So sánh nhân vật trong truyện kỳ ảo trung đại Việt Nam và Hàn Quốc qua góc nhìn văn học

• Tác giả: Kim KiHyun
• Người hướng dẫn: PGS. Lê Văn Tấn
• Chuyên ngành: Văn học Việt Nam
• Đề tài: So sánh nhân vật trong truyện kỳ ảo trung đại Việt Nam và Hàn Quốc
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ

• LỜI CAM ĐOAN
• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI
• 1.1. Những nghiên cứu về thể loại truyện kỳ ảo trung đại Việt Nam và Hàn Quốc
• 1.2. Những nghiên cứu về thể loại truyện kỳ ảo trung đại Việt Nam
• 1.3. Những nghiên cứu về thể loại truyện kỳ ảo trung đại Hàn Quốc trong tương quan so sánh với truyện kỳ ảo Việt Nam
• 1.4. Những nghiên cứu về nhân vật trong thể loại truyện kỳ ảo trung đại Việt Nam và Hàn Quốc
• 1.5. Những nghiên cứu về nhân vật trong truyện kỳ ảo trung đại Việt Nam
• 1.6. Những nghiên cứu về nhân vật trong truyện kỳ ảo trung đại Hàn Quốc trong tương quan so sánh với nhân vật trong truyện kỳ ảo trung đại Việt Nam
• 2. CHƯƠNG 2: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ THUYẾT LIÊN QUAN VÀ CƠ SỞ HÌNH THÀNH THỂ LOẠI TRUYỆN KỲ ẢO TRUNG ĐẠI VIỆT NAM VÀ HÀN QUỐC
• 2.1. Một số vấn đề lý thuyết liên quan
• 2.2. Cơ sở lý thuyết chung
• 2.3. Quan niệm về cái kỳ ảo và thể loại truyện kỳ ảo
• 2.4. Cơ sở hình thành thể loại truyện kỳ ảo trung đại Việt Nam và Hàn Quốc
• 2.5. Cơ sở lịch sử, xã hội
• 3. CHƯƠNG 3: ĐẶC ĐIỂM MỘT SỐ KIỂU NHÂN VẬT TRONG TRUYỆN KỲ ẢO TRUNG ĐẠI VIỆT NAM VÀ HÀN QUỐC
• 3.1. Kiểu nhân vật kỳ ảo
• 3.2. Kiểu nhân vật kỳ ảo có mối liên hệ ít/ nhiều với trần thế
• 3.3. Kiểu nhân vật kỳ ảo hầu như không liên hệ với trần thế
• 3.4. Kiểu nhân vật đời thường
• 3.5. Nhân vật đời thường có tiếp xúc với thế giới kỳ ảo
• 3.6. Nhân vật đời thường không tiếp xúc với thế giới kỳ ảo
• 4. CHƯƠNG 4: SỰ THỂ HIỆN CÁC CHIỀU CẠNH VĂN HÓA QUA HÌNH TƯỢNG NHÂN VẬT TRONG TRUYỆN KỲ ẢO TRUNG ĐẠI VIỆT NAM VÀ HÀN QUỐC
• 4.1. Nhân vật và các chiều cạnh văn hóa Phật giáo
• 4.2. Nhân vật và quá trình du nhập Phật giáo, các tông phái và tiểu truyện các thiền sư
• 4.3. Nhân vật với những đóng góp và ảnh hưởng tích cực của các thiền sư/ của Phật giáo đối với quốc gia dân tộc
• 4.4. Nhân vật và các chiều cạnh văn hóa Lão - Trang
• 4.5. Nhân vật và việc đề cao sự rèn luyện, dưỡng sinh, bảo tồn tâm tính, hướng đến cuộc sống ẩn dật
• 4.6. Nhân vật mang phép thuật, bùa chú
• 4.7. Nhân vật và các chiều cạnh văn hóa Nho giáo
• 4.8. Nhân vật và sự đề cao nho sinh, sĩ khí và khoa cử
• 4.9. Nhân vật và việc đề cao các đấng minh quân, quan lại có công
• 4.10. Nhân vật và việc đề cao các gương liệt nữ và mẫu người phụ nữ đoan chính
• 4.11. Nhân vật và các chiều cạnh văn hóa bản địa Việt - Hàn
• 4.12. Nhân vật và văn hóa bản địa trong truyện kỳ ảo trung đại Việt Nam
• 4.13. Nhân vật và văn hóa bản địa trong truyện kỳ ảo trung đại Hàn Quốc
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN NỘI DUNG ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• DANH MỤC VIẾT TẮT TÊN CÁC TRUYỆN/ TẬP TRUYỆN
• DANH MỤC BẢNG

I. So sánh nhân vật trong truyện kỳ ảo trung đại Việt Nam và Hàn Quốc

Nghiên cứu về nhân vật trong truyện kỳ ảo trung đại của Việt Nam và Hàn Quốc cho thấy sự tương đồng và khác biệt rõ rệt. Cả hai nền văn học đều có những kiểu nhân vật đặc trưng, phản ánh văn hóa và tư tưởng của mỗi quốc gia. Nhân vật trong văn học Việt Nam thường mang tính chất gần gũi, thể hiện những giá trị nhân văn, trong khi đó, nhân vật trong văn học Hàn Quốc lại thường mang tính biểu tượng, thể hiện những khía cạnh sâu sắc của triết lý sống. Sự so sánh này không chỉ giúp làm rõ đặc điểm của từng nền văn học mà còn mở ra những hướng nghiên cứu mới về văn học Việt Nam và văn học Hàn Quốc.

1.1. Đặc điểm nhân vật kỳ ảo

Trong truyện kỳ ảo trung đại, nhân vật kỳ ảo thường được xây dựng với những đặc điểm nổi bật, như khả năng siêu nhiên và mối liên hệ với thế giới trần thế. Ở Việt Nam, nhân vật kỳ ảo thường mang tính chất gần gũi, thể hiện những giá trị nhân văn và tinh thần dân tộc. Ngược lại, nhân vật kỳ ảo trong truyện kỳ ảo Hàn Quốc thường mang tính biểu tượng, thể hiện những triết lý sâu sắc về cuộc sống và cái chết. Sự khác biệt này phản ánh những giá trị văn hóa và tư tưởng của mỗi quốc gia, đồng thời cho thấy cách mà các tác giả xây dựng nhân vật để truyền tải thông điệp của mình.

1.2. Nhân vật đời thường và mối quan hệ với thế giới kỳ ảo

Nhân vật đời thường trong truyện kỳ ảo cũng là một yếu tố quan trọng trong việc thể hiện mối quan hệ giữa con người và thế giới kỳ ảo. Ở Việt Nam, nhân vật đời thường thường có sự tiếp xúc với thế giới kỳ ảo, thể hiện những khát vọng và ước mơ của con người. Trong khi đó, ở Hàn Quốc, nhân vật đời thường thường không tiếp xúc với thế giới kỳ ảo, mà thay vào đó, họ thể hiện những giá trị văn hóa và xã hội của thời đại. Sự khác biệt này không chỉ phản ánh cách nhìn nhận về con người mà còn cho thấy sự ảnh hưởng của văn hóa và lịch sử đến việc xây dựng nhân vật trong truyện kỳ ảo.

II. Phân tích chiều sâu văn hóa qua hình tượng nhân vật

Hình tượng nhân vật trong truyện kỳ ảo không chỉ đơn thuần là những nhân vật hư cấu mà còn là những biểu tượng văn hóa sâu sắc. Trong văn học Việt Nam, nhân vật thường mang những giá trị văn hóa truyền thống, thể hiện tinh thần dân tộc và những giá trị nhân văn. Ngược lại, trong văn học Hàn Quốc, nhân vật thường phản ánh những triết lý sống và những giá trị văn hóa đặc trưng của dân tộc. Sự phân tích này giúp làm rõ hơn mối quan hệ giữa nhân vật và các yếu tố văn hóa, từ đó hiểu rõ hơn về cách mà các tác giả xây dựng nhân vật để phản ánh những giá trị văn hóa của mỗi quốc gia.

2.1. Nhân vật và văn hóa Phật giáo

Trong cả hai nền văn học, nhân vật thường có mối liên hệ chặt chẽ với văn hóa Phật giáo. Ở Việt Nam, nhân vật thường thể hiện những giá trị nhân văn và tinh thần từ bi, trong khi ở Hàn Quốc, nhân vật lại thường mang những triết lý sâu sắc về cuộc sống và cái chết. Sự thể hiện này không chỉ phản ánh tôn giáo mà còn cho thấy cách mà các tác giả sử dụng nhân vật để truyền tải những thông điệp văn hóa và xã hội.

2.2. Nhân vật và văn hóa Nho giáo

Văn hóa Nho giáo cũng có ảnh hưởng lớn đến việc xây dựng nhân vật trong truyện kỳ ảo. Ở Việt Nam, nhân vật thường thể hiện những giá trị như trung quân, ái quốc, trong khi ở Hàn Quốc, nhân vật lại thường mang những phẩm chất như trí thức và đạo đức. Sự khác biệt này không chỉ phản ánh tư tưởng Nho giáo mà còn cho thấy cách mà các tác giả xây dựng nhân vật để phản ánh những giá trị văn hóa và xã hội của mỗi quốc gia.