Quản Lý Vốn Đầu Tư Xây Dựng Cơ Bản Từ Nguồn Ngân Sách Nhà Nước Của Huyện Thanh Thủy Tỉnh Phú Thọ

• Tác giả: Nguyễn Xuân Trang
• Người hướng dẫn: Ts. Vũ Tam Hoà
• Trường học: Trường Đại học Thương Mại
• Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
• Đề tài: Quản Lý Vốn Đầu Tư Xây Dựng Cơ Bản Từ Nguồn Ngân Sách Nhà Nước Của Huyện Thanh Thuỷ Tỉnh Phú Thọ
• Loại tài liệu: Đề án tốt nghiệp thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2024
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ
• TÓM TẮT NỘI DUNG ĐỀ ÁN
• MỞ ĐẦU
• 0.1. Lý do lựa chọn đề án
• 0.2. Mục tiêu và nhiệm vụ của đề án
• 0.3. Đối tượng và phạm vi của đề án
• 0.4. Phương pháp nghiên cứu thực hiện đề án
• 0.5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề án
• 1. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGUỒN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CỦA ĐỊA PHƯƠNG CẤP HUYỆN
• 1.1. Khái quát chung về công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nước của địa phương cấp huyện
• 1.2. Khái niệm vốn đầu tư xây dựng cơ bản
• 1.2.1. Khái niệm vốn đầu tư
• 1.2.2. Khái niệm xây dựng cơ bản
• 1.2.3. Khái niệm vốn đầu tư xây dựng cơ bản
• 2. PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGUỒN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CỦA HUYỆN THANH THUỶ, TỈNH PHÚ THỌ
• 2.1. Một số khái quát về lĩnh vực đầu tư xây dựng cơ bản tại huyện Thanh Thủy
• 2.2. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội của huyện Thanh Thuỷ
• 2.3. Khái quát chung về tình hình sử dụng nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ
• 2.4. Phân tích thực trạng quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước tại huyện Thanh Thuỷ
• 2.4.1. Thực trạng lập, giao kế hoạch vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước
• 2.4.2. Thực trạng quản lý vốn thông qua lập, thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư xây dựng cơ bản
• 2.4.3. Thực trạng quản lý vốn thông qua quản lý đấu thầu
• 2.4.4. Quản lý giải ngân, thanh toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nước
• 2.4.5. Thực trạng quản lý quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nước
• 2.4.6. Kiểm tra, giám sát vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nước
• 2.5. Đánh giá chung về thực trạng quản lý nhà nước đối với dự án đầu tư xây dựng cơ bản sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Thanh Thuỷ, tỉnh Phú Thọ
• 2.5.1. Những kết quả đạt được
• 2.5.2. Những hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế
• 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGUỒN VỐN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC HUYỆN THANH THỦY, TỈNH PHÚ THỌ
• 3.1. Bối cảnh và phương hướng về công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước tại huyện
• 3.2. Bối cảnh thực hiện công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước tại huyện
• 3.3. Giải pháp công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước tại huyện
• 3.3.1. Tăng cường công tác lập kế hoạch, bố trí vốn đầu tư
• 3.3.2. Nâng cao chất lượng thẩm định và phê duyệt dự án đầu tư
• 3.3.3. Nâng cao công tác đấu thầu, lựa chọn nhà thầu
• 3.3.4. Nâng cao công tác giải ngân, thanh, quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nước
• 3.3.5. Tăng cường công tác thanh tra, giám sát
• 3.4. Đề xuất, kiến nghị
• 3.4.1. Kiến nghị với Nhà nước
• 3.4.2. Kiến nghị với UBND tỉnh Phú Thọ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Quản Lý Vốn Đầu Tư Xây Dựng Cơ Bản Tổng Quan Tại Thanh Thủy 55 ký tự

Đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) đóng vai trò then chốt trong việc kiến tạo cơ sở vật chất, kỹ thuật cho xã hội, tác động mạnh mẽ đến sự phát triển kinh tế - xã hội của mỗi quốc gia và từng địa phương. Điển hình như việc đầu tư vào hệ thống hạ tầng giao thông, kỹ thuật, đô thị, nông thôn và các công trình công cộng. Để thực hiện những công trình này cần nguồn lực lớn, đặc biệt là nguồn lực tài chính, trong đó phần lớn là vốn đầu tư XDCB từ ngân sách nhà nước (NSNN). Do đó, quản lý và sử dụng hiệu quả nguồn vốn này là yếu tố quyết định, mang ý nghĩa quan trọng để phát triển kinh tế và xã hội một cách toàn diện cho địa phương. Việc quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN là một lĩnh vực phức tạp, mang tính đặc thù với từng địa phương, phù hợp với từng giai đoạn phát triển của đất nước và địa phương.

Trong quá trình triển khai thực tế, bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn tồn tại nhiều thiếu sót. Đặc biệt là thiếu nguồn lực đầu tư công do NSNN ngày càng giảm, đòi hỏi cần tăng cường quản lý để giảm thiểu thất thoát, lãng phí, và đa dạng hóa các hình thức huy động vốn, hợp tác công tư trong hoạt động đầu tư công. Những vấn đề này cần được giải quyết kịp thời để thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam và từng địa phương. Tài liệu gốc nhấn mạnh vai trò của vốn đầu tư XDCB như một nguồn lực tài chính đầu tư phát triển quan trọng của quốc gia. (trích dẫn: 'là một nguồn lực tài chính đầu tư phát triển quan trọng của quốc gia').

1.1. Vốn Đầu Tư Xây Dựng Cơ Bản Khái Niệm và Đặc Điểm

Theo Luật Đầu tư năm 2020, vốn đầu tư là tiền và tài sản khác dùng để thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh. Trong phạm vi nghiên cứu này, vốn được hiểu là vốn bằng tiền. Xây dựng cơ bản (XDCB) bao gồm các chương trình, dự án đầu tư kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội. Vốn đầu tư XDCB là chi phí bằng tiền cho việc xây dựng mới, mở rộng, xây dựng lại và khôi phục tài sản cố định trong một thời kỳ nhất định. Đây là một bộ phận quan trọng của vốn đầu tư trong nền kinh tế.

1.2. Tầm Quan Trọng của Quản Lý Vốn Ngân Sách Nhà Nước Tại Huyện

Quản lý và sử dụng hiệu quả ngân sách nhà nước có vai trò then chốt trong việc đảm bảo nguồn lực tài chính cho các dự án xây dựng cơ bản. Việc này giúp phát triển hạ tầng cơ sở, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế địa phương. Ngân sách nhà nước là nguồn vốn quan trọng nhất, cần được sử dụng một cách minh bạch và hiệu quả.

II. Thách Thức Quản Lý Vốn Nghiên Cứu Điểm Tại Thanh Thủy Phú Thọ 59 ký tự

Huyện Thanh Thủy, Phú Thọ, với vị trí địa lý đặc biệt, vừa có tiềm năng phát triển kinh tế - xã hội, vừa đối mặt với nhiều thách thức trong quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản. Huyện không có đường sắt hay quốc lộ đi qua, nhưng hệ thống giao thông đường bộ phát triển, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thương. Bên cạnh đó, Thanh Thủy có lợi thế về tài nguyên khoáng sản như than bùn, than nâu và mỏ sắt. Tuy nhiên, việc huy động nguồn lực tại chỗ cho đầu tư còn hạn chế. Trình tự, thủ tục, hồ sơ đầu tư xây dựng còn phức tạp. Sức ép về tiến độ dẫn đến chất lượng hồ sơ dự án chưa cao. Tiến độ thi công một số dự án chậm trễ, phải điều chỉnh thời gian thực hiện hợp đồng. Trình độ và năng lực của một số chủ đầu tư còn hạn chế. Sự phối hợp giữa các đơn vị chưa chặt chẽ. Các văn bản quy định về đầu tư xây dựng liên tục thay đổi, bổ sung, gây khó khăn cho việc xây dựng hồ sơ dự án. Năng lực của một số đơn vị tư vấn và thi công còn hạn chế. Theo tài liệu gốc, UBND huyện Thanh Thủy chú trọng quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN nhằm phát triển KT-XH tại địa phương. (Trích dẫn: 'UBND huyện Thanh Thuỷ chú trọng quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN nhằm phát triển KT-XH tại địa phương.')

2.1. Thực Trạng Lập Kế Hoạch Vốn Đầu Tư Xây Dựng Cơ Bản

Việc lập kế hoạch vốn đầu tư xây dựng cơ bản là bước quan trọng trong quy trình quản lý. Kế hoạch cần phải chính xác, bám sát thực tế và phù hợp với mục tiêu phát triển của huyện. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các phòng, ban để đảm bảo tính khả thi của kế hoạch. Thực trạng quản lý vốn thông qua lập kế hoạch vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước cần được xem xét kỹ lưỡng để xác định những điểm cần cải thiện.

2.2. Quản Lý Dự Án Đầu Tư Thẩm Định và Phê Duyệt Hiệu Quả

Quản lý vốn đầu tư thông qua việc lập, thẩm định và phê duyệt dự án là khâu then chốt. Dự án cần được thẩm định kỹ lưỡng về tính khả thi, hiệu quả kinh tế và xã hội. Quy trình phê duyệt cần minh bạch, công khai và tuân thủ đúng quy định của pháp luật. Thẩm định dự án đầu tư xây dựng cơ bản cần được thực hiện bởi đội ngũ chuyên gia có kinh nghiệm.

2.3. Đấu Thầu Nâng Cao Tính Cạnh Tranh và Minh Bạch

Quản lý vốn thông qua quản lý đấu thầu là một yếu tố quan trọng. Cần đảm bảo tính cạnh tranh, minh bạch và công bằng trong quá trình đấu thầu. Lựa chọn nhà thầu có năng lực, kinh nghiệm và uy tín để đảm bảo chất lượng công trình. Quản lý đấu thầu cần tuân thủ Luật Đấu thầu và các văn bản hướng dẫn liên quan.

III. Giải Pháp Hoàn Thiện Quản Lý Vốn Phương Pháp Tiên Tiến Cho Thanh Thủy 60 ký tự

Để nâng cao hiệu quả quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước tại huyện Thanh Thủy, cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp. Đầu tiên, cần tăng cường công tác lập kế hoạch, bố trí vốn đầu tư. Kế hoạch phải dựa trên cơ sở khoa học, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương và mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội. Thứ hai, cần nâng cao chất lượng thẩm định và phê duyệt dự án đầu tư. Các dự án cần được đánh giá kỹ lưỡng về tính khả thi, hiệu quả kinh tế - xã hội và tác động môi trường. Thứ ba, cần nâng cao công tác đấu thầu, lựa chọn nhà thầu có năng lực, kinh nghiệm và uy tín. Quy trình đấu thầu cần minh bạch, công khai và cạnh tranh. Thứ tư, cần nâng cao công tác giải ngân, thanh, quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nước. Quy trình giải ngân cần nhanh chóng, thuận tiện, đảm bảo nguồn vốn được sử dụng đúng mục đích. Cuối cùng, cần tăng cường công tác thanh tra, giám sát để phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm. Bối cảnh thực hiện công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước tại huyện cần được phân tích kỹ lưỡng để đưa ra các giải pháp phù hợp.

3.1. Tăng Cường Lập Kế Hoạch và Bố Trí Vốn Đầu Tư

Công tác lập kế hoạch và bố trí vốn đầu tư cần được thực hiện một cách khoa học và bài bản. Kế hoạch phải dựa trên cơ sở phân tích kỹ lưỡng nhu cầu phát triển của địa phương, khả năng huy động vốn và hiệu quả đầu tư. Cần ưu tiên bố trí vốn cho các dự án trọng điểm, có tác động lan tỏa lớn đến kinh tế - xã hội. Việc phân bổ vốn đầu tư cần đảm bảo tính công khai, minh bạch.

3.2. Nâng Cao Chất Lượng Thẩm Định và Phê Duyệt Dự Án

Chất lượng thẩm định và phê duyệt dự án có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hiệu quả sử dụng vốn. Quy trình thẩm định cần được thực hiện bởi đội ngũ chuyên gia có kinh nghiệm, có trình độ chuyên môn cao. Cần đánh giá kỹ lưỡng tính khả thi, hiệu quả kinh tế - xã hội, tác động môi trường và rủi ro của dự án. Thẩm định dự án phải tuân thủ các quy định của pháp luật.

3.3. Hoàn Thiện Quy Trình Giải Ngân và Quyết Toán Vốn

Quy trình giải ngân và quyết toán vốn đầu tư cần được hoàn thiện để đảm bảo tính chính xác, minh bạch và hiệu quả. Cần đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm thiểu thời gian giải ngân. Tăng cường kiểm tra, giám sát việc sử dụng vốn để phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm. Quyết toán vốn đầu tư cần được thực hiện đúng thời hạn và theo đúng quy định.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Kinh Nghiệm Quản Lý Vốn Tại Huyện Thanh Thủy 60 ký tự

Để hiểu rõ hơn về hiệu quả quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước tại huyện Thanh Thủy, cần tiến hành nghiên cứu trường hợp cụ thể. Phân tích các dự án đã được triển khai, đánh giá kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân. Từ đó, rút ra bài học kinh nghiệm để áp dụng cho các dự án khác. Cần xem xét các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn như quy trình lập kế hoạch, thẩm định dự án, đấu thầu, giải ngân, thanh quyết toán và kiểm tra, giám sát. Nghiên cứu này không chỉ giúp đánh giá năng lực quản lý vốn của huyện mà còn cung cấp thông tin quan trọng để điều chỉnh chính sách và giải pháp phù hợp. Đồng thời, cần nghiên cứu kinh nghiệm của một số địa phương khác về quản lý vốn đầu tư xây dựng từ ngân sách nhà nước và rút ra bài học cho huyện Thanh Thủy.

4.1. Đánh Giá Hiệu Quả Sử Dụng Vốn Tại Các Dự Án

Việc đánh giá hiệu quả sử dụng vốn tại các dự án cụ thể là rất quan trọng. Cần xem xét các chỉ số như tỷ lệ hoàn thành dự án, chất lượng công trình, thời gian thi công, chi phí đầu tư và tác động kinh tế - xã hội. Kết quả đánh giá sẽ giúp xác định những điểm mạnh, điểm yếu trong quản lý vốn và đưa ra các biện pháp cải thiện.

4.2. Phân Tích Rủi Ro và Giải Pháp Phòng Ngừa

Trong quá trình quản lý vốn đầu tư, không thể tránh khỏi các rủi ro như chậm tiến độ, vượt chi phí, chất lượng công trình không đảm bảo. Cần phân tích các rủi ro tiềm ẩn và xây dựng các giải pháp phòng ngừa hiệu quả. Việc này giúp giảm thiểu thiệt hại và đảm bảo dự án được triển khai thành công. Các rủi ro thường gặp trong đầu tư công cần được nhận diện và quản lý chặt chẽ.

4.3. Kinh Nghiệm Quản Lý Vốn từ Các Địa Phương Khác

Học hỏi kinh nghiệm từ các địa phương khác về quản lý vốn đầu tư xây dựng là một cách hiệu quả để nâng cao năng lực quản lý vốn của huyện Thanh Thủy. Cần nghiên cứu các mô hình quản lý thành công, các giải pháp sáng tạo và các bài học kinh nghiệm quý báu. Áp dụng những kinh nghiệm này một cách linh hoạt và phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương.

V. Kiểm Soát Chi Phí Đầu Tư Xây Dựng Bí Quyết Cho Thanh Thủy 59 ký tự

Một trong những yếu tố quan trọng để nâng cao hiệu quả quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản là kiểm soát chặt chẽ chi phí đầu tư. Cần xây dựng định mức chi phí phù hợp, kiểm soát chặt chẽ các khoản chi tiêu và hạn chế tối đa các chi phí phát sinh. Đồng thời, cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra để phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi tham nhũng, lãng phí. Kiểm soát chi phí không chỉ giúp tiết kiệm ngân sách nhà nước mà còn đảm bảo chất lượng công trình. Quản lý hiệu quả chi phí trong từng giai đoạn của dự án đầu tư công là rất quan trọng. Kiểm soát chi phí từ khâu lập dự án đến khâu quyết toán vốn đầu tư xây dựng.

5.1. Thiết Lập Định Mức Chi Phí Đầu Tư Hợp Lý

Việc thiết lập định mức chi phí đầu tư hợp lý là cơ sở quan trọng để kiểm soát chi phí trong quá trình thực hiện dự án. Định mức chi phí cần dựa trên cơ sở khoa học, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương và tham khảo kinh nghiệm của các địa phương khác. Định mức chi phí cần được công khai, minh bạch để tạo điều kiện cho các nhà thầu tham gia đấu thầu.

5.2. Tăng Cường Thanh Tra Kiểm Tra Tài Chính

Công tác thanh tra, kiểm tra tài chính có vai trò quan trọng trong việc phát hiện và xử lý các hành vi tham nhũng, lãng phí trong quản lý vốn đầu tư. Cần tăng cường tần suất và chất lượng thanh tra, kiểm tra, đặc biệt là đối với các dự án có quy mô lớn, phức tạp. Xử lý nghiêm minh các trường hợp vi phạm để tạo tính răn đe.

5.3. Ứng Dụng Công Nghệ Thông Tin vào Kiểm Soát Chi Phí

Ứng dụng công nghệ thông tin vào kiểm soát chi phí là một xu hướng tất yếu trong thời đại số. Cần xây dựng hệ thống quản lý chi phí trực tuyến, cho phép theo dõi, kiểm soát chi phí một cách实时 và hiệu quả. Sử dụng các phần mềm quản lý dự án để quản lý chi phí, tiến độ và chất lượng công trình.

VI. Tương Lai Quản Lý Vốn Mô Hình Bền Vững Cho Thanh Thủy Phú Thọ 59 ký tự

Hướng tới một mô hình quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước bền vững tại huyện Thanh Thủy, Phú Thọ, cần tập trung vào các yếu tố: minh bạch, hiệu quả và trách nhiệm. Cần tăng cường sự tham gia của cộng đồng vào quá trình quản lý, đảm bảo thông tin được công khai, minh bạch. Đồng thời, cần nâng cao năng lực quản lý vốn của đội ngũ cán bộ, xây dựng cơ chế khuyến khích sử dụng vốn hiệu quả và kiểm soát chặt chẽ rủi ro. Xây dựng một mô hình quản lý bền vững là chìa khóa để phát triển kinh tế - xã hội của huyện một cách bền vững. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền, các ban ngành và cộng đồng để đạt được mục tiêu này. Quan trọng nhất là phải liên tục cải tiến và cập nhật các phương pháp quản lý mới để đáp ứng yêu cầu phát triển.

6.1. Minh Bạch Hóa Thông Tin Dự Án Đầu Tư Công

Sự minh bạch trong quản lý vốn đầu tư là yếu tố then chốt để đảm bảo hiệu quả và trách nhiệm. Cần công khai thông tin về dự án, kế hoạch vốn, quy trình đấu thầu và kết quả thực hiện. Tạo điều kiện cho người dân tham gia giám sát và phản hồi về dự án. Minh bạch hóa thông tin giúp ngăn ngừa tham nhũng và lãng phí.

6.2. Nâng Cao Năng Lực Cán Bộ Quản Lý Vốn Đầu Tư

Nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ quản lý vốn đầu tư là một nhiệm vụ quan trọng. Cần tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về quản lý dự án, quản lý tài chính và pháp luật liên quan. Khuyến khích cán bộ học hỏi kinh nghiệm từ các địa phương khác và áp dụng các phương pháp quản lý mới. Có chính sách đãi ngộ phù hợp để thu hút và giữ chân cán bộ giỏi.

6.3. Tăng Cường Giám Sát Cộng Đồng và Phản Biện Xã Hội

Sự tham gia của cộng đồng vào quá trình giám sát dự án là rất quan trọng để đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm. Cần tạo cơ chế để người dân có thể tham gia đóng góp ý kiến, phản biện xã hội về dự án. Lắng nghe và tiếp thu ý kiến của cộng đồng để điều chỉnh chính sách và giải pháp phù hợp. Giám sát cộng đồng giúp nâng cao hiệu quả đầu tư công.

Tổng quan nghiên cứu

Trong giai đoạn 2021-2023, huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ đã tập trung đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) từ nguồn ngân sách nhà nước (NSNN) với tổng vốn đầu tư tăng từ 269.410 triệu đồng năm 2021 lên 587.090 triệu đồng năm 2023, tương đương mức tăng 124,02%. Đây là nguồn lực quan trọng nhằm phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng cao đời sống nhân dân. Tuy nhiên, công tác quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN vẫn còn nhiều hạn chế như tiến độ giải ngân chưa đạt 100%, thủ tục hành chính phức tạp, năng lực quản lý của một số chủ đầu tư còn hạn chế, dẫn đến hiệu quả sử dụng vốn chưa tối ưu.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là phân tích, đánh giá thực trạng quản lý vốn đầu tư XDCB từ nguồn NSNN của huyện Thanh Thủy, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý vốn đầu tư trong giai đoạn hiện nay và đến năm 2030. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các dự án đầu tư XDCB do UBND huyện Thanh Thủy quản lý, khảo sát trong khoảng thời gian 2021-2023, với trọng tâm là các hoạt động lập kế hoạch vốn, thẩm định, phê duyệt dự án, đấu thầu, giải ngân, quyết toán và giám sát vốn đầu tư.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn vốn NSNN, góp phần phát triển bền vững hạ tầng kinh tế - xã hội của huyện Thanh Thủy, đồng thời cung cấp cơ sở khoa học cho các chính sách quản lý vốn đầu tư công tại địa phương. Các chỉ số như tỷ lệ giải ngân vốn đạt trên 95%, tỷ trọng vốn đầu tư cho lĩnh vực giao thông chiếm 52,4% tổng vốn đầu tư XDCB, và thu ngân sách địa phương vượt 132% kế hoạch năm 2023 cho thấy sự phát triển tích cực nhưng cũng đặt ra yêu cầu cải thiện quản lý vốn đầu tư.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nước, bao gồm:

• Lý thuyết quản lý vốn đầu tư công: Nhấn mạnh vai trò của quản lý nhà nước trong việc phân bổ, sử dụng vốn đầu tư công hiệu quả, đảm bảo đúng mục đích, tiết kiệm và chống thất thoát lãng phí.
• Mô hình quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản: Bao gồm các giai đoạn chuẩn bị dự án, thực hiện đầu tư và kết thúc đầu tư, với các hoạt động lập kế hoạch, thẩm định, phê duyệt, đấu thầu, giải ngân, quyết toán và giám sát.
• Khái niệm vốn đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB): Là tổng chi phí bằng tiền cho việc xây dựng mới, mở rộng, cải tạo tài sản cố định phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.
• Khái niệm ngân sách nhà nước (NSNN): Toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định nhằm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước.
• Nguyên tắc quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN: Đảm bảo dự án đầu tư thực hiện theo kế hoạch, đúng mục đích, đúng đối tượng, tiết kiệm, hiệu quả và tuân thủ quy định pháp luật.

Phương pháp nghiên cứu

• Nguồn dữ liệu: Sử dụng dữ liệu thứ cấp thu thập từ các văn bản pháp luật, báo cáo đầu tư công của UBND huyện Thanh Thủy, các công trình nghiên cứu khoa học, số liệu thống kê giai đoạn 2021-2023.
• Phương pháp chọn mẫu: Lựa chọn toàn bộ các dự án đầu tư xây dựng cơ bản sử dụng nguồn vốn NSNN do UBND huyện Thanh Thủy quản lý trong giai đoạn nghiên cứu.
• Phương pháp phân tích:
  • Phân tích, tổng hợp và so sánh số liệu để đánh giá thực trạng quản lý vốn đầu tư.
  • Thống kê mô tả để trình bày các chỉ số về vốn đầu tư, tỷ lệ giải ngân, phân bổ vốn theo lĩnh vực.
  • Phân tích quy trình nghiệp vụ và các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý vốn đầu tư.
  • So sánh với kinh nghiệm quản lý vốn đầu tư của các địa phương lân cận như huyện Tam Nông và thành phố Yên Bái.
• Timeline nghiên cứu: Khảo sát thực trạng từ năm 2021 đến năm 2023, đề xuất giải pháp đến năm 2030.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tăng trưởng vốn đầu tư XDCB từ NSNN: Tổng vốn đầu tư tăng từ 269.410 triệu đồng năm 2021 lên 587.090 triệu đồng năm 2023, chiếm khoảng 50,68% tổng chi ngân sách năm 2023. Trong đó, vốn đầu tư cho lĩnh vực giao thông và hạ tầng kỹ thuật chiếm tỷ trọng lớn nhất với 52,4%, tiếp theo là giáo dục (17,88%) và văn hóa, y tế (16,56%).

2. Tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư cao nhưng chưa đạt 100%: Tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư đạt từ 95,2% đến 98,3% trong các năm 2021-2023, tuy nhiên vẫn còn tồn tại tình trạng thu hồi tạm ứng vốn do giải ngân không hết kế hoạch, với tổng số tiền thu hồi khoảng 22.849 triệu đồng trong giai đoạn này.

3. Quản lý đấu thầu còn nhiều hạn chế: Trong 469 gói thầu sử dụng vốn NSNN, hình thức chỉ định thầu chiếm 76,9%, đấu thầu rộng rãi 18,9%, chào hàng cạnh tranh 4,2%. Việc sử dụng chỉ định thầu nhiều dẫn đến giảm tính cạnh tranh, tiết kiệm cho NSNN chưa cao, đồng thời năng lực chuyên môn của tổ chuyên gia đấu thầu còn hạn chế.

4. Công tác quyết toán và giám sát vốn đầu tư: UBND huyện đã phê duyệt quyết toán cho 113 dự án với giá trị quyết toán là 693.334 triệu đồng, tỷ lệ giảm trừ so với đề nghị chỉ 0,5%. Tuy nhiên, còn 14 dự án hoàn thành chưa quyết toán, nguyên nhân chủ yếu do biến động giá nguyên vật liệu và thủ tục pháp lý kéo dài. Công tác giám sát và kiểm tra được thực hiện thường xuyên, đạt 100% số dự án có báo cáo giám sát, nhưng vẫn còn vi phạm về an toàn lao động chiếm khoảng 5-6% số dự án.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy huyện Thanh Thủy đã có những bước tiến quan trọng trong quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN, thể hiện qua sự tăng trưởng vốn đầu tư, tỷ lệ giải ngân cao và công tác quyết toán tương đối nghiêm túc. Tuy nhiên, tỷ lệ sử dụng hình thức chỉ định thầu cao phản ánh hạn chế trong việc đảm bảo cạnh tranh và minh bạch trong đấu thầu, có thể dẫn đến lãng phí vốn đầu tư. So với các địa phương như huyện Tam Nông và thành phố Yên Bái, Thanh Thủy cần nâng cao chất lượng thẩm định dự án, tăng cường công tác đấu thầu và giám sát để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn.

Việc thu hồi tạm ứng vốn và chậm quyết toán dự án cho thấy công tác quản lý tiến độ và thủ tục hành chính còn nhiều bất cập. Các biểu đồ thể hiện tỷ trọng vốn đầu tư theo lĩnh vực và tiến độ giải ngân sẽ minh họa rõ nét hơn về phân bổ nguồn lực và hiệu quả sử dụng vốn. Ngoài ra, các nguyên nhân chủ quan như năng lực cán bộ quản lý, quy trình nghiệp vụ chưa đồng bộ và nhân tố khách quan như điều kiện tự nhiên, chính sách thay đổi cũng ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý vốn đầu tư.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường công tác lập kế hoạch và phân bổ vốn đầu tư

   • Động từ hành động: Rà soát, điều chỉnh kế hoạch vốn theo sát thực tế nhu cầu và tiến độ dự án.
   • Target metric: Giảm tỷ lệ điều chỉnh kế hoạch vốn hàng năm dưới 5%.
   • Timeline: Triển khai ngay từ năm 2024, đánh giá hàng năm.
   • Chủ thể thực hiện: UBND huyện, Phòng Tài chính - Kế hoạch.

2. Nâng cao chất lượng thẩm định và phê duyệt dự án

   • Động từ hành động: Tổ chức đào tạo nâng cao năng lực thẩm định, áp dụng tiêu chuẩn đánh giá dự án chặt chẽ.
   • Target metric: 100% dự án được thẩm định đầy đủ, chính xác trước khi phê duyệt.
   • Timeline: Từ năm 2024 đến 2026.
   • Chủ thể thực hiện: Ban quản lý dự án, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh.

3. Cải thiện công tác đấu thầu, tăng tính minh bạch và cạnh tranh

   • Động từ hành động: Giảm tỷ lệ chỉ định thầu, đẩy mạnh đấu thầu rộng rãi qua mạng.
   • Target metric: Giảm tỷ lệ chỉ định thầu xuống dưới 50% vào năm 2025.
   • Timeline: Giai đoạn 2024-2027.
   • Chủ thể thực hiện: UBND huyện, Ban quản lý dự án, các tổ chuyên gia đấu thầu.

4. Tăng cường công tác giải ngân, thanh toán và quyết toán vốn đầu tư

   • Động từ hành động: Đôn đốc các chủ đầu tư hoàn thiện hồ sơ, phối hợp chặt chẽ với Kho bạc nhà nước.
   • Target metric: Tỷ lệ giải ngân đạt trên 98%, giảm số dự án chậm quyết toán dưới 5%.
   • Timeline: Thực hiện liên tục từ 2024.
   • Chủ thể thực hiện: Phòng Tài chính - Kế hoạch, Kho bạc nhà nước huyện, UBND các xã, thị trấn.

5. Tăng cường thanh tra, kiểm tra và giám sát đầu tư xây dựng

   • Động từ hành động: Thiết lập hệ thống giám sát đa chiều, xử lý nghiêm vi phạm về an toàn lao động và chất lượng công trình.
   • Target metric: Giảm tỷ lệ vi phạm an toàn lao động dưới 2% vào năm 2026.
   • Timeline: Từ năm 2024 đến 2030.
   • Chủ thể thực hiện: UBND huyện, các cơ quan thanh tra, kiểm toán, Sở Xây dựng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý nhà nước cấp huyện và xã

   • Lợi ích: Nắm bắt các quy trình, nguyên tắc quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN, nâng cao năng lực lập kế hoạch, thẩm định và giám sát dự án.
   • Use case: Áp dụng trong công tác quản lý đầu tư công tại địa phương, cải thiện hiệu quả sử dụng vốn.

2. Các chủ đầu tư và Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng

   • Lợi ích: Hiểu rõ các bước quản lý vốn đầu tư, trách nhiệm và quy trình thực hiện dự án, từ đó nâng cao chất lượng quản lý và thi công.
   • Use case: Tối ưu hóa công tác lập hồ sơ, đấu thầu, giải ngân và quyết toán dự án.

3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản lý kinh tế, Quản lý đầu tư công

   • Lợi ích: Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ NSNN tại địa phương cấp huyện.
   • Use case: Tham khảo để phát triển nghiên cứu, luận văn, đề tài khoa học liên quan.

4. Cơ quan thanh tra, kiểm toán và các tổ chức giám sát đầu tư công

   • Lợi ích: Hiểu rõ thực trạng, các tồn tại và nguyên nhân trong quản lý vốn đầu tư XDCB, từ đó nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát.
   • Use case: Xây dựng kế hoạch thanh tra, kiểm toán phù hợp, phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm.

Câu hỏi thường gặp

1. Quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nước là gì?
   Quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN là quá trình tổ chức, điều hành và kiểm soát việc phân bổ, sử dụng vốn đầu tư công nhằm đảm bảo dự án được thực hiện đúng mục đích, tiết kiệm và hiệu quả. Ví dụ, UBND huyện Thanh Thủy quản lý vốn đầu tư cho các dự án hạ tầng giao thông và giáo dục theo quy trình chặt chẽ.

2. Tại sao tỷ lệ chỉ định thầu lại cao và có ảnh hưởng gì?
   Tỷ lệ chỉ định thầu cao (76,9% tại Thanh Thủy) thường do tính cấp bách hoặc đặc thù của dự án. Tuy nhiên, điều này làm giảm tính cạnh tranh, có thể dẫn đến giá thầu cao hơn và giảm hiệu quả sử dụng vốn. Do đó, cần tăng cường đấu thầu rộng rãi để minh bạch và tiết kiệm.

3. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả giải ngân vốn đầu tư công?
   Hiệu quả giải ngân được nâng cao bằng cách lập kế hoạch vốn sát thực tế, đôn đốc chủ đầu tư hoàn thiện hồ sơ, phối hợp chặt chẽ với Kho bạc nhà nước và xử lý kịp thời các vướng mắc. Tại Thanh Thủy, tỷ lệ giải ngân đạt trên 95% nhờ sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan.

4. Những khó khăn chính trong công tác quyết toán dự án đầu tư là gì?
   Khó khăn gồm biến động giá nguyên vật liệu, thủ tục pháp lý phức tạp, năng lực quản lý hạn chế và chậm trễ trong lập hồ sơ quyết toán. Ví dụ, tại Thanh Thủy còn 14 dự án hoàn thành chưa quyết toán do các nguyên nhân trên.

5. Vai trò của công tác giám sát và kiểm tra trong quản lý vốn đầu tư?
   Giám sát và kiểm tra giúp phát hiện kịp thời sai phạm, đảm bảo chất lượng, tiến độ và hiệu quả dự án. Thanh Thủy thực hiện giám sát 100% dự án đầu tư, tuy nhiên vẫn còn vi phạm an toàn lao động cần được xử lý nghiêm.

Kết luận

• Huyện Thanh Thủy đã tăng cường đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nước với tổng vốn đầu tư tăng 124% trong giai đoạn 2021-2023, tập trung chủ yếu vào lĩnh vực giao thông và hạ tầng kỹ thuật.
• Công tác quản lý vốn đầu tư đã đạt được nhiều kết quả tích cực như tỷ lệ giải ngân trên 95%, quyết toán dự án nghiêm túc, tuy nhiên vẫn còn tồn tại hạn chế về thủ tục, năng lực quản lý và tỷ lệ chỉ định thầu cao.
• Các nhân tố khách quan và chủ quan như điều kiện tự nhiên, chính sách pháp luật và năng lực cán bộ ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý vốn đầu tư.
• Đề xuất các giải pháp trọng tâm gồm nâng cao chất lượng lập kế hoạch, thẩm định dự án, cải thiện công tác đấu thầu, đẩy mạnh giải ngân và tăng cường giám sát, kiểm tra.
• Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để UBND huyện Thanh Thủy và các cơ quan liên quan hoàn thiện công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn ngân sách nhà nước đến năm 2030 và những năm tiếp theo.

Call-to-action: Các cơ quan quản lý và chủ đầu tư cần phối hợp chặt chẽ triển khai các giải pháp đề xuất nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công, góp phần phát triển bền vững kinh tế - xã hội huyện Thanh Thủy.