I. Tổng quan về luận văn
Luận văn thạc sĩ "Pháp luật về chuyển nhượng quyền sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân và thực tiễn thực hiện tại thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk" của tác giả Trần Thị Thu, Trường Đại học Luật Hà Nội, năm 2022, nghiên cứu về vấn đề chuyển nhượng quyền sử dụng đất (QSDĐ) của hộ gia đình và cá nhân tại Buôn Ma Thuột. Luận văn xuất phát từ thực tế hoạt động chuyển nhượng QSDĐ diễn ra phổ biến, phức tạp, tiềm ẩn tranh chấp, đặc biệt trong bối cảnh Buôn Ma Thuột đang phát triển nhanh chóng. Luận văn đặt ra mục tiêu phân tích, đánh giá pháp luật về chuyển nhượng QSDĐ, nhận diện tồn tại, bất cập, đồng thời đề xuất giải pháp hoàn thiện pháp luật, nâng cao hiệu quả thực thi. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hộ gia đình, cá nhân tại Buôn Ma Thuột, không đề cập đến các chủ thể khác. Tác giả sử dụng phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh, kết hợp với nghiên cứu thực tiễn tại địa phương để làm rõ vấn đề. Luận văn có ý nghĩa khoa học trong việc hệ thống hóa lý luận về chuyển nhượng QSDĐ và ý nghĩa thực tiễn trong việc góp phần hoàn thiện pháp luật đất đai, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về đất đai tại Buôn Ma Thuột.
II. Lý luận về chuyển nhượng QSDĐ
Chương 1 của luận văn tập trung vào cơ sở lý luận về QSDĐ và chuyển nhượng QSDĐ. Luận văn khẳng định QSDĐ là quyền phái sinh từ quyền sở hữu toàn dân của Nhà nước, được pháp luật ghi nhận và bảo vệ. QSDĐ của hộ gia đình là tài sản chung, được hình thành từ nhiều nguồn như giao đất, nhận chuyển nhượng... Chuyển nhượng QSDĐ là việc chuyển giao toàn bộ hoặc một phần QSDĐ từ người này sang người khác, theo đó bên chuyển nhượng không còn quyền đối với phần đất đã chuyển nhượng. Luận văn phân tích các đặc điểm của chuyển nhượng QSDĐ, nhấn mạnh vai trò của hợp đồng trong việc xác lập giao dịch này. Tác giả cũng phân tích cơ sở pháp lý điều chỉnh chuyển nhượng QSDĐ, nhấn mạnh sự cần thiết phải điều chỉnh bằng pháp luật để đảm bảo tính pháp lý, trật tự an toàn xã hội, đồng thời đề cập đến một số đặc thù và nguyên tắc chi phối hoạt động này.
III. Thực trạng tại Buôn Ma Thuột
Chương 2 phân tích thực trạng pháp luật và thực tiễn thi hành pháp luật về chuyển nhượng QSDĐ tại Buôn Ma Thuột. Luận văn chỉ ra những điểm tích cực như việc người dân đã nhận thức rõ hơn về quyền và nghĩa vụ liên quan đến đất đai, thủ tục hành chính được cải thiện. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế, vướng mắc như: việc ghi nhận giá chuyển nhượng thấp hơn giá trị thực tế để trốn thuế, tình trạng giao dịch tự phát, tranh chấp đất đai… Luận văn cũng phân tích đặc thù của Buôn Ma Thuột, là đô thị trung tâm vùng Tây Nguyên, có tốc độ phát triển kinh tế - xã hội nhanh, dẫn đến nhu cầu chuyển nhượng đất đai tăng cao, đồng thời đặt ra nhiều thách thức trong công tác quản lý. Tác giả nhấn mạnh việc người đồng bào dân tộc thiểu số dễ bị lợi dụng do thiếu hiểu biết pháp luật. Những bất cập này được cho là do nhiều nguyên nhân, bao gồm cả nguyên nhân khách quan lẫn chủ quan, từ hạn chế của pháp luật đến nhận thức của người dân và năng lực quản lý của chính quyền địa phương.
IV. Giải pháp và kết luận
Chương 3 đề xuất các giải pháp hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật về chuyển nhượng QSDĐ. Về hoàn thiện pháp luật, luận văn đề xuất bổ sung, sửa đổi một số quy định liên quan đến điều kiện chuyển nhượng, hình thức hợp đồng, nghĩa vụ tài chính… Về nâng cao hiệu quả thực thi, tác giả đề xuất tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, nâng cao năng lực cán bộ làm công tác quản lý đất đai, áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý đất đai. Luận văn kết luận bằng việc khẳng định tầm quan trọng của việc hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật về chuyển nhượng QSDĐ, góp phần đảm bảo quyền lợi của người sử dụng đất, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội tại Buôn Ma Thuột. Luận văn là một tài liệu tham khảo hữu ích cho các nhà nghiên cứu, nhà hoạch định chính sách và những người quan tâm đến vấn đề đất đai.
