Tổng quan nghiên cứu

Trong giai đoạn 2019-2023, công tác thi đua, khen thưởng tại thành phố Kon Tum, tỉnh Kon Tum đã trở thành một trong những lĩnh vực trọng tâm nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước. Theo báo cáo tổng kết phong trào thi đua yêu nước của địa phương, tỷ lệ hoàn thành các thủ tục hành chính liên quan đến thi đua, khen thưởng đạt khoảng 85%, tuy nhiên vẫn còn tồn tại nhiều bất cập như chậm trễ xử lý hồ sơ, thiếu minh bạch và công khai. Vấn đề nghiên cứu tập trung vào việc đánh giá thực trạng thủ tục hành chính trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng trên địa bàn thành phố Kon Tum, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác này.

Mục tiêu cụ thể của luận văn là phân tích cơ sở lý luận và thực tiễn về thủ tục hành chính trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng; đánh giá thực trạng triển khai thủ tục hành chính tại thành phố Kon Tum; đồng thời đề xuất các phương hướng và giải pháp nhằm nâng cao chất lượng thủ tục hành chính trong lĩnh vực này. Phạm vi nghiên cứu tập trung trên địa bàn thành phố Kon Tum trong giai đoạn 2019-2023, với đối tượng nghiên cứu là các thủ tục hành chính liên quan đến công tác thi đua, khen thưởng và các chủ thể tham gia thực hiện thủ tục này.

Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để hoàn thiện thủ tục hành chính trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, thúc đẩy phong trào thi đua yêu nước phát triển bền vững, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các cá nhân, tổ chức tham gia thi đua, khen thưởng một cách công bằng, minh bạch và hiệu quả.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai khung lý thuyết chính: lý thuyết về thủ tục hành chính và lý thuyết về thi đua, khen thưởng trong quản lý nhà nước.

  • Lý thuyết thủ tục hành chính: Được hiểu là quy trình, trình tự các bước mà các cơ quan nhà nước áp dụng để giải quyết các công việc hành chính, bao gồm các yếu tố như hồ sơ, thời hạn giải quyết, thẩm quyền, phí và lệ phí. Thủ tục hành chính có đặc điểm bắt buộc, có tính pháp lý cao và là công cụ để thực hiện chính sách nhà nước một cách minh bạch, hiệu quả.

  • Lý thuyết thi đua, khen thưởng: Thi đua được xem là hoạt động xã hội có tổ chức nhằm khuyến khích cá nhân, tập thể phấn đấu đạt thành tích xuất sắc trong các lĩnh vực của đời sống xã hội. Khen thưởng là hình thức ghi nhận, tôn vinh các thành tích đó, góp phần tạo động lực thúc đẩy phong trào thi đua phát triển. Lý thuyết này nhấn mạnh nguyên tắc công bằng, minh bạch và sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, ngành trong tổ chức thi đua, khen thưởng.

Ba khái niệm chính được sử dụng trong nghiên cứu gồm: thủ tục hành chính trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng; nguyên tắc thực hiện thủ tục hành chính; và các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng thủ tục hành chính.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu hỗn hợp, kết hợp giữa thu thập dữ liệu định lượng và định tính nhằm đảm bảo tính toàn diện và chính xác.

  • Nguồn dữ liệu: Bao gồm các văn bản pháp luật liên quan như Luật Thi đua, Khen thưởng năm 2022, các nghị định, quyết định hướng dẫn; báo cáo tổng kết phong trào thi đua yêu nước của thành phố Kon Tum giai đoạn 2019-2023; tài liệu tham khảo từ các địa phương có kinh nghiệm; và dữ liệu khảo sát thực tế tại các cơ quan, đơn vị trên địa bàn thành phố.

  • Phương pháp phân tích: Sử dụng phân tích thống kê mô tả để đánh giá số liệu về thời gian xử lý hồ sơ, tỷ lệ hồ sơ hoàn thành đúng hạn, mức độ hài lòng của người dân và tổ chức. Phân tích nội dung được áp dụng để đánh giá các quy định pháp luật, quy trình thủ tục hành chính và các yếu tố ảnh hưởng. Ngoài ra, phương pháp so sánh được sử dụng để đối chiếu kinh nghiệm từ các địa phương khác như Gia Lai, Đồng Xoài, Quảng Ngãi.

  • Cỡ mẫu và chọn mẫu: Khảo sát được thực hiện với khoảng 150 cán bộ, công chức làm công tác thi đua, khen thưởng và 200 cá nhân, tổ chức tham gia thi đua trên địa bàn thành phố. Mẫu được chọn theo phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên có phân tầng nhằm đảm bảo đại diện cho các nhóm đối tượng khác nhau.

  • Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu được tiến hành trong năm 2023, bắt đầu từ tháng 1 với việc thu thập tài liệu, khảo sát thực địa từ tháng 3 đến tháng 8, phân tích dữ liệu và hoàn thiện luận văn từ tháng 9 đến tháng 12.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tỷ lệ hoàn thành thủ tục hành chính đúng hạn đạt khoảng 85%: Qua khảo sát và phân tích báo cáo, phần lớn hồ sơ thi đua, khen thưởng được xử lý đúng thời gian quy định, tuy nhiên vẫn còn khoảng 15% hồ sơ bị chậm trễ do nhiều nguyên nhân khác nhau.

  2. Khoảng 70% cán bộ, công chức đánh giá quy trình thủ tục hành chính còn phức tạp và chưa đồng bộ: Nhiều ý kiến phản ánh thủ tục còn nhiều bước, hồ sơ yêu cầu chưa rõ ràng, gây khó khăn cho người thực hiện và làm tăng thời gian xử lý.

  3. Ứng dụng công nghệ thông tin trong thủ tục hành chính đạt mức 60%: Thành phố đã triển khai một số phần mềm quản lý hồ sơ và cổng thông tin điện tử, tuy nhiên việc áp dụng chưa đồng đều và còn hạn chế về mặt kỹ thuật và nhân lực.

  4. Mức độ hài lòng của người dân và tổ chức về thủ tục hành chính trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng đạt khoảng 75%: Phần lớn người được khảo sát đánh giá tích cực về sự minh bạch và công bằng, nhưng vẫn có ý kiến về việc thiếu thông tin hướng dẫn và hỗ trợ kịp thời.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng chậm trễ và phức tạp trong thủ tục hành chính là do quy trình còn nhiều bước trung gian, sự phối hợp giữa các cơ quan chưa chặt chẽ, và hạn chế trong việc ứng dụng công nghệ thông tin. So sánh với các địa phương như Gia Lai và Đồng Xoài, nơi đã áp dụng mạnh mẽ thủ tục hành chính điện tử và xây dựng cơ chế phối hợp liên ngành hiệu quả, thành phố Kon Tum còn nhiều điểm cần cải thiện.

Việc ứng dụng công nghệ thông tin tuy đã có bước tiến nhưng chưa đồng bộ và thiếu sự đầu tư về nhân lực chuyên môn, dẫn đến hiệu quả chưa cao. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến thời gian xử lý hồ sơ và mức độ hài lòng của người dân, tổ chức.

Kết quả khảo sát cũng cho thấy vai trò quan trọng của đội ngũ cán bộ, công chức có trình độ chuyên môn và phẩm chất đạo đức trong việc thực hiện thủ tục hành chính. Việc nâng cao năng lực và trách nhiệm của đội ngũ này sẽ góp phần cải thiện chất lượng công tác thi đua, khen thưởng.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ hoàn thành hồ sơ đúng hạn theo từng năm, biểu đồ tròn về mức độ hài lòng của người dân, và bảng tổng hợp các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng thủ tục hành chính.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Đơn giản hóa quy trình thủ tục hành chính: Rà soát, cắt giảm các bước không cần thiết, xây dựng quy trình chuẩn hóa, giảm thiểu hồ sơ giấy tờ nhằm rút ngắn thời gian xử lý. Mục tiêu đạt tỷ lệ hoàn thành hồ sơ đúng hạn trên 95% trong vòng 2 năm tới. Chủ thể thực hiện: UBND thành phố phối hợp với các sở, ngành liên quan.

  2. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin: Phát triển và hoàn thiện hệ thống quản lý hồ sơ điện tử, cổng dịch vụ công trực tuyến trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng. Mục tiêu 100% thủ tục được thực hiện trực tuyến trong 3 năm tới. Chủ thể thực hiện: Sở Thông tin và Truyền thông, Ban Thi đua - Khen thưởng thành phố.

  3. Nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ, công chức: Tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn chuyên sâu về nghiệp vụ thi đua, khen thưởng và kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin. Mục tiêu 100% cán bộ làm công tác thi đua, khen thưởng được đào tạo bài bản trong 1 năm. Chủ thể thực hiện: Ban Tổ chức Thành ủy, Sở Nội vụ.

  4. Xây dựng cơ chế phối hợp liên ngành hiệu quả: Thiết lập các kênh liên lạc, phối hợp công tác giữa các cơ quan, đơn vị liên quan nhằm đảm bảo thông tin minh bạch, xử lý hồ sơ nhanh chóng và chính xác. Mục tiêu giảm thiểu sai sót và trùng lặp hồ sơ trong 2 năm tới. Chủ thể thực hiện: UBND thành phố, các phòng ban chuyên môn.

  5. Tăng cường công khai, minh bạch và giám sát: Đẩy mạnh công khai thông tin về thủ tục, tiêu chí thi đua, khen thưởng trên các phương tiện truyền thông và cổng thông tin điện tử; thiết lập hệ thống tiếp nhận phản ánh, kiến nghị của người dân và tổ chức. Mục tiêu nâng cao mức độ hài lòng lên trên 90% trong 2 năm. Chủ thể thực hiện: Ban Thi đua - Khen thưởng, Sở Thông tin và Truyền thông.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ, công chức làm công tác thi đua, khen thưởng: Luận văn cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn giúp nâng cao hiệu quả công tác, cải thiện quy trình thủ tục hành chính, từ đó nâng cao chất lượng phong trào thi đua tại địa phương.

  2. Lãnh đạo các cơ quan quản lý nhà nước: Giúp hiểu rõ vai trò và tầm quan trọng của thủ tục hành chính trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng, từ đó có các quyết sách phù hợp để chỉ đạo, điều hành công tác này hiệu quả hơn.

  3. Nhà nghiên cứu, giảng viên chuyên ngành quản lý công: Cung cấp tài liệu tham khảo quý giá về quản lý thủ tục hành chính trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng, góp phần phát triển nghiên cứu và giảng dạy trong lĩnh vực quản lý nhà nước.

  4. Các tổ chức, cá nhân tham gia thi đua, khen thưởng: Giúp nắm bắt quy trình, thủ tục, quyền lợi và trách nhiệm khi tham gia các hoạt động thi đua, khen thưởng, từ đó chủ động và hiệu quả hơn trong việc thực hiện các thủ tục hành chính liên quan.

Câu hỏi thường gặp

  1. Thủ tục hành chính trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng gồm những bước nào?
    Thủ tục gồm 5 bước chính: đề xuất cá nhân/tập thể được khen thưởng; xác minh điều kiện, tiêu chuẩn; thu thập hồ sơ, chứng cứ; xét duyệt và ra quyết định khen thưởng; cuối cùng là thông báo và trao thưởng. Quy trình này đảm bảo tính minh bạch và công bằng.

  2. Nguyên nhân chính gây chậm trễ trong xử lý hồ sơ thi đua, khen thưởng là gì?
    Nguyên nhân chủ yếu là do quy trình còn phức tạp, hồ sơ yêu cầu nhiều giấy tờ, sự phối hợp chưa đồng bộ giữa các cơ quan, và hạn chế trong ứng dụng công nghệ thông tin. Việc đào tạo cán bộ chưa đồng đều cũng ảnh hưởng đến tiến độ xử lý.

  3. Ứng dụng công nghệ thông tin giúp cải thiện thủ tục hành chính như thế nào?
    Công nghệ thông tin giúp số hóa hồ sơ, giảm thiểu giấy tờ, cho phép nộp và xử lý hồ sơ trực tuyến, theo dõi tiến độ xử lý, tăng tính minh bạch và giảm thời gian giải quyết thủ tục. Ví dụ, thành phố Đồng Xoài đã rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ nhờ áp dụng thủ tục hành chính điện tử.

  4. Làm thế nào để đảm bảo tính công bằng trong công tác thi đua, khen thưởng?
    Cần tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chí, quy trình xét duyệt, công khai minh bạch thông tin, có sự giám sát của các cấp, đồng thời tăng cường đào tạo cán bộ để nâng cao năng lực và phẩm chất đạo đức, tránh hiện tượng thiên vị hoặc gian lận.

  5. Ai là người chịu trách nhiệm chính trong việc thực hiện thủ tục hành chính thi đua, khen thưởng?
    Cán bộ, công chức làm công tác thi đua, khen thưởng tại các cơ quan, đơn vị có trách nhiệm trực tiếp thực hiện thủ tục; lãnh đạo các cấp chịu trách nhiệm chỉ đạo, giám sát; đồng thời người dân, tổ chức cũng có vai trò tham gia phản ánh, giám sát quá trình thực hiện.

Kết luận

  • Luận văn đã làm rõ cơ sở lý luận và thực trạng thủ tục hành chính trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng tại thành phố Kon Tum giai đoạn 2019-2023, chỉ ra những điểm mạnh và hạn chế hiện có.
  • Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng thủ tục hành chính, trong đó nhấn mạnh vai trò của quy trình, công nghệ thông tin, đội ngũ cán bộ và cơ chế phối hợp liên ngành.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể như đơn giản hóa thủ tục, tăng cường ứng dụng công nghệ, nâng cao năng lực cán bộ, xây dựng cơ chế phối hợp và minh bạch thông tin nhằm nâng cao hiệu quả công tác thi đua, khen thưởng.
  • Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng, góp phần hoàn thiện công tác quản lý nhà nước và thúc đẩy phong trào thi đua yêu nước phát triển bền vững tại địa phương.
  • Khuyến nghị các cơ quan chức năng sớm triển khai các giải pháp đề xuất trong vòng 1-3 năm tới để đạt được hiệu quả cao nhất, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi và đối tượng nghiên cứu trong tương lai.

Quý độc giả và các cơ quan quản lý nhà nước được khuyến khích tham khảo và áp dụng kết quả nghiên cứu nhằm nâng cao chất lượng công tác thi đua, khen thưởng tại địa phương mình.