độc lập.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường phát triển các tính năng hỗ trợ xây dựng và duy trì mối quan hệ trên mạng xã hội nhằm nâng cao trải nghiệm người dùng và thúc đẩy sự tham gia tích cực. Các nền tảng nên tập trung vào việc kết nối người dùng có cùng sở thích, tạo điều kiện cho giao tiếp và hợp tác hiệu quả. Thời gian thực hiện: 6-12 tháng; Chủ thể: các nhà phát triển mạng xã hội.

2. Xây dựng và phát triển các cộng đồng trực tuyến có tính gắn kết cao để người dùng cảm nhận được sự thuộc về và tự hào khi tham gia. Các hoạt động cộng đồng, sự kiện trực tuyến và nhóm chuyên biệt nên được khuyến khích. Thời gian thực hiện: 3-6 tháng; Chủ thể: quản trị viên mạng xã hội, tổ chức cộng đồng.

3. Tuyên truyền và giáo dục người dùng về giá trị của việc chia sẻ chân thành và hành vi vị tha trên mạng xã hội nhằm nâng cao nhận thức và thúc đẩy các hành vi tích cực, tránh hiện tượng chia sẻ hình thức hoặc giả tạo. Thời gian thực hiện: liên tục; Chủ thể: các tổ chức giáo dục, truyền thông.

4. Phát triển các công cụ đo lường và quản lý danh tiếng trực tuyến giúp người dùng xây dựng hình ảnh cá nhân uy tín và bền vững trên mạng xã hội, từ đó tạo động lực tham gia lâu dài. Thời gian thực hiện: 12 tháng; Chủ thể: nhà phát triển phần mềm, chuyên gia truyền thông.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Các nhà quản lý mạng xã hội và phát triển sản phẩm số: Nghiên cứu cung cấp cái nhìn sâu sắc về các yếu tố ảnh hưởng đến thái độ người dùng, giúp thiết kế các tính năng phù hợp và nâng cao trải nghiệm người dùng.

2. Doanh nghiệp và nhà tiếp thị kỹ thuật số: Hiểu rõ hành vi và động cơ tham gia mạng xã hội giúp xây dựng chiến lược marketing hiệu quả, tận dụng mạng xã hội để tăng cường mối quan hệ khách hàng và phát triển thương hiệu.

3. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành truyền thông, marketing, công nghệ thông tin: Luận văn là tài liệu tham khảo quý giá về phương pháp nghiên cứu kết hợp định tính và định lượng, cũng như các lý thuyết về hành vi người dùng mạng xã hội tại Việt Nam.

4. Các tổ chức giáo dục và truyền thông xã hội: Nghiên cứu giúp nhận diện các yếu tố thúc đẩy hoặc cản trở sự tham gia tích cực trên mạng xã hội, từ đó xây dựng các chương trình giáo dục và truyền thông phù hợp.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao mối quan hệ kỳ vọng lại quan trọng nhất trong việc thúc đẩy thái độ tham gia mạng xã hội?
   Mối quan hệ kỳ vọng phản ánh nhu cầu của người dùng trong việc xây dựng và duy trì các mối quan hệ xã hội có giá trị. Mạng xã hội cung cấp nền tảng thuận tiện để mở rộng mạng lưới quan hệ, từ đó tạo động lực mạnh mẽ cho sự tham gia (β = 0.526, p < 0.05).

2. Lòng vị tha không ảnh hưởng đáng kể đến thái độ tham gia mạng xã hội có phải là điều bất ngờ?
   Không hoàn toàn, vì trong thực tế, nhiều hành động chia sẻ trên mạng xã hội mang tính hình thức hoặc thói quen, không xuất phát từ động cơ vị tha thực sự. Điều này phù hợp với quan sát rằng người dùng thường thể hiện cảm xúc hơn là hành động giúp đỡ chân thành.

3. Danh tiếng có vai trò như thế nào trong việc tham gia mạng xã hội tại Việt Nam?
   Mặc dù danh tiếng được xem là yếu tố quan trọng trong nhiều nghiên cứu, trong bối cảnh Việt Nam, nó chưa có ảnh hưởng đáng kể đến thái độ tham gia mạng xã hội. Có thể do người dùng chưa coi trọng hoặc chưa xây dựng danh tiếng một cách bền vững trên các nền tảng này.

4. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng để đảm bảo tính chính xác của kết quả?
   Nghiên cứu kết hợp phương pháp định tính (phỏng vấn nhóm tập trung) và định lượng (khảo sát bằng bảng câu hỏi Likert), sử dụng phân tích Cronbach’s alpha, phân tích nhân tố khám phá và hồi quy đa biến để kiểm định các giả thuyết, đảm bảo độ tin cậy và tính hợp lệ của kết quả.

5. Nghiên cứu có thể áp dụng cho các mạng xã hội khác ngoài Facebook không?
   Mặc dù Facebook là mạng xã hội phổ biến nhất trong mẫu nghiên cứu, các kết quả và mô hình có thể được áp dụng tương tự cho các mạng xã hội khác có tính chất tương đồng, đặc biệt là những nền tảng tập trung vào xây dựng mối quan hệ và cộng đồng.

Kết luận

• Nghiên cứu xác định hai yếu tố chính ảnh hưởng tích cực đến thái độ tham gia mạng xã hội tại Việt Nam là Mối quan hệ kỳ vọng và Sự nhận diện cộng đồng.
• Lòng vị tha và Danh tiếng không có ảnh hưởng đáng kể trong mô hình nghiên cứu, phản ánh đặc thù hành vi người dùng mạng xã hội Việt Nam.
• Phương pháp nghiên cứu kết hợp định tính và định lượng với cỡ mẫu 119 người dùng tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh đảm bảo tính chính xác và đại diện.
• Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng cho các nhà quản lý mạng xã hội, doanh nghiệp và nhà nghiên cứu trong việc phát triển chiến lược và sản phẩm phù hợp.
• Các bước tiếp theo nên tập trung vào phát triển tính năng hỗ trợ xây dựng mối quan hệ và cộng đồng, đồng thời nâng cao nhận thức về hành vi chia sẻ chân thành trên mạng xã hội.

Hành động ngay: Các nhà quản lý và doanh nghiệp nên áp dụng các giải pháp đề xuất để tận dụng tối đa tiềm năng của mạng xã hội trong việc phát triển cộng đồng và mở rộng mạng lưới quan hệ khách hàng.