Tổng quan nghiên cứu

Thi đua, khen thưởng là công cụ quan trọng trong quản lý công, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và nâng cao hiệu quả hoạt động của các tổ chức, cá nhân. Tại tỉnh Bắc Ninh, công tác thi đua, khen thưởng đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển với nhiều thành tựu nổi bật, tuy nhiên vẫn còn tồn tại những hạn chế trong việc tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng. Theo báo cáo của ngành, từ năm 2014 đến 2018, số lượng bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh tăng đều qua các năm, phản ánh sự quan tâm và đầu tư cho công tác này. Mục tiêu nghiên cứu nhằm làm rõ các vấn đề lý luận và thực tiễn trong tổ chức thực hiện pháp luật về thi đua, khen thưởng trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác này trong giai đoạn hiện nay. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hệ thống văn bản pháp luật và thực tiễn áp dụng từ năm 2015 đến 2019 tại tỉnh Bắc Ninh. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học cho việc hoàn thiện pháp luật, nâng cao nhận thức và hiệu quả quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng, góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết quản lý công và pháp luật hành chính, trong đó có:

  • Lý thuyết về thi đua, khen thưởng: Thi đua được hiểu là hoạt động có tổ chức nhằm thúc đẩy cá nhân, tập thể phấn đấu đạt thành tích tốt nhất trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Khen thưởng là việc ghi nhận, biểu dương công trạng bằng lợi ích vật chất hoặc tinh thần đối với cá nhân, tập thể có thành tích xuất sắc.

  • Mô hình quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng: Bao gồm các yếu tố như nhận thức, tổ chức triển khai, kiểm tra giám sát và xử lý vi phạm, nhằm đảm bảo tính công khai, minh bạch và hiệu quả.

  • Khái niệm chính: Pháp luật về thi đua, khen thưởng; phong trào thi đua yêu nước; nguyên tắc thi đua (tự nguyện, công khai, công bằng, kịp thời); thẩm quyền và quy trình xét khen thưởng.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp tiếp cận đa ngành, kết hợp:

  • Phân tích pháp lý: Nghiên cứu hệ thống văn bản pháp luật về thi đua, khen thưởng từ năm 2015 đến 2019, bao gồm Luật Thi đua, Khen thưởng năm 2013 và các nghị định, thông tư hướng dẫn thi hành.

  • Phương pháp điều tra xã hội học: Thu thập dữ liệu thực tiễn qua khảo sát, phỏng vấn cán bộ quản lý và người lao động tại các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh.

  • Phân tích thống kê: Tổng hợp số liệu về số lượng bằng khen, giấy khen, các phong trào thi đua trong giai đoạn 2014-2018 để đánh giá hiệu quả thực hiện.

  • Phương pháp so sánh: Đối chiếu thực tiễn tổ chức thi đua, khen thưởng tại Bắc Ninh với các địa phương khác để rút ra bài học kinh nghiệm.

Cỡ mẫu khảo sát khoảng 150 cán bộ, công chức, viên chức và người lao động được chọn theo phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ năm 2018 đến 2019.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Nhận thức về thi đua, khen thưởng còn hạn chế: Khoảng 65% cán bộ, công chức tại Bắc Ninh chưa nắm rõ đầy đủ các quy định pháp luật về thi đua, khen thưởng, dẫn đến việc tổ chức phong trào thi đua mang tính hình thức, chưa thực sự tạo động lực mạnh mẽ.

  2. Tổ chức thực hiện pháp luật chưa đồng bộ: Chỉ có khoảng 70% đơn vị trên địa bàn tỉnh xây dựng kế hoạch thi đua cụ thể, còn lại chưa có sự thống nhất trong triển khai, gây khó khăn trong việc đánh giá và xét khen thưởng.

  3. Công tác kiểm tra, giám sát còn yếu: Việc thanh tra, kiểm tra việc thực hiện thi đua, khen thưởng chưa được thực hiện thường xuyên và nghiêm túc, dẫn đến tình trạng nể nang, thiếu khách quan trong xét khen thưởng.

  4. Nguồn lực tài chính và con người chưa đáp ứng yêu cầu: Ngân sách dành cho công tác thi đua, khen thưởng chiếm khoảng 0.5% tổng ngân sách hoạt động của các cơ quan, đơn vị, chưa đủ để khuyến khích và động viên kịp thời. Đồng thời, đội ngũ cán bộ làm công tác thi đua, khen thưởng còn thiếu về số lượng và chuyên môn.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của những hạn chế trên xuất phát từ việc nhận thức pháp luật về thi đua, khen thưởng chưa được nâng cao đồng bộ, dẫn đến việc tổ chức phong trào thi đua chưa thực chất, nhiều nơi còn chạy theo hình thức. So sánh với một số địa phương khác, Bắc Ninh cần tăng cường công tác tuyên truyền, đào tạo cán bộ làm công tác thi đua, khen thưởng để nâng cao năng lực quản lý. Việc thiếu nguồn lực tài chính và nhân lực cũng là rào cản lớn, cần có sự đầu tư hợp lý để phát huy hiệu quả. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ thể hiện tỷ lệ đơn vị xây dựng kế hoạch thi đua, biểu đồ phân bổ ngân sách cho công tác thi đua, khen thưởng qua các năm, và bảng tổng hợp số lượng cán bộ chuyên trách công tác thi đua tại các đơn vị.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao nhận thức pháp luật về thi đua, khen thưởng: Tổ chức các lớp tập huấn, hội thảo định kỳ cho cán bộ, công chức, viên chức và người lao động về các quy định pháp luật và vai trò của thi đua, khen thưởng. Mục tiêu đạt 90% cán bộ nắm vững pháp luật trong vòng 12 tháng. Chủ thể thực hiện: Sở Nội vụ phối hợp với các cơ quan truyền thông.

  2. Hoàn thiện quy trình tổ chức thi đua, khen thưởng: Xây dựng và ban hành quy chế thi đua, khen thưởng cụ thể, phù hợp với đặc thù từng ngành, lĩnh vực tại tỉnh Bắc Ninh. Thời gian thực hiện trong 6 tháng. Chủ thể thực hiện: UBND tỉnh và các sở, ngành liên quan.

  3. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát: Thiết lập hệ thống kiểm tra, giám sát định kỳ và đột xuất nhằm đảm bảo tính công khai, minh bạch trong xét khen thưởng. Mục tiêu giảm thiểu sai phạm xuống dưới 5% trong 2 năm tới. Chủ thể thực hiện: Thanh tra tỉnh và Hội đồng Thi đua - Khen thưởng tỉnh.

  4. Đầu tư nguồn lực tài chính và nhân sự: Tăng ngân sách cho công tác thi đua, khen thưởng lên ít nhất 1% tổng ngân sách hoạt động của các đơn vị; đồng thời đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ chuyên trách. Thời gian thực hiện trong 18 tháng. Chủ thể thực hiện: Sở Tài chính, Sở Nội vụ và các đơn vị liên quan.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý nhà nước các cấp tại tỉnh Bắc Ninh: Giúp nâng cao hiệu quả quản lý công tác thi đua, khen thưởng, từ đó thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

  2. Nhà nghiên cứu và giảng viên chuyên ngành quản lý công: Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn để phục vụ nghiên cứu, giảng dạy về quản lý nhà nước và pháp luật hành chính.

  3. Cán bộ làm công tác thi đua, khen thưởng tại các cơ quan, đơn vị: Hỗ trợ nâng cao năng lực tổ chức, triển khai và kiểm tra công tác thi đua, khen thưởng.

  4. Các tổ chức chính trị - xã hội và đoàn thể nhân dân: Tham khảo để phối hợp hiệu quả trong việc tuyên truyền, vận động và tổ chức các phong trào thi đua yêu nước.

Câu hỏi thường gặp

  1. Pháp luật về thi đua, khen thưởng có vai trò gì trong quản lý nhà nước?
    Pháp luật tạo khung pháp lý điều chỉnh các hoạt động thi đua, khen thưởng, đảm bảo tính công khai, minh bạch và hiệu quả, đồng thời tạo động lực thúc đẩy cá nhân, tổ chức phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ.

  2. Những nguyên tắc cơ bản trong tổ chức thi đua, khen thưởng là gì?
    Bao gồm nguyên tắc tự nguyện, công khai, công bằng, kịp thời và đúng đối tượng, nhằm đảm bảo phong trào thi đua thực chất và khen thưởng chính xác, công bằng.

  3. Tại sao công tác kiểm tra, giám sát trong thi đua, khen thưởng lại quan trọng?
    Kiểm tra, giám sát giúp phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm, tránh tình trạng nể nang, gian lận, đảm bảo công tác thi đua, khen thưởng thực sự là động lực phát triển.

  4. Nguồn lực tài chính ảnh hưởng thế nào đến hiệu quả thi đua, khen thưởng?
    Nguồn lực tài chính đủ và kịp thời giúp khen thưởng xứng đáng, tạo động lực cho cá nhân, tập thể, đồng thời hỗ trợ tổ chức các phong trào thi đua hiệu quả.

  5. Làm thế nào để nâng cao nhận thức về pháp luật thi đua, khen thưởng?
    Thông qua tổ chức tập huấn, tuyên truyền trên các phương tiện truyền thông đại chúng và trong các buổi sinh hoạt tại cơ quan, đơn vị, giúp cán bộ, công chức và người lao động hiểu rõ và thực hiện đúng quy định.

Kết luận

  • Luận văn làm rõ các khía cạnh lý luận và thực tiễn về tổ chức thực hiện pháp luật thi đua, khen thưởng tại tỉnh Bắc Ninh trong giai đoạn 2015-2019.
  • Phát hiện những hạn chế về nhận thức, tổ chức thực hiện, kiểm tra giám sát và nguồn lực trong công tác thi đua, khen thưởng.
  • Đề xuất các giải pháp nâng cao nhận thức, hoàn thiện quy trình, tăng cường kiểm tra và đầu tư nguồn lực nhằm nâng cao hiệu quả công tác thi đua, khen thưởng.
  • Kết quả nghiên cứu có thể làm cơ sở khoa học cho việc hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng tại địa phương.
  • Khuyến nghị các cơ quan chức năng tỉnh Bắc Ninh triển khai các giải pháp trong vòng 1-2 năm tới để phát huy tối đa vai trò của thi đua, khen thưởng trong phát triển kinh tế - xã hội.

Hành động tiếp theo: Các cơ quan quản lý nhà nước và đơn vị liên quan cần phối hợp triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời tổ chức đánh giá định kỳ để điều chỉnh kịp thời, đảm bảo công tác thi đua, khen thưởng thực sự trở thành động lực phát triển bền vững.