Luận văn thạc sĩ về vai trò của Thẩm phán trong hoạt động xét xử vụ án hình sự theo Bộ luật Tố tụng Hình sự Việt Nam năm 2015

• Tác giả: Hoàng Hữu Mỹ
• Người hướng dẫn: TS. Trần Thu Hạnh
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Luật hình sự và tố tụng hình sự
• Đề tài: Vai trò của Thẩm phán trong hoạt động xét xử vụ án hình sự theo Bộ luật tố tụng hình sự Việt Nam năm 2015
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ VAI TRÒ CỦA THẨM PHÁN TRONG HOẠT ĐỘNG XÉT XỬ VỤ ÁN HÌNH SỰ
• 1.1. Khái niệm Thẩm phán và vai trò của Thẩm phán trong hoạt động xét xử vụ án hình sự
• 1.2. Một số nguyên tắc cơ bản của Luật tố tụng hình sự liên quan đến vai trò của Thẩm phán
• 1.2.1. Nguyên tắc bảo đảm pháp chế xã hội chủ nghĩa trong tố tụng hình sự
• 1.2.2. Nguyên tắc Thẩm phán, Hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật
• 1.2.3. Nguyên tắc xác định sự thật của vụ án
• 1.2.4. Nguyên tắc suy đoán vô tội
• 1.3. Mối quan hệ của Thẩm phán với những người tiến hành tố tụng và một số người tham gia tố tụng trong xét xử vụ án hình sự
• 1.3.1. Mối quan hệ giữa Thẩm phán với những người tiến hành tố tụng
• 1.3.2. Mối quan hệ của Thẩm phán với một số người tham gia tố tụng
• 1.4. Lịch sử hình thành và phát triển các quy định pháp luật về vai trò của Thẩm phán
• 1.4.1. Giai đoạn từ năm 1945 đến năm 1988
• 1.4.2. Giai đoạn từ năm 1988 đến năm 2003
• 1.4.3. Giai đoạn từ năm 2003 đến năm 2015
• 1.5. Kết luận chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: NHỮNG QUY ĐỊNH CỦA BỘ LUẬT TỐ TỤNG HÌNH SỰ NĂM 2015 VỀ VAI TRÒ CỦA THẨM PHÁN TRONG XÉT XỬ VỤ ÁN HÌNH SỰ VÀ THỰC TIỄN THỰC HIỆN
• 2.1. Quy định của BLTTHS năm 2015 về vai trò của Thẩm phán trong hoạt động xét xử vụ án hình sự
• 2.2. Vai trò của Thẩm phán trong quá trình chuẩn bị xét xử
• 2.3. Vai trò của Thẩm phán trong quá trình xét xử tại phiên tòa
• 2.4. Thực tiễn và hạn chế về vai trò của Thẩm phán trong hoạt động xét xử vụ án hình sự
• 2.4.1. Về số lượng biên chế Thẩm phán
• 2.4.2. Kết quả đã đạt được trong hoạt động xét xử vụ án hình sự của Thẩm phán
• 2.4.3. Những tồn tại, hạn chế trong hoạt động xét xử các vụ án hình sự của Tòa án nhân dân
• 2.4.3.1. Hạn chế chủ quan
• 2.4.3.2. Hạn chế khách quan
• 2.5. Nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế trong hoạt động xét xử các vụ án hình sự của Tòa án nhân dân
• 2.5.1. Nguyên nhân khách quan
• 2.5.2. Nguyên nhân chủ quan
• 2.6. Kết luận chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: MỘT SỐ YÊU CẦU VÀ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO VAI TRÒ CỦA THẨM PHÁN TRONG XÉT XỬ VỤ ÁN HÌNH SỰ
• 3.1. Một số yêu cầu cải cách tư pháp nhằm nâng cao vai trò của Thẩm phán
• 3.2. Đối với Thẩm phán
• 3.3. Một số giải pháp nhằm nâng cao vai trò của Thẩm phán trong xét xử vụ án hình sự
• 3.3.1. Hoàn thiện pháp luật về vai trò của Thẩm phán trong xét xử vụ án hình sự
• 3.3.2. Một số giải pháp khác
• 3.4. Kết luận chương 3
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về vai trò của Thẩm phán trong xét xử hình sự

Thẩm phán đóng vai trò trung tâm trong hoạt động xét xử hình sự theo Bộ luật Tố tụng Hình sự Việt Nam 2015. Họ không chỉ là người thực hiện quyền tư pháp mà còn là người bảo vệ công lý, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của công dân. Sự hiện diện của Thẩm phán trong phiên tòa không chỉ mang tính chất pháp lý mà còn thể hiện trách nhiệm xã hội cao cả.

1.1. Khái niệm Thẩm phán và quyền hạn của họ

Thẩm phán là người được bổ nhiệm để thực hiện quyền tư pháp, có trách nhiệm xét xử các vụ án hình sự. Họ có quyền quyết định về việc triệu tập nhân chứng, đánh giá chứng cứ và đưa ra phán quyết cuối cùng.

1.2. Vai trò của Thẩm phán trong quá trình xét xử

Thẩm phán không chỉ điều khiển phiên tòa mà còn đảm bảo rằng mọi quy trình tố tụng được thực hiện đúng theo pháp luật. Họ là người bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan và đảm bảo tính công bằng trong xét xử.

II. Những thách thức đối với vai trò của Thẩm phán trong xét xử hình sự

Mặc dù có vai trò quan trọng, Thẩm phán vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức trong quá trình xét xử hình sự. Những áp lực từ xã hội, sự can thiệp từ bên ngoài và các yếu tố chủ quan có thể ảnh hưởng đến quyết định của họ.

2.1. Áp lực từ xã hội và dư luận

Thẩm phán thường xuyên phải đối mặt với áp lực từ dư luận xã hội, điều này có thể ảnh hưởng đến tính khách quan trong quyết định của họ. Sự giám sát của công chúng đôi khi tạo ra những rào cản trong việc thực hiện quyền hạn của Thẩm phán.

2.2. Nguy cơ can thiệp từ bên ngoài

Sự can thiệp từ các cơ quan khác hoặc cá nhân có thể làm giảm tính độc lập của Thẩm phán. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng xét xử mà còn làm giảm niềm tin của người dân vào hệ thống tư pháp.

III. Phương pháp nâng cao vai trò của Thẩm phán trong xét xử hình sự

Để nâng cao vai trò của Thẩm phán, cần có những phương pháp cải cách và nâng cao chất lượng đội ngũ Thẩm phán. Việc đào tạo và bồi dưỡng kỹ năng cho Thẩm phán là rất cần thiết.

3.1. Đào tạo và bồi dưỡng chuyên môn cho Thẩm phán

Cần thiết phải tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về pháp luật và kỹ năng xét xử cho Thẩm phán. Điều này giúp họ nâng cao năng lực và tự tin hơn trong việc đưa ra quyết định.

3.2. Tăng cường giám sát và đánh giá hoạt động của Thẩm phán

Việc thiết lập các cơ chế giám sát và đánh giá hoạt động của Thẩm phán sẽ giúp đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm trong công việc của họ. Điều này cũng góp phần nâng cao uy tín của hệ thống tư pháp.

IV. Ứng dụng thực tiễn vai trò của Thẩm phán trong xét xử hình sự

Vai trò của Thẩm phán không chỉ được thể hiện qua lý thuyết mà còn qua thực tiễn xét xử. Những quyết định của Thẩm phán có ảnh hưởng lớn đến quyền lợi của các bên liên quan và sự công bằng của hệ thống tư pháp.

4.1. Các trường hợp điển hình trong xét xử hình sự

Có nhiều trường hợp điển hình cho thấy vai trò của Thẩm phán trong việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp của công dân. Những phán quyết công bằng và đúng đắn của Thẩm phán đã góp phần tạo dựng niềm tin vào hệ thống tư pháp.

4.2. Kết quả nghiên cứu về vai trò của Thẩm phán

Nghiên cứu cho thấy rằng vai trò của Thẩm phán trong xét xử hình sự có ảnh hưởng lớn đến chất lượng xét xử. Những Thẩm phán có trình độ chuyên môn cao và phẩm chất đạo đức tốt thường đưa ra những quyết định công bằng hơn.

V. Kết luận về vai trò của Thẩm phán trong xét xử hình sự

Vai trò của Thẩm phán trong xét xử hình sự là rất quan trọng và cần được nâng cao hơn nữa. Cần có những giải pháp cụ thể để đảm bảo rằng Thẩm phán có thể thực hiện tốt nhiệm vụ của mình trong bối cảnh cải cách tư pháp hiện nay.

5.1. Tương lai của vai trò Thẩm phán trong hệ thống tư pháp

Trong tương lai, vai trò của Thẩm phán sẽ ngày càng được nâng cao, đặc biệt trong bối cảnh cải cách tư pháp. Cần có những chính sách hỗ trợ để Thẩm phán có thể thực hiện tốt nhiệm vụ của mình.

5.2. Đề xuất giải pháp nâng cao vai trò của Thẩm phán

Cần thiết phải có những giải pháp cụ thể nhằm nâng cao vai trò của Thẩm phán, bao gồm việc cải cách quy trình tuyển chọn, đào tạo và đánh giá Thẩm phán để đảm bảo chất lượng xét xử.