Tổng quan nghiên cứu

Huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận, với tổng diện tích tự nhiên khoảng 105.838 ha và dân số hơn 102.000 người, đang đối mặt với áp lực lớn trong công tác quản lý đất đai do nhu cầu sử dụng đất phục vụ phát triển kinh tế - xã hội ngày càng tăng. Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân giai đoạn 2015-2020 đạt 8,22% với sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tăng tỷ trọng công nghiệp và dịch vụ, đồng thời giảm dần tỷ trọng nông nghiệp. Tuy nhiên, công tác quản lý đất đai còn nhiều thách thức do biến động liên tục về sử dụng đất, các tranh chấp và sự thiếu minh bạch trong thông tin đất đai.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là xây dựng hệ thống WebGIS cung cấp thông tin đất đai huyện Hàm Thuận Nam nhằm minh bạch hóa thị trường bất động sản, nâng cao hiệu quả quản lý đất đai. Nghiên cứu tập trung thu thập, chuẩn hóa dữ liệu bản đồ địa chính và quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2010-2020, xây dựng cơ sở dữ liệu không gian và thuộc tính trên nền tảng mã nguồn mở, đồng thời phát triển các chức năng tìm kiếm thông tin đất đai theo cả phương thức không gian và thuộc tính.

Phạm vi nghiên cứu giới hạn tại huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận, với dữ liệu thu thập từ các bản đồ địa chính, quy hoạch và hồ sơ địa chính của địa phương. Ý nghĩa của nghiên cứu không chỉ nằm ở việc ứng dụng công nghệ WebGIS hiện đại để nâng cao hiệu quả quản lý đất đai mà còn góp phần thúc đẩy minh bạch thông tin, hỗ trợ người dân, doanh nghiệp và cơ quan quản lý trong việc tra cứu và ra quyết định liên quan đến đất đai.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình sau:

  • Lý thuyết quản lý đất đai: Đất đai được xem là tài nguyên quốc gia đặc biệt, cần được quản lý hiệu quả để đảm bảo phát triển bền vững kinh tế - xã hội và bảo vệ môi trường. Việc minh bạch thông tin đất đai là yếu tố then chốt trong quản lý hiện đại.

  • Mô hình hệ thống thông tin đất đai (Land Information System - LIS): Hệ thống tổng hợp các yếu tố hạ tầng kỹ thuật, phần mềm, dữ liệu và quy trình nhằm thu thập, lưu trữ, cập nhật, xử lý và truy xuất thông tin đất đai phục vụ đa mục tiêu quản lý.

  • Công nghệ GIS và WebGIS: GIS cung cấp khả năng thu thập, quản lý, phân tích và hiển thị dữ liệu không gian; WebGIS mở rộng GIS trên nền tảng web, cho phép truy cập và tương tác dữ liệu địa lý qua mạng Internet. Các thành phần cơ bản gồm dữ liệu không gian và thuộc tính, phần mềm quản lý cơ sở dữ liệu (PostgreSQL/PostGIS), máy chủ bản đồ (GeoServer), và giao diện web tương tác (OpenLayers, ASP.NET).

  • Khái niệm về dữ liệu không gian và dữ liệu thuộc tính: Dữ liệu không gian xác định vị trí địa lý của đối tượng, trong khi dữ liệu thuộc tính mô tả các đặc tính liên quan.

Phương pháp nghiên cứu

  • Nguồn dữ liệu: Thu thập dữ liệu thứ cấp từ các bản đồ địa chính (Dự án 920), bản đồ giải thửa 299, hồ sơ địa chính, số liệu thống kê kinh tế - xã hội giai đoạn 2010-2020 tại huyện Hàm Thuận Nam.

  • Phương pháp thu thập và xử lý dữ liệu: Khảo sát thực địa tại các vùng chưa có bản đồ địa chính tổng thể; chuẩn hóa, chuyển đổi dữ liệu bản đồ từ định dạng DGN sang Shapefile (.shp) bằng phần mềm MicroStation và Famis; biên tập dữ liệu không gian và thuộc tính trên QGIS; lưu trữ và quản lý dữ liệu trên hệ quản trị cơ sở dữ liệu PostgreSQL/PostGIS.

  • Phương pháp phân tích và thiết kế hệ thống: Phân tích yêu cầu nghiệp vụ, thiết kế mô hình cơ sở dữ liệu ý niệm, luận lý và vật lý; xây dựng dịch vụ bản đồ trên GeoServer; phát triển giao diện WebGIS sử dụng ASP.NET, HTML, CSS, JavaScript; tích hợp các chức năng đăng nhập, tìm kiếm theo không gian và thuộc tính.

  • Timeline nghiên cứu: Thực hiện từ tháng 8/2021 đến tháng 4/2022, bao gồm các giai đoạn thu thập dữ liệu, xây dựng cơ sở dữ liệu, phát triển hệ thống WebGIS, thử nghiệm và đánh giá vận hành.

  • Cỡ mẫu và chọn mẫu: Dữ liệu bản đồ và hồ sơ địa chính toàn bộ 7 xã, thị trấn thuộc dự án 920 được sử dụng làm mẫu nghiên cứu, đảm bảo tính đại diện và đầy đủ cho phạm vi huyện Hàm Thuận Nam.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Nguồn dữ liệu địa chính đầy đủ và chuẩn hóa: Huyện Hàm Thuận Nam có nguồn dữ liệu không gian địa chính và thuộc tính địa chính cơ bản đầy đủ, được chuẩn hóa và chuyển đổi sang định dạng chuẩn mở, đáp ứng yêu cầu xây dựng WebGIS. Dữ liệu bao gồm bản đồ địa chính, quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch sử dụng đất và thông tin giá đất.

  2. Xây dựng thành công hệ thống WebGIS với các chức năng cơ bản: Hệ thống WebGIS được phát triển với các chức năng đăng nhập, đăng xuất, đăng ký người dùng và quản trị hệ thống cho phép cập nhật dữ liệu. Chức năng tìm kiếm thông tin thửa đất hỗ trợ tìm kiếm theo số tờ, số thửa, tọa độ vị trí, và các thuộc tính khác, với khả năng tìm kiếm không gian và thuộc tính đa dạng.

  3. Hiệu quả vận hành và truy xuất thông tin: Qua thử nghiệm, hệ thống WebGIS cho phép người dùng truy vấn và hiển thị thông tin đất đai nhanh chóng, chính xác, hỗ trợ minh bạch thông tin đất đai trên địa bàn huyện. Tốc độ truy cập và tương tác bản đồ được cải thiện so với hệ thống ELIS cloud hiện có, đặc biệt ở quy mô xã.

  4. Tác động tích cực đến công tác quản lý đất đai: Việc ứng dụng WebGIS góp phần nâng cao hiệu quả quản lý đất đai, giảm thiểu sai sót trong cập nhật biến động đất đai, hỗ trợ công khai thông tin cho người dân và doanh nghiệp, đồng thời tạo nền tảng cho việc mở rộng ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý đất đai tại Bình Thuận.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân thành công của hệ thống WebGIS là do huyện Hàm Thuận Nam có nguồn dữ liệu địa chính được đo đạc, chuẩn hóa kỹ lưỡng, đồng thời ứng dụng công nghệ mã nguồn mở hiện đại như PostgreSQL/PostGIS và GeoServer giúp quản lý và hiển thị dữ liệu hiệu quả. So với các nghiên cứu trước đây tại các địa phương khác, hệ thống này đã khắc phục được hạn chế về tốc độ truy cập và khả năng tìm kiếm đa dạng, đồng thời bổ sung thông tin giá đất và quy hoạch chi tiết.

Kết quả nghiên cứu phù hợp với xu hướng ứng dụng WebGIS trên thế giới và trong nước, góp phần minh bạch hóa thị trường bất động sản và nâng cao năng lực quản lý nhà nước về đất đai. Dữ liệu có thể được trình bày qua các biểu đồ thống kê biến động sử dụng đất, bảng phân tích cơ cấu kinh tế và bản đồ tương tác thể hiện các lớp dữ liệu địa chính, quy hoạch và giá đất, giúp người dùng dễ dàng tiếp cận và phân tích thông tin.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật và nâng cấp hệ thống WebGIS

    • Động từ hành động: Đầu tư, nâng cấp
    • Target metric: Tăng tốc độ truy cập và xử lý dữ liệu lên 30% trong 12 tháng
    • Chủ thể thực hiện: Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Thuận phối hợp với Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai huyện Hàm Thuận Nam

  2. Hoàn thiện cơ sở pháp lý và quy trình cập nhật dữ liệu

    • Động từ hành động: Ban hành, chuẩn hóa
    • Target metric: 100% dữ liệu địa chính được cập nhật đồng bộ hàng quý
    • Chủ thể thực hiện: UBND huyện Hàm Thuận Nam, Sở Tài nguyên và Môi trường

  3. Tăng cường đào tạo và nâng cao năng lực nhân sự quản lý đất đai

    • Động từ hành động: Tổ chức, đào tạo
    • Target metric: 80% cán bộ địa chính được đào tạo sử dụng WebGIS trong 6 tháng
    • Chủ thể thực hiện: Trường Đại học Nông Lâm TP. Hồ Chí Minh, Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai

  4. Mở rộng phạm vi ứng dụng WebGIS và tích hợp thêm các dữ liệu liên quan

    • Động từ hành động: Mở rộng, tích hợp
    • Target metric: Tích hợp dữ liệu quy hoạch, giá đất và biến động sử dụng đất cho toàn huyện trong 18 tháng
    • Chủ thể thực hiện: Sở Tài nguyên và Môi trường, Trung tâm Công nghệ thông tin tỉnh Bình Thuận

  5. Tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức người dân về việc sử dụng WebGIS

    • Động từ hành động: Tuyên truyền, phổ biến
    • Target metric: 70% người dân và doanh nghiệp biết và sử dụng WebGIS trong 1 năm
    • Chủ thể thực hiện: UBND huyện, các xã, thị trấn và các tổ chức cộng đồng

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý đất đai tại các cấp địa phương

    • Lợi ích: Nắm bắt công nghệ quản lý hiện đại, nâng cao hiệu quả công tác cập nhật và tra cứu thông tin đất đai.
    • Use case: Sử dụng WebGIS để xử lý biến động đất đai, cấp giấy chứng nhận và giải quyết tranh chấp.

  2. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản lý đất đai, GIS

    • Lợi ích: Tham khảo mô hình xây dựng cơ sở dữ liệu địa chính, ứng dụng công nghệ WebGIS mã nguồn mở.
    • Use case: Phát triển các đề tài nghiên cứu tiếp theo về quản lý đất đai và GIS.

  3. Doanh nghiệp bất động sản và nhà đầu tư

    • Lợi ích: Tiếp cận thông tin minh bạch về quy hoạch, giá đất và biến động sử dụng đất để ra quyết định đầu tư chính xác.
    • Use case: Tra cứu thông tin thửa đất, đánh giá tiềm năng đầu tư qua WebGIS.

  4. Người dân và cộng đồng địa phương

    • Lợi ích: Dễ dàng tra cứu thông tin đất đai, nâng cao quyền lợi và trách nhiệm trong sử dụng đất.
    • Use case: Kiểm tra thông tin giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quy hoạch và giá đất qua hệ thống WebGIS.

Câu hỏi thường gặp

  1. WebGIS là gì và có vai trò gì trong quản lý đất đai?
    WebGIS là hệ thống thông tin địa lý trên nền tảng web, cho phép truy cập, quản lý và phân tích dữ liệu không gian qua Internet. Nó giúp minh bạch thông tin đất đai, hỗ trợ ra quyết định và nâng cao hiệu quả quản lý đất đai.

  2. Dữ liệu nào được sử dụng để xây dựng WebGIS trong nghiên cứu này?
    Dữ liệu bao gồm bản đồ địa chính, bản đồ quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch sử dụng đất, thông tin giá đất và hồ sơ địa chính thu thập từ huyện Hàm Thuận Nam giai đoạn 2010-2020.

  3. Hệ thống WebGIS có những chức năng chính nào?
    Hệ thống cung cấp các chức năng đăng nhập, đăng xuất, quản trị người dùng, tìm kiếm thông tin thửa đất theo không gian và thuộc tính, hiển thị bản đồ tương tác và cập nhật dữ liệu.

  4. Lợi ích của việc sử dụng công nghệ mã nguồn mở trong xây dựng WebGIS là gì?
    Công nghệ mã nguồn mở giúp giảm chi phí, dễ dàng tùy chỉnh, nâng cấp và tích hợp với các hệ thống khác, đồng thời đảm bảo tính linh hoạt và mở rộng trong quản lý dữ liệu đất đai.

  5. Làm thế nào để người dân có thể truy cập và sử dụng WebGIS?
    Người dân có thể truy cập WebGIS qua trình duyệt web bằng địa chỉ URL do cơ quan quản lý cung cấp, sử dụng các công cụ tìm kiếm và bản đồ tương tác để tra cứu thông tin đất đai một cách nhanh chóng và thuận tiện.

Kết luận

  • Huyện Hàm Thuận Nam có nguồn dữ liệu địa chính đầy đủ, được chuẩn hóa và sẵn sàng cho việc xây dựng hệ thống WebGIS cung cấp thông tin đất đai.
  • Hệ thống WebGIS được phát triển trên nền tảng mã nguồn mở với các chức năng đăng nhập, tìm kiếm thông tin không gian và thuộc tính, đáp ứng nhu cầu minh bạch hóa thông tin đất đai.
  • Việc vận hành thử nghiệm cho thấy hệ thống hoạt động ổn định, cải thiện tốc độ truy cập và hỗ trợ hiệu quả công tác quản lý đất đai tại địa phương.
  • Đề xuất các giải pháp hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật, pháp lý, đào tạo nhân lực và mở rộng ứng dụng nhằm nâng cao hiệu quả quản lý đất đai.
  • Luận văn là cơ sở khoa học và thực tiễn quan trọng để phát triển các nghiên cứu tiếp theo và ứng dụng công nghệ GIS trong quản lý đất đai tại Bình Thuận và các địa phương khác.

Next steps: Triển khai mở rộng hệ thống WebGIS cho toàn huyện, hoàn thiện dữ liệu quy hoạch và giá đất, đồng thời tổ chức đào tạo sử dụng cho cán bộ và người dân.

Call-to-action: Các cơ quan quản lý và nhà nghiên cứu nên phối hợp để ứng dụng và phát triển WebGIS nhằm nâng cao hiệu quả quản lý đất đai, góp phần phát triển kinh tế - xã hội bền vững.