I. Giới thiệu về chu trình kiến tạo 5E
Chu trình kiến tạo 5E là một mô hình dạy học được phát triển từ lý thuyết kiến tạo, nhằm giúp sinh viên tự xây dựng kiến thức thông qua các trải nghiệm thực tế. Mô hình này bao gồm năm bước: Engage (Gợi mở), Explore (Khám phá), Explain (Giải thích), Elaborate (Mở rộng), và Evaluate (Đánh giá). Việc áp dụng chu trình này trong dạy học Toán cho sinh viên cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật không chỉ giúp sinh viên nắm vững kiến thức mà còn phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề và tư duy phản biện. Theo Bybee (1987), việc học tập hiệu quả xảy ra khi sinh viên được khuyến khích tham gia vào quá trình học tập một cách chủ động và sáng tạo.
1.1. Lý thuyết kiến tạo và vai trò của nó trong giáo dục
Lý thuyết kiến tạo nhấn mạnh rằng kiến thức không phải là một sản phẩm được truyền đạt từ giáo viên đến học sinh, mà là một quá trình mà học sinh tự xây dựng thông qua trải nghiệm và tương tác với môi trường xung quanh. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh giáo dục hiện đại, nơi mà sinh viên cần phát triển khả năng tự học và tự nghiên cứu. Việc áp dụng lý thuyết này vào dạy học Toán giúp sinh viên không chỉ hiểu rõ các khái niệm mà còn biết cách áp dụng chúng vào thực tiễn. Theo nghiên cứu của Dương Giáng Thiên Hương (2017), việc dạy học theo mô hình 5E đã giúp học sinh tiểu học phát triển tư duy phản biện và khả năng giải quyết vấn đề.
II. Thực trạng dạy học Toán tại các trường cao đẳng Kinh tế Kỹ thuật
Thực trạng dạy học Toán tại các trường cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật hiện nay cho thấy nhiều giảng viên vẫn áp dụng phương pháp dạy học truyền thống, chủ yếu là thuyết trình một chiều. Điều này dẫn đến tình trạng sinh viên thụ động, không hứng thú với môn học. Theo khảo sát, nhiều sinh viên không thể liên hệ kiến thức Toán học với thực tiễn nghề nghiệp của họ. Việc thiếu các phương pháp dạy học tích cực đã làm giảm chất lượng đào tạo và khả năng ứng dụng kiến thức của sinh viên trong công việc sau này. Để khắc phục tình trạng này, cần thiết phải áp dụng các phương pháp dạy học hiện đại, trong đó có chu trình kiến tạo 5E.
2.1. Những thách thức trong việc dạy học Toán
Một trong những thách thức lớn nhất trong việc dạy học Toán tại các trường cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật là sự thiếu hụt trong việc kết nối lý thuyết với thực tiễn. Nhiều giảng viên chưa chú trọng đến việc tạo ra các tình huống thực tiễn để sinh viên có thể áp dụng kiến thức đã học. Điều này dẫn đến việc sinh viên không nhận thức được tầm quan trọng của môn Toán trong lĩnh vực nghề nghiệp của họ. Theo nghiên cứu của Nguyễn Thị Loan (2020), việc áp dụng chu trình kiến tạo 5E có thể giúp sinh viên thấy được sự liên kết giữa kiến thức Toán học và các vấn đề thực tiễn trong ngành Kinh tế - Kỹ thuật.
III. Đề xuất biện pháp dạy học theo chu trình kiến tạo 5E
Để nâng cao chất lượng dạy học Toán cho sinh viên cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật, cần thiết phải áp dụng chu trình kiến tạo 5E một cách hiệu quả. Các biện pháp cụ thể bao gồm việc thiết kế các hoạt động học tập gắn liền với thực tiễn, khuyến khích sinh viên tham gia vào quá trình khám phá và giải quyết vấn đề. Việc kết hợp các phương pháp dạy học tích cực như thảo luận nhóm, dự án thực tế sẽ giúp sinh viên phát triển kỹ năng làm việc nhóm và tư duy phản biện. Theo nghiên cứu của Lê Thị Thu Hà (2016), việc áp dụng mô hình 5E đã chứng minh hiệu quả trong việc nâng cao sự hứng thú và khả năng tiếp thu kiến thức của học sinh.
3.1. Các bước thực hiện chu trình 5E trong dạy học Toán
Để thực hiện chu trình 5E trong dạy học Toán, giảng viên cần bắt đầu bằng việc gợi mở chủ đề học tập (Engage) để thu hút sự chú ý của sinh viên. Tiếp theo, sinh viên sẽ được khuyến khích khám phá các khái niệm thông qua các hoạt động thực hành (Explore). Sau đó, giảng viên sẽ giải thích các khái niệm và quy trình (Explain), mở rộng kiến thức thông qua các tình huống thực tiễn (Elaborate), và cuối cùng là đánh giá kết quả học tập của sinh viên (Evaluate). Việc thực hiện đầy đủ các bước này sẽ giúp sinh viên không chỉ nắm vững kiến thức mà còn biết cách áp dụng chúng vào thực tiễn.
