Quản lý thu bảo hiểm xã hội tại huyện Ba Bể, Bắc Kạn: Luận văn thạc sĩ quản lý kinh tế

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

DANH MỤC CÁC BẢNG

DANH MỤC CÁC HÌNH

MỞ ĐẦU

0.1. Sự cần thiết của đề tài nghiên cứu

0.2. Mục tiêu nghiên cứu

0.2.1. Mục tiêu chung

0.2.2. Mục tiêu cụ thể

0.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

0.3.1. Đối tượng nghiên cứu

0.3.2. Phạm vi nghiên cứu

0.4. Những đóng góp của luận văn

0.5. Kết cấu của luận văn

1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI

1.1. Cơ sở lý luận về bảo hiểm xã hội và quản lý thu bảo hiểm xã hội

1.1.1. Khái niệm về BHXH

1.1.2. Bản chất của bảo hiểm xã hội

1.1.3. Vai trò của bảo hiểm xã hội

1.1.4. Đối tượng của bảo hiểm xã hội

1.1.5. Chức năng của BHXH

1.1.6. Quản lý thu BHXH

1.1.7. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý thu bảo hiểm xã hội

1.1.7.1. Kinh nghiệm của một số địa phương trong nước về quản lý thu bảo hiểm xã hội

1.1.7.2. Kinh nghiệm về quản lý thu BHXH tại quận Hoàn Kiếm, Hà Nội

1.1.7.3. Kinh nghiệm về quản lý thu BHXH tại huyện Yên Phong, Bắc Ninh

1.1.7.4. Một số bài học kinh nghiệm rút ra cho công tác quản lý thu bảo hiểm xã hội tại huyện Ba Bể

2. CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2.1. Câu hỏi nghiên cứu

2.2. Phương pháp nghiên cứu

2.3. Phương pháp thu thập thông tin

2.4. Tổng hợp và xử lý thông tin

2.5. Phương pháp phân tích thông tin

2.6. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu

3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU BẢO HIỂM XÃ HỘI TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI HUYỆN BA BỂ, TỈNH BẮC KẠN

3.1. Giới thiệu chung về Bảo hiểm xã hội tỉnh Bắc Kạn và Bảo hiểm xã hội Huyện Ba Bể

3.2. Đặc điểm tự nhiên và kinh tế xã hội Huyện Ba Bể ảnh hưởng đến quản lý thu Bảo hiểm xã hội

3.3. Giới thiệu về BHXH huyện Ba Bể

3.4. Thực trạng công tác quản lý thu BHXH tại BHXH Huyện Ba Bể, giai đoạn 2017 - 2019

3.5. Thực trạng về quy trình quản lý thu BHXH

3.6. Thực trạng về công tác tổ chức thu bảo hiểm xã hội

3.7. Thực trạng về công tác quản lý đối tượng tham gia BHXH

3.8. Thực trạng về tiền lương làm căn cứ đóng BHXH

3.9. Thực trạng về mức đóng và phương thức thu BHXH

3.10. Thực trạng tình hình thu Bảo hiểm xã hội

3.11. Thanh tra, kiểm tra về công tác thu BHXH

3.12. Các yếu tố ảnh hưởng tới kết quả công tác quản lý thu BHXH tại BHXH huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn

3.12.1. Yếu tố chủ quan: Về nhận thức, tâm lý, thói quen của người lao động và người sử dụng lao động

3.12.2. Yếu tố khách quan: Tốc độ tăng kinh tế và thu nhập bình quân đầu người

3.12.3. Các nhân tố khác

3.13. Đánh giá về công tác quản lý thu Bảo hiểm xã hội tại BHXH huyện Ba bể, tỉnh Bắc Kạn

3.13.1. Một số kết đạt được

3.13.2. Những hạn chế

3.13.3. Nguyên nhân của những hạn chế

4. CHƯƠNG 4: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU BHXH TẠI HUYỆN BA BỂ, TỈNH BẮC KẠN

4.1. Phương hướng, mục tiêu tăng cường công tác quản lý thu tại Huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn

4.1.1. Phương hướng tăng cường công tác quản lý thu BHXH trên địa bàn Huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn

4.1.2. Mục tiêu tăng cường công tác quản lý thu BHXH trên địa bàn Huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn

4.2. Giải pháp tăng cường công tác quản lý thu trên địa bàn huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn

4.2.1. Tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền về chính sách BHXH

4.2.2. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ bảo hiểm xã hội

4.2.3. Đổi mới công tác thu Bảo hiểm xã hội, nhằm tạo sự thuận lợi cho đối tượng tham gia BHXH

4.2.4. Tăng cường phối hợp với các ngành trong quá trình thực hiện công tác thu Bảo hiểm xã hội, hạn chế việc nợ đọng của các đơn vị

4.2.5. Tăng cường Công tác kiểm tra, đôn đốc, xử lý nghiêm các vi phạm trong công tác thu Bảo hiểm xã hội, nâng cao hiệu quả công tác thu

4.2.6. Đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin vào tất cả các công tác trong đó có công tác cải cách thủ tục hành chính

4.2.7. Đầu tư cơ sở vật chất, kỹ thuật ứng dụng công nghệ tin học vào công tác quản lý thu BHXH

4.2.8. Một số kiến nghị

4.2.8.1. Kiến nghị với BHXH Việt Nam

4.2.8.2. Kiến nghị với cấp ủy, chính quyền địa phương

4.2.8.3. Kiến nghị với cơ quan BHXH tỉnh Bắc Kạn

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Cơ sở lý luận về bảo hiểm xã hội và quản lý thu bảo hiểm xã hội

Bảo hiểm xã hội (BHXH) là một chính sách xã hội quan trọng, có vai trò thiết yếu trong việc đảm bảo an sinh cho người lao động. Chính sách này không chỉ giúp ổn định cuộc sống cho người lao động mà còn góp phần vào sự phát triển kinh tế bền vững. Theo quy định của pháp luật, BHXH bao gồm nhiều chế độ như trợ cấp ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, và hưu trí. Việc quản lý thu BHXH là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhằm đảm bảo quỹ BHXH hoạt động hiệu quả. Để thực hiện tốt công tác này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và sự tham gia tích cực của người lao động và người sử dụng lao động. Việc nâng cao nhận thức về chính sách BHXH trong cộng đồng là rất cần thiết để đảm bảo quyền lợi cho người lao động.

1.1 Khái niệm về BHXH

Bảo hiểm xã hội được định nghĩa là sự đảm bảo thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ gặp phải những rủi ro như ốm đau, tai nạn lao động, hoặc khi hết tuổi lao động. Theo Điều lệ BHXH, các chế độ này được thiết kế nhằm bảo vệ quyền lợi cho người lao động và gia đình họ. Việc tham gia BHXH không chỉ là nghĩa vụ mà còn là quyền lợi của người lao động, giúp họ có một cuộc sống ổn định hơn trong những lúc khó khăn.

1.2 Bản chất của bảo hiểm xã hội

Bản chất của BHXH thể hiện tính nhân văn và tính xã hội sâu sắc. Chính sách này không chỉ bảo vệ quyền lợi cho người lao động mà còn thể hiện sự chia sẻ rủi ro trong cộng đồng. Mỗi người tham gia BHXH đều góp phần vào quỹ chung, từ đó giúp đỡ những người gặp khó khăn. Điều này không chỉ tạo ra một mạng lưới an toàn cho người lao động mà còn góp phần vào sự ổn định xã hội. BHXH còn là một công cụ quản lý xã hội, giúp phân phối lại thu nhập và thúc đẩy sự phát triển kinh tế.

II. Thực trạng công tác quản lý thu BHXH tại huyện Ba Bể

Tại huyện Ba Bể, công tác quản lý thu BHXH đã có những bước tiến đáng kể, tuy nhiên vẫn còn nhiều thách thức. Số lượng đơn vị tham gia BHXH chưa đầy đủ, đặc biệt là trong khu vực ngoài nhà nước. Nhiều doanh nghiệp vẫn chưa nhận thức đầy đủ về nghĩa vụ của mình trong việc đóng BHXH cho người lao động. Theo thống kê, tỷ lệ người lao động tham gia BHXH tại huyện Ba Bể còn thấp so với mức trung bình của cả nước. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động mà còn làm giảm hiệu quả hoạt động của quỹ BHXH. Cần có các biện pháp mạnh mẽ hơn để nâng cao nhận thức và trách nhiệm của các doanh nghiệp trong việc thực hiện nghĩa vụ này.

2.1 Đánh giá thực trạng

Thực trạng công tác quản lý thu BHXH tại huyện Ba Bể cho thấy nhiều đơn vị vẫn chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đóng BHXH. Số liệu cho thấy, trong giai đoạn 2017-2019, tỷ lệ thu BHXH đạt thấp, đặc biệt là trong các doanh nghiệp tư nhân. Nhiều doanh nghiệp vẫn còn tình trạng nợ đọng BHXH kéo dài, ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động. Việc này cần được giải quyết kịp thời để đảm bảo quyền lợi cho người lao động và sự phát triển bền vững của quỹ BHXH.

2.2 Các yếu tố ảnh hưởng

Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý thu BHXH tại huyện Ba Bể. Yếu tố chủ quan bao gồm nhận thức của người lao động và người sử dụng lao động về chính sách BHXH còn hạn chế. Yếu tố khách quan như tình hình kinh tế địa phương cũng ảnh hưởng đến khả năng đóng BHXH của các doanh nghiệp. Để cải thiện tình hình, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và các doanh nghiệp trong việc tuyên truyền, nâng cao nhận thức về BHXH.

III. Giải pháp tăng cường công tác quản lý thu BHXH

Để nâng cao hiệu quả công tác quản lý thu BHXH tại huyện Ba Bể, cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp. Trước hết, cần tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục về chính sách BHXH cho người lao động và người sử dụng lao động. Việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác BHXH cũng rất quan trọng. Cần đổi mới phương thức thu BHXH, tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động tham gia. Đồng thời, cần tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện nghĩa vụ đóng BHXH của các doanh nghiệp, xử lý nghiêm các vi phạm để đảm bảo quyền lợi cho người lao động.

3.1 Tăng cường tuyên truyền

Công tác tuyên truyền về chính sách BHXH cần được thực hiện thường xuyên và liên tục. Các hình thức tuyên truyền đa dạng như hội thảo, tọa đàm, và các chương trình truyền hình có thể giúp nâng cao nhận thức của cộng đồng về quyền lợi và nghĩa vụ khi tham gia BHXH. Việc này không chỉ giúp người lao động hiểu rõ hơn về quyền lợi của mình mà còn tạo ra áp lực đối với các doanh nghiệp trong việc thực hiện nghĩa vụ đóng BHXH.

3.2 Nâng cao chất lượng cán bộ

Đội ngũ cán bộ làm công tác BHXH cần được đào tạo bài bản và thường xuyên cập nhật kiến thức về chính sách BHXH. Việc nâng cao chất lượng cán bộ sẽ giúp cải thiện hiệu quả công tác quản lý thu BHXH. Cán bộ cần có khả năng tư vấn, giải đáp thắc mắc cho người lao động và doanh nghiệp, từ đó tạo sự tin tưởng và hợp tác trong việc thực hiện chính sách BHXH.

Luận văn thạc sĩ về quản lý thu bảo hiểm xã hội tại huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn