Tư Tưởng Nguyễn Trãi Về Trách Nhiệm Của Nhà Cầm Quyền Đối Với Dân

Tư tưởng của Nguyễn Trãi không chỉ có giá trị trong lịch sử thời phong kiến mà còn khẳng định sự trường tồn cùng với thời gian. Dưới sự lãnh đạo của Đảng và quản lý của Nhà nước, đất nước ta đã đạt được những thành tựu đáng tự hào. Nhà nước ta thực hiện nhiều chính sách hỗ trợ nhân dân chăm lo sản xuất làm cho chất lượng đời sống nhân dân được nâng cao cả về vật chất và tinh thần. H ệ thống giáo dục ngày càng hoàn thiện đáp ứng nhu cầu nâng cao trình độ dân trí. Đồng thời an ninh quốc phòng luôn được đảm bảo. S ự gắn kết hữu cơ giữa tổ chức Đảng và Nhà nước với nhân dân đã thực sự thay đổi về chất so với xã hội nước ta thời kì trước đổi mới.

Đất nước ta đang đứng trước nhiều thách thức mới nảy sinh. Kinh tế tăng trưởng mau lẹ lại làm nảy sinh sự phân hóa, phân tầng xã hội. Có hiện tượng giá trị đạo đức, văn hóa truyền thống bị coi nhẹ trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, Đảng viên. T hậm chí xuất hiện nhiều biểu hiện vô cảm, vô trách nhiệm, chỉ chạy theo lợi ích cá nhân. Việc tìm hiểu những giá trị trong tư tưởng Nguyễn Trãi có ý nghĩa quan trọng. Trước là gìn giữ, khẳng định nền văn hiến của dân tộc, sau là nhận thức lại những bài học quý giá để luôn đứng vững và phát triển trong thời kỳ hội nhập.

Cuối thế kỉ XIV, đầu thế kỉ XV, đất nước ta đầy mâu thuẫn, xung đột và khủng hoảng. Nổi bật là việc giải quyết mâu thuẫn gay gắt giữa ngoại xâm và dân tộc là cuộc chiến đấu của nhân dân chống lại quân xâm lược, ngoài các cuộc khởi nghĩa chống lại triều đình và sự thay thế nhau của ba triều đại : Trần – Hồ - Lê. Về kinh tế, nước ta vẫn là một nước nông nghiệp với chế độ điền trang thái ấp. Cuối thời Trần, với sự tham mưu của đội ngủ Nho thần, Nhà nước Trung ương đã tấn công vào thế lực quí tộc một cách mạnh mẽ. Trần Dụ Tông đã ra lệnh kiểm kê tài sản các nhà quyền quý có nhiều đồ quý báu, sau khi chết phải nộp cho nhà nước.

Cuối thế kỉ XIV , nước ta liên tiếp gặp thiên tai. Từ những năm ba mươi của thế kỉ thứ mười bốn, thiên tai liên tiếp xảy ra. Theo tài liệu sử học ghi chép lại, từ những năm ba mươi của thế kỉ thứ mười bốn, thiên tai liên tiếp xảy ra, đặc biệt là khoảng thời gian từ năm 1 340 đến 1355, Ngô Thì Sĩ phải thốt lên “15 năm , đã sáu lần nhật thực, ba lần thủy tai, ba lần hạn hán, một lần sâu cắn lúa, lại luôn năm mất mùa đói kém. Đến đây, từ mùa xuân đến mùa thu, nào là núi lở, nào đất động, không tháng nào không có tai biến!”. Những năm 1343, 1354, 1357, 1378, 1405 là những năm gặp thiên tai lớn , mùa màng thất bát đẩy nhân dân vào nạn đói hoành hành dữ dội.

Nguyễn Trãi coi trọng vai trò của dân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước. Tư tưởng 'dân vi bản' (dân là gốc) thể hiện rõ quan điểm này. Ông cho rằng, sức mạnh của một quốc gia phụ thuộc vào sự ổn định và hạnh phúc của người dân. Do đó, nhà cầm quyền phải luôn đặt lợi ích của dân lên hàng đầu, lắng nghe ý kiến của dân và giải quyết những khó khăn, bức xúc của dân.

Nguyễn Trãi chủ trương dùng nhân nghĩa để cảm hóa lòng người, hạn chế tối đa việc sử dụng vũ lực. Ông coi quân điếu phạt (đánh giặc vì dân) là hành động chính nghĩa, nhằm bảo vệ cuộc sống bình yên của nhân dân. Theo ông, chiến tranh chỉ là biện pháp cuối cùng khi không còn cách nào khác để bảo vệ dân.

Nhà cầm quyền phải đảm bảo người dân có đủ ăn, đủ mặc, có công ăn việc làm ổn định. Đồng thời, cần quan tâm đến đời sống tinh thần của người dân, tạo điều kiện để họ được học hành, vui chơi giải trí và phát triển toàn diện.

Nguyễn Trãi nhấn mạnh vai trò của đội ngũ cán bộ trong việc thực thi chính sách và quản lý đất nước. Ông cho rằng, cán bộ phải là những người có phẩm chất đạo đức tốt, có năng lực chuyên môn và hết lòng phục vụ nhân dân. Cần có cơ chế để lựa chọn, bồi dưỡng và sử dụng cán bộ một cách hiệu quả.

Nhấn mạnh tầm quan trọng của đạo đức công vụ, kêu gọi các quan lại không tham nhũng, lạm quyền, đồng thời phải có trách nhiệm với xã hội, đối xử công bằng với người dân. Ông coi đây là những phẩm chất quan trọng để xây dựng một nhà nước vững mạnh và được lòng dân.

Chính phủ cần lắng nghe ý kiến của người dân trong quá trình xây dựng và thực thi chính sách. Đảm bảo mọi chính sách đều hướng đến mục tiêu phục vụ lợi ích của người dân, tạo điều kiện để người dân được tham gia vào quá trình quản lý nhà nước.

Cần có cơ chế hiệu quả để giải quyết kịp thời và công bằng những khiếu nại, tố cáo của người dân. Đảm bảo quyền lợi chính đáng của người dân được bảo vệ và được pháp luật tôn trọng.

Cần khuyến khích các nhà nghiên cứu tiếp tục tìm hiểu sâu sắc về tư tưởng Nguyễn Trãi, đặc biệt là tư tưởng về trách nhiệm của nhà cầm quyền đối với dân. Đồng thời, cần có các hoạt động tuyên truyền, giáo dục để nâng cao nhận thức của người dân về giá trị của tư tưởng này.

Tư tưởng của Nguyễn Trãi truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ về lòng yêu nước, tinh thần trách nhiệm với cộng đồng. Thanh niên cần học tập, noi gương Nguyễn Trãi để trở thành những công dân có ích cho xã hội, góp phần xây dựng đất nước ngày càng giàu đẹp, văn minh.