Tác động của tín dụng vi mô đối với thu nhập của các hộ nghèo ở khu vực Đông Nam Bộ

• Tác giả: Nguyễn Hồng Thu
• Người hướng dẫn: TS. Phan Ngọc Minh
• Trường học: Trường Đại Học Ngân Hàng Thành Phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Tài Chính Ngân Hàng
• Đề tài: Tác Động Của Tín Dụng Vi Mô Đối Với Thu Nhập Của Các Hộ Nghèo Ở Khu Vực Đông Nam Bộ
• Loại tài liệu: Luận Án Tiến Sĩ
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Thành Phố Hồ Chí Minh

Mục lục chi tiết

• Lời cảm ơn
• Lời cam đoan
• 1. CHƢƠNG 1: GIỚI THIỆU TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
• 1.1. Sự cần thiết của đề tài nghiên cứu
• 1.2. Tổng quan tình hình nghiên cứu của đề tài
• 1.3. Khoảng trống nghiên cứu
• 1.4. Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu
• 1.4.1. Mục tiêu chung
• 1.4.2. Mục tiêu cụ thể
• 1.4.3. Câu hỏi nghiên cứu
• 1.5. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
• 1.5.1. Đối tƣợng nghiên cứu
• 1.5.2. Phạm vi nghiên cứu
• 1.5.2.1. Phạm vi về không gian
• 1.5.2.2. Phạm vi về thời gian
• 1.6. Cách tiếp cận, phƣơng pháp nghiên cứu, nguồn dữ liệu nghiên cứu
• 1.6.1. Cách tiếp cận
• 1.6.2. Phƣơng pháp phân tích nghiên cứu
• 1.6.3. Nguồn dữ liệu nghiên cứu
• 1.7. Những điểm mới và đóng góp của luận án
• 1.7.1. Đóng góp về mặt thực tiễn
• 1.7.2. Đóng góp về mặt lý luận
• 1.8. Kết cấu của luận án
• 2. CHƢƠNG 2: TỔNG QUAN CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ TÍN DỤNG VI MÔ VỚI THU NHẬP CỦA HỘ NGHÈO
• 2.1. Tổng quan chung về tín dụng vi mô
• 2.1.1. Vai trò của tín dụng vi mô đối với giảm nghèo
• 2.1.2. Khái quát hoạt động tín dụng vi mô ở các nƣớc trên thế giới
• 2.2. Các vấn đề chung về nghèo
• 2.2.1. Chuẩn nghèo của một số quốc gia trên thế giới
• 2.2.2. Chuẩn nghèo của Việt Nam
• 2.3. Các vấn đề chung về thu nhập
• 2.3.1. Các yếu tố ảnh hƣởng đến thu nhập
• 2.3.2. Tín dụng vi mô đối với hoạt động tạo thu nhập
• 2.4. Các vấn đề chung về tiếp cận tín dụng và các rào cản hạn chế tiếp cận tín dụng
• 2.4.1. Thông tin bất cân xứng trong giao dịch tín dụng và hạn chế tín dụng
• 2.4.2. Vốn xã hội, đo lƣờng vốn xã hội và khả năng tiếp cận tín dụng
• 2.4.3. Đặc điểm của hộ gia đình, yếu tố môi trƣờng và các chính sách với tiếp cận tín dụng
• 2.5. Tổng quan các tài liệu nghiên cứu có liên quan
• 2.5.1. Tín dụng vi mô với thu nhập
• 2.5.2. Tiếp cận tín dụng của các hộ gia đình
• 2.6. Cơ sở lý luận hình thành khung lý thuyết nghiên cứu và thiết lập các giả thuyết nghiên cứu
• 2.7. Kết luận chƣơng 2
• 3. CHƢƠNG 3: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Quy trình nghiên cứu
• 3.2. Mô hình nghiên cứu
• 3.2.1. Mô hình tín dụng vi mô tác động đến thu nhập của các hộ nghèo (NH1)
• 3.2.2. Mô hình các yếu tố ảnh hƣởng đến tiếp cận tín dụng vi mô (MH2)
• 3.3. Xây dựng cơ sở chọn biến và đo lƣờng các biến trong các mô hình nghiên cứu
• 3.3.1. Mô hình tín dụng vi mô tác động đến thu nhập (MH1)
• 3.3.2. Mô hình tiếp cận tín dụng vi mô (MH2)
• 3.4. Dữ liệu nghiên cứu
• 3.4.1. Tổng quát chung về nghiên cứu
• 3.4.2. Phương pháp nghiên cứu định tính
• 3.4.3. Phương pháp nghiên cứu định lượng
• 3.4.4. Xác định kích thƣớc mẫu
• 3.4.5. Quy trình chọn mẫu và thu thập dữ liệu nghiên cứu
• 3.4.6. Điều tra sơ bộ
• 3.5. Kết luận chƣơng 3
• 4. CHƢƠNG 4: HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG VI MÔ TẠI KHU VỰC VÀ CÁC KẾT QUẢ KIỂM ĐỊNH
• 4.1. Khái quát chung về đặc điểm kinh tế-xã hội của khu vực Đông Nam Bộ
• 4.2. Khái quát và mô tả mẫu khảo sát ở khu vực
• 4.2.1. Đặc điểm hộ nghèo
• 4.2.2. Tình trạng nhà ở, đất sản xuất của hộ nghèo
• 4.3. Khái quát hoạt động tín dụng vi mô ở Việt Nam và trong khu vực
• 4.3.1. Tín dụng vi mô tại Việt Nam
• 4.3.2. Tín dụng vi mô tại khu vực Đông Nam Bộ
• 4.4. Khái quát các chính sách giảm nghèo của khu vực
• 4.5. Một số tồn tại của công tác giảm nghèo trong khu vực
• 4.6. Thống kê mô tả các biến trong mô hình nghiên cứu
• 4.6.1. Mô hình 1: Tín dụng vi mô với thu nhập của hộ nghèo
• 4.6.2. Mô hình 2: Mô hình tiếp cận tín dụng vi mô
• 4.7. Kiểm định kết quả nghiên cứu
• 4.7.1. Kết quả mô hình tác động TDVM đến thu nhập
• 4.7.2. Kiểm định mô hình nghiên cứu
• 4.7.3. Thảo luận kết quả hệ số hồi quy MH1: Tác động của tín dụng vi mô đến thu nhập hộ nghèo
• 4.7.4. Giả định sự khác biệt về thu nhập giữa 2 nhóm hộ
• 4.7.5. Kết quả kiểm định mô hình tiếp cận tín dụng vi mô (MH2)
• 4.7.6. Kết quả kiểm định
• 4.7.7. Thảo luận kết quả nghiên cứu MH2: Mô hình tiếp cận tín dụng vi mô
• 4.8. Kết luận chƣơng 4
• 5. CHƢƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ GIẢI PHÁP
• 5.1. Nhóm giải pháp nâng cao thu nhập cho các hộ nghèo thông qua hoạt động của tín dụng vi mô
• 5.2. Nhóm giải pháp nâng cao tiếp cận tín dụng cho các hộ nghèo
• 5.3. Đề xuất các giải pháp khác
• 5.4. Hạn chế của nghiên cứu và định hƣớng nghiên cứu tiếp theo
• Các công trình nghiên cứu có liên quan
• Tài liệu tham khảo tiếng anh
• Phụ lục 1: Bảng câu hỏi khảo sát
• Phụ lục 2: Danh sách phỏng vấn và tham khảo ý kiến của các chuyên gia
• Phụ lục 3: Bảng câu hỏi phỏng vấn và tham khảo ý kiến của các chuyên gia. Bảng câu hỏi phỏng vấn và tham khảo ý kiến của các chuyên gia
• Phụ lục 5: Danh sách các cán bộ tập huấn và thực hiện khảo sát
• Phụ phục 7: Thống kê và kết quả của các mô hình nghiên cứu

Tóm tắt

I. Tổng quan về tác động của tín dụng vi mô đến thu nhập hộ nghèo

Tín dụng vi mô (TDVM) đã trở thành một công cụ quan trọng trong việc giảm nghèo, đặc biệt là ở khu vực Đông Nam Bộ. Nghiên cứu của Nguyễn Hồng Thu chỉ ra rằng TDVM không chỉ giúp cải thiện thu nhập mà còn tạo ra cơ hội cho các hộ nghèo phát triển kinh tế. Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước, tỷ lệ hộ nghèo đã giảm đáng kể nhờ vào các chương trình tín dụng vi mô. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức cần được giải quyết để tối ưu hóa hiệu quả của TDVM.

1.1. Tín dụng vi mô và vai trò trong phát triển kinh tế

Tín dụng vi mô đã chứng minh vai trò quan trọng trong việc cung cấp nguồn vốn cho các hộ nghèo. Theo nghiên cứu của Servon (1999), TDVM giúp người nghèo vượt qua khó khăn tài chính và cải thiện chất lượng cuộc sống.

1.2. Tình hình thu nhập của hộ nghèo ở Đông Nam Bộ

Khu vực Đông Nam Bộ có tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh, nhưng vẫn còn nhiều hộ gia đình gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn. Số liệu từ Tổng cục Thống kê cho thấy, thu nhập bình quân đầu người vẫn còn thấp so với mức trung bình cả nước.

II. Những thách thức trong việc tiếp cận tín dụng vi mô

Mặc dù TDVM mang lại nhiều lợi ích, nhưng việc tiếp cận vẫn gặp nhiều rào cản. Các hộ nghèo thường phải đối mặt với thông tin bất cân xứng và thiếu vốn xã hội, điều này làm giảm khả năng tiếp cận tín dụng. Nghiên cứu của Diagne và Zeller (2001) cho thấy rằng nhiều hộ gia đình không thể tiếp cận TDVM do thiếu hiểu biết về quy trình vay vốn.

2.1. Rào cản thông tin trong tiếp cận tín dụng

Thông tin bất cân xứng là một trong những rào cản lớn nhất đối với hộ nghèo. Họ thường không biết đến các chương trình TDVM hoặc không hiểu rõ về điều kiện vay vốn.

2.2. Thiếu vốn xã hội và ảnh hưởng đến khả năng vay

Vốn xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc tiếp cận TDVM. Nghiên cứu cho thấy, những hộ gia đình có mối quan hệ xã hội tốt hơn thường dễ dàng tiếp cận nguồn vốn hơn.

III. Phương pháp nghiên cứu tác động của tín dụng vi mô

Nghiên cứu sử dụng mô hình hồi quy tuyến tính đa biến để phân tích tác động của TDVM đến thu nhập hộ nghèo. Dữ liệu được thu thập từ 600 hộ nghèo tại khu vực Đông Nam Bộ, cho thấy mối quan hệ tích cực giữa quy mô vốn vay và thu nhập. Các phương pháp định tính cũng được áp dụng để làm rõ hơn về các yếu tố ảnh hưởng.

3.1. Mô hình hồi quy tuyến tính đa biến

Mô hình hồi quy tuyến tính đa biến giúp xác định mối quan hệ giữa TDVM và thu nhập hộ nghèo. Kết quả cho thấy, quy mô vốn vay có tác động tích cực đến thu nhập.

3.2. Phân tích định tính và các yếu tố ảnh hưởng

Phân tích định tính cho thấy, ngoài TDVM, các yếu tố như trình độ học vấn và kinh nghiệm làm việc cũng ảnh hưởng đến thu nhập của hộ nghèo.

IV. Kết quả nghiên cứu và ứng dụng thực tiễn

Kết quả nghiên cứu cho thấy TDVM có tác động tích cực đến thu nhập của các hộ nghèo. Các chính sách hỗ trợ tài chính và phi tài chính cần được triển khai đồng bộ để nâng cao hiệu quả của TDVM. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, việc nâng cao khả năng tiếp cận TDVM sẽ góp phần cải thiện thu nhập cho hộ nghèo.

4.1. Tác động tích cực của TDVM đến thu nhập

Nghiên cứu cho thấy, hộ nghèo có tiếp cận TDVM có thu nhập cao hơn so với những hộ không tiếp cận. Điều này khẳng định vai trò của TDVM trong việc giảm nghèo.

4.2. Các chính sách hỗ trợ cần thiết

Để tối ưu hóa hiệu quả của TDVM, cần có các chính sách hỗ trợ tài chính và phi tài chính, giúp hộ nghèo nâng cao khả năng tiếp cận và sử dụng vốn.

V. Kết luận và định hướng nghiên cứu tương lai

Nghiên cứu khẳng định rằng TDVM có tác động tích cực đến thu nhập của hộ nghèo ở khu vực Đông Nam Bộ. Tuy nhiên, vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn để làm rõ các yếu tố ảnh hưởng khác. Định hướng nghiên cứu tương lai có thể tập trung vào việc cải thiện chính sách và mô hình TDVM để nâng cao hiệu quả giảm nghèo.

5.1. Tóm tắt kết quả nghiên cứu

Kết quả nghiên cứu cho thấy TDVM có tác động tích cực đến thu nhập hộ nghèo, nhưng vẫn còn nhiều thách thức cần giải quyết.

5.2. Định hướng nghiên cứu trong tương lai

Nghiên cứu tương lai nên tập trung vào việc cải thiện chính sách TDVM và tìm hiểu sâu hơn về các yếu tố ảnh hưởng đến thu nhập của hộ nghèo.