I. Tổng Quan Quản Lý Nhà Nước Về Phòng Chống Buôn Lậu Bắc Kạn
Buôn lậu và gian lận thương mại (BL&GLTM) là vấn đề nhức nhối, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế. Nó gây bất bình đẳng, tác động tiêu cực đến kinh tế và đời sống. Phòng chống buôn lậu tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển, tăng thu ngân sách, đảm bảo an sinh xã hội. Bắc Kạn, với vị trí địa lý thuận lợi, vừa có tiềm năng phát triển, vừa đối mặt với nguy cơ BL&GLTM gia tăng. Mặc dù Nhà nước và các bộ ngành đã quan tâm chỉ đạo, tình hình vẫn diễn biến phức tạp, gây bức xúc trong nhân dân. Do đó, tăng cường quản lý nhà nước về phòng chống buôn lậu là rất cần thiết. Theo Nghị quyết số 41/NQ-CP, PCBL&GLTM là việc cơ quan chức năng áp dụng biện pháp ngăn chặn và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật.
1.1. Khái niệm buôn lậu và gian lận thương mại BL GLTM
Buôn lậu là hành vi bí mật đưa hàng hóa qua biên giới, trốn thuế quan. Gian lận thương mại là hành vi dối trá trong mua bán, kinh doanh, xuất nhập khẩu nhằm thu lợi bất chính. Cả hai đều gây tác hại lớn cho nền sản xuất trong nước, làm nản lòng nhà đầu tư, gây thất thu ngân sách. "Buôn gian, bán lận" là câu thành ngữ đúc kết về hành vi này. Mục đích của hành vi gian lận trong lĩnh vực thương mại nhằm thu được lợi nhuận không chính đáng. Buôn lậu và gian lận thương mại luôn đi liền với nhau, bổ trợ cho nhau và cùng thực hiện những hành vi phi pháp.
1.2. Tác hại của buôn lậu và gian lận thương mại
Buôn lậu và gian lận thương mại là mặt trái của kinh tế thị trường, gây tác hại lớn đối với nền sản xuất trong nước. Hàng lậu trốn thuế giá rẻ sẽ bóp nghẹt sản xuất trong nước, làm cho hàng hoá sản xuất không tiêu thụ được, công nhân mất việc làm. Buôn lậu và gian lận thương mại còn làm nản lòng các nhà đầu tư, tác hại đối với môi trường kinh doanh và đầu tư do hàng hoá sản xuất ra không tiêu thụ được. Buôn lậu và gian lận thương mại gây thất thu cho ngân sách Nhà nước. Buôn lậu và gian lận thương mại đã có lúc trở thành “Quốc nạn” làm rối ren, mất an ninh, phá hoại hoạt động kinh tế, chính trị, xã hội của đất nước, làm giảm lòng tin của nhân dân và Đảng và Nhà nước.
II. Thực Trạng Buôn Lậu Gian Lận Thương Mại Tại Bắc Kạn
Bắc Kạn, với vị trí địa lý đặc thù, vừa có tiềm năng phát triển kinh tế, vừa đối mặt với thách thức lớn từ BL&GLTM. Quốc lộ 3 nối Bắc Kạn với cửa khẩu Tà Lùng (Cao Bằng) tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương, nhưng cũng tạo kẽ hở cho buôn lậu. Khoảng cách đến các cửa khẩu Hữu Nghị, Tân Thanh (Lạng Sơn) và sân bay Nội Bài, cảng Hải Phòng không quá xa, khiến việc vận chuyển hàng hóa lậu trở nên dễ dàng hơn. Tình hình BL&GLTM tại Bắc Kạn diễn biến phức tạp, với nhiều thủ đoạn tinh vi, gây tác động xấu đến phát triển kinh tế - xã hội và gây bức xúc trong nhân dân. Cần có đánh giá khách quan về thực trạng này để đưa ra giải pháp phù hợp.
2.1. Điều kiện tự nhiên và kinh tế xã hội Bắc Kạn
Bắc Kạn là tỉnh miền núi, nội địa, nằm ở vùng Đông bắc Việt Nam, được thiên nhiên ưu đãi với nhiều tiềm năng phát triển kinh tế - xã hội; nguồn tài nguyên rừng, đất rừng, khoáng sản phong phú. Bắc Kạn là tỉnh nằm sâu trong lục địa, có Quốc lộ 3 chạy qua nối từ Hà Nội đến cửa khẩu Tà Lùng tỉnh Cao Bằng (cửa khẩu với Trung Quốc) hiện đã được cải tạo nâng cấp và khá thuận lợi cho việc vận chuyển hàng hoá và phát triển hoạt động thương mại; khoảng cách từ tỉnh Bắc Kạn đến cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị và cửa khẩu Tân Thanh tỉnh Lạng Sơn khoảng 200 km, đường bộ từ thành phố Bắc Kạn đến sân bay Nội Bài 150 km và cảng Hải Phòng chỉ trên 200 km.
2.2. Thủ đoạn buôn lậu và gian lận thương mại phổ biến
Các đối tượng thực hiện bằng nhiều biện pháp, thủ đoạn tinh vi, phức tạp. Việc đấu tranh nhằm ngăn chặn có hiệu quả các hành vi vi phạm pháp luật hải quan cần phải được thực hiện kịp thời, đồng thời cần sự phối hợp đồng bộ của các lực lượng. Các thủ đoạn buôn lậu và gian lận thương mại trong hoạt động thương mại quốc tế cũng chính là các hình thức mà tổ chức Hải quan thế giới đã xác định như trên.
III. Giải Pháp Nâng Cao Quản Lý Nhà Nước Về Phòng Chống BL
Để tăng cường quản lý nhà nước về phòng chống buôn lậu và gian lận thương mại tại Bắc Kạn, cần có giải pháp đồng bộ. Nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cán bộ, công chức Cục Quản lý thị trường là yếu tố then chốt. Cần sắp xếp lại tổ chức bộ máy, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, rèn luyện đạo đức cho cán bộ. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động quần chúng tham gia cũng rất quan trọng. Coi trọng và triển khai các biện pháp phòng ngừa, thường xuyên tổng kết thực tiễn đấu tranh phòng chống. Tăng cường công tác phối hợp, kết hợp với chính quyền và các ngành chức năng khác.
3.1. Nâng cao năng lực cán bộ quản lý thị trường Bắc Kạn
Cần nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, công chức Cục QLTT tỉnh Bắc Kạn về QLNN về PCBL&GLTM trong tình hình mới. Sắp xếp lại tổ chức bộ máy, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, rèn luyện đạo đức cho cán bộ, công chức Cục QLTT tỉnh Bắc Kạn. Tăng cường nghiên cứu, triển khai áp dụng pháp luật QLTT và các chủ trương chính sách, pháp luật của Nhà nước trong QLNN về PCBL&GLTM ở tỉnh Bắc Kạn.
3.2. Tăng cường phối hợp giữa các cơ quan chức năng
Tăng cường công tác phối hợp, kết hợp với chính quyền và các ngành chức năng khác trong QLNN về PCBL&GLTM. Làm tốt công tác thường trực Ban chỉ đạo; tham mưu UBND tỉnh Bắc Kạn trong QLNN về PCBL&GLTM. Cần có sự phối hợp đồng bộ của các lực lượng. Vì vậy, đối với một quốc gia hoặc trên địa bàn một Tỉnh để nâng cao hơn nữa trách nhiệm của...
IV. Kiến Nghị Để Quản Lý Nhà Nước Về Phòng Chống Buôn Lậu
Để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về phòng chống buôn lậu và gian lận thương mại tại Bắc Kạn, cần có kiến nghị cụ thể với các cấp. Đối với Chính phủ và Bộ Công Thương, cần hoàn thiện hệ thống pháp luật, tăng cường nguồn lực cho lực lượng chức năng. Đối với UBND tỉnh Bắc Kạn, cần có cơ chế phối hợp hiệu quả giữa các sở, ban, ngành, tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường. Cần có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất kinh doanh chân chính, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh.
4.1. Kiến nghị với Chính phủ và Bộ Công Thương
Kiến nghị với Chính phủ, Bộ Công Thương về việc hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến PCBL&GLTM, tăng cường nguồn lực cho lực lượng chức năng, đặc biệt là lực lượng QLTT. Cần có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất kinh doanh chân chính, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh.
4.2. Kiến nghị với UBND tỉnh Bắc Kạn
Kiến nghị với UBND tỉnh Bắc Kạn về việc tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường, có cơ chế phối hợp hiệu quả giữa các sở, ban, ngành. Cần có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất kinh doanh chân chính, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh. Cần có đánh giá khách quan về thực trạng này để đưa ra giải pháp phù hợp.
