I. Mở đầu
Nghiên cứu khoa học là một trong hai sứ mạng chính của giáo dục đại học, bên cạnh việc đào tạo. Hoạt động này không chỉ nâng cao chất lượng đào tạo mà còn khẳng định vị thế khoa học của cơ sở giáo dục. Đối với sinh viên, nghiên cứu khoa học mang lại nhiều lợi ích, giúp họ làm chủ kiến thức, phát triển tư duy phân tích và ra quyết định. Tuy nhiên, thực tế cho thấy rằng hoạt động nghiên cứu khoa học chưa được sinh viên chú trọng đúng mức. Nhiều sinh viên không nhận thức rõ về vai trò và ý nghĩa của nghiên cứu khoa học trong quá trình học tập. Để khắc phục tình trạng này, việc xây dựng một tài liệu hướng dẫn như sổ tay nghiên cứu khoa học là cần thiết, nhằm cung cấp thông tin đầy đủ và dễ tiếp cận cho sinh viên.
1.1. Tính cấp thiết của sáng kiến
Việc xây dựng sổ tay nghiên cứu khoa học cho sinh viên nhằm hỗ trợ họ trong quá trình nghiên cứu, thúc đẩy phong trào nghiên cứu khoa học tại Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh. Tài liệu này không chỉ cung cấp kiến thức về phương pháp nghiên cứu, mà còn hướng dẫn sinh viên cách thức tham gia các chương trình và giải thưởng liên quan đến nghiên cứu khoa học. Thông qua hoạt động này, sinh viên có thể phát triển kỹ năng nghiên cứu, từ đó nâng cao chất lượng học tập và khả năng làm việc trong tương lai.
II. Cơ sở khoa học để xây dựng sáng kiến
Sổ tay được xây dựng dựa trên các quy định và thông tư của Bộ Giáo dục và Đào tạo, đặc biệt là Thông tư số 26/2021/TT-BGDĐT về hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên. Các quy định này nhằm tạo ra một môi trường thuận lợi cho sinh viên tham gia nghiên cứu khoa học, khuyến khích sự sáng tạo và phát triển năng lực nghiên cứu. Sổ tay sẽ cung cấp thông tin về trách nhiệm và quyền lợi của sinh viên, cùng với các yêu cầu cần thiết để thực hiện một dự án nghiên cứu thành công. Ngoài ra, tài liệu cũng đề cập đến các nguồn kinh phí hỗ trợ cho sinh viên trong quá trình nghiên cứu.
2.1. Các quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo
Bộ Giáo dục và Đào tạo đã quy định rõ về mục tiêu và yêu cầu của hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên. Các yêu cầu này bao gồm việc nghiên cứu phải phù hợp với khả năng và nguyện vọng của sinh viên, đồng thời đảm bảo tính mới mẻ và sáng tạo. Hơn nữa, kinh phí cho các hoạt động này cần được huy động từ nhiều nguồn khác nhau, nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho sinh viên tham gia vào các dự án nghiên cứu.
III. Hướng dẫn thực hiện nghiên cứu khoa học
Sổ tay cung cấp một cái nhìn tổng quan về quy trình nghiên cứu khoa học, bao gồm các bước từ việc chọn đề tài đến việc thực hiện và báo cáo kết quả. Các loại hình nghiên cứu khoa học cũng được phân loại, giúp sinh viên dễ dàng nhận diện và lựa chọn hướng đi phù hợp. Đặc biệt, phần này nhấn mạnh tầm quan trọng của đạo đức trong nghiên cứu, yêu cầu sinh viên phải tuân thủ các quy định pháp luật và nguyên tắc đạo đức trong suốt quá trình nghiên cứu. Hướng dẫn sử dụng các phần mềm phân tích dữ liệu như STATA và SPSS cũng được đề cập, nhằm trang bị cho sinh viên những công cụ cần thiết để thực hiện nghiên cứu khoa học hiệu quả.
3.1. Quy trình nghiên cứu
Quy trình nghiên cứu khoa học bao gồm nhiều bước quan trọng, từ việc xác định vấn đề nghiên cứu, thu thập dữ liệu, phân tích và cuối cùng là trình bày kết quả. Sổ tay sẽ hướng dẫn chi tiết từng bước, giúp sinh viên nắm vững quy trình và thực hiện một cách hiệu quả. Việc phân tích dữ liệu bằng phần mềm sẽ giúp sinh viên có cái nhìn sâu sắc hơn về kết quả nghiên cứu và ứng dụng thực tiễn của nó.
