I. Tổng Quan Probiotics và Axit Hữu Cơ Cho Gà Thịt
Trong bối cảnh kháng sinh trong chăn nuôi ngày càng bị hạn chế, việc tìm kiếm các giải pháp thay thế hiệu quả trở nên cấp thiết. Probiotics cho gà thịt và Axit hữu cơ cho gà thịt nổi lên như hai ứng cử viên tiềm năng, hứa hẹn cải thiện sức khỏe và năng suất gà thịt mà không gây ảnh hưởng xấu đến chất lượng sản phẩm. Nghiên cứu tập trung đánh giá ảnh hưởng của việc sử dụng riêng lẻ hoặc kết hợp probiotics và axit hữu cơ trong thức ăn lên khả năng tăng trưởng của gà thịt công nghiệp. Mục tiêu là tìm ra tổ hợp tối ưu, thay thế kháng sinh trong chăn nuôi gà và nâng cao lợi nhuận chăn nuôi gà thịt. Theo Abdelrahman (2014), các bệnh đường ruột là một trong những mối quan tâm hàng đầu sau khi hạn chế sử dụng kháng sinh, do đó việc tìm kiếm giải pháp thay thế là vô cùng quan trọng.
1.1. Định Nghĩa và Vai Trò Quan Trọng của Probiotics
Thuật ngữ 'probiotic' có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp, mang ý nghĩa 'cho sự sống'. Được định nghĩa là các vi sinh vật sống, khi sử dụng với số lượng thích hợp, mang lại lợi ích sức khỏe cho vật chủ (Ahasan và cs, 2015). Probiotics giúp cải thiện sự cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột, tăng cường hệ miễn dịch và giảm thiểu tác động tiêu cực từ vi khuẩn gây bệnh. Một số chủng vi sinh vật phổ biến bao gồm Lactobacillus animalis, Lactobacillus fermentum, và Bacillus spp., mỗi loại mang lại những lợi ích riêng biệt như tăng tăng trưởng gà thịt và giảm tỷ lệ tử vong. Theo Fuller (1989) probiotics cải thiện cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột.
1.2. Axit Hữu Cơ Cơ Chế Tác Động và Lợi Ích Vượt Trội
Axit hữu cơ giúp giảm giá trị đệm của thức ăn, giảm pH trong đường tiêu hóa, tạo môi trường thuận lợi cho vi sinh vật có lợi phát triển và ức chế vi sinh vật có hại (Ndelekwute và cs, 2018). Tác dụng của axit hữu cơ bao gồm cải thiện khả năng tiêu hóa, sử dụng chất dinh dưỡng và cung cấp năng lượng cho tế bào biểu mô ruột (El-Saadony và cs, 2022). Việc sử dụng axit hữu cơ góp phần phòng bệnh cho gà thịt một cách tự nhiên, giảm sự phụ thuộc vào kháng sinh. Axit butyric còn là nguồn cung cấp năng lượng chính cho tế bào biểu mô ruột
II. Thách Thức Kháng Sinh và Tìm Kiếm Giải Pháp Thay Thế
Việc lạm dụng kháng sinh trong chăn nuôi gà dẫn đến tình trạng kháng kháng sinh, ảnh hưởng đến sức khỏe động vật và con người (Abdelrahman, 2014). Nhiều quốc gia đã cấm hoặc hạn chế sử dụng kháng sinh trong thức ăn chăn nuôi, gây ra những thách thức về tỷ lệ mắc bệnh, chi phí điều trị và năng suất gà thịt. Do đó, việc tìm kiếm các giải pháp thay thế kháng sinh cho gà là vô cùng quan trọng để đảm bảo an toàn thực phẩm từ gà thịt và duy trì lợi nhuận chăn nuôi. Mục tiêu chính là tìm ra biện pháp vừa cải thiện sức khỏe vật nuôi, vừa đảm bảo hiệu quả kinh tế.
2.1. Hậu Quả Nghiêm Trọng Của Kháng Kháng Sinh Trong Chăn Nuôi
Sử dụng kháng sinh trong chăn nuôi làm gia tăng tình trạng kháng kháng sinh của các mầm bệnh thông thường, không chỉ gây ảnh hưởng đến động vật mà còn với sức khỏe con người (Abdelrahman, 2014). Do đó việc sử dụng kháng sinh trong thức ăn chăn nuôi nhằm mục đích kích thích tăng trưởng trên vật nuôi đã bị cam hoan toàn ở hầu hết các quốc gia và Việt Nam cũng đang trong lộ trình thực hiện điều này.
2.2. Yêu Cầu Cấp Thiết Giải Pháp Thay Thế An Toàn và Hiệu Quả
Với mối quan tâm về sức khỏe người tiêu dùng cũng như việc hướng tới nền nông nghiệp sạch dé sản phẩm chăn nuôi của Việt Nam không dừng bước trước các thị trường lớn như Mỹ, châu Âu và cả châu Á thì việc tìm kiếm các giải pháp hiệu qua dé thay thế kháng sinh cho gà trong thức ăn chăn nuôi là rất cần thiết với ngành chăn nuôi Việt Nam. Probiotics và axit hữu cơ là hai trong những chất phụ gia thức ăn chăn nuôi được sử dụng nhằm giảm vi khuẩn gây bệnh trong đường tiêu hóa, cải thiện sức khỏe vật nuôi mà không làm ảnh hưởng xấu đến chất lượng sản pham chăn nuôi (Hameed, 2021).
III. Giải Pháp Probiotics và Axit Hữu Cơ Riêng Lẻ Kết Hợp
Nghiên cứu tập trung vào đánh giá hiệu quả của việc sử dụng probiotics và axit hữu cơ riêng lẻ hoặc kết hợp trong thức ăn của gà thịt. Mục tiêu là xác định liệu việc kết hợp hai chất này có mang lại hiệu quả cao hơn so với việc sử dụng riêng lẻ, từ đó tối ưu hóa năng suất gà thịt. Các chỉ số quan trọng được theo dõi bao gồm: tăng trưởng gà thịt, FCR (hệ số chuyển đổi thức ăn), tỷ lệ sống của gà thịt, và chất lượng thịt gà. Kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp thông tin quan trọng cho người chăn nuôi trong việc lựa chọn phương pháp phù hợp.
3.1. Lợi Ích Riêng Lẻ Của Probiotics Đối Với Gà Thịt
Probiotics cho gà thịt có khả năng tăng cường tính toàn vẹn của hàng rào biểu mô ruột, loại trừ sự cạnh tranh với vi khuẩn gây bệnh và tăng cường hệ miễn dịch (Michael, 2011). Việc bổ sung probiotics giúp cải thiện tiêu hóa của gà thịt, tăng khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng và giảm nguy cơ mắc bệnh đường ruột. Hiệu quả của probiotics phụ thuộc vào chủng vi sinh vật, liều lượng sử dụng và điều kiện chăn nuôi.
3.2. Axit Hữu Cơ Tác Động Đa Chiều Đến Sức Khỏe và Năng Suất
Axit hữu cơ cho gà thịt không chỉ giúp giảm pH đường ruột mà còn cung cấp năng lượng cho tế bào biểu mô ruột, cải thiện khả năng tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng. Tác dụng của axit hữu cơ còn bao gồm ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh, tăng cường hệ miễn dịch và cải thiện chất lượng thịt gà. Việc sử dụng axit hữu cơ giúp giảm sự phụ thuộc vào kháng sinh và nâng cao sức khỏe gà thịt.
3.3. Ưu Thế Của Sự Kết Hợp Probiotics và Axit Hữu Cơ Tăng Cường
Việc kết hợp probiotics và axit hữu cơ có thể mang lại hiệu quả hiệp đồng, tăng cường tác động của probiotics và tác dụng của axit hữu cơ. Probiotics và hệ miễn dịch gà khi được bổ sung axit hữu cơ, làm cho hệ đường ruột khỏe mạnh hơn, từ đó giúp gà hấp thụ chất dinh dưỡng tốt hơn và tăng trưởng nhanh hơn. Sự kết hợp này giúp tạo ra môi trường đường ruột tối ưu, ức chế vi khuẩn gây bệnh và tăng cường hệ miễn dịch, từ đó nâng cao năng suất gà thịt và giảm chi phí chăn nuôi.
IV. Nghiên Cứu Ảnh Hưởng của Probiotics Axit Hữu Cơ Đến Gà
Nghiên cứu được tiến hành trên 1200 con gà thịt giống Ross 308, bố trí ngẫu nhiên vào 8 lô khác nhau. Các lô được cho ăn thức ăn có bổ sung probiotics, axit hữu cơ, hoặc kết hợp cả hai, so sánh với lô đối chứng và lô bổ sung kháng sinh. Các chỉ số được theo dõi bao gồm lượng thức ăn tiêu thụ, tăng trọng, FCR, tỷ lệ sống của gà thịt, và các chỉ tiêu về chất lượng thịt gà. Mục tiêu là đánh giá khách quan ảnh hưởng của probiotics và axit hữu cơ đến năng suất gà thịt trong điều kiện thực tế.
4.1. Phương Pháp Nghiên Cứu Thiết Kế Thí Nghiệm Chi Tiết
Thí nghiệm được tiến hành trên 1.200 con gà trang Ross 308 lúc 1 ngày tuổi, bố trí theo kiểu hoàn toàn ngẫu nhiên 1 yếu tố bao gồm 8 lô và mỗi lô có 10 lần lặp lại. Giai đoạn 15-28 ngày tuôi, lượng thức ăn tiêu thụ bình quân (g/con/ngay) của các lô bồ sung riêng lẻ hay kết hợp probiotics và axit hữu cơ là cao hơn so với lô thức ăn căn bản không bồ sung (P> 0,05).
4.2. Kết Quả Probiotics Axit Hữu Cơ Ảnh Hưởng Năng Suất
Sau 42 ngày tuổi, kết quả cho thấy việc bổ sung probiotics và axit hữu cơ riêng lẻ hay kết hợp với các liều lượng từ 250 — 500 g/tan thức ăn vào thức ăn hỗn hợp chưa cải thiện đến tăng khối lượng của gà, lượng thức ăn ăn vào, hệ số chuyền hóa thức ăn, các chỉ tiêu về quầy thịt xẻ ( P > 0,05) và lam tăng nhẹ chi phí chăn nuôi gà thịt trên 1 kg tăng khối lượng từ 1,21% - 4,94% so với bé sung kháng sinh hay sử dụng thức ăn căn bản không bồ sung. Sử dụng kết hợp 500 g probiotics + 250 g axit hữu cơ trong 1 tan thức ăn (16 VIII) và 500 g probiotics + 500 g axit hữu cơ (lô V) đã nâng cao được tỷ lệ sống của gà thịt khá tốt (lần lượt bằng 99,33% và 98,67%).
V. Kết Luận Probiotics và Axit Hữu Cơ Tương Lai Chăn Nuôi
Nghiên cứu cho thấy tiềm năng của probiotics và axit hữu cơ trong việc thay thế kháng sinh và cải thiện năng suất gà thịt. Việc sử dụng kết hợp hai chất này có thể mang lại hiệu quả tốt hơn so với việc sử dụng riêng lẻ, đặc biệt trong việc cải thiện tỷ lệ sống của gà thịt. Tuy nhiên, cần có thêm nhiều nghiên cứu để xác định liều lượng tối ưu, chủng vi sinh vật phù hợp và điều kiện chăn nuôi lý tưởng để tối đa hóa lợi nhuận chăn nuôi gà thịt. Hướng đi này hứa hẹn một tương lai chăn nuôi gà bền vững hơn, an toàn hơn cho người tiêu dùng và thân thiện với môi trường.
5.1. Tóm Tắt Kết Quả Ưu Điểm và Hạn Chế Của Phương Pháp
Độ đồng đều của đàn gà thí nghiệm tốt khi sử dụng kết hợp 250 g probiotics và 250 g axit hữu cơ trong 1 tan thức ăn (lô VI) hoặc chỉ sử dụng 500 g probiotics trong 1 tan thức ăn (16 II) lần lượt bằng 80,2% và 78,3%. Việc bổ sung probiotics và axit hữu cơ chưa cải thiện đến tăng khối lượng của gà, lượng thức ăn ăn vào, hệ số chuyền hóa thức ăn, các chỉ tiêu về quầy thịt xẻ. Cần có thêm nhiều nghiên cứu để xác định liều lượng tối ưu.
5.2. Hướng Nghiên Cứu Tương Lai Tối Ưu Hóa Hiệu Quả
Việc nghiên cứu các loại probiotics cho gà và các loại axit hữu cơ cho gà khác nhau có thể mang lại những kết quả khác nhau. Các nghiên cứu cần tập trung vào liều lượng liều dùng probiotics cho gà và liều dùng axit hữu cơ cho gà khác nhau, và có tác động đến môi trường. Các nhà nghiên cứu nên tập trung tìm hiểu tác động của probiotics đến môi trường và tác động của axit hữu cơ đến môi trường chăn nuôi.
