Tổng quan nghiên cứu

Chăn nuôi gia cầm đóng vai trò quan trọng trong phát triển nông nghiệp và đảm bảo an ninh lương thực. Tại Việt Nam, tổ hợp lai gà trống Ri x mái Lương Phượng được nuôi phổ biến nhờ khả năng sinh trưởng và năng suất trứng ổn định. Tuy nhiên, việc nâng cao hiệu quả sản xuất vẫn là thách thức lớn, đặc biệt trong bối cảnh giảm sử dụng kháng sinh và tăng cường sức khỏe vật nuôi. Chế phẩm Mfeed+ do tập đoàn Olmix (Pháp) phát triển, với thành phần chính là khoáng sét và tảo biển, được công bố có khả năng cải thiện hoạt lực men tiêu hóa, tăng hiệu quả sử dụng thức ăn và nâng cao năng suất chăn nuôi.

Nghiên cứu được thực hiện tại tỉnh Thái Bình trong khoảng thời gian từ tháng 7/2021 đến 7/2022, nhằm đánh giá ảnh hưởng của chế phẩm Mfeed+ đến khả năng sản xuất của tổ hợp lai (trống Ri x mái Lương Phượng) trên cả gà bố mẹ và gà thương phẩm. Mục tiêu cụ thể là xác định tác động của Mfeed+ đến năng suất sinh sản, tỷ lệ nuôi sống, sinh trưởng, hiệu quả chuyển hóa thức ăn và chất lượng thịt gà thương phẩm. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc ứng dụng chế phẩm Mfeed+ để nâng cao hiệu quả kinh tế, giảm chi phí thức ăn và cải thiện chất lượng sản phẩm trong chăn nuôi gia cầm tại Việt Nam.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết về sinh trưởng và sinh sản của gia cầm, trong đó:

  • Lý thuyết tính trạng số lượng: Các tính trạng như năng suất trứng, khối lượng cơ thể chịu ảnh hưởng bởi gen và điều kiện ngoại cảnh, theo Nguyễn Văn Thiện (1995).
  • Lý thuyết ưu thế lai: Ưu thế lai giúp tăng sức sống, tốc độ sinh trưởng và hiệu quả sử dụng thức ăn, được áp dụng trong lai tạo gà F1 (trống Ri x mái Lương Phượng).
  • Mô hình tác động của chế phẩm vi sinh và khoáng chất: Mfeed+ với công nghệ OEA (Olmix Exfoliated Algoclay) giúp tăng cường hoạt lực men tiêu hóa, cải thiện chuyển hóa thức ăn và tăng sức đề kháng cho vật nuôi.

Các khái niệm chính bao gồm: tỷ lệ nuôi sống, năng suất trứng, tỷ lệ đẻ, tỷ lệ trứng giống, hệ số chuyển hóa thức ăn (FCR), chỉ số sản xuất (PI), chỉ số kinh tế (EN), và các chỉ tiêu chất lượng thịt như pH, tỷ lệ hao hụt nước, độ dai.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu được tiến hành trên hai nhóm đối tượng: gà bố mẹ (trống Ri x mái Lương Phượng) và gà thương phẩm F1 cùng tổ hợp lai. Thí nghiệm bố trí theo phương pháp phân lô so sánh ngẫu nhiên với hai lô: lô thí nghiệm bổ sung chế phẩm Mfeed+ và lô đối chứng không bổ sung.

  • Cỡ mẫu: Gà bố mẹ gồm 1.200 con mái và 150 con trống, gà thương phẩm gồm 1.800 con, mỗi lô lặp lại 3 lần.
  • Phương pháp chọn mẫu: Ngẫu nhiên, đảm bảo đồng đều về tuổi, điều kiện nuôi dưỡng và chăm sóc.
  • Phương pháp phân tích: Sử dụng phần mềm MINITAB 16 để xử lý số liệu thống kê sinh vật học, so sánh trung bình và kiểm định ý nghĩa thống kê (P < 0,05).
  • Timeline nghiên cứu: Từ 7/2021 đến 7/2022, theo dõi các chỉ tiêu sinh trưởng, sinh sản, chuyển hóa thức ăn và chất lượng thịt.

Quy trình thí nghiệm bao gồm: theo dõi tỷ lệ nuôi sống, năng suất trứng, tỷ lệ đẻ, tỷ lệ trứng giống, kết quả ấp nở, tiêu tốn thức ăn, phân tích mổ khảo sát và đánh giá chất lượng thịt tại Học viện Nông nghiệp Việt Nam.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tỷ lệ nuôi sống của gà bố mẹ và thương phẩm: Tỷ lệ nuôi sống cộng dồn đến 40 tuần tuổi của gà bố mẹ đạt 95,67% (lô thí nghiệm) và 95,17% (lô đối chứng); gà thương phẩm đến 12 tuần tuổi đạt 97,00% ở cả hai lô. Sai khác không có ý nghĩa thống kê, cho thấy Mfeed+ không ảnh hưởng tiêu cực đến sức sống.

  2. Năng suất trứng và tỷ lệ đẻ của gà bố mẹ: Năng suất trứng cộng dồn đến 40 tuần tuổi ở lô thí nghiệm đạt 84,71 quả/mái, cao hơn 4,9% so với lô đối chứng (80,75 quả/mái), có ý nghĩa thống kê (P < 0,05). Tỷ lệ đẻ trung bình giai đoạn 23-40 tuần đạt 67,31% (lô thí nghiệm) so với 64,17% (lô đối chứng), cũng có ý nghĩa thống kê.

  3. Hiệu quả chuyển hóa thức ăn: Tiêu tốn thức ăn để sản xuất 10 quả trứng giống ở lô thí nghiệm thấp hơn 4,68% so với lô đối chứng (2,35 kg so với 2,47 kg), chi phí thức ăn giảm 3,83%. Điều này chứng tỏ Mfeed+ giúp cải thiện hiệu quả sử dụng thức ăn.

  4. Khả năng sinh trưởng của gà thương phẩm: Sinh trưởng tích lũy của gà thương phẩm ở các tuần tuổi đều cao hơn ở lô thí nghiệm so với lô đối chứng, ví dụ tuần 4 đạt 493,54 g so với 487,66 g. Chỉ số sản xuất (PI) và chỉ số kinh tế (EN) cũng được cải thiện rõ rệt.

  5. Chất lượng thịt gà thương phẩm: Các chỉ tiêu pH15, pH24, tỷ lệ hao hụt nước bảo quản và chế biến, độ dai thịt đều nằm trong giới hạn tiêu chuẩn, không bị ảnh hưởng tiêu cực bởi việc bổ sung Mfeed+. Thành phần hóa học thịt như protein, lipit ổn định, đảm bảo chất lượng thịt tốt.

Thảo luận kết quả

Việc bổ sung chế phẩm Mfeed+ đã góp phần làm tăng năng suất trứng và tỷ lệ đẻ của gà bố mẹ, đồng thời giảm tiêu tốn thức ăn và chi phí sản xuất, từ đó nâng cao hiệu quả kinh tế chăn nuôi. Kết quả này phù hợp với các nghiên cứu trước đây của Olmix (2015) tại Hoa Kỳ và nghiên cứu trong nước, khẳng định vai trò của khoáng sét và tảo biển trong cải thiện hoạt lực men tiêu hóa và sức khỏe đường ruột.

Tỷ lệ nuôi sống không thay đổi đáng kể do điều kiện nuôi dưỡng và tiêm phòng vắc xin được thực hiện nghiêm ngặt, giúp hạn chế các yếu tố gây chết. Sinh trưởng tích lũy và các chỉ số sản xuất được cải thiện cho thấy Mfeed+ giúp tăng khả năng hấp thu dinh dưỡng, giảm hao hụt thức ăn.

Chất lượng thịt không bị ảnh hưởng tiêu cực, đảm bảo đáp ứng yêu cầu thị trường và người tiêu dùng. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ sinh trưởng tích lũy, tỷ lệ đẻ theo tuần tuổi và bảng so sánh tiêu tốn thức ăn, giúp minh họa rõ ràng hiệu quả của chế phẩm.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Áp dụng bổ sung chế phẩm Mfeed+ trong khẩu phần ăn gà bố mẹ và gà thương phẩm nhằm tăng năng suất trứng và cải thiện sinh trưởng, với liều lượng 1 g/kg thức ăn cho gà bố mẹ và 1-2 g/kg thức ăn cho gà thương phẩm, thực hiện liên tục trong vòng 6-12 tháng.

  2. Đào tạo kỹ thuật viên và người chăn nuôi về quy trình sử dụng Mfeed+, đảm bảo pha trộn đúng liều lượng và cách dùng phun sương vào thức ăn, nhằm tối ưu hiệu quả sử dụng chế phẩm trong thực tế.

  3. Theo dõi và đánh giá định kỳ các chỉ tiêu sinh trưởng, tỷ lệ đẻ và chất lượng thịt để điều chỉnh liều lượng và quy trình nuôi dưỡng phù hợp, đảm bảo hiệu quả kinh tế và chất lượng sản phẩm.

  4. Khuyến khích các trang trại chăn nuôi gia cầm áp dụng chế phẩm Mfeed+ kết hợp với quy trình chăm sóc, tiêm phòng vắc xin đầy đủ, nhằm nâng cao sức đề kháng, giảm sử dụng kháng sinh và tăng cường phát triển bền vững ngành chăn nuôi.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Người chăn nuôi gia cầm quy mô vừa và lớn: Áp dụng kết quả nghiên cứu để nâng cao năng suất và hiệu quả kinh tế, giảm chi phí thức ăn và tăng chất lượng sản phẩm.

  2. Các nhà nghiên cứu và giảng viên ngành chăn nuôi: Sử dụng số liệu và phương pháp nghiên cứu làm tài liệu tham khảo cho các đề tài liên quan đến dinh dưỡng và cải thiện năng suất gia cầm.

  3. Doanh nghiệp sản xuất và cung cấp thức ăn chăn nuôi, chế phẩm sinh học: Tham khảo để phát triển sản phẩm mới, tối ưu hóa công thức thức ăn và chế phẩm bổ sung.

  4. Cơ quan quản lý và hoạch định chính sách nông nghiệp: Dựa trên kết quả nghiên cứu để xây dựng các chương trình hỗ trợ, khuyến khích sử dụng chế phẩm sinh học trong chăn nuôi, góp phần giảm kháng sinh và bảo vệ môi trường.

Câu hỏi thường gặp

  1. Chế phẩm Mfeed+ có ảnh hưởng đến tỷ lệ nuôi sống của gà không?
    Nghiên cứu cho thấy tỷ lệ nuôi sống của gà bố mẹ và gà thương phẩm không bị ảnh hưởng tiêu cực khi bổ sung Mfeed+, tỷ lệ nuôi sống đạt trên 95% và 97% tương ứng, đảm bảo sức khỏe vật nuôi.

  2. Liều lượng bổ sung Mfeed+ như thế nào là hiệu quả?
    Liều lượng được khuyến nghị là 1 g/kg thức ăn cho gà bố mẹ và 2 g/kg thức ăn giai đoạn đầu, giảm còn 1 g/kg cho giai đoạn sau ở gà thương phẩm, giúp cải thiện sinh trưởng và năng suất trứng.

  3. Mfeed+ có làm thay đổi chất lượng thịt gà không?
    Các chỉ tiêu về pH, tỷ lệ hao hụt nước, độ dai và thành phần hóa học thịt đều nằm trong giới hạn tiêu chuẩn, chứng tỏ Mfeed+ không ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng thịt.

  4. Hiệu quả kinh tế khi sử dụng Mfeed+ ra sao?
    Việc bổ sung Mfeed+ giúp giảm tiêu tốn thức ăn từ 4,68% đến 3,83% chi phí thức ăn, đồng thời tăng năng suất trứng và sinh trưởng, góp phần tăng thu nhập cho người chăn nuôi lên khoảng 18,89%.

  5. Có cần kết hợp Mfeed+ với các biện pháp chăm sóc khác không?
    Có, việc áp dụng Mfeed+ hiệu quả nhất khi kết hợp với quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng, tiêm phòng vắc xin đầy đủ và vệ sinh chuồng trại tốt, nhằm đảm bảo sức khỏe và năng suất tối ưu.

Kết luận

  • Chế phẩm Mfeed+ giúp tăng năng suất trứng gà bố mẹ lên 4,9% và tỷ lệ đẻ trung bình giai đoạn 23-40 tuần tăng 3,14%, có ý nghĩa thống kê.
  • Tỷ lệ nuôi sống của gà bố mẹ và gà thương phẩm duy trì cao, không bị ảnh hưởng tiêu cực bởi Mfeed+.
  • Hiệu quả chuyển hóa thức ăn được cải thiện rõ rệt, giảm tiêu tốn thức ăn và chi phí sản xuất.
  • Sinh trưởng tích lũy và các chỉ số sản xuất, kinh tế của gà thương phẩm được nâng cao khi bổ sung Mfeed+.
  • Chất lượng thịt gà thương phẩm đảm bảo tiêu chuẩn, không bị ảnh hưởng bởi việc sử dụng chế phẩm.

Next steps: Khuyến khích áp dụng rộng rãi chế phẩm Mfeed+ trong chăn nuôi gà lai tại các trang trại, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng về tác động lâu dài và trên các giống gia cầm khác.

Call-to-action: Các trang trại và nhà nghiên cứu nên phối hợp triển khai ứng dụng Mfeed+ để nâng cao hiệu quả sản xuất và phát triển bền vững ngành chăn nuôi gia cầm Việt Nam.