Tác động của tài chính toàn diện đối với sự ổn định của hệ thống ngân hàng - Luận án tiến sĩ tài chính ngân hàng

• Tác giả: Dư Thị Lan Quỳnh
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Đức Trung
• Trường học: Trường Đại Học Ngân Hàng TP. Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Tài Chính Ngân Hàng
• Đề tài: Tác Động Của Tài Chính Toàn Diện Đối Với Sự Ổn Định Của Hệ Thống Ngân Hàng
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: TP. Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• TÓM TẮT LUẬN ÁN
• ABSTRACT
• DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC HÌNH
• 1. CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
• 1.1. LÝ DO LỰA CHỌN ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
• 1.2. MỤC TIÊU VÀ CÂU HỎI NGHIÊN CỨU
• 1.2.1. Mục tiêu tổng quát
• 1.2.2. Mục tiêu cụ thể
• 1.2.3. Câu hỏi nghiên cứu
• 1.3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
• 1.3.1. Đối tượng nghiên cứu
• 1.3.2. Phạm vi nghiên cứu
• 1.3.2.1. Phạm vi về không gian
• 1.3.2.2. Phạm vi về thời gian
• 1.3.2.3. Phạm vi về nội dung
• 1.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ DỮ LIỆU
• 1.4.1. Phương pháp nghiên cứu
• 1.5. ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI
• 1.5.1. Đóng góp về mặt lý luận
• 1.5.2. Đóng góp về mặt thực tiễn
• 1.6. KẾT CẤU ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
• 1.7. TÓM TẮT CHƯƠNG 1
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TÀI CHÍNH TOÀN DIỆN VÀ SỰ ỔN ĐỊNH CỦA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG
• 2.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TÀI CHÍNH TOÀN DIỆN
• 2.1.1. Khái niệm của tài chính toàn diện
• 2.1.2. Vai trò và ý nghĩa của tài chính toàn diện
• 2.1.3. Tài chính toàn diện và sự ổn định tài chính
• 2.1.4. Tài chính toàn diện và tăng trưởng kinh tế
• 2.1.5. Tài chính toàn diện và phát triển bền vững
• 2.1.6. Các chỉ số đo lường tài chính toàn diện
• 2.1.6.1. Các chỉ số riêng lẻ
• 2.1.6.2. Chỉ số tổng hợp về tài chính toàn diện
• 2.2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ SỰ ỔN ĐỊNH HỆ THỐNG NGÂN HÀNG
• 2.2.1. Khái niệm về ổn định hệ thống tài chính
• 2.2.2. Khái niệm về ổn định hệ thống ngân hàng
• 2.2.3. Các chỉ số đo lường ổn định hệ thống ngân hàng
• 2.2.3.1. Chỉ số Zscore
• 2.2.3.2. Một số chỉ số đo lường khác
• 2.2.4. Một số lý thuyết về ổn định hệ thống ngân hàng
• 2.2.4.1. Lý thuyết quá lớn để sụp đổ “Too-big-to-fail”
• 2.2.4.2. Lý thuyết người đại diện
• 2.2.4.3. Lý thuyết danh mục đầu tư hiện đại
• 2.2.5. Một số nhân tố ảnh hưởng đến ổn định hệ thống ngân hàng
• 2.2.5.1. Các nhân tố bên trong
• 2.2.5.2. Các nhân tố bên ngoài
• 2.3. TÁC ĐỘNG CỦA TÀI CHÍNH TOÀN DIỆN ĐỐI VỚI SỰ ỔN ĐỊNH HỆ THỐNG NGÂN HÀNG
• 2.3.1. Tài chính toàn diện tác động tiêu cực đến ổn định hệ thống ngân hàng
• 2.3.2. Tài chính toàn diện tác động tích cực đến ổn định hệ thống ngân hàng
• 2.3.2.1. Gia tăng tiền gửi bán lẻ ổn định
• 2.3.2.2. Mở rộng cho vay an toàn
• 2.3.2.3. Thúc đẩy sự phát triển bền vững
• 2.4. LƯỢC KHẢO CÁC NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN VÀ KHOẢNG TRỐNG NGHIÊN CỨU
• 2.4.1. Lược khảo các nghiên cứu về tài chính toàn diện
• 2.4.2. Lược khảo các nghiên cứu về sự ổn định hệ thống ngân hàng
• 2.4.3. Lược khảo các nghiên cứu về tác động của tài chính toàn diện và ổn định hệ thống ngân hàng
• 2.4.4. Khoảng trống nghiên cứu
• 2.5. TÓM TẮT CHƯƠNG 2
• 3. CHƯƠNG 3: QUY TRÌNH VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. QUY TRÌNH NGHIÊN CỨU
• 3.2. MÔ HÌNH, CÁC BIẾN VÀ DỮ LIỆU
• 3.2.1. Mô hình nghiên cứu
• 3.2.2. Biến đại diện cho sự ổn định của hệ thống ngân hàng
• 3.2.3. Biến đại diện cho mức độ tài chính toàn diện
• 3.2.4. Biến đại diện cho sự cạnh tranh của ngân hàng
• 3.2.5. Các biến kiểm soát khác
• 3.2.6. Lựa chọn biến công cụ
• 3.2.7. Nguồn dữ liệu
• 3.3. PHƯƠNG PHÁP ƯỚC LƯỢNG
• 3.4. TÓM TẮT CHƯƠNG 3
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 4.1. ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ TÀI CHÍNH TOÀN DIỆN VÀ ỔN ĐỊNH HỆ THỐNG NGÂN HÀNG TẠI CÁC QUỐC GIA ASEAN
• 4.1.1. Mức độ tài chính toàn diện ở các quốc gia ASEAN
• 4.1.1.1. Khía cạnh thứ nhất: sự thâm nhập của ngân hàng
• 4.1.1.2. Khía cạnh thứ hai: tính sẵn có của các dịch vụ ngân hàng
• 4.1.1.3. Khía cạnh thứ ba: mức độ sử dụng các dịch vụ ngân hàng
• 4.1.2. Đánh giá mức độ tài chính toàn diện thông qua chỉ số tổng hợp IFI
• 4.1.3. Mức độ ổn định hệ thống ngân hàng ở các quốc gia ASEAN
• 4.2. TÁC ĐỘNG CỦA TÀI CHÍNH TOÀN DIỆN ĐẾN SỰ ỔN ĐỊNH CỦA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG TẠI CÁC QUỐC GIA ASEAN
• 4.2.1. Thống kê mô tả và tương quan giữa các biến
• 4.2.1.1. Một số thống kê mô tả các biến trong mô hình
• 4.2.1.2. Ma trận tương quan giữa các biến trong mô hình
• 4.2.2. Kết quả hồi quy về sự tác động của tài chính toàn diện đến ổn định của hệ thống ngân hàng tại các quốc gia ASEAN
• 4.2.2.1. Tác động của tài chính toàn diện đến sự ổn định của hệ thống ngân hàng thông qua chỉ số tài chính toàn diện IFI
• 4.2.2.2. Tác động của tài chính toàn diện đến sự ổn định của hệ thống ngân hàng thông qua các khía cạnh của tài chính toàn diện
• 4.2.3. Thảo luận về tác động của tài chính toàn diện đến sự ổn định của hệ thống ngân hàng
• 4.3. TÁC ĐỘNG CỦA CÁC BIẾN KHÁC ĐẾN SỰ ỔN ĐỊNH CỦA HỆ THỐNG NGÂN HÀNG TẠI CÁC QUỐC GIA ASEAN
• 4.4. TÓM TẮT CHƯƠNG 4
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ CÁC HÀM Ý CHÍNH SÁCH
• 5.1. KẾT LUẬN NGHIÊN CỨU
• 5.2. CÁC HÀM Ý CHÍNH SÁCH
• 5.2.1. Tiếp tục thúc đẩy tiến trình tài chính toàn diện
• 5.2.2. Thúc đẩy tài chính toàn diện cần được triển khai trên cả ba khía cạnh
• 5.2.3. Gợi ý chiến lược thúc đẩy tiến trình triển tài chính toàn diện
• 5.2.4. Đảm bảo nền kinh tế tăng trưởng ổn định
• 5.2.5. Cải thiện các vấn đề nội tại của các ngân hàng ở khu vực ASEAN
• 5.3. HẠN CHẾ CỦA LUẬN ÁN VÀ HƯỚNG NGHIÊN CỨU TIẾP THEO
• 5.4. TÓM TẮT CHƯƠNG 5
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tài chính toàn diện và ổn định hệ thống ngân hàng

Tài chính toàn diện là một khái niệm quan trọng trong lĩnh vực tài chính và ngân hàng, đặc biệt sau cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu năm 2008. Nó đề cập đến việc đảm bảo tất cả các thành phần trong nền kinh tế có thể tiếp cận và sử dụng các dịch vụ tài chính một cách chính thức và hiệu quả. Ổn định hệ thống ngân hàng là yếu tố then chốt để duy trì sự phát triển bền vững của nền kinh tế. Luận án này tập trung phân tích tác động của tài chính toàn diện đến ổn định hệ thống ngân hàng, đặc biệt trong bối cảnh các quốc gia ASEAN.

1.1. Khái niệm và vai trò của tài chính toàn diện

Tài chính toàn diện được định nghĩa qua ba khía cạnh: thâm nhập, sẵn có và sử dụng. Nó không chỉ giúp tăng cường khả năng tiếp cận tài chính cho người dân mà còn góp phần vào tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng tài chính toàn diện có thể giảm thiểu rủi ro tài chính và tăng cường bền vững tài chính.

1.2. Ổn định hệ thống ngân hàng

Ổn định hệ thống ngân hàng được đo lường thông qua các chỉ số như Zscore, tốc độ tăng trưởng tiền gửi và tỷ lệ nợ xấu. Sự ổn định này phụ thuộc vào cả yếu tố nội tại như quản lý tài chính và yếu tố bên ngoài như chính sách tài chính. Các nghiên cứu chỉ ra rằng tài chính toàn diện có thể tác động tích cực đến ổn định hệ thống ngân hàng thông qua việc gia tăng tiền gửi và mở rộng cho vay an toàn.

II. Phương pháp nghiên cứu và dữ liệu

Luận án sử dụng phương pháp System Generalized Method of Moments (SGMM) để phân tích dữ liệu từ sáu quốc gia ASEAN (Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan, Việt Nam) trong giai đoạn 2008–2019. Các biến nghiên cứu bao gồm chỉ số tài chính toàn diện (IFI), Zscore, và các biến kiểm soát khác như tốc độ tăng trưởng GDP và tỷ lệ nợ xấu.

2.1. Mô hình nghiên cứu

Mô hình nghiên cứu tập trung vào việc đo lường tác động của tài chính toàn diện đến ổn định hệ thống ngân hàng thông qua hai kênh chính: tiền gửi và cho vay. Các biến đại diện cho tài chính toàn diện được xác định qua ba khía cạnh: thâm nhập, sẵn có và sử dụng.

2.2. Nguồn dữ liệu

Dữ liệu được thu thập từ các nguồn chính thức như Ngân hàng Thế giới (World Bank), Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và các ngân hàng trung ương của các quốc gia ASEAN. Các chỉ số tài chính toàn diện và ổn định hệ thống ngân hàng được tính toán và phân tích chi tiết.

III. Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Kết quả nghiên cứu cho thấy tài chính toàn diện có tác động tích cực đến ổn định hệ thống ngân hàng tại các quốc gia ASEAN. Cụ thể, các ngân hàng hoạt động trong môi trường có tài chính toàn diện cao có xu hướng ổn định hơn. Điều này đồng nhất với các nghiên cứu thực nghiệm trước đây.

3.1. Tác động của tài chính toàn diện

Tài chính toàn diện giúp gia tăng tiền gửi bán lẻ và mở rộng cho vay an toàn, từ đó cải thiện ổn định hệ thống ngân hàng. Các chỉ số IFI cao hơn tương ứng với mức độ ổn định cao hơn, đặc biệt ở các quốc gia có hệ thống tài chính dựa vào ngân hàng.

3.2. Hàm ý chính sách

Luận án đề xuất các chính sách thúc đẩy tài chính toàn diện như gia tăng số lượng tài khoản ngân hàng, mở rộng mạng lưới chi nhánh và ATM, và khuyến khích sử dụng dịch vụ tài chính chính thống. Đồng thời, duy trì nền kinh tế lành mạnh và tăng trưởng ổn định cũng là yếu tố quan trọng.

IV. Kết luận và hướng nghiên cứu tiếp theo

Luận án kết luận rằng tài chính toàn diện đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao ổn định hệ thống ngân hàng tại các quốc gia ASEAN. Tuy nhiên, việc thúc đẩy tài chính toàn diện cần được thực hiện đồng bộ trên cả ba khía cạnh: thâm nhập, sẵn có và sử dụng.

4.1. Hạn chế của nghiên cứu

Một số hạn chế của luận án bao gồm phạm vi nghiên cứu giới hạn ở sáu quốc gia ASEAN và thời gian nghiên cứu từ 2008–2019. Các nghiên cứu tiếp theo có thể mở rộng phạm vi và thời gian để có cái nhìn toàn diện hơn.

4.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo

Các nghiên cứu trong tương lai có thể tập trung vào việc phân tích tác động của tài chính toàn diện đến các khía cạnh khác của hệ thống tài chính, như thị trường vốn và bảo hiểm, cũng như tác động của các công nghệ tài chính mới.