I. Ảnh hưởng thông số công nghệ
Nghiên cứu tập trung vào việc đánh giá ảnh hưởng thông số công nghệ đến hàm lượng dầu hạt chè và chất lượng dầu hạt chè khi sử dụng phương pháp trích ly vi sóng. Các thông số kỹ thuật như kích thước nguyên liệu, tỷ lệ dung môi/nguyên liệu, công suất vi sóng và thời gian trích ly được xem xét để tối ưu hóa quy trình. Kết quả cho thấy, công nghệ trích ly hỗ trợ vi sóng giúp rút ngắn thời gian, tăng hiệu suất và giảm lượng dung môi sử dụng.
1.1. Kích thước nguyên liệu
Kích thước nguyên liệu ảnh hưởng đáng kể đến hàm lượng dầu hạt chè. Nguyên liệu được nghiền nhỏ giúp tăng diện tích tiếp xúc với dung môi, từ đó cải thiện hiệu suất trích ly. Tuy nhiên, kích thước quá nhỏ có thể làm giảm chất lượng dầu do sự oxy hóa nhanh hơn.
1.2. Tỷ lệ dung môi nguyên liệu
Tỷ lệ dung môi/nguyên liệu là yếu tố quan trọng trong quá trình trích ly. Tỷ lệ cao giúp tăng hiệu suất thu hồi dầu nhưng cũng làm tăng chi phí và lượng dung môi thải ra. Nghiên cứu chỉ ra rằng tỷ lệ tối ưu là 6:1 (dung môi/nguyên liệu) để đạt hiệu suất cao nhất.
II. Chất lượng dầu hạt chè
Chất lượng dầu hạt chè được đánh giá qua các chỉ tiêu hóa lý như trị số axit, trị số peroxit và trị số iot. Kết quả cho thấy, dầu hạt chè trích ly bằng vi sóng trong công nghệ có chất lượng tương đương với các phương pháp truyền thống, đồng thời giữ được các thành phần hóa học có lợi như polyphenol và vitamin E.
2.1. Thành phần hóa học
Dầu hạt chè chứa nhiều acid béo không no, đặc biệt là acid oleic (75-80%), giúp cải thiện sức khỏe tim mạch. Ngoài ra, dầu còn chứa các chất chống oxy hóa như polyphenol và vitamin E, giúp bảo vệ cơ thể khỏi các gốc tự do.
2.2. Khả năng chống oxy hóa
Khả năng chống oxy hóa của dầu hạt chè được đánh giá qua chỉ số IC50. Kết quả cho thấy, dầu trích ly bằng phương pháp trích ly vi sóng có khả năng chống oxy hóa cao hơn so với các phương pháp truyền thống, nhờ vào việc bảo toàn các hợp chất hoạt tính sinh học.
III. Tối ưu hóa quy trình
Nghiên cứu đã xác định các thông số tối ưu cho quy trình sản xuất dầu hạt chè bằng phương pháp trích ly vi sóng. Công suất vi sóng 300W và thời gian trích ly 30 phút được xem là tối ưu để đạt hiệu suất cao nhất mà vẫn đảm bảo chất lượng dầu.
3.1. Công suất vi sóng
Công suất vi sóng ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất trích ly. Công suất cao giúp tăng tốc độ trích ly nhưng cũng có thể làm giảm chất lượng dầu do nhiệt độ cao. Công suất 300W được xác định là tối ưu.
3.2. Thời gian trích ly
Thời gian trích ly 30 phút giúp đạt hiệu suất cao nhất mà không làm giảm chất lượng dầu. Thời gian dài hơn có thể dẫn đến sự phân hủy các hợp chất có lợi trong dầu.
IV. Ứng dụng thực tiễn
Dầu hạt chè có nhiều ứng dụng trong thực phẩm, y học và công nghiệp. Với thành phần hóa học giàu acid béo không no và chất chống oxy hóa, dầu hạt chè được sử dụng như một loại dầu ăn lành mạnh, giúp giảm cholesterol và ngăn ngừa bệnh tim mạch.
4.1. Trong thực phẩm
Dầu hạt chè được sử dụng trong chế biến thực phẩm như dầu trộn salad, dầu chiên và bơ thực vật. Nhờ chất lượng dầu cao, nó được coi là 'dầu ôliu của phương Đông'.
4.2. Trong y học
Dầu hạt chè có tác dụng chống ung thư, giảm huyết áp và cải thiện hệ miễn dịch. Nó cũng được sử dụng trong các sản phẩm chăm sóc da nhờ khả năng chống lão hóa.
