Tổng quan nghiên cứu
Trong bối cảnh cải cách hành chính (CCHC) là nhiệm vụ trọng tâm của các cơ quan nhà nước nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và phục vụ người dân, tỉnh Đồng Tháp đã triển khai nhiều chính sách nhằm cải thiện chất lượng dịch vụ hành chính công. Theo báo cáo của UBND tỉnh Đồng Tháp, từ năm 2017 đến 2021, số lượng hồ sơ tiếp nhận tại Bộ phận Một cửa tăng đều, phản ánh nhu cầu ngày càng cao của người dân trong việc thực hiện thủ tục hành chính. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại nhiều ý kiến phản ánh về thủ tục rườm rà, thời gian giải quyết kéo dài và thái độ phục vụ chưa đáp ứng kỳ vọng.
Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là đánh giá thực trạng sự hài lòng của người dân khi thực hiện thủ tục hành chính tại tỉnh Đồng Tháp, xác định các yếu tố ảnh hưởng chính và đề xuất giải pháp nâng cao sự hài lòng này. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào Trung tâm Kiểm soát Thủ tục Hành chính và Bộ phận Một cửa của tỉnh, với dữ liệu thu thập trong giai đoạn từ tháng 3 đến tháng 4 năm 2022. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở khoa học cho các cấp quản lý tỉnh Đồng Tháp nhằm cải tiến quy trình, nâng cao chất lượng dịch vụ hành chính, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình nghiên cứu về chất lượng dịch vụ và sự hài lòng của khách hàng, trong đó nổi bật là:
- Lý thuyết chất lượng dịch vụ (Service Quality) của Parasuraman và cộng sự (1985) với mô hình SERVQUAL, phân tích chất lượng dịch vụ qua 5 yếu tố: sự tin cậy, sự phản hồi, sự đảm bảo, sự đồng cảm và phương tiện hữu hình (cơ sở vật chất).
- Mô hình chỉ số hài lòng khách hàng của Mỹ (American Customer Satisfaction Index - ACSI), đo lường sự hài lòng dựa trên sự mong đợi và chất lượng cảm nhận.
- Các khái niệm chuyên ngành như dịch vụ hành chính công, thủ tục hành chính, cơ chế một cửa và cải cách hành chính được làm rõ để phù hợp với bối cảnh nghiên cứu.
Các khái niệm chính được sử dụng gồm: cơ sở vật chất (CSVC), năng lực phục vụ, sự tin cậy, thái độ phục vụ của chuyên viên, sự đồng cảm của chuyên viên và yêu cầu hồ sơ.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu kết hợp phương pháp định tính và định lượng:
- Nghiên cứu định tính: Thảo luận nhóm với các cán bộ quản lý tại UBND các huyện tỉnh Đồng Tháp nhằm khám phá và điều chỉnh thang đo các biến nghiên cứu.
- Nghiên cứu định lượng: Khảo sát 200 người dân đã đến liên hệ và giải quyết thủ tục hành chính tại UBND tỉnh Đồng Tháp bằng bảng câu hỏi sử dụng thang đo Likert 5 mức độ (từ rất không hài lòng đến rất hài lòng).
Phương pháp chọn mẫu là ngẫu nhiên, đảm bảo tính đại diện. Dữ liệu được xử lý bằng phần mềm SPSS 20.0, bao gồm kiểm định độ tin cậy thang đo qua hệ số Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA) để rút trích các nhân tố chính, phân tích hồi quy tuyến tính để đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến sự hài lòng. Ngoài ra, phân tích ANOVA được sử dụng để xem xét ảnh hưởng của các biến định tính như độ tuổi, giới tính, học vấn đến các nhân tố định lượng.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Sáu nhân tố chính ảnh hưởng đến sự hài lòng được xác định gồm: sự tin cậy, thái độ phục vụ của chuyên viên, yêu cầu hồ sơ, năng lực phục vụ, sự đồng cảm của chuyên viên và cơ sở vật chất. Trong đó, thái độ phục vụ có ảnh hưởng mạnh nhất với hệ số hồi quy chuẩn hóa cao nhất, tiếp theo là yêu cầu hồ sơ và sự tin cậy.
Mức độ hài lòng chung của người dân đối với dịch vụ hành chính tại tỉnh Đồng Tháp đạt khoảng 70%, tương đồng với các nghiên cứu trong nước về dịch vụ công. Tỉ lệ người dân hài lòng và rất hài lòng chiếm đa số, tuy nhiên vẫn còn khoảng 30% ý kiến chưa hài lòng hoặc trung lập.
Ảnh hưởng của các yếu tố định tính như độ tuổi, giới tính, học vấn và hoạt động thu nhập được phân tích qua ANOVA cho thấy có sự khác biệt đáng kể về mức độ hài lòng theo từng nhóm đối tượng, đặc biệt là nhóm tuổi và trình độ học vấn.
So sánh với các nghiên cứu trước cho thấy kết quả tương đồng về vai trò quan trọng của thái độ phục vụ và yêu cầu hồ sơ trong việc nâng cao sự hài lòng. Tuy nhiên, cơ sở vật chất tại Đồng Tháp được đánh giá thấp hơn so với một số địa phương khác, cho thấy cần đầu tư cải thiện.
Thảo luận kết quả
Nguyên nhân thái độ phục vụ của chuyên viên có ảnh hưởng lớn nhất có thể do đây là điểm tiếp xúc trực tiếp giữa người dân và cơ quan hành chính, quyết định cảm nhận đầu tiên và tổng thể về chất lượng dịch vụ. Yêu cầu hồ sơ phức tạp, chưa rõ ràng làm tăng thời gian và chi phí cho người dân, ảnh hưởng tiêu cực đến sự hài lòng. Sự tin cậy thể hiện qua việc giải quyết hồ sơ đúng hẹn và chính xác cũng là yếu tố then chốt tạo dựng niềm tin.
Kết quả phân tích có thể được minh họa qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng tương đối của từng nhân tố đến sự hài lòng, giúp các nhà quản lý dễ dàng nhận diện ưu tiên cải tiến. So với các nghiên cứu tại các tỉnh thành khác, Đồng Tháp cần chú trọng hơn vào nâng cao cơ sở vật chất và cải tiến quy trình thủ tục để giảm bớt gánh nặng cho người dân.
Đề xuất và khuyến nghị
Nâng cao chất lượng đào tạo và thái độ phục vụ của cán bộ công chức: Tổ chức các khóa đào tạo kỹ năng giao tiếp, xử lý tình huống và nâng cao ý thức phục vụ người dân. Mục tiêu tăng điểm hài lòng về thái độ phục vụ lên ít nhất 85% trong vòng 12 tháng. Chủ thể thực hiện: Sở Nội vụ phối hợp UBND các cấp.
Đơn giản hóa và minh bạch hóa yêu cầu hồ sơ thủ tục hành chính: Rà soát, cắt giảm các giấy tờ không cần thiết, công khai rõ ràng trên cổng thông tin điện tử và tại Bộ phận Một cửa. Mục tiêu giảm thời gian xử lý hồ sơ trung bình xuống 20% trong 6 tháng. Chủ thể thực hiện: Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh Đồng Tháp.
Cải thiện cơ sở vật chất và trang thiết bị tại Bộ phận Một cửa: Đầu tư nâng cấp hệ thống máy tính, phòng chờ, biển chỉ dẫn và khu vực tiếp dân để tạo môi trường thân thiện, thuận tiện. Mục tiêu đạt chuẩn phục vụ hiện đại trong 18 tháng. Chủ thể thực hiện: UBND tỉnh và các đơn vị liên quan.
Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong giải quyết thủ tục hành chính: Phát triển hệ thống theo dõi hồ sơ trực tuyến, hỗ trợ người dân giám sát tiến độ và phản hồi nhanh chóng. Mục tiêu nâng tỷ lệ hồ sơ giải quyết qua mạng lên 50% trong 1 năm. Chủ thể thực hiện: Sở Thông tin và Truyền thông phối hợp Trung tâm Phục vụ hành chính công.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Cán bộ quản lý nhà nước tại các cấp tỉnh, huyện, xã: Nghiên cứu giúp hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của người dân, từ đó xây dựng chính sách cải cách phù hợp.
Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản lý kinh tế, Hành chính công: Cung cấp cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu thực tiễn về chất lượng dịch vụ hành chính công.
Các tổ chức, đơn vị cung cấp dịch vụ hành chính công: Áp dụng các giải pháp nâng cao chất lượng phục vụ, cải tiến quy trình thủ tục, nâng cao hiệu quả công việc.
Người dân và doanh nghiệp sử dụng dịch vụ hành chính: Hiểu rõ quyền lợi, quy trình và các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ, từ đó có thể phản hồi và tham gia giám sát hiệu quả.
Câu hỏi thường gặp
Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến sự hài lòng của người dân khi thực hiện thủ tục hành chính tại Đồng Tháp?
Thái độ phục vụ của cán bộ công chức được xác định là yếu tố quan trọng nhất, ảnh hưởng trực tiếp đến cảm nhận và trải nghiệm của người dân.Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận văn là gì?
Nghiên cứu kết hợp định tính (thảo luận nhóm) và định lượng (khảo sát 200 người dân), sử dụng phân tích nhân tố EFA và hồi quy tuyến tính để đánh giá các yếu tố ảnh hưởng.Cơ sở vật chất có vai trò như thế nào trong sự hài lòng của người dân?
Cơ sở vật chất là một trong sáu yếu tố ảnh hưởng, tuy nhiên mức độ ảnh hưởng thấp hơn so với thái độ phục vụ và yêu cầu hồ sơ, cho thấy cần được cải thiện để nâng cao trải nghiệm người dân.Làm thế nào để giảm thiểu thủ tục rườm rà và phức tạp?
Đơn giản hóa quy trình, cắt giảm giấy tờ không cần thiết, công khai minh bạch các yêu cầu hồ sơ và hướng dẫn rõ ràng cho người dân là các giải pháp hiệu quả.Ai là chủ thể chịu trách nhiệm chính trong việc nâng cao sự hài lòng của người dân?
UBND tỉnh, các sở ngành liên quan và Trung tâm Phục vụ hành chính công là các chủ thể chính, phối hợp thực hiện các giải pháp cải cách và nâng cao chất lượng dịch vụ.
Kết luận
- Luận văn đã xác định sáu yếu tố chính ảnh hưởng đến sự hài lòng của người dân khi thực hiện thủ tục hành chính tại tỉnh Đồng Tháp, trong đó thái độ phục vụ của cán bộ công chức là quan trọng nhất.
- Mức độ hài lòng chung đạt khoảng 70%, còn nhiều tiềm năng để cải thiện, đặc biệt về cơ sở vật chất và quy trình thủ tục.
- Phương pháp nghiên cứu kết hợp định tính và định lượng, sử dụng các công cụ phân tích hiện đại như Cronbach’s Alpha, EFA và hồi quy tuyến tính, đảm bảo tính khoa học và thực tiễn.
- Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ hành chính công, tập trung vào đào tạo cán bộ, đơn giản hóa thủ tục, cải thiện cơ sở vật chất và ứng dụng công nghệ thông tin.
- Khuyến nghị các cấp quản lý tỉnh Đồng Tháp triển khai ngay các biện pháp cải cách trong vòng 12-18 tháng tới để nâng cao sự hài lòng của người dân, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
Hành động ngay hôm nay để cải thiện chất lượng dịch vụ hành chính công tại Đồng Tháp sẽ tạo dựng niềm tin và sự hài lòng bền vững từ người dân, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước.