Yếu Tố Xã Hội và Giáo Dục Ảnh Hưởng Đến Động Cơ Học Tiếng Anh của Học Sinh: Nghiên Cứu Trường THPT Sơn Thịnh, Văn Chấn, Yên Bái

• Tác giả: Vũ Thị Hiền
• Người hướng dẫn: PTS. Nguyễn Thị Thanh Hương
• Trường học: Vietnam National University - Hanoi University of Languages and International Studies
• Chuyên ngành: English Teaching Methodology
• Đề tài: Socio-Educational Factors Affecting The Students’ Motivation In Learning English Language: A Case Study In Son Thinh Upper Secondary School In Van Chan- Yen Bai
• Loại tài liệu: Minor Thesis
• Năm xuất bản: 2010
• Địa điểm: Hà Nội

• Acknowledgemenfs
• List of figures and tables
• 1. Part I: INTRODUCTION
• 1.1. Objectives of the Study
• 1.2. Methods of the study
• 1.3. Scope of the Study
• 1.4. Significance of the Study
• 1.5. Design of the study
• 2. Part I: DEVELOPMENT
• 2. Chapter I: LITERATURE REVIEW
• 2.1. Theoretical background of motivation
• 2.1.1. Definition of motivation
• 2.1.2. Theories of motivation
• 2.1.2.1. Need hierarchy theory
• 2.1.2.2. Cognitive theory
• 2.1.2.3. New approaches of motivation
• 2.2. Socio-educational factors affecting motivation
• 3. Chapter II: CONTEXT OF THE STUDY
• 4. Chapter III: METHODOLOGY
• 4.1. The instruments
• 4.2. The data collection instruments
• 5. Chapter IV: DATA ANALYSIS AND DISCUSSION
• 5.1. Attitudes towards English
• 5.2. Participants’ self-evaluation of their learning English
• 5.3. Participants’ investment in learning English
• 5.4. Participants’ Using Language Opportunities
• 5.5. Support for Participants’ Learning English
• 5.6. Participants’ Reported Challenges in and Opportunities for Learning English
• 5.7. Students’ awareness of the importance of English
• 5.8. Students’ self-reported difficulties in learning English
• 5.9. Conditions for learning English
• 6. Part III : RECOMMENDATIONS AND CONCLUSION
• 6.1. On students’ motivation
• 6.2. On social factors affecting their motivation
• 6.3. On educational factors affecting their motivation
• 6.4. Recommendations for teaching
• 6.5. Limitations of the study
• 6.6. Suggestion for further study
• Appendices

I. Tổng quan về Yếu Tố Xã Hội Giáo Dục và Động Cơ Học Tiếng Anh

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, tiếng Anh đóng vai trò then chốt trong nhiều lĩnh vực như kinh tế, chính trị, văn hóa, khoa học, công nghệ và du lịch. Tại Việt Nam, tiếng Anh đã trở thành môn học bắt buộc từ cấp trung học cơ sở đến đại học. Tuy nhiên, chất lượng dạy và học tiếng Anh vẫn còn nhiều hạn chế, đặc biệt ở các vùng nông thôn và vùng sâu vùng xa. Bài viết này tập trung vào việc nghiên cứu ảnh hưởng của các yếu tố xã hội giáo dục đến động cơ học tiếng Anh của học sinh trường THPT Sơn Thịnh, Văn Chấn, Yên Bái. Mục tiêu là tìm hiểu động cơ học tập của học sinh và đánh giá tác động của các yếu tố xã hội giáo dục địa phương đến động cơ đó. Nghiên cứu này hy vọng sẽ cung cấp thông tin hữu ích cho giáo viên, đặc biệt là những người đang giảng dạy ở các vùng khó khăn, để có thể áp dụng các biện pháp phù hợp nhằm nâng cao động cơ học tiếng Anh cho học sinh.

1.1. Tầm quan trọng của việc nghiên cứu động cơ học tiếng Anh

Nghiên cứu động cơ học tiếng Anh là vô cùng quan trọng vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả học tập của học sinh. Một học sinh có động cơ học tập cao sẽ nỗ lực hơn, chủ động hơn và đạt được thành tích tốt hơn. Ngược lại, học sinh thiếu động cơ có thể gặp khó khăn trong việc tiếp thu kiến thức và dễ dàng bỏ cuộc. Việc hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến động cơ học tập giúp giáo viên và nhà trường xây dựng các chương trình và phương pháp giảng dạy phù hợp hơn, tạo ra môi trường học tập tích cực và khuyến khích học sinh phát triển toàn diện. Theo Oxford & Shearin (1994), động cơ là yếu tố chính quyết định sự thành công trong việc phát triển ngôn ngữ thứ hai.

1.2. Vai trò của yếu tố xã hội giáo dục trong việc hình thành động cơ

Yếu tố xã hội giáo dục đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển động cơ học tiếng Anh của học sinh. Môi trường gia đình, nhà trường, cộng đồng, và các chính sách giáo dục đều có thể tác động đến thái độ, niềm tin, và sự nỗ lực của học sinh trong quá trình học tập. Chẳng hạn, sự quan tâm của gia đình, chất lượng giảng dạy của giáo viên, sự hỗ trợ từ bạn bè, và các cơ hội tiếp xúc với tiếng Anh đều có thể thúc đẩy hoặc kìm hãm động cơ học tập của học sinh. Việc nghiên cứu các yếu tố này giúp chúng ta hiểu rõ hơn về những thách thức mà học sinh đang phải đối mặt và tìm ra các giải pháp để tạo ra môi trường học tập thuận lợi hơn.

II. Phân tích Thực trạng Động Cơ Học Tiếng Anh ở Trường THPT Sơn Thịnh

Trường THPT Sơn Thịnh, tọa lạc tại vùng núi Văn Chấn, Yên Bái, là một ví dụ điển hình về những thách thức trong việc dạy và học tiếng Anh ở các vùng khó khăn. Nghiên cứu trường hợp tại trường này cho thấy nhiều học sinh thiếu động cơ học tiếng Anh do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm điều kiện kinh tế khó khăn, thiếu nguồn lực học tập, và môi trường xã hội ít có cơ hội tiếp xúc với tiếng Anh. Bên cạnh đó, phương pháp giảng dạy truyền thống, chưa thực sự chú trọng đến việc phát huy tính chủ động và sáng tạo của học sinh, cũng là một yếu tố ảnh hưởng đến động cơ học tập. Để cải thiện tình hình này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường, và cộng đồng để tạo ra môi trường học tập tích cực và khuyến khích học sinh phát triển toàn diện.

2.1. Khó khăn về kinh tế và ảnh hưởng đến việc học tiếng Anh

Điều kiện kinh tế khó khăn là một trong những rào cản lớn nhất đối với việc học tiếng Anh của học sinh trường THPT Sơn Thịnh. Nhiều gia đình không có đủ điều kiện để mua sách vở, tài liệu học tập, hoặc cho con em tham gia các lớp học thêm. Bên cạnh đó, việc thiếu cơ hội tiếp xúc với tiếng Anh trong môi trường sống cũng khiến học sinh gặp khó khăn trong việc phát triển kỹ năng nghe nói. Để khắc phục tình trạng này, cần có các chương trình hỗ trợ tài chính, cung cấp tài liệu học tập miễn phí, và tạo ra các hoạt động ngoại khóa giúp học sinh có cơ hội thực hành tiếng Anh. Ngoài ra, sự hỗ trợ và động viên từ phía gia đình đóng vai trò vô cùng quan trọng.

2.2. Thiếu nguồn lực học tập và cơ hội tiếp xúc với tiếng Anh

Ngoài khó khăn về kinh tế, học sinh trường THPT Sơn Thịnh còn gặp nhiều hạn chế về nguồn lực học tập và cơ hội tiếp xúc với tiếng Anh. Thư viện trường còn thiếu sách tham khảo, tài liệu nghe nhìn, và các phần mềm học tiếng Anh. Internet cũng chưa được phổ biến rộng rãi, khiến học sinh khó khăn trong việc tìm kiếm thông tin và thực hành trực tuyến. Để cải thiện tình hình này, cần tăng cường đầu tư vào cơ sở vật chất, nâng cấp thư viện, trang bị phòng máy tính kết nối internet, và khuyến khích giáo viên sử dụng các phương pháp giảng dạy hiện đại, ứng dụng công nghệ thông tin vào bài giảng.

III. Yếu Tố Xã Hội Tác động đến Động Cơ Học Tiếng Anh của Học Sinh Yên Bái

Các yếu tố xã hội như ảnh hưởng từ gia đình, bạn bè, và cộng đồng có tác động đáng kể đến động cơ học tiếng Anh của học sinh trường THPT Sơn Thịnh. Sự quan tâm và khuyến khích từ gia đình, sự hỗ trợ từ bạn bè, và môi trường cộng đồng có ý thức về tầm quan trọng của tiếng Anh đều có thể tạo động lực cho học sinh học tập. Ngược lại, sự thờ ơ của gia đình, sự tiêu cực từ bạn bè, và môi trường xã hội thiếu cơ hội tiếp xúc với tiếng Anh có thể làm giảm động cơ học tập. Để phát huy vai trò của các yếu tố xã hội, cần tăng cường tuyên truyền về tầm quan trọng của tiếng Anh, khuyến khích gia đình và cộng đồng tham gia vào quá trình giáo dục, và tạo ra các hoạt động giao lưu văn hóa, giúp học sinh có cơ hội thực hành tiếng Anh.

3.1. Vai trò của gia đình trong việc khuyến khích động cơ học tập

Gia đình đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc khuyến khích động cơ học tập của học sinh. Sự quan tâm, động viên, và hỗ trợ từ phía cha mẹ có thể tạo động lực lớn cho con em học tập. Cha mẹ có thể giúp con em bằng cách tạo ra môi trường học tập tại nhà, cung cấp tài liệu học tập, tham gia vào các hoạt động học tập cùng con, và thường xuyên trao đổi với giáo viên để nắm bắt tình hình học tập của con. Bên cạnh đó, việc cha mẹ làm gương trong việc học tập, đặc biệt là học tiếng Anh, cũng có thể truyền cảm hứng cho con em. Nghiên cứu của Gardner (1985) chỉ ra rằng thái độ tích cực của gia đình đối với việc học ngôn ngữ có ảnh hưởng lớn đến động cơ của học sinh.

3.2. Ảnh hưởng của bạn bè và cộng đồng đến thái độ học tiếng Anh

Bạn bè và cộng đồng cũng có ảnh hưởng không nhỏ đến thái độ học tiếng Anh của học sinh. Nếu học sinh có những người bạn cùng chí hướng, cùng nhau học tập và giúp đỡ lẫn nhau, thì động cơ học tập sẽ được tăng cường. Ngược lại, nếu học sinh bị ảnh hưởng bởi những người bạn có thái độ tiêu cực đối với việc học tiếng Anh, thì động cơ học tập có thể bị suy giảm. Cộng đồng có vai trò quan trọng trong việc tạo ra môi trường học tập tích cực, khuyến khích học sinh tham gia vào các hoạt động học tập, và cung cấp các cơ hội tiếp xúc với tiếng Anh. Việc tổ chức các câu lạc bộ tiếng Anh, các buổi giao lưu văn hóa, và các hoạt động tình nguyện có thể giúp học sinh nâng cao kỹ năng tiếng Anh và tăng cường sự tự tin.

IV. Yếu Tố Giáo Dục Cải thiện Phương Pháp Giảng Dạy Tiếng Anh tại Yên Bái

Các yếu tố giáo dục, đặc biệt là phương pháp giảng dạy tiếng Anh và chất lượng giáo viên, có ảnh hưởng trực tiếp đến động cơ học tiếng Anh của học sinh. Một phương pháp giảng dạy hiệu quả, sáng tạo, và phù hợp với trình độ của học sinh có thể kích thích sự hứng thú và động lực học tập. Giáo viên có trình độ chuyên môn cao, nhiệt tình, và có khả năng truyền cảm hứng có thể tạo ra môi trường học tập tích cực và khuyến khích học sinh phát triển toàn diện. Để nâng cao chất lượng giảng dạy tiếng Anh, cần tăng cường đào tạo và bồi dưỡng giáo viên, đổi mới phương pháp giảng dạy, và ứng dụng công nghệ thông tin vào bài giảng.

4.1. Đổi mới phương pháp giảng dạy để tăng cường sự hứng thú

Phương pháp giảng dạy đóng vai trò then chốt trong việc khơi gợi sự hứng thú và duy trì động cơ học tập của học sinh. Cần chuyển từ phương pháp giảng dạy truyền thống, tập trung vào việc truyền đạt kiến thức một chiều, sang phương pháp giảng dạy tích cực, khuyến khích học sinh chủ động tham gia vào quá trình học tập. Các phương pháp giảng dạy như học theo dự án, học theo nhóm, đóng vai, và sử dụng trò chơi có thể giúp học sinh tiếp thu kiến thức một cách dễ dàng và hiệu quả hơn. Bên cạnh đó, việc sử dụng các tài liệu học tập đa dạng, phù hợp với sở thích và trình độ của học sinh, cũng có thể tăng cường sự hứng thú và động lực học tập.

4.2. Nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ năng sư phạm cho giáo viên

Giáo viên là người trực tiếp truyền đạt kiến thức và tạo động lực cho học sinh. Vì vậy, việc nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ năng sư phạm cho giáo viên là vô cùng quan trọng. Cần tăng cường đào tạo và bồi dưỡng giáo viên, cung cấp cho họ những kiến thức mới nhất về phương pháp giảng dạy tiếng Anh, kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin, và kỹ năng quản lý lớp học. Bên cạnh đó, cần tạo điều kiện cho giáo viên tham gia các hội thảo, khóa học, và các chương trình trao đổi kinh nghiệm để nâng cao trình độ chuyên môn và mở rộng kiến thức. Sự nhiệt tình, tận tâm, và khả năng truyền cảm hứng của giáo viên có thể tạo ra môi trường học tập tích cực và khuyến khích học sinh phát triển toàn diện.

V. Ứng dụng Nghiên cứu Giải pháp Nâng Cao Động Cơ Học Tiếng Anh

Dựa trên kết quả nghiên cứu tại trường THPT Sơn Thịnh, có thể đề xuất một số giải pháp cụ thể để nâng cao động cơ học tiếng Anh cho học sinh. Các giải pháp này bao gồm việc tăng cường sự quan tâm và hỗ trợ từ gia đình, tạo ra môi trường học tập tích cực tại trường học, đổi mới phương pháp giảng dạy, và cung cấp các cơ hội tiếp xúc với tiếng Anh trong môi trường sống. Bên cạnh đó, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường, và cộng đồng để tạo ra một hệ sinh thái giáo dục hoàn chỉnh, giúp học sinh phát triển toàn diện và đạt được thành công trong học tập.

5.1. Xây dựng chương trình hỗ trợ học sinh THPT từ gia đình

Để tăng cường sự quan tâm và hỗ trợ từ gia đình, cần xây dựng một chương trình giáo dục phụ huynh, cung cấp cho họ những kiến thức và kỹ năng cần thiết để giúp con em học tập tốt hơn. Chương trình này có thể bao gồm các buổi hội thảo, các lớp học, và các tài liệu hướng dẫn về cách tạo ra môi trường học tập tại nhà, cách giúp con em làm bài tập, và cách giao tiếp hiệu quả với con em về vấn đề học tập. Bên cạnh đó, cần khuyến khích gia đình tham gia vào các hoạt động của trường học, như các buổi họp phụ huynh, các hoạt động ngoại khóa, và các dự án cộng đồng.

5.2. Tạo môi trường học tập tích cực tại trường THPT Sơn Thịnh

Môi trường học tập có ảnh hưởng rất lớn đến động cơ học tập của học sinh. Cần tạo ra một môi trường học tập thân thiện, cởi mở, và khuyến khích sự sáng tạo. Giáo viên nên tạo ra các hoạt động học tập đa dạng, hấp dẫn, và phù hợp với sở thích của học sinh. Học sinh nên được khuyến khích tham gia vào các hoạt động ngoại khóa, như các câu lạc bộ tiếng Anh, các buổi giao lưu văn hóa, và các hoạt động tình nguyện. Bên cạnh đó, cần tạo ra một hệ thống khen thưởng và động viên để ghi nhận những thành tích của học sinh và khuyến khích họ tiếp tục nỗ lực trong học tập.

VI. Kết luận Yếu Tố Xã Hội Giáo Dục và Tương Lai của Động Cơ Học Tập

Nghiên cứu về các yếu tố xã hội giáo dục ảnh hưởng đến động cơ học tiếng Anh của học sinh trường THPT Sơn Thịnh đã cung cấp những thông tin hữu ích về thực trạng và những thách thức trong việc dạy và học tiếng Anh ở các vùng khó khăn. Dựa trên những kết quả nghiên cứu này, có thể đề xuất những giải pháp cụ thể để nâng cao động cơ học tập cho học sinh, góp phần cải thiện chất lượng giáo dục và tạo cơ hội cho học sinh phát triển toàn diện. Việc tiếp tục nghiên cứu và tìm hiểu sâu hơn về các yếu tố này là vô cùng quan trọng để xây dựng một hệ thống giáo dục công bằng và hiệu quả.

6.1. Tầm quan trọng của việc tiếp tục nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng

Việc tiếp tục nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến động cơ học tiếng Anh là vô cùng quan trọng để hiểu rõ hơn về những thách thức mà học sinh đang phải đối mặt và tìm ra các giải pháp phù hợp hơn. Các nghiên cứu trong tương lai nên tập trung vào việc đánh giá hiệu quả của các chương trình và phương pháp giảng dạy mới, tìm hiểu về vai trò của công nghệ thông tin trong việc học tiếng Anh, và khám phá những yếu tố tâm lý ảnh hưởng đến động cơ học tập. Bên cạnh đó, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các nhà nghiên cứu, giáo viên, và nhà quản lý giáo dục để đảm bảo rằng các kết quả nghiên cứu được ứng dụng vào thực tiễn và mang lại lợi ích cho học sinh.

6.2. Hướng tới một tương lai tươi sáng hơn cho việc học tiếng Anh

Với sự quan tâm và nỗ lực từ phía gia đình, nhà trường, cộng đồng, và các nhà quản lý giáo dục, có thể tin rằng việc học tiếng Anh ở các vùng khó khăn sẽ có những bước tiến vượt bậc trong tương lai. Việc tạo ra một môi trường học tập tích cực, cung cấp các nguồn lực học tập đầy đủ, đổi mới phương pháp giảng dạy, và khuyến khích sự tham gia của cộng đồng sẽ giúp học sinh nâng cao kỹ năng tiếng Anh, tăng cường sự tự tin, và mở ra những cơ hội mới trong cuộc sống. Tất cả những điều này sẽ góp phần xây dựng một tương lai tươi sáng hơn cho học sinh và cho đất nước.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh Việt Nam đang hội nhập sâu rộng với thế giới, tiếng Anh trở thành công cụ thiết yếu cho sự phát triển kinh tế, chính trị, văn hóa và khoa học kỹ thuật. Theo ước tính, chỉ một tỷ lệ nhỏ học sinh, chủ yếu ở các thành phố lớn, có thể sử dụng tiếng Anh thành thạo và hiệu quả trong công việc. Đặc biệt, học sinh ở các vùng miền núi, vùng sâu vùng xa như huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái, thường gặp nhiều khó khăn trong việc học tiếng Anh do điều kiện xã hội và giáo dục hạn chế. Nghiên cứu này tập trung khảo sát động cơ học tiếng Anh của học sinh lớp 10 trường THPT Sơn Thịnh, một trường vùng cao với 150 học sinh tham gia, nhằm làm rõ ảnh hưởng của các yếu tố xã hội và giáo dục đến động lực học tập của các em.

Mục tiêu chính của nghiên cứu là: (1) điều tra các yếu tố ảnh hưởng đến việc học tiếng Anh của học sinh; (2) phân tích mức độ tác động của các yếu tố xã hội và giáo dục đến động cơ học tiếng Anh của học sinh. Nghiên cứu được thực hiện trong năm 2010 tại trường THPT Sơn Thịnh, huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái – một khu vực có đa dạng dân tộc thiểu số và điều kiện kinh tế khó khăn. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao nhận thức của giáo viên và các nhà quản lý giáo dục về vai trò của các yếu tố xã hội - giáo dục trong việc thúc đẩy động lực học tập tiếng Anh, từ đó đề xuất các giải pháp phù hợp nhằm cải thiện chất lượng dạy và học ngoại ngữ tại các vùng khó khăn.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết về động lực học tập ngôn ngữ thứ hai, trong đó nổi bật là mô hình xã hội - giáo dục của Gardner (1985) và các lý thuyết về động lực học như tháp nhu cầu của Maslow, lý thuyết nhận thức (attribution theory, self-efficacy, goal-setting theory) và mô hình động lực ba cấp độ của Dornyei (1994). Gardner nhấn mạnh động lực bao gồm ba yếu tố: mong muốn học ngôn ngữ, nỗ lực học tập và thái độ tích cực đối với việc học. Mô hình này cũng phân tích hai thành tố chính ảnh hưởng đến động lực là sự hòa nhập xã hội (integrativeness) và thái độ đối với môi trường học tập (attitudes toward the learning situation).

Ngoài ra, nghiên cứu còn tham khảo mô hình động lực của Williams và Burden (1997) với 11 yếu tố nội tại và ngoại tại ảnh hưởng đến động lực học tập, bao gồm sự quan tâm của người thân, môi trường học tập, cảm giác tự chủ, và các yếu tố văn hóa xã hội. Các khái niệm chính được sử dụng gồm: động lực tích hợp (integrative motivation), động lực công cụ (instrumental motivation), động lực nội tại (intrinsic motivation) và động lực ngoại tại (extrinsic motivation).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định lượng và định tính. Dữ liệu được thu thập qua bảng hỏi (questionnaire) với 150 học sinh lớp 10 trường THPT Sơn Thịnh và phỏng vấn bán cấu trúc với 10 học sinh được chọn ngẫu nhiên từ nhóm trả lời bảng hỏi. Bảng hỏi gồm hai phần: thông tin cá nhân và các câu hỏi về thái độ, đầu tư thời gian, chiến lược học tập tiếng Anh. Phỏng vấn nhằm khai thác sâu hơn về nhận thức, khó khăn và điều kiện học tập của học sinh.

Cỡ mẫu 150 học sinh được chọn theo phương pháp chọn mẫu thuận tiện, phù hợp với quy mô trường và mục tiêu nghiên cứu. Phân tích dữ liệu định lượng sử dụng thống kê mô tả để xác định tỷ lệ, phân bố các yếu tố động lực và điều kiện học tập. Dữ liệu phỏng vấn được mã hóa và phân tích nội dung nhằm làm rõ các khía cạnh động lực và ảnh hưởng của các yếu tố xã hội - giáo dục. Thời gian nghiên cứu kéo dài trong năm học 2010, tập trung vào học sinh lớp 10 – nhóm mới bắt đầu học cấp trung học phổ thông.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Động lực học tiếng Anh của học sinh còn thấp: Mặc dù 86% học sinh cho biết sẽ học tiếng Anh ngay cả khi không phải thi tốt nghiệp, chỉ 7% cảm thấy hài lòng với kết quả học tập của mình. Khoảng 89% học sinh có điểm thi đầu vào dưới 5/10, phản ánh trình độ tiếng Anh còn hạn chế.

2. Ảnh hưởng của yếu tố xã hội: Hơn 70% học sinh thuộc các dân tộc thiểu số, sống trong các gia đình nông dân với điều kiện kinh tế khó khăn. 77% học sinh sống ở vùng sâu vùng xa, thiếu môi trường thực hành tiếng Anh. 76% phụ huynh có thái độ trung lập hoặc không quan tâm đến việc học tiếng Anh của con em mình.

3. Ảnh hưởng của yếu tố giáo dục: Trường học thiếu thốn cơ sở vật chất như thư viện, phòng học đa năng, thiết bị nghe nhìn. Giáo viên trẻ, thiếu kinh nghiệm, phương pháp giảng dạy còn đơn điệu, chủ yếu dựa vào sách giáo khoa. Mỗi tuần học sinh chỉ có 3 tiết tiếng Anh, thời gian tự học tại nhà chủ yếu dành cho học ngữ pháp và từ vựng (95%), làm bài tập (58%), ít có cơ hội giao tiếp thực tế.

4. Thời gian và chiến lược học tập hạn chế: 45% học sinh dành 1-2 giờ mỗi tuần để học tiếng Anh tại nhà, 49% dành 3-4 giờ, chỉ 6% học trên 5 giờ. Hơn 45% học sinh khi gặp khó khăn không biết hỏi ai, thường bỏ qua phần không hiểu. Cơ hội giao tiếp với người nước ngoài rất hiếm, 70% học sinh chưa từng có dịp nói chuyện với người nước ngoài.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy động lực học tiếng Anh của học sinh vùng cao còn yếu do nhiều nguyên nhân xã hội và giáo dục. Điều kiện kinh tế gia đình nghèo khó khiến học sinh phải dành nhiều thời gian làm việc phụ giúp gia đình, giảm thời gian học tập. Việc học tiếng Anh là ngôn ngữ thứ ba sau tiếng mẹ đẻ và tiếng Việt cũng tạo ra rào cản lớn về ngôn ngữ và văn hóa. Thiếu sự hỗ trợ từ gia đình và môi trường xã hội làm giảm động lực nội tại và ngoại tại của học sinh.

So sánh với các nghiên cứu trong khu vực và quốc tế, kết quả phù hợp với quan điểm của Gardner về vai trò của thái độ xã hội và môi trường học tập trong việc hình thành động lực. Mô hình Dornyei cũng được minh chứng khi yếu tố môi trường lớp học và sự hỗ trợ của giáo viên ảnh hưởng trực tiếp đến sự hứng thú và nỗ lực học tập của học sinh. Việc thiếu tài liệu học tập và cơ sở vật chất hạn chế làm giảm khả năng áp dụng các chiến lược học tập hiệu quả, từ đó ảnh hưởng đến kết quả học tập.

Dữ liệu có thể được trình bày qua các biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ học sinh theo mức độ hài lòng, thời gian học tập, và cơ hội giao tiếp tiếng Anh; bảng phân tích chi tiết về thái độ của phụ huynh và chiến lược học tập tại nhà cũng giúp minh họa rõ nét các yếu tố ảnh hưởng.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường hỗ trợ kinh tế cho học sinh vùng khó khăn: Các cơ quan quản lý giáo dục và chính quyền địa phương cần phối hợp triển khai các chương trình hỗ trợ học sinh nghèo, giảm bớt gánh nặng lao động ngoài giờ học, tạo điều kiện để các em tập trung vào việc học. Mục tiêu nâng tỷ lệ học sinh có thời gian học tiếng Anh trên 4 giờ/tuần trong vòng 2 năm tới.

2. Nâng cao nhận thức và vai trò của phụ huynh: Tổ chức các lớp tập huấn, hội thảo, truyền thông qua các phương tiện đại chúng nhằm nâng cao nhận thức của phụ huynh về tầm quan trọng của tiếng Anh trong tương lai con em. Khuyến khích phụ huynh tham gia hỗ trợ, động viên con em học tập. Mục tiêu tăng tỷ lệ phụ huynh có thái độ tích cực lên ít nhất 50% trong 1 năm.

3. Cải thiện cơ sở vật chất và tài liệu học tập: Đầu tư xây dựng thư viện, phòng học đa năng, trang bị thiết bị nghe nhìn, máy chiếu để tạo môi trường học tập sinh động, hấp dẫn. Cung cấp thêm tài liệu học tập đa dạng ngoài sách giáo khoa như từ điển, sách bài tập, tài liệu nghe nói. Mục tiêu hoàn thiện cơ sở vật chất trong 3 năm tới.

4. Đào tạo và bồi dưỡng giáo viên: Tổ chức các khóa tập huấn, hội thảo chuyên môn về phương pháp giảng dạy tiếng Anh hiện đại, kỹ năng tạo động lực cho học sinh. Khuyến khích giáo viên áp dụng các phương pháp dạy học tích cực, tương tác, sử dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy. Mục tiêu 100% giáo viên tiếng Anh được đào tạo nâng cao trong 2 năm.

5. Tạo cơ hội thực hành tiếng Anh: Thành lập câu lạc bộ tiếng Anh, tổ chức các hoạt động ngoại khóa, giao lưu với người nước ngoài hoặc giáo viên bản ngữ qua các chương trình trực tuyến. Tăng cường thời lượng giờ học tiếng Anh và khuyến khích học sinh sử dụng tiếng Anh trong các tình huống thực tế. Mục tiêu tăng số giờ thực hành tiếng Anh lên 5 tiết/tuần trong 2 năm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Giáo viên tiếng Anh tại các trường vùng khó khăn: Nghiên cứu cung cấp cái nhìn sâu sắc về các yếu tố ảnh hưởng đến động lực học tập của học sinh, giúp giáo viên điều chỉnh phương pháp giảng dạy phù hợp, tăng cường sự tương tác và khích lệ học sinh.

2. Nhà quản lý giáo dục và các cơ quan chính sách: Tài liệu giúp hiểu rõ thực trạng và nguyên nhân hạn chế trong việc học tiếng Anh ở vùng miền núi, từ đó xây dựng chính sách hỗ trợ, đầu tư cơ sở vật chất và phát triển nguồn nhân lực giáo dục.

3. Nghiên cứu sinh và học giả trong lĩnh vực giáo dục ngôn ngữ: Luận văn là nguồn tham khảo quý giá về mô hình động lực học tập tiếng Anh trong bối cảnh xã hội - giáo dục đặc thù, góp phần mở rộng nghiên cứu về động lực học ngôn ngữ thứ hai tại Việt Nam.

4. Phụ huynh học sinh vùng khó khăn: Giúp phụ huynh nhận thức được vai trò quan trọng của việc hỗ trợ con em trong học tập tiếng Anh, từ đó có những hành động thiết thực để khích lệ và tạo điều kiện cho con học tập hiệu quả.

Câu hỏi thường gặp

1. Động lực học tiếng Anh của học sinh vùng cao có điểm gì đặc biệt?
   Học sinh vùng cao thường có động lực học tiếng Anh thấp do điều kiện kinh tế khó khăn, thiếu môi trường thực hành và sự hỗ trợ từ gia đình. Họ phải học tiếng Anh như ngôn ngữ thứ ba, gây khó khăn về ngôn ngữ và văn hóa.

2. Yếu tố xã hội nào ảnh hưởng nhiều nhất đến động lực học tiếng Anh?
   Điều kiện kinh tế gia đình nghèo, thiếu sự quan tâm và khích lệ từ phụ huynh, cùng với môi trường sống chủ yếu sử dụng tiếng dân tộc thiểu số là những yếu tố xã hội chính làm giảm động lực học tập.

3. Phương pháp giảng dạy hiện tại có phù hợp với học sinh vùng khó không?
   Phương pháp giảng dạy còn đơn điệu, chủ yếu dựa vào sách giáo khoa và ngữ pháp, thiếu tương tác và thực hành, khiến học sinh dễ chán nản và giảm động lực học tập.

4. Làm thế nào để tăng thời gian học tiếng Anh tại nhà cho học sinh?
   Cần giảm bớt gánh nặng lao động ngoài giờ học, cung cấp tài liệu học tập phong phú, tổ chức các hoạt động ngoại khóa và khuyến khích học sinh sử dụng tiếng Anh trong cuộc sống hàng ngày.

5. Vai trò của phụ huynh trong việc thúc đẩy động lực học tiếng Anh là gì?
   Phụ huynh có thái độ tích cực, quan tâm và hỗ trợ con em sẽ tạo động lực ngoại tại mạnh mẽ, giúp học sinh cảm thấy được khích lệ và có trách nhiệm hơn trong việc học tiếng Anh.

Kết luận

• Học sinh trường THPT Sơn Thịnh có động lực học tiếng Anh thấp, chủ yếu do các yếu tố xã hội và giáo dục hạn chế.
• Điều kiện kinh tế khó khăn, đa dạng dân tộc và thiếu môi trường thực hành là những rào cản lớn đối với việc học tiếng Anh.
• Cơ sở vật chất trường học còn thiếu thốn, giáo viên trẻ và phương pháp giảng dạy chưa phù hợp làm giảm hiệu quả học tập.
• Phụ huynh thiếu nhận thức và sự hỗ trợ cũng ảnh hưởng tiêu cực đến động lực học tập của học sinh.
• Cần có các giải pháp đồng bộ từ hỗ trợ kinh tế, nâng cao nhận thức phụ huynh, cải thiện cơ sở vật chất, đào tạo giáo viên và tạo môi trường học tập tích cực để nâng cao động lực và kết quả học tiếng Anh.

Các bước tiếp theo: Triển khai các chương trình hỗ trợ học sinh nghèo, tổ chức tập huấn giáo viên, cải thiện cơ sở vật chất và xây dựng các hoạt động ngoại khóa tiếng Anh trong vòng 1-3 năm tới.

Kêu gọi hành động: Các nhà quản lý giáo dục, giáo viên và phụ huynh cần phối hợp chặt chẽ để tạo môi trường học tập thuận lợi, thúc đẩy động lực học tiếng Anh cho học sinh vùng cao, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục ngoại ngữ toàn quốc.