Tác Động Của Đầu Tư Trực Tiếp Nước Ngoài Đến Sự Phát Triển Doanh Nghiệp Khu Vực Kinh Tế Tư Nhân Trong Nước

Báo cáo của Ngân hàng Thế giới cho thấy doanh nghiệp tư nhân Việt Nam đang gặp khó khăn trong quá trình phục hồi kinh tế. Nguyên nhân chính là do khả năng tiếp cận nguồn vốn hạn chế, lực cầu nội địa yếu và môi trường cạnh tranh không bình đẳng với các doanh nghiệp nhà nước.

Ngược lại, khu vực doanh nghiệp FDI tiếp tục đóng vai trò là động lực quan trọng của tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, tác động của FDI đối với doanh nghiệp tư nhân vẫn còn là một vấn đề gây tranh cãi.

Một số chuyên gia như Phạm Chi Lan cho rằng doanh nghiệp FDI đã chèn lấn sự phát triển của doanh nghiệp tư nhân trong nước, gây khó khăn cho khu vực này. Bùi Kiến Thành cũng nhận xét rằng chính sách ưu đãi thuế của Chính phủ dành cho doanh nghiệp FDI góp phần làm cho doanh nghiệp FDI chèn lấn doanh nghiệp nội địa.

Ngược lại, Nguyễn Mại cho rằng khối doanh nghiệp FDI không lấn át mà đang bù đắp nhập siêu của doanh nghiệp trong nước, giúp cán cân thanh toán vững chắc hơn. Bùi Quang Vinh đánh giá, các doanh nghiệp FDI đã tạo ra nhiều việc làm với lương bình quân khá cao, đóng góp vào đổi mới công nghệ, đổi mới quản trị trong các doanh nghiệp Việt Nam và tạo ra sự cạnh tranh giữa doanh nghiệp Việt Nam và doanh nghiệp nước ngoài.

Mục tiêu chính của nghiên cứu là xác định tác động giữa đầu tư trực tiếp nước ngoài đến doanh nghiệp khu vực kinh tế tư nhân trong nước và đo lường mức độ ảnh hưởng của đầu tư trực tiếp nước ngoài đến doanh nghiệp khu vực kinh tế tư nhân trong nước.

Nghiên cứu tập trung vào các câu hỏi: Đầu tư trực tiếp nước ngoài tác động đến doanh nghiệp khu vực kinh tế tư nhân trong nước như thế nào? Mức độ tác động của đầu tư trực tiếp nước ngoài đến doanh nghiệp khu vực kinh tế tư nhân trong nước là bao nhiêu?

Đề tài sử dụng dữ liệu thứ cấp của 63 tỉnh, thành phố qua kết quả điều tra và thu thập của Tổng cục Thống kê trong giai đoạn năm 2008-2014 gồm: vốn hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp tư nhân, vốn hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), lực lượng lao động, chi ngân sách địa phương (chi đầu tư và chi thường xuyên), độ mở thương mại (XK, NK, RGDP).

Đề tài sử dụng phương pháp nghiên cứu định lượng FE, RE, FGLS sử dụng để ước lượng hồi quy với bộ dữ liệu bảng ngắn và cân bằng, thu thập từ niên giám thống kê có 63 tỉnh, thành phố * 7 năm (giai đoạn 2008 – 2014) = 441 quan sát thông qua phần mềm stata 13.

Kết quả nghiên cứu cho thấy: vốn doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) có ý nghĩa thống kê và có tác động dương đến doanh nghiệp tư nhân tại các địa phương của Việt Nam. Các yếu tố khác là: Chi ngân sách địa phương (GE và GI); Lực lượng lao động đều có có nghĩa thống kê ở mức ý nghĩa 5% và có tác động dương đến doanh nghiệp tư nhân tại các địa phương trong nước.

Tuy nhiên, yếu tố Độ mở thương mại lại không có ý nghĩa thống kê với doanh nghiệp tư nhân. Dựa vào kết quả hồi quy, đề tài đưa ra một số kiến nghị, giải pháp để đầu tư trực tiếp nước ngoài có thể phát huy tác động tích cực đến doanh nghiệp tư nhân tại các địa phương ở Việt Nam.

Chính sách cần tập trung vào việc hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân tiếp cận nguồn vốn, công nghệ và thị trường. Điều này giúp doanh nghiệp tư nhân nâng cao năng lực cạnh tranh và tận dụng được các cơ hội từ FDI.

Tăng cường liên kết giữa doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp tư nhân trong chuỗi cung ứng toàn cầu là một giải pháp quan trọng. Điều này giúp doanh nghiệp tư nhân tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị và hưởng lợi từ sự chuyển giao công nghệ và kỹ năng quản lý từ doanh nghiệp FDI.